بی‌نظیر جلالی سخنگوی لیست صدای ملت گفت: ما حجاب را مساله‌ی امنیتی نمی‌دانیم که با آن برخورد شود و هزینه‌ای را برای ساختار جامعه و حاکمیت و نظام و کشور وارد کند ما با این مقوله مخالفیم و فکر می‌کنیم، باید کار فرهنگی شود که تا به کمتر نشده است.
در نشستی که در پایگاه خبری جماران برگزار شد، چند تن از اعضای لیست انتخاباتی «صدای ملت» برای دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی به بیان دیدگاه های خود در خصوص لایحه حجاب و عفاف و مسائل اجتماعی پرداختند.
بی‌نظیر جلالی روان شناس و سخنگوی لیست صدای ملت گفت: دیدگاه ما نسبت به مقوله عفاف و حجاب امنیتی و سیاسی نیست و فکر نمی‌کنیم که حجاب نیاز به قانون داشته باشد. مگر بقیه احکام مثل روزه قانون دارند که حجاب هم قانون داشته باشد؟! ما با هر نوع محدودیتی که باعث شود مردم را به حالت ابژه ببینیم پرهیز داریم. ما فکر می‌کنیم اتفاقات پاییز سال گذشته هم اگر چه در بحث حجاب بزرگ شد اما دلایل دیگری داشت و تقلیلش صرفا به مساله حجاب و وضع قانون به این شکل نیست. بسیاری از دستگاه‌های فرهنگی که چهل سال است بودجه‌های هنگفت دریافت می‌کنند و باید به جامعه پاسخگو باشند. امروز از مردم طلبکار شدند و بازخواست می‌کنند. در حالیکه این عدم توجه آنها بود که نه تنها درمقوله حجاب بلکه در سبک‌های فرزند پروری و ارزش‌ها نیز نتوانستند ارزش‌های واقعی جامعه ایرانی را نهادینه کنند. ما حجاب را مساله‌ی امنیتی نمی‌دانیم که با آن برخورد شود و هزینه‌ای را برای ساختار جامعه و حاکمیت و نظام و کشور وارد کند ما با این مقوله مخالفیم و فکر می‌کنیم، باید کار فرهنگی شود که تا به امروز نشده است.
وی افزود: سر لیست ما آقای مطهری است و مواضع ایشان مشخص است. خوبی لیست صدای ملت متکثر بودن آن است. طیفی متکثر از اشخاص و افراد با سلایق و طرز فکرهای مختلف، این صدای ملت است. نباید یک اقلیت برای عده زیادی از جامعه تصمیم بگیرد.
اولویت امروز جامعه چیست؟
فاطمه رضایی دکتری مدیریت تکنولوژی و عضو لیست انتخاباتی صدای ملت ابراز عقیده کرد: ما با اجبار مخالفیم اما با آگاهی موافق هستیم. مسئله حجاب امروز اولویت جامعه نیست. ما اولویت‌های بیشتری داریم که اگر به آنها بپردازیم شاید موضوع مرتبط با حجاب که مساله‌ی فرهنگی است نیز حل و فصل شود. فراموش نکنیم ما ملتی مسلمان هستیم. حجاب از کودکی در دین و فرهنگ ما با ما بوده است. چه اتفاقی افتاده که امروز برای این مساله موضوع گیری‌های اجتماعی و مدنی پیش می‌آید. موضوعات مرتبط با ماجراهای سال گذشته، موضوع حجاب نبود بلکه موضوع دلسردی بود، مردم به اسم ارزش‌های دینی شعارهایی از برخی شنیدند و بعد شاهد وقوع اتفاقات دیگری بودند این شعارها محقق نشد و مردم دلسرد وبی اعتماد شدند. به عقیده من مردم باید با انتخابات و با تصمیم گیری درست و انتخاب اصلح و مشارکت در تصمیم سازی برای فردای خود مسائل و مشکلات را حل و فصل کنند.
می توان قانون را اصلاح کرد
عفیفه عابدی دکتری دکتری مطالعات سیاسی نیز گفت: من به بحث حجاب در جامعه از چند بعد نگاه می‌کنم؛ یکی دغدغه امنیتی است که بیشتر در ادامه بحث سیاسی شدن حجاب است. حجاب یکی از ارزش‌هایی بود که جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب ترویج کرد حجاب به یکی از نمادهای جمهوری اسلامی تبدیل شد. در ادامه جنگی که وجود داشت و منازعه ایران با آمریکا و ارزش‌های غربی به این مرحله رسیدیم در جمهوری اسلامی این اعتقاد وجود دارد که جنگی نرم و تهاجمی فرهنگی نسبت به ارزش‌های جمهوری اسلامی در جریان است. یکی از ابزارهای جنگ ترکیبی علیه جمهوری اسلامی تهی کردن کشور از ارزش‌های انقلابی است که ترویج شده و پایه هستند. این دغدغه بحث حجاب را سیاسی و امنیتی کرد.
وی ادامه داد: یک دغدغه مذهبی و اخلاقی هم وجود دارد، قشری در جامعه که جزو قشر مذهبی و سنتی هستند و یا جوانان مذهبی جامعه این دغدغه را دارند که بحث حجاب اختیاری به سست شدن بنیان‌های خانواده می انجامد و موجب تضعیف اجتماعی می‌شود آنها هم یک دیدگاه و دغدغه دارند.
عابدی گفت: اما قشر دیگری در جامعه عقیده متفاوتی داشته و مطالبه متفاوتی در مورد پوشش دارند برخی عقیده اکتسابی خود را دارند این افراد بخشی از جامعه هستند حق و حقوق اجتماعی و حقوق سیاسی دارند و نمی‌شود آن ها را نادیده گرفت و نمی‌توان به اجبار سلیقه خود را به آنها تحمیل کرد.
وی افزود: با وجود اینکه بحث قانونی بودن حجاب وجود دارد ولی من شخصا معتقدم که می‌شود در مورد قانون حجاب با انعطاف عمل کرد و این قانون را اصلاح کرد و به مفادی تبدیل کرد که سلیقه این بخش از جامعه نیز مدنظر قرار بگیرد. این اتفاق در متن جامعه رخ می‌دهد و بخشی از جامعه زندگی‌اش را با سلیقه متفاوت خود در پوشش پیگیری می‌کند ولی جمهوری اسلامی ایران هزینه مواضع سیاسی که درمورد حجاب دارد را در سطح بین الملل می پردازد و متهم است که سلیقه این اقشار را اعمال نمی‌کند درحالیکه سلیقه آنها اعمال می‌شود. وقتی این سلیقه را پذیرفته‌اید و این هزینه را در جامعه می‌پردازید چرا باید مواضعی داشته باشید که در داخل خود را در مقابل قشری قرار بدهید که سلیقه متفاوت دارند و هم در سطح بین‌الملل از این مساله بر علیه شما استفاده شود و در موضوعاتی مهم مثل مساله هسته‌ای شرایط ایران تضعیف شود.
نباید با مردم لجبازی شود
در ادامه بی‌نظیر جلالی به آنچه لجبازی با مردم می خواند پرداخت و گفت: گویی برخی در دولت و مجلس فعلی به نوعی با مردم لجبازی کردند تا قبل از این اتفاقات بسیاری علنی روسری خود را بر نمی‌داشتند به این شکل نبود ولی با روی کار آمدن دولت سیزدهم گویی تعمدی وجود داشت که مردم عصبانی و ناراضی شوند. قبل از ماجرای مهسا امینی عکس‌ها و اخباری از تندروی گشت ارشاد منتشر می‌شد. تصویر زنی را دیدم که مدعی بود فرزندش مریض است و حتی به افرادی که پوشش‌هایی معمولی داشتند هم تذکر داده می‌شد گویی لجبازی با مردم وجود دارد و شرایط را به سمتی بردند که مردم واکنش نشان بدهند. نباید با مردم لجبازی کرد، اتفاقاتی که رخ داد قابل مدیریت بود در وزارت کشور می‌توانستند از مردم عذرخواهی کنند یا قول پیگیری در مجموعه ذی‌ربط را بدهند. وزیر کشور می‌توانست از مردم دلجویی کند ولی شرایطی ایجاد کردند که حتی برخی زن‌های کهنسال که از نظر شرعی بدون حجاب بودن منعی برایشان ندارد نیز حجاب از سر انداختند و دیدیم که بعضی خانم‌های محجبه و زن‌های خانه‌دار و کسانی که تا قبل از این داستان مشکلی با حجاب نداشتند در صف مخالفان ایستادند. این موضوع ریشه روانشناختی نیز داشت ولی از این بعد به مساله توجه نشد..
سخنگوی فهرست صدای ملت ادامه داد: برخی به حجاب نگاه سیاسی دارند؛ زنانی را با لباس‌های عجیب و غریب به قطر می‌فرستیم که نماد زن ایرانی باشند معلوم نشد داستان چیست؟! یا در راهپیمایی‌ها زنانی بدون حجاب و بد حجاب را میبینیم. گویی عده‌ای پشت داستان حجاب و عفاف سنگر گرفتند تا مردم را ناراضی و عصبانی کنند. اینکه خانم‌های مجلس یازدهم کاری نکردند به این بر می‌گردد که آنها برآمده از دل همه زنان و واقعیت جامعه نبودند. در لیست ما با وجود تمام انتقاداتی که بر آن وجود دارد شاهد متفاوت اندیشیدن زنان هستید. اگر آن اتفاقات نمی‌افتاد و شرایطی پیش می‌آمد که مردم پای صندوق رای حاضرشوند و نمایندگان واقعی خود را به مجلس یازدهم بفرستند، قطعا نمایندگان متفاوت می بودند.
جلالی اضافه کرد: من به عنوان یک اصلاح طلب مورد عتاب و خطابم کرد هم هستم و بماند که همشهری‌هایم چه چیزهایی که به من نمی‌گویند! حق هم دارند! موضع‌گیری آقای مطهری در نشست خبری نشان دهنده گفتمان اصلاحی است که جامعه در آن مسیر است. تحول اجتماعی رفته رفته در حال وقوع است البته آقای مطهری مجبور است از برخی مواضع خود کوتاه بیاید یا آنها را تعدیل کند. ایشان نماینده قشری است که در جامعه پایگاه و اصالت دارند و ارزشی محسوب می‌شوند. خود ایشان فردی اخلاقی است و به خاطر انتخابات خود را تغییر نمی‌دهد. وی در آخرین صحبتی که با ما داشت گفت، همه جای دنیا اینطور است که حجاب را به عنوان یک یونیفرم در مدارس، دانشگاه‌ها و محیط کار و... دارند اینطور نیست که هر کسی هر چه دوست داشت در محیط کار بپوشد. ولی ایشان گفتند که من قائل نیستم که در مورد حجاب قانون وجود داشته باشد یا آقای خوش چهره امروز مواضع سیاسی‌شان متفاوت از گذشته است. ما معتقدیم تندروی از هر طرف برای جامعه هزینه دارد.
مجلس جای تضارب آرا است
عفیفه عابدی در ادامه افزود: مجلس جای تضارب آرا است برای این که تصمیماتی گرفته شود که به نفع همه مردم و به نفع سلایق مختلف باشد. بخشی از جامعه ما می‌آیند و به نمایندگان خود رای می‌دهند و آن بخش دیگر جامعه که سلیقه متفاوتی در مورد حجاب دارند هم به نماینده‌هایی رای بدهند که سخنگوی آنها هستند و یا حداقل از حق آنها برای بیان نظرشان دفاع خواهند کرد. تمام خانم‌هایی که در لیست صدای ملت هستند به دنبال این هستند که صدای اقشاری باشند که سلیقه‌های متفاوتی در مورد حجاب دارند و حق اجتماعی آنها را به رسمیت می‌شناسند. انتخابات تنها مکانیسمی است که شما می‌توانید صدای خود را برسانید. سال گذشته دیدیم که چقدر هزینه انسانی دادیم. تمام افرادی که آسیب دیدند و کسانی که چشمشان را از دست دادند، همه این زنان مثل خواهران ما می‌مانند وجود ما می‌لرزد وقتی به یاد مصائبی می‌افتیم که آنها تجربه کردند. من به این افراد حق می‌دهم که خشمگین باشند من در و رنج این افراد را که باعث شده در مجامع بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی صحبت کنند می‌فهمم. چون آسیب دیده‌اند. آنها نمی‌خواستند وارد دولت و مجلس شوند و یا از منابع قدرت سهمی ببرند آنها می‌خواستند پوشش متفاوتی داشته باشند و به این دلیل زیبایی خود را از دست دادند درحالیکه زیبایی بخشی از زندگی یک زن است. در کل می‌توانیم بگوییم که در ایجاد ارتباط با نسل جدید موفق نبودیم.
وی درباره راه حل خود برای ارتقاء مشارکت، گفت: راه حل این است که هم مردم و هم حاکمیت واقع بینانه‌تر نگاه کنند. همه باید عاقلانه نگاه کنیم. جمهوری اسلامی ایران هم مثل همه حکومت‌ها ارکانی دارد. همه حکومت‌ها چهارچوبی دارند حتی آمریکا هم چهارچوب های خاص خود و الزامات خود را دارد. این بخشی از عقلانیتی است که این جامعه باید بپذیرد. یکی از ارکان جمهوری اسلامی ایران حجاب و پوشش است که بر پایه عقیده‌ای مذهبی است. این واقع بینانه است زیرا این ارزش‌های مذهبی ریشه‌هایی تاریخی دارند. حاکمیت نیز باید بپذیرد که اقشاری با نگاه‌های متفاوت هم بخشی از جامعه ایران هستند ما نمی‌توانیم این افراد را به جای دیگری بفرستیم آنها حق دارند در سرزمین خود زندگی کنند و حق دارند حقوق اجتماعی و سیاسی و اقتصادی داشته باشند. باید با آنها آشتی کرد باید سلیقه‌ها را در نظر گرفت و به خود جلب کرد و باید حداقل بخشی از مطالباتشان را تامین کرد تا آنها هم در بزنگاه‌های از نظام حمایت کنند.
وضعیت فعلی ناشی از عدم فرهنگ سازی است
در ادامه فاطمه رضایی یکی دیگر از بانوان عضو فهرست صدای ملت به موضوع شکاف بین نسل جدید و قدیم پرداخت، و گفت: این موارد ریشه‌هایی فرهنگی دارد، شکاف بین نسلی خیلی عمیق شده است، زبان نسل جدید درک نشده و با زبان خودشان با آنها صحبت نشده است. این وضعیت ناشی از عدم فرهنگ سازی است. سرفصل‌های بودجه هر سال به مجلس برده می‌شود و باید بازنگری شود و مباحث مربوط به آموزش و فرهنگ و رسانه مورد توجه واقع شود و برایشان راهبرد تعریف شود ولی متاسفانه این اتفاقات رخ نمی‌دهد و مباحثی دیگر مورد توجه واقع می‌شود. من تختی را ندیده‌ام ولی تختی قهرمان نسل من است چون از زمانی که به دنیا آمدم اسطوره سازی درستی از جهان پهلوان تختی شده است. نسل جوان ما چه اسطوره‌هایی دارند؟ چه اقدامی برایشان شده است؟ به چه چیزی تاسی کنند؟ اینجا خلا فرهنگی را میبینیم و گرنه ما ادامه همان نسلی بودیم که جوان شانزده ساله با جعل امضای پدر به جبهه می‌رفت ما از آن نسل هستیم. آن زمان در حوزه فرهنگی کارهای درستی انجام شده بود. فرهنگ سازی شده بود.
وی افزود: مساله حجاب نیاز به فرهنگ سازی دارد نیاز به تعامل مسئولان با نسل زد دارد. به گفتمان نیاز است. چه اشکالی دارد اگر مجلس فراکسیونی برای این نسل داشته باشد؟! باید از حضور خودشان دعوت کنیم و از نظرشان استفاده کنیم. یا تالارهای گفت و گو را با حضور دستگاه‌های مختلف راه‌اندازی کنیم. به نظر من این مسائل باید به این صورت در مجلس پیگیری شود. ساختار بودجه، ایجاد تالار گفت و گو با نسل جوان چون این‌ها سرمایه‌های ما هستند و این موارد تنها در بحث حجاب نیست، در هنر هم این مشکل را میبینیم در شورای عالی انقلاب فرهنگی برای بخش سنتی تدابیری اندیشیده شده است ولی برای موسیقی که نیاز نسل جوان است چه اتفاقی افتاده است؟ هنرمندان این عرصه هیچ نوع حمایتی از طرف وزارت متبوع خود ندارند. چه اتفاقی قرار است برایشان بیافتد. ما با بسیاری از این افراد نشست داشتیم این هنرمندان سرمایه‌های کشور ما هستند. چرا بسیاری به آن طرف آب می روند؟ تمام این موارد در مقوله تعامل و قانون گذاری صحیح می گنجد در مقوله بازنگری برخی از قوانینی که امروز هم موجود است شاید با یک بازنگری اتفاقات خوبی بیافتد.
جامعه را به آن‌هایی تقسیم کرده‌اند که مثل ما فکر می‌کنند و مثل ما فکر نمی‌کنند
پروین داداندیش استاد علوم سیاسی و عضو فهرست صدای ملت نیز به جماران گفت: درمورد تفاوت مجلس یازدهم و نقش زنان در این مجموعه صحبت شد. من می‌خواهم بگویم نقش خانم‌ها شاید مساله بعدی باشد و مساله اصلی در مجلس فعلی رویکرد است. رویکرد آنها خودی و ناخودی است. جامعه را این طور تقسیم بندی کرده‌اند. علی رغم اینکه می‌گویند عدالت ولی منظورشان از عدالت این است که عدالت را برای هم فکران خودشان می‌خواهند این رویکرد منطق دارد و منطق اش این است که اگر هم فکرانمان را قوی کنیم در مقابل دشمن پشتوانه قوی برای نظام جمهوری اسلامی خواهد بود. جامعه را به آن‌هایی تقسیم کرده‌اند که مثل ما فکر می‌کنند و مثل ما فکر نمی‌کنند. دشمن را بسیار بزرگ کرده‌اند و عقیده دارند دشمن می‌تواند به مردمی که مثل ما فکر نمی‌کنند نفوذ کند ولی در ما نفوذ نمی‌کند. چه باید کرد؟ این گروه چطور قانون‌گذاری می‌کنند؟ به تمام قوانینی که در این چند سال تصویب شده توجه کنید. از برجام تا... در مورد برجام قانونی تصویب شد که مذاکره کننده و وزارت امور خارجه و کسانی که برجام را با نظر رهبری جلو برده بودند نتوانند کاری بکنند. شرطی به اسم راستی آزمایی گذاشتند گفتند باید طرف مقابل تحریم‌ها را رفع کند و ما بعد مدتی مثلا شش ماه بعد از اینکه مطمئن شدیم پول‌های ما را بر می‌گردانند کار خودمان را انجام خواهیم داد. این قانون دست و پای مذاکره کننده و وزارت امور خارجه و دست و پای هر کسی را که دلسوزانه تمایل داشت تحریم‌ها هر چه زودتر رفع شوند را می‌بست.
وی ادامه داد: این جریان دولت روحانی را نفوذی می‌دانست. یعنی عقیده داشت دشمن در دولت روحانی نفوذ کرده است و ظریف برای آمریکایی‌ها و به نفع آنها مذاکره کرده است. رویکرد این گروه در مورد حجاب هم همین است و جامعه را بین با حجاب و بی‌حجاب تقسیم کرده‌اند. تهدید این است که دشمن در بین بی‌حجاب‌ها نفوذ می‌کند و جامعه بی‌حجاب می‌شود و پاشنه آشیل جمهوری اسلامی را به حجاب بسته‌اند. درحالیکه حجاب یک حکم الهی است. ۴۰ سال است حجاب را اموزش داده ایم و نشده است آیا این اشکال از دختر من است که نمی خواهد حجاب داشته باشد؟ به خودمان برگردیم. منطق برخی این است که ما اشتباه نمی‌کنیم و بقیه اشتباه می‌کنند. نفوذ در بین ما به وجود نمی‌آید و بقیه نفوذی هستند. منطقشان این است که چون احکام الهی را رعایت می‌کنیم ما محکم هستیم و می‌شویم انقلابی و آنها ضد انقلاب هستند. یک مثال می‌زنم در این لایحه به دختر من این طور نگاه می‌کند که اگر در ماشین نشست و بی‌حجاب بود به او پیامک می‌دهیم و اگر نه ماشین را توقیف می‌کنیم. منطق ایجاد ترس و اجبار است و فکر می‌کنند اگر این‌ها بترسند برای ما خوب است. این منطق بی‌اعتمادی است. در برجام بی‌اعتمادی به مذاکره کننده بود و امروز بی‌اعتمادی به جوان ما مطرح است. منطق اجبار و منطق ترس جواب نمی دهد که اگر جواب می داد تا به حال جواب داده بود.
داداندیش تاکید کرد: اگر بخواهیم کاری کنیم باید مجلس قوی داشته باشیم، البته ما اقلیت هستیم اگر تمام تلاشمان را کنیم نخواهیم توانست کرسی‌های اکثریت را در مجلس بگیریم. ما آمده ایم که این روزنه امید بسته نشود. یکی از اساتید هنر به من گفت تمدن ما از بحران‌های مختلف گذشته است دو روز دیگر عید است میراث نوروز در دوره‌های مختلفی در خطر بود حتی در انقلاب ما هم این میراث در خطر زیر و رو شدن بود، نیاکان ما این میراث را برای ما نگه داشتند. صندوق رای میراث پدران و شهیدان ما است و این صندوق را حفظ خواهیم کرد. ما با نامزد شدن انتحاری عمل کردهایم. بسیاری نمی‌خواستند رای بدهند و فکر می‌کردند با رای ندادن حکومت را متوجه اشتباه‌اش می‌کنند این طیف امروز به ما می‌گویند حالا که آمده‌اید ما را مجبور به رای دادن کردید. انتخابات، سنتی حسنه است که برایش خون و جان و حیثیت داده ایم و باید این سنت را نگه داریم. اگر مردم به ما رای قوی بدهند ما یک اقلیت قوی و در مقابل این منطق و این رویکرد می‌ایستیم. این رویکرد فکر می‌کند تکثر ضعف است. تکثر به نفع مردم است. چند نفر که نگاه متفاوت دارند بالاخره به چیزی می‌رسند که وفاق پشت سرش بوده و قانونی مردمی تصویب می‌کنند در نتیجه ما امیدواریم، دلیل در اقلیت بودن ما اشکال ما نیست این از باب رویکرد قالب است که گمان می‌کند اگر خودی‌ها به صورت یک دستور خالص حاضر شوند شرایط بهتر خواهد بود. زندگی مردم با این رویکرد روی هوا می رود.
داداندیش تصریح کرد: رویکرد بزن و ببند و تندروی با رویکرد ما متفاوت است ممکن است برخی از ما هم قبلا با همان رویکرد پیش می‌رفتیم و به دیوار خورده‌ایم و امروز آمدیم و می گوییم اشتباه کردهایم ما را ببخشید. شاید گفته شود چرا شما دوباره می‌آیید کنار بروید و کسی که اشتباهی ندارد وارد عرصه شود ولی من می‌گویم وقتی تجربه وجود ندارد باز روز از نو روزی از نو و دوباره آزمون و خطا خواهیم داشت. ما چهل و پنج سال آزمون و خطا کردیم و به این جا رسیده‌ایم امروز عقاید ما این است ما از مردم کمک می‌خواهیم تا اقلیتی قوی بشویم و صدای اعتراض مردم شویم و سوال کنیم. گفته می‌شود اگر رای دهیم به نفع نظام تمام می‌شود ما می‌گوییم به ما رای بدهید کار ما بسیار انتحاری است اگر رای نگیریم یعنی مردم ما را هم نخواسته‌اند آقای مطهری خون پدرش را گذاشته است. ولی ما به مردم و به جوان ها اعتقاد داریم. ما آمده‌ایم تا این روزنه را برای دوره‌های بعد نگه داریم تا در دوره‌های بعد کار را به جوان‌ها بسپاریم.
با تصمیماتی غلط عقب گرد نزنیم
زهرا ساعی نماینده مجلس دهم در خصوص مقوله حجاب، گفت: در اینکه مقوله حجاب جزو واجب‌های شرعی ما است بحثی نداریم و این را پذیرفته‌ایم ولی بحث این است که چطور می‌خواهیم در جامعه پیاده کنیم و به دیگران بگوییم تا مورد پذیرش قرار بدهند؟ در سال 1307 اولین قانون لباس متحد الشکل در ایران تصویب شده و رضا شاه در سال 1314 بحث کشف حجاب را تصویب می‌کند. در دهه 60 مصوباتی داریم دهه 70 اوج مصوبات حجاب است و قوانینی گذاشته می‌شود و مجازات‌هایی تعیین می‌شود و آنچه که منطقی به نظر می‌رسد و در جلسات اندیشمندان نتیجه گیری شده نشان می‌دهد این کار با زور و اجبار جلو نرفته است و هرگز نمی‌شود. اگر این سیر را مورد توجه قرار بدهید نه در ایران و نه در هیچ کجای دنیا کار ها با زور و اجبار جلو نمی رود
وی اضافه کرد: ابتدای امسال من در وزارت امورخارجه نامه‌ای به سفرا در کشورهای اسلامی زدم وخواستم قوانین حجاب را در کشورهای اسلامی برای من بفرستند. از بیش از ۳۰ کشور متن‌هایی گرفتم می خواستم ببینم پوشش در این کشورها چگونه رعایت می‌شود. جمع بندی این است که حتی در کشورهای اسلامی هم مصوبات نوشته شده‌ای در مورد حجاب نداشتند. در بسیاری از این کشورها سه نوع قانون رعایت می‌شود؛ 1.قانون شرعی 2. قانون عرفی 3 قانون ملی ولی در بسیاری از مناطق رعایت قانون به صورت رعایت قانون شرعی و عرفی است یعنی مردم می‌دانند که باید چگونه بپوشند. این یعنی کاری که خود مردم می‌خواهند و هیچ اجباری وجود ندارد. برای رسیدن به نتیجه مثبت نباید نهادهای دولتی ورود پیدا کنند و مساله توسط سازمان‌های مدنی و مردم نهاد مورد توجه واقع شود متاسفانه امروز به نقطه بدی رسیدیم.
این استاد دانشگاه در مورد لایحه حجاب گفت: من در مجلس این کار را رصد می‌کردم لایحه توسط دولت آمد و وارد مجلس شد و بدون اطلاع رسانی به طور چراغ خاموش بررسی شد و با عجله مصوبه شد. ما انتظار داشتیم فراکسیون زنان و کمیسیون فرهنگی که متولی این موضوعات است نشست‌هایی بگذارد و کار را خبری کند و چالشی علمی به راه بیافتد. وقتی ما در مجلس بودیم برای مباحث تخصصی چندین جلسه از کارشناسان دعوت داشتیم و نشست برگزار می‌شد. نمایندگان که همه چیز را نمی‌دانستند و ما از تخصص‌های مختلف دعوت می‌کردیم تا مشورت بگیریم. وقتی کار برای گرفتن تایید به شورای نگهبان رفت آنقدر ایرادات و ابهامات داشت که شورا گفته بود ایرادات نگارشی و حقوقی بسیاری بر این متن وارد است و کار برگشت داده شد. ما در وزارت امور خارجه در معاونت حقوق بین‌الملل جلسه‌ای گذاشتیم و بند بند بحث کردیم بحث جرم انگاری اش معنی ندارد. ما آنچه را که در شرع وجود دارد می پذیریم ولی نحوه پذیرش را باید در جهان متکثر کنونی با این ارتباطات و نظرات متعدد و گروه های مختلف مد نظر قرار بدهیم کار های سطحی و عجولانه باعث ایجاد لجاجت‌ها می‌شود و شرایط دو قطبی را تقویت می‌کند. مسائلی که در 1401 رخ داد بسیاری از مردم جامعه را در برابر خود قرار داد. این وضعیت بسیار بد است.
ساعی گفت: نظر شخص من این است که ما نه می خواهیم از چهارچوب‌ها فراتر برویم و بگوییم نمی‌خواهیم! نه می‌گوییم این محدودیت‌ها ادامه داشته باشد! ما می گوییم همیشه راه میانه‌ای وجود دارد. این طور نیست که قضیه را صفر و صد ببینیم در تمام مقولات فرهنگی از جمله در موضوع حجاب همینطور است و باید تدبیر کنیم و مردم را با خود همراه کنیم. زنان ایرانی ذاتا عفیف بودند قبل از تمدن اسلامی هم زنان و مردان ما پوشش داشتند و حریم زن و مرد به رسمیت شناخته می‌شد بعد از فرهنگ اسلامی نیز همه این‌ها وجود داشت با تصمیماتی غلط عقب گرد نزنیم و همه این‌ها به یک باره به حرکاتی ساختارشکنانه و هنجار شکنی تبدیل شود.
مردم می‌گویند چرا به شکم ما فکر نمی‌کنید و به موی من گیر داده‌اید؟
خانم داداندیش اضافه کرد: زمان امام هم سوال اصلی این بود که ما حکومتی اسلامی تشکیل داده‌ایم چه حوزه‌هایی وظیفه حکومت است و حجاب و اجبار به حجاب و پوشش و دخالت در پوشش و خانواده وظیفه و اولویت حکومت است یا نه؟! در آن زمان هم سران و مسئولان تفکری متفاوت داشتند و گفته می‌شد باید وضعیت بهتر شود و جامعه‌ای مطلوب بسازیم و بعد بهتر بپوشیم. سوال امروز از مجلس هم همین است که در این تورم و گرانی و کوچک شدن سفره مردم آیا اولویت حجاب است؟! مردم می‌گویند چرا به شکم ما فکر نمی‌کنید و به موی من گیر داده‌اید؟
وی اضافه کرد: شیوه این‌ها این است. این ها می آیند اسم لایحه را عوض می کنند ابتدا گفتند لایحه عفاف و حجاب و بعد گفته شده است لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب. منطق چیست؟ آیا افزایش طلاق به دلیل بد حجابی و پوشش دختر ها است؟! عامل اصلی اقتصادی است، بیکاری و اعتیاد و... در مورد صیانت هم به همین صورت بود. منطقشان غلط است و روش‌شان هم پوسیده شده است..!
ما چاه نارضایتی اجتماعی را کنده‌ایم و مرتبا عمق‌اش را بیشتر می‌کنیم
زهرا عابدینی دیگر کاندیدای صدای ملت بود که در باب حجاب گفت: حجاب در کدام حوزه تعریف می‌شود؟ آیا غیر از این است که حجاب مقوله‌ای فرهنگی است و در حوزه باورهای عمومی و اندیشه‌ای تعریف می‌شود. داروی دو بیمار یکی نیست. نمی‌توان برای مساله‌ای که در حوزه باور و اندیشه و مذهبی ما است، نسخه‌های امنیتی پیچید. وقتی جنس موضوع فرهنگی است مدل صیانت از این موضوع هم باید فرهنگی باشد. چرا در مقوله زنان به مردم گیر داده‌ایم و حساب کشی می‌کنیم؟ مگر در این کشور موسساتی نداریم که بودجه‌های فرهنگی گرفته‌اند؟! ازصدا و سیما و وزارت فرهنگ و سازمان تبلیغات اسلامی تا... مگر وظیفه این‌ها ورود در حوزه‌های فرهنگی و تقویت این بخش‌ها نبود؟ چرا یقه مردم را می‌گیرید یقه خودمان را بگیریم این همه بودجه و اعتبار آمده و رفته است! چرا باید در مغازه مردم را بست و تاکسی راننده را خواباند! ما چاه نارضایتی اجتماعی را کنده‌ایم و مرتبا عمق‌اش را بیشتر می‌کنیم.
عابدینی اضافه کرد: آقای مطهری اشاره کردند که مجلس نماینده مردم است نماینده مجلس باید خود را در سمت مردم قرار بدهد و ببیند مردم چه چیزی را می‌پسندند و چه چیزی را قبول دارند. مشروعیت قانون به این است که عموم مردم قبولش داشته باشند. مگر می‌توانیم قانونی وضع کنیم که مردم در آن مهم نباشند. حتی وقتی با رای اقلیت به مجلس می روند باید این درک سیاسی را داشته باشند که آنجا نماینده همه هستند باید قانونی وضع کنند که عموم جامعه بپذیرند. وقتی رضا شاه گفت کشف حجاب چه کسی جلوی کشور حجاب ایستاد؟! مردم ایستادند! ریشه سقوط حکومت پهلوی با قانون کشف حجاب آغاز شد. مردم ما از زمانی که اسلام وارد ایران شده و حتی از پیش از اسلام هم پوشش و حجاب و عفاف داشتند. این پوشش جزو فرهنگ ایرانی‌ها بود. چه اتفاقی افتاده که امروز می‌خواهیم با چماقی به عنوان قانون عفاف و حجاب این موضوع را بر سر مردم بزنیم و به جامعه القا کنیم که مردم حجاب و عفاف را باور ندارند.
وی در خصوص نسل جوان افزود: نسل جوان ما با همین فرهنگ پیش می‌آمد و حجابی روی سرش بود امروز می‌گویند ای بابا پس این به زور روی سر ما بود پس بر می‌داریم جامعه در حال مبارزه منفی است درحالیکه باید با یکسری اقدامات ایجابی و انگیزشی و فرهنگی جلو می‌آمدیم و بسیار نرم عمل می‌کردیم امروز ابزارهای نرم جواب می‌دهد. امروز همه دنیا می‌داند که قدرت در ایده‌های نرم است. قدرت در تصمیم گیری‌هایی است که جنبه نرم دارد با مردم باید با زبان خودشان حرف زد نه اینکه مردم را آنطرف میز بدانیم و خودمان را این طرف نباید خیال کنیم حکمرانی یعنی هر آنچه که ما می‌گوییم حرف مردم است در حالیکه حکمرانی یعنی هر چه مردم می‌گویند باید حرف حکمران باشد و در سیاست‌ها بنشیند. من نمی گویم تصمیم‌گیران با مردم زاویه دارند بلکه می‌گویم روش این‌ها اشتباه است و بیش از حد به خودشان اعتماد دارند و فکر می‌کنند حرفشان حرف عموم مردم جامعه است. باید باور عمومی را قبول کنیم و در حوزه فرهنگ بیشتر کار کنیم و سرمایه گذاری کنیم. این حجاب باید به حوزه باورهای اسلامی و فرهنگی ما برگردد.
عابدی در ادامه گفت: من معتقد هستم ما به بلوغ سیاسی نیاز داریم انتخابات راه انتخاب نماینده ما است تا صدای ما در مجلس یا در ریاست جمهوری باشد. این وضعیت در جامعه ما فراز و نشیبی داشته است بعد از سال 88 شکافی بین حاکمیت و بخش‌هایی از جامعه رخ داد بخشی از نخبگان سیاسی به صورت سیستماتیک یا غیر سیستماتیک از جامعه حذف شدند. نسلی از جوانان ما که می‌توانستند افرادی سیاسی و مدیرنی توانا باشند و به این ساختار تزریق شوند و نظام را کارآمدتر کنند و در خدمت رفاه و مطالبات مردم باشند به دلایل مختلف حذف شدند و این باعث ایجاد خلل‌هایی در ساختار قدرت شد. از این رو انتقاد من به اصلاح طلب‌ها این است که از روش‌های مسالمت آمیز و از روش‌های چانه زنی و روش‌های دموکراتیک به خوبی استفاده نکرده‌اید تا در ساختار قدرت پایگاه خود را حفظ کنید و نماینده بخشی از جامعه باشید که پایگاه متفاوتی دارند این شکاف مرتبا افزایش پیدا کرده است. این وضعیت موجب ایجاد ناامیدی در جامعه شد. ما هر بار تصمیم گرفتیم نماینده‌ای به ساختار قدرت بفرستیم ولی همه این تصمیمات شب انتخاباتی گرفته شد.
