روزگار این روزهای عده‌ای که از طبقه ضعیف اقتصادی جامعه هستند با زباله‌گردی می‌گذرد؛ نمودی که برای کسانی که نظاره‌گر این نوع فعالیت هستند ناخوشایند است، حال زباله‌گرد یک پیر باشد یا یک جوان و حتی کودکی معصوم، اما مسئله‌ای که بیش از هر چیز جامعه را نگران میکند باز شدن پای زنان به پدیده نامبارک زباله‌گردی است.
زنی در منطقه کوچه مشکی سرش را داخل سبدهای زباله جلوی آپارتمان‌ها و منازل کرده و یکی یکی کیسه‌های زباله را پاره میکند و به دنبال ظروف پلاستیکی و قابل بازیافت می گردد. با گذر از این کوچه به آن کوچه در نهایت 2 کیسه بزرگ را پر از ظروف پلاستیکی میکند و یکی از آن‌ها را به دوش می‌کشد و کیسه دیگر را به دست می‌گیرد و راهی می‌شود و هر کس این صحنه را می‌بیند با خود فکر میکند که چرا یک زن باید زباله‌گردی کند؟
این خانم که همسرش فوت کرده و 5 فرزند قد و نیم قد دارد از کار زباله‌گردی خود چندان هم ناراضی نیست و آن را به کار نظافت در خانه‌ها ترجیح میدهد و می‌گوید: هر روز با جمع‌آوری زباله بین 5 هزار، 10 هزار و 15 هزار گیرم می‌آید و بهتر از این است که صبح تا شب در خانه کسی کار کنم و با منت پول بگیرم.
زباله‌گردی و اقتصاد ناکارآمد
جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان پدیده زباله‌گردی را معلول مناسبات اجتماعی از جمله فاصله عمیق طبقاتی میداند و می‌گوید: هرچقدر فاصله طبقاتی در جامعه بیشتر شود دهک‌های پایین که قادر به تأمین هزینه‌های زندگی نیستند به شیوه‌هایی برای معیشت خود روی می‌آورند که نان خشکی‌ها، کارتن جمع‌کن‌ها و کودکان کار و خیابانی حاصل آن است.
مهدی قدیمی با اشاره به اینکه بازیافت زباله اخیرا به یک صنعت تبدیل شده و مناطقی وجود دارد که زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند، اظهار میکند: برخی برای امرار معاش زباله‌گردی می‌کنند اما به لحاظ اخلاقی پدیده زشتی است و حتما معیشت افراد تأمین می‌شود که به این کار تن می‌دهند.
قدیمی ادامه می دهد: زباله‌گردی فقط مختص شهر یا کشور ما نیست و در شهرهای بزرگ کشورهای دیگر از جمله آمریکا که به شیوه سرمایه‌داری اداره می‌شود شاهد این پدیده هستیم که کاری غیرانسانی و غیراخلاقی است.
وی تورم، رکود اقتصادی، نوسانات شدید اقتصادی و مسائلی از این دست را عواملی تأثیرگذار بر ظهور مشاغل غیراخلاقی میداند و می‌افزاید: در این حالت عده‌ای از چرخه سالم اقتصادی بیرون می‌آیند و اگر برنامه‌ریزی خاصی در کشور انجام نشود در سال‌های آینده شاهد گسترش پدیده‌هایی از جمله زباله‌گردی، کودکان کار و خیابانی خواهیم بود.
قدیمی در مورد اینکه به تازگی چهره خانم‌ها هم در زباله‌گردی‌های سطح شهر دیده می‌شود، می‌گوید: این کار به طور حتم تبعات بهداشتی، آلودگی، بیماری و خانوادگی در بردارد و حتی روی تربیت فرزندان تأثیر می‌گذارد اما باید تحقیقی انجام شود چرا که حتما عواید این کار بیشتر از نظافت در خانه‌ها است که این خانم زباله‌گردی را ترجیح میدهد.
وی تفکیک زباله را راهکاری برای کاهش زباله‌گردی عنوان میکند و می‌افزاید: باید تفکیک زباله در جامعه فرهنگ سازی شود و شهرداری‌ها به طور سیستماتیک جمع‌آوری زباله را انجام دهند و حتی جمع‌آوری قسمتی از مواد قابل بازیافت را در اختیار کسانی که به دنبال تأمین معیشت از این راه هستند قرار دهند.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه عوارض بهداشتی زباله‌گردی در جامعه سنگین است و حتی با سرد شدن هوا این کار سخت‌تر هم می‌شود اظهار میکند: وقتی در جامعه کنترل توزیع ثروت انجام نمی‌گیرد، هرج و مرج اقتصادی وجود دارد و بیکاری زیاد می‌شود عده‌ای برای تأمین معیشت به کارهایی همچون تکدی‌گری، قرآن خواندن در آرامستان‌ها و آب ریختن سر مزارها روی می‌آورند.
وی بیان میکند: شهرداری‌ها و سازمان‌های فرهنگی می‌توانند با آموزش تفکیک زباله را در جامعه نهادینه کنند و در مجتمع‌های مسکونی سطل‌های جداگانه برای زباله‌های معمولی و قابل بازیافت تعبیه و تبعات پدیده‌های زشت اجتماعی کمتر شود.
قدیمی می افزاید: تا زمانی که برنامه مشخصی در کشور وجود نداشته باشد، تأمین اجتماعی گسترش نیابد و پوشش مناسب طبقات زیردست جامعه توسط سازمان‌های مربوطه به درستی انجام نگیرد شاهد گسترش فرآیندهای ناگوار خواهیم بود.
ورود بهزیستی به پدیده زباله گردی
محمد محمدی قیداری، مدیرکل بهزیستی استان زنجان نیز با اشاره به اینکه بهزیستی تا کنون در بحث پدیده زباله‌گردی ورود نکرده، اظهار میکند: با این وجود در موضوع متکدیان که با محوریت فرمانداری‌ها انجام می‌شود، شهرداری برای جمع‌آوری ورود پیدا میکند و اگر افراد جزو مددجویان بهزیستی باشند اقدامات لازم برای ساماندهی آن‌ها انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه تاکنون 100 کودک خیابانی ساماندهی شده است، می‌افزاید: اقداماتی برای آموزش و تحصیل این کودکان انجام می‌شود و از مددکاران اجتماعی نیز برای بهبود وضعیت این افراد کمک می‌گیریم.
محمدی با اشاره به اینکه در برخی مناطق زنجان حضور کودکان برای جمع‌آوری نان خشک و سایر موارد گزارش شده است می‌گوید: چندین بار همکاران اورژانس اجتماعی پیگیر جمع‌آوری این کودکان بودند اما کودکان فرار کردند.
وی با بیان اینکه زباله‌گردی توسط زنان چهره زشتی در جامعه دارد ادامه میدهد: بهزیستی حدود 2 هزار و 400 زن سرپرست خانوار را زیر پوشش قرار داده و بین 5 هزار تا 6 هزار زن بدسرپرست نیز از خدمات این سازمان استفاده می‌کنند.
مدیرکل بهزیستی استان زنجان در ادامه می‌افزاید: بهزیستی در صورت نیاز با کمک مددکار و اورژانس اجتماعی ورود پیدا میکند و سعی می‌کنیم موارد زنان زباله‌گرد را نیز مورد بررسی قرار دهیم اما تا کنون دخالتی در این امر نداشتیم.
وی موضوع توانمندسازی زنان را از جمله اقدامات بهزیستی برای جلوگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی و روی آوردن به مشاغل کاذب خوانده و می‌گوید: افراد با تشکیل پرونده در این سازمان مورد ارزشیابی شغلی قرار می‌گیرند و حتی با همکاری فنی و حرفه‌ای آموزش‌های لازم برای مهارت‌آموزی آنان انجام می‌شود.
محمدی ادامه میدهد: وام‌های 15 تا 20 میلیون تومانی اشتغال به افراد اعطاء می‌شود و حتی زنان سرپرست خانوار یا بدسرپرست می‌توانند در قالب گروه‌های همیار، شرکت‌های تعاونی و حوزه صنایع دستی مشغول به فعالیت شوند.
* منبع: روزنامه همشهری زنجان، 1397،3،6.
7312/8068
انتهای پیام زنی در منطقه کوچه مشکی سرش را داخل سبدهای زباله جلوی آپارتمان‌ها و منازل کرده و یکی یکی کیسه‌های زباله را پاره میکند و به دنبال ظروف پلاستیکی و قابل بازیافت می گردد. با گذر از این کوچه به آن کوچه در نهایت 2 کیسه بزرگ را پر از ظروف پلاستیکی میکند و یکی از آن‌ها را به دوش می‌کشد و کیسه دیگر را به دست می‌گیرد و راهی می‌شود و هر کس این صحنه را می‌بیند با خود فکر میکند که چرا یک زن باید زباله‌گردی کند؟
این خانم که همسرش فوت کرده و 5 فرزند قد و نیم قد دارد از کار زباله‌گردی خود چندان هم ناراضی نیست و آن را به کار نظافت در خانه‌ها ترجیح میدهد و می‌گوید: هر روز با جمع‌آوری زباله بین 5 هزار، 10 هزار و 15 هزار گیرم می‌آید و بهتر از این است که صبح تا شب در خانه کسی کار کنم و با منت پول بگیرم.
زباله‌گردی و اقتصاد ناکارآمد
جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان پدیده زباله‌گردی را معلول مناسبات اجتماعی از جمله فاصله عمیق طبقاتی میداند و می‌گوید: هرچقدر فاصله طبقاتی در جامعه بیشتر شود دهک‌های پایین که قادر به تأمین هزینه‌های زندگی نیستند به شیوه‌هایی برای معیشت خود روی می‌آورند که نان خشکی‌ها، کارتن جمع‌کن‌ها و کودکان کار و خیابانی حاصل آن است.
مهدی قدیمی با اشاره به اینکه بازیافت زباله اخیرا به یک صنعت تبدیل شده و مناطقی وجود دارد که زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند، اظهار میکند: برخی برای امرار معاش زباله‌گردی می‌کنند اما به لحاظ اخلاقی پدیده زشتی است و حتما معیشت افراد تأمین می‌شود که به این کار تن می‌دهند.
قدیمی ادامه می دهد: زباله‌گردی فقط مختص شهر یا کشور ما نیست و در شهرهای بزرگ کشورهای دیگر از جمله آمریکا که به شیوه سرمایه‌داری اداره می‌شود شاهد این پدیده هستیم که کاری غیرانسانی و غیراخلاقی است.
وی تورم، رکود اقتصادی، نوسانات شدید اقتصادی و مسائلی از این دست را عواملی تأثیرگذار بر ظهور مشاغل غیراخلاقی میداند و می‌افزاید: در این حالت عده‌ای از چرخه سالم اقتصادی بیرون می‌آیند و اگر برنامه‌ریزی خاصی در کشور انجام نشود در سال‌های آینده شاهد گسترش پدیده‌هایی از جمله زباله‌گردی، کودکان کار و خیابانی خواهیم بود.
قدیمی در مورد اینکه به تازگی چهره خانم‌ها هم در زباله‌گردی‌های سطح شهر دیده می‌شود، می‌گوید: این کار به طور حتم تبعات بهداشتی، آلودگی، بیماری و خانوادگی در بردارد و حتی روی تربیت فرزندان تأثیر می‌گذارد اما باید تحقیقی انجام شود چرا که حتما عواید این کار بیشتر از نظافت در خانه‌ها است که این خانم زباله‌گردی را ترجیح میدهد.
وی تفکیک زباله را راهکاری برای کاهش زباله‌گردی عنوان میکند و می‌افزاید: باید تفکیک زباله در جامعه فرهنگ سازی شود و شهرداری‌ها به طور سیستماتیک جمع‌آوری زباله را انجام دهند و حتی جمع‌آوری قسمتی از مواد قابل بازیافت را در اختیار کسانی که به دنبال تأمین معیشت از این راه هستند قرار دهند.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه عوارض بهداشتی زباله‌گردی در جامعه سنگین است و حتی با سرد شدن هوا این کار سخت‌تر هم می‌شود اظهار میکند: وقتی در جامعه کنترل توزیع ثروت انجام نمی‌گیرد، هرج و مرج اقتصادی وجود دارد و بیکاری زیاد می‌شود عده‌ای برای تأمین معیشت به کارهایی همچون تکدی‌گری، قرآن خواندن در آرامستان‌ها و آب ریختن سر مزارها روی می‌آورند.
وی بیان میکند: شهرداری‌ها و سازمان‌های فرهنگی می‌توانند با آموزش تفکیک زباله را در جامعه نهادینه کنند و در مجتمع‌های مسکونی سطل‌های جداگانه برای زباله‌های معمولی و قابل بازیافت تعبیه و تبعات پدیده‌های زشت اجتماعی کمتر شود.
قدیمی می افزاید: تا زمانی که برنامه مشخصی در کشور وجود نداشته باشد، تأمین اجتماعی گسترش نیابد و پوشش مناسب طبقات زیردست جامعه توسط سازمان‌های مربوطه به درستی انجام نگیرد شاهد گسترش فرآیندهای ناگوار خواهیم بود.
ورود بهزیستی به پدیده زباله گردی
محمد محمدی قیداری، مدیرکل بهزیستی استان زنجان نیز با اشاره به اینکه بهزیستی تا کنون در بحث پدیده زباله‌گردی ورود نکرده، اظهار میکند: با این وجود در موضوع متکدیان که با محوریت فرمانداری‌ها انجام می‌شود، شهرداری برای جمع‌آوری ورود پیدا میکند و اگر افراد جزو مددجویان بهزیستی باشند اقدامات لازم برای ساماندهی آن‌ها انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه تاکنون 100 کودک خیابانی ساماندهی شده است، می‌افزاید: اقداماتی برای آموزش و تحصیل این کودکان انجام می‌شود و از مددکاران اجتماعی نیز برای بهبود وضعیت این افراد کمک می‌گیریم.
محمدی با اشاره به اینکه در برخی مناطق زنجان حضور کودکان برای جمع‌آوری نان خشک و سایر موارد گزارش شده است می‌گوید: چندین بار همکاران اورژانس اجتماعی پیگیر جمع‌آوری این کودکان بودند اما کودکان فرار کردند.
وی با بیان اینکه زباله‌گردی توسط زنان چهره زشتی در جامعه دارد ادامه میدهد: بهزیستی حدود 2 هزار و 400 زن سرپرست خانوار را زیر پوشش قرار داده و بین 5 هزار تا 6 هزار زن بدسرپرست نیز از خدمات این سازمان استفاده می‌کنند.
مدیرکل بهزیستی استان زنجان در ادامه می‌افزاید: بهزیستی در صورت نیاز با کمک مددکار و اورژانس اجتماعی ورود پیدا میکند و سعی می‌کنیم موارد زنان زباله‌گرد را نیز مورد بررسی قرار دهیم اما تا کنون دخالتی در این امر نداشتیم.
وی موضوع توانمندسازی زنان را از جمله اقدامات بهزیستی برای جلوگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی و روی آوردن به مشاغل کاذب خوانده و می‌گوید: افراد با تشکیل پرونده در این سازمان مورد ارزشیابی شغلی قرار می‌گیرند و حتی با همکاری فنی و حرفه‌ای آموزش‌های لازم برای مهارت‌آموزی آنان انجام می‌شود.
محمدی ادامه میدهد: وام‌های 15 تا 20 میلیون تومانی اشتغال به افراد اعطاء می‌شود و حتی زنان سرپرست خانوار یا بدسرپرست می‌توانند در قالب گروه‌های همیار، شرکت‌های تعاونی و حوزه صنایع دستی مشغول به فعالیت شوند.
* منبع: روزنامه همشهری زنجان، 1397،3،6.
7312/8068
کپی شد
