در سوگ رهروان شیوه هدایت در شهادت غریب الاغربا انگورها مست از پیروزی سیاه هستند و زمین ناله و شیون را آغاز می‌کند و آسمان بر زمین افتاده و سجده اندوه به درگاه حق‌تعالی می‌کند.
اختیار از کف زمینیان بریده است و شانه‌های زمین می‌لرزد و از بلخ تا مشهد و طوس و نیشابور به یکباره رنگ ماتم را به عالم سوغات و پیش‌کش می‌کنند. داغ این سوگ بزرگ است و دشت و صحرا را درنوردیده و آهوان را سرگشته و حیران به نظاره‌ای از بی‌کسی و تنهایی نشانده است.
رگ‌ها و شریان‌های جهان به سرمایی ابدی فرو رفته و تلخ و بیروح می‌چرخد و می‌چرخد تا روزگار بی‌برکتش را بی غرور و شرمسار طی کند.
پس از کوچ غریبانه غریبا الاغربا هشتمین امام شیعیان خورشید دیگر سربلند و دلگرم نخواهد بود و ماه روسیاه می‌ماند و آسمان سرافکنده و زمین شرمسار و آهوان در دام‌های گسترده صیادان بی پناه می‌مانند.
عالم در این روز غرق ماتم و عزا می‌شود، استان سمنان نیز همزمان با سالروز شهادت هشتمین امام شیعیان امام رضا (ع) در اندوهی از غم بی مثال فرو می‌رود و مردم این دیار با برگزاری آیین‌های عزاداری در سوگ آن امام همام به سر و سینه زدند و اشک ماتم می‌ریزند. سراسر این استان به مناسبت ایام سوگواری آخر ماه صفر از روزهای گذشته یکپارچه سیاهپوش است و پرچم های عزا در هر کوی و برزن افراشته شده است.
مردم این خطه از میهن اسلامی در سالروز شهادت علی ابن موسی الرضا (ع) همراه و همگام با دیگر مردم سراسر کشور ایران اسلامی با حضور در مساجد و حسینیه‌ها، با برپایی آیین‌های عزاداری و سوگواری و پخش غذاهای نذری یکبار دیگر مراتب اخلاص و ارادت خود را نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به نمایش می‌گذارند.
قرائت زیارت خاص امام رضا(ع) و برپایی مراسم سینه‌زنی در بقعه امامزاده یحیی(ع) از جمله برنامه هایی است که در سالروز شهادت این امام همام در سمنان برگزار می‌شود.
حضور پرشور اقشار مختلف به ویژه جوانان متدین و انقلابی در ویژه برنامه‌های سالروز شهادت امام هشتم نشان می‌دهد که نسل جوان و کوشا در عرصه‌های علمی ایران اسلامی چگونه آن حضرت را که در عصر خویش توانستند عرصه‌های بسیار گسترده‌ای را برای اندیشه‌ورزی و گفت و گوی فکری و دینی باز و صحنه را برای پاسخگویی علمی و منطقی به شبهه‌های فکری و اعتقادی آماده کنند، الگوی خویش قرار دهند.
از جمله عاشقان دلسوخته این امام تابناک، مادران دیار دارالمرحمه استان سمنان، زنان ولایت مدار در دل کویر هستند که با پخت نذورات و برگزاری مجالس مذهبی در سوگ غروب غریب صادق آل محمد و تکیه گاه علوم نشستند، یکی عکس از فرزند شهید دفاع مقدس را در دست دارد و دیگری عکس مدافع حرم را بر سینه گذاشته است.
از هر قشری در امامزادگان، تکایا، مهدیه ها، مساجد و در هر کوی و برزن استان سمنان برای سوگواری حضور دارند، گویی از زمین و زمان آدم می‌جوشد و فریادهای نوحه و عزای آن‌ها فضای کوچه باغ‌های دیار کویری را خروشان کرده است.
مردمان خداجوی استان سمنان، این گونه عشق و ارادت را به خاندان عصمت و طهارت کسب فیض می‌کند.
ولادت و القاب
امام علی بن موسی الرضا(ع) در یازدهم ذیقعده ۱۴۸ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمدند. پدر بزگوار آن حضرت، امام موسی کاظم علیه السلام نام مبارک او را «علی» گذاشتند.
کینه آن حضرت «ابوالحسن» و مشهورترین لقبش «رضا» است. دیگر القاب آن امام همام عبارتند از: «صابر»، «فاضل»، «رضیّ»، «وفّی»، «صدّیق»، «زکی»، «سراج اللّه» و «نورالهدی».
لقب رضا
نام اصلی امام هشتم علی بن موسی(ع) است لقب یا نام مشهور آن حضرت رضا(ع) می باشد. درباره علت نام‌گذاری آن حضرت به رضا(ع) چنین گفته‌اند: «او را رضا ملقب گردانیده‌اند برای آن که پسندیده خدا بود در آسمان و پسندیده رسول خدا(ص) و ائمه(ع) بود در زمین برای امامت».
وجه دیگری که برای آن بیان داشته‌اند این است که «آن حضرت به رضای پروردگار راضی بود و این خصلت ارزشمند را که مقامی بالاتر از مقام صبر است، به طور کامل داشت».
امام هشتم(ع) ۵۵ سال عمر کردند که ۳۵ سال آن با پدر بزرگوارش امام موسی بن جعفر(ع) بود و زمان جدّشان امام صادق(ع) را درک نکردند؛ چون امام صادق(ع) چند ماه قبل از ولادت امام رضا(ع) وفات کردند و در روایتی آمده است که تولّد امام رضا(ع) چهار سال پس از شهادت امام صادق(ع) بوده است و مدّت عمر او را ۴۹ سال و شش ماه ذکر کرده‌اند؛ ولی قول اوّل مشهورتر است.
مدّت امامت ایشان بیست سال بود و همزمان با تتمه خلافت هارون الرشید و سپس فرزند او محمّد امین؛ به مدّت سه سال و پانزده روز. پس از خلع امین از خلافت، عموی او ابراهیم بن شکله عبّاسی، چهارده روز خلافت کرد و در این مدّت، محمّد امین را حبس کردند، سپس او را آزاد و یک سال و شش ماه و ۲۳ روز خلافت نمود و پس از کشته شدن محمّد امین، برادر او عبد اللّه مأمون خلیفه مسلمین شد و او برای امام هشتم(ع) به عنوان ولایت عهدی خود از مردم بیعت گرفت در حالی که شخص امام از آن راضی نبودند.
سپس از راه خدعه بیرون آمد و حضرت را توسّط سم به شهادت رساند ، تا ایشان در سرزمین طوس به خاک سپرده شدند.
