در این مطلب آمده است: در تقویم‌ها دیروز نوزدهم آبان را روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه اعلام کرده بودند. پیشنهاد تعیین چنین روزی در پی برگزاری کنفرانس علوم در سال 1999 در بوداپست مجارستان و به ابتکار سازمان یونسکو و انجمن بین‌المللی شورای بین‌المللی علوم مطرح شد و در کشور ما نیز در سال 1394 در تقویم رسمی به ثبت رسید.
واضح است علم مانند سایر پدیده‌های جهان هستی اگر در مسیر صحیح قرار بگیرد، می‌تواند ابزار کارآمدی برای زندگی ابناء بشر باشد. اثر بخشی علم زمانی مفید و سازنده است که در خدمت صلح و توسعه جهان قرار گیرد و اگر چنین شود، آنگاه بسیاری از دردها و آلام و رنج بشر معاصر کاهش می‌یابد. انسان‌ها از بدو آفرینش تلاش کرده‌اند با کسب علم و دانش بر طبیعت و محیط خود غلبه کنند و در جهت زندگی بهتر سطح علم و آگاهی خود را بالا ببرند. انسان‌ها در ادوار مختلف سعی کرده‌اند پی به اسرار طبیعت برده و به معرفت و آگاهی درباره مخلوقات خداوند سبحان برسند و با این شناخت به محیط اطراف خود بینش درست و جدیدی پیدا کنند. علم می‌تواند به حوزه‌های محیط زیست، رفاه اجتماعی، بهداشت و سلامت فایده برساند و در خدمت تغذیه سالم، غلبه بر قحطی و گرسنگی، سرعت در ارتباطات و... و به هر حال در خدمت صلح و توسعه باشد. همه ابناء بشر می‌تواند از ثمره مفید علم برای پایان دادن به جنگ و خونریزی، فقر و مسکنت آوارگی و بدبختی بهره بگیرند و از بردگی و اسارت رهایی یابند و در سایه علم و فناوری بر بیماری‌های اپیدمی یا بیماری‌های نوظهور غلبه کنند و طول عمرشان را افزایش دهند. انسان‌ها می‌توانند در سایه علم و دیپلماسی علمی به صلحی پایدار و آرمان‌های حقیقی ساکنان این کره خاکی دست یابند.
همان طور که گفته شد، استفاده از علم مثل همه پدیده‌ها مشروط به بهره‌برداری و استفاده درست است. عالم واقعی آن است که منافع همه هم‌نوعان خود را در نظر بگیرد و فضای مناسب برای بهره‌برداری از علم را برای همگان به طور یکسان ایجاد کند و مهم‌تر آن‌که علم باید در جهت شکوفایی و توسعه همه بخش‌های زندگی انسان‌ها باشد و اگر غیر این باشد، که شوربختانه در مواردی چنین است، علم و عالم کمر به نابودی و اضمحلال زندگی انسان‌ها می‌بندند. مگر نه این است که مواد مخدر را که ویران‌کننده جسم و روح افراد به ویژه جوانان است، افرادی اختراع و تولید کرده‌اند که عالم شیمی بوده‌اند؟ یا مگر چنین نیست که بسیاری از مواد غذایی مصنوعی را که باعث ایجاد سرطان می‌شود، صاحبان علم تغذیه درست کرده‌اند؟
مگر همین هوای آلوده کلان‌شهرها یا تخریب محیط زیست و مرگ و میرهای ناشی از اختراع صنایع آلاینده، نتیجه به کارگیری اختراعات عالمان نیست؟ مگر هم اکنون بخشی از فضای مجازی و کانال‌های ماهواره‌ای در جهت نابودی اساس خانواده‌ها و تخریب فرهنگ‌ها و اختلال در روابط و عواطف انسانی و دوستی‌ها و رفاقت عمل نمی‌کند؟
لذا اگر ابزار علمی در دست انسان‌های ناپاک بیفتد، مانند شمشیری می‌شود در دست زنگی مست. مگر نه این است که در همه ادوار تاریخ زورمداران جهان با استفاده از علم و فناوری به کشنده‌ترین سلاح‌های مخوف دست پیدا کرده‌اند؟ به هر روی، همه سازندگان سلاح‌های مرگبار، از تیر و کمان گرفته تا شمشیر، از باروت گرفته تا فشنگ، از گازهای شیمیایی گرفته تا سلاح‌های اتمی و هیدروژنی، از هواپیماهایی با چندین برابر سرعت صورت گرفته تا هواپیماهای بدون سرنشین، صاحب علم بودند و این علم نه تنها در راه صلح و توسعه نبوده، بلکه در راه جنگ و تخریب بوده است یا شاید هم توجیهشان این بوده که ملت‌ها برای دفاع از خود باید در برابر غارتگران و مهاجمان مجهز به سلاح باشند!
نگارنده در خصوص بازدارندگی از تهاجم بیگانگان و دفاع از مرز و بوم و حفاظت از کیان کشور، به طور قطع داشتن سلاح‌های پیشرفته را الزامی می‌داند، ولی بحث درباره استفاده ناصحیح از علمی است که باید در راه صلح و توسعه باشد اما در خدمت بمب‌های هسته‌ای و هیدروژنی قدرتمندی قرار گرفته که قادر به نابودی کل ساکنان جهان هستی است. با همه این احوال، احدی نمی‌تواند منکر نقش علم در بسیاری از امور جاری جوامع کنونی باشد، منتها علمی که در جهت صلح و دوستی و پیشرفت و توسعه و بهتر شدن وضعیت معیشتی و آسودگی خیال مردم باشد. از این رهگذر، همه دانشمندان جهان، سیاست را علم می‌دانند ؛ ولی شوربختانه در کشور ما کمتر به این موضوع توجه شده است. برخی بر این باورند هر کس که ادعای اداره کشور در سطوح مختلف را دارد و به ظاهر آدم خوبی است، باید امور سیاسی را به او سپرد، لذا این گونه می‌شود که ما در بسیاری از مواقع دچار آزمون و خطا می‌شویم. مثلا نگارنده قوانینی را می‌شناسد که بر اثر نداشتن آگاهی و علم کافی، در مدت کوتاهی بارها تغییر یافته‌اند و این در حالی است که بعضی دیگر از قوانین مربوط به ابتدای مشروطیت بوده و از تصویبشان یک قرن می‌گذرد و تغییر نکرده‌اند.
در اینجا از همه کسانی که به نوعی دست‌اندرکار اداره کشور هستند، تقاضا دارم برای بهتر اداره کردن کشور، مجهز به علم روز شوند یا مسئولیت خود را واگذار کنند و همان گونه که هشتاد میلیون نفر به ایشان اعتماد کرده‌اند، ایشان نیز امانت‌دار خوبی برای این مردم باوفا باشند ؛ چون اگر فردی در زمینه‌ای اطلاعات و علم و تجربه کافی نداشته باشد، به طور قطع شکست خواهد خورد.
چطور است که ما برای کنترل یک اتومبیل، هواپیما یا کشتی، افراد را ملزم به داشتن گواهی‌نامه می‌کنیم ؛ ولی برای مسئولیت بخش‌های مختلف کشور، به خصوص آنجا که افراد باید عالم به علم سیاست باشند، چندان سخت‌گیری نمی‌کنیم؟
7339/7408
انتهای پیام واضح است علم مانند سایر پدیده‌های جهان هستی اگر در مسیر صحیح قرار بگیرد، می‌تواند ابزار کارآمدی برای زندگی ابناء بشر باشد. اثر بخشی علم زمانی مفید و سازنده است که در خدمت صلح و توسعه جهان قرار گیرد و اگر چنین شود، آنگاه بسیاری از دردها و آلام و رنج بشر معاصر کاهش می‌یابد. انسان‌ها از بدو آفرینش تلاش کرده‌اند با کسب علم و دانش بر طبیعت و محیط خود غلبه کنند و در جهت زندگی بهتر سطح علم و آگاهی خود را بالا ببرند. انسان‌ها در ادوار مختلف سعی کرده‌اند پی به اسرار طبیعت برده و به معرفت و آگاهی درباره مخلوقات خداوند سبحان برسند و با این شناخت به محیط اطراف خود بینش درست و جدیدی پیدا کنند. علم می‌تواند به حوزه‌های محیط زیست، رفاه اجتماعی، بهداشت و سلامت فایده برساند و در خدمت تغذیه سالم، غلبه بر قحطی و گرسنگی، سرعت در ارتباطات و... و به هر حال در خدمت صلح و توسعه باشد. همه ابناء بشر می‌تواند از ثمره مفید علم برای پایان دادن به جنگ و خونریزی، فقر و مسکنت آوارگی و بدبختی بهره بگیرند و از بردگی و اسارت رهایی یابند و در سایه علم و فناوری بر بیماری‌های اپیدمی یا بیماری‌های نوظهور غلبه کنند و طول عمرشان را افزایش دهند. انسان‌ها می‌توانند در سایه علم و دیپلماسی علمی به صلحی پایدار و آرمان‌های حقیقی ساکنان این کره خاکی دست یابند.
همان طور که گفته شد، استفاده از علم مثل همه پدیده‌ها مشروط به بهره‌برداری و استفاده درست است. عالم واقعی آن است که منافع همه هم‌نوعان خود را در نظر بگیرد و فضای مناسب برای بهره‌برداری از علم را برای همگان به طور یکسان ایجاد کند و مهم‌تر آن‌که علم باید در جهت شکوفایی و توسعه همه بخش‌های زندگی انسان‌ها باشد و اگر غیر این باشد، که شوربختانه در مواردی چنین است، علم و عالم کمر به نابودی و اضمحلال زندگی انسان‌ها می‌بندند. مگر نه این است که مواد مخدر را که ویران‌کننده جسم و روح افراد به ویژه جوانان است، افرادی اختراع و تولید کرده‌اند که عالم شیمی بوده‌اند؟ یا مگر چنین نیست که بسیاری از مواد غذایی مصنوعی را که باعث ایجاد سرطان می‌شود، صاحبان علم تغذیه درست کرده‌اند؟
مگر همین هوای آلوده کلان‌شهرها یا تخریب محیط زیست و مرگ و میرهای ناشی از اختراع صنایع آلاینده، نتیجه به کارگیری اختراعات عالمان نیست؟ مگر هم اکنون بخشی از فضای مجازی و کانال‌های ماهواره‌ای در جهت نابودی اساس خانواده‌ها و تخریب فرهنگ‌ها و اختلال در روابط و عواطف انسانی و دوستی‌ها و رفاقت عمل نمی‌کند؟
لذا اگر ابزار علمی در دست انسان‌های ناپاک بیفتد، مانند شمشیری می‌شود در دست زنگی مست. مگر نه این است که در همه ادوار تاریخ زورمداران جهان با استفاده از علم و فناوری به کشنده‌ترین سلاح‌های مخوف دست پیدا کرده‌اند؟ به هر روی، همه سازندگان سلاح‌های مرگبار، از تیر و کمان گرفته تا شمشیر، از باروت گرفته تا فشنگ، از گازهای شیمیایی گرفته تا سلاح‌های اتمی و هیدروژنی، از هواپیماهایی با چندین برابر سرعت صورت گرفته تا هواپیماهای بدون سرنشین، صاحب علم بودند و این علم نه تنها در راه صلح و توسعه نبوده، بلکه در راه جنگ و تخریب بوده است یا شاید هم توجیهشان این بوده که ملت‌ها برای دفاع از خود باید در برابر غارتگران و مهاجمان مجهز به سلاح باشند!
نگارنده در خصوص بازدارندگی از تهاجم بیگانگان و دفاع از مرز و بوم و حفاظت از کیان کشور، به طور قطع داشتن سلاح‌های پیشرفته را الزامی می‌داند، ولی بحث درباره استفاده ناصحیح از علمی است که باید در راه صلح و توسعه باشد اما در خدمت بمب‌های هسته‌ای و هیدروژنی قدرتمندی قرار گرفته که قادر به نابودی کل ساکنان جهان هستی است. با همه این احوال، احدی نمی‌تواند منکر نقش علم در بسیاری از امور جاری جوامع کنونی باشد، منتها علمی که در جهت صلح و دوستی و پیشرفت و توسعه و بهتر شدن وضعیت معیشتی و آسودگی خیال مردم باشد. از این رهگذر، همه دانشمندان جهان، سیاست را علم می‌دانند ؛ ولی شوربختانه در کشور ما کمتر به این موضوع توجه شده است. برخی بر این باورند هر کس که ادعای اداره کشور در سطوح مختلف را دارد و به ظاهر آدم خوبی است، باید امور سیاسی را به او سپرد، لذا این گونه می‌شود که ما در بسیاری از مواقع دچار آزمون و خطا می‌شویم. مثلا نگارنده قوانینی را می‌شناسد که بر اثر نداشتن آگاهی و علم کافی، در مدت کوتاهی بارها تغییر یافته‌اند و این در حالی است که بعضی دیگر از قوانین مربوط به ابتدای مشروطیت بوده و از تصویبشان یک قرن می‌گذرد و تغییر نکرده‌اند.
در اینجا از همه کسانی که به نوعی دست‌اندرکار اداره کشور هستند، تقاضا دارم برای بهتر اداره کردن کشور، مجهز به علم روز شوند یا مسئولیت خود را واگذار کنند و همان گونه که هشتاد میلیون نفر به ایشان اعتماد کرده‌اند، ایشان نیز امانت‌دار خوبی برای این مردم باوفا باشند ؛ چون اگر فردی در زمینه‌ای اطلاعات و علم و تجربه کافی نداشته باشد، به طور قطع شکست خواهد خورد.
چطور است که ما برای کنترل یک اتومبیل، هواپیما یا کشتی، افراد را ملزم به داشتن گواهی‌نامه می‌کنیم ؛ ولی برای مسئولیت بخش‌های مختلف کشور، به خصوص آنجا که افراد باید عالم به علم سیاست باشند، چندان سخت‌گیری نمی‌کنیم؟
7339/7408
کپی شد
