در این گزارش آمده است: در سال‌های اخیر 5 مورد از 7 محدوده دشت استان دچار بحران کم آبی هستند. به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای استان، در بین این دشت‌ها، ابهر به دلیل وجود صنایع مختلف در وضعیت بسیار بدتری نسبت به دیگر محدوده‌های استان قرار دارد.
برخی از کارشناسان، حفر چاه‌های غیر مجاز و مصرف بی رویه آب در کشاورزی را از عوامل عمده بحرانی شدن مشکل کم آبی در استان می‌دانند.
برخی از کارشناسان نیز خشکسالی و کم آبی را از دیگر عوامل این بحران تلقی می‌کنند. با وجود اما و اگرهای فراوان در این عرصه، در حال حاضر بر اساس گزارش‌های شرکت آب و فاضلاب روستایی استان در تابستان سال جاری 164 روستا در بحران کم آبی به سر می‌برند.
در کنار بروز این شرایط افزایش برداشت آب از منابع زیر زمینی در چند سال اخیر نیز مشکلات این عرصه را دوچندان می‌کند. گزارش‌های شرکت آب و فاضلاب از حفر 16 هزار و 814 چاه در استان خبر می‌دهد و اعلام شده بیش از 150 میلیون متر مکعب آب از چاه‌های مجاز استان اضافه برداشت می‌شود. با این وجود، 320 میلیون متر مکعب نیز از 369 حلقه چاه غیر مجاز حفر شده اضافه برداشت می‌شود.
با این مصرف بی‌رویه، پاسخ اضافه برداشت‌های افراد ناآگاه را اهالی روستاهای گرفتار بحران آب با مشکل کم آبی می‌دهند. روند برداشت بی رویه از چاه‌های غیر مجاز همچنان ادامه دارد، تا زمانی که مسئولان استان طرح هوشمندسازی چاه‌های آب استان را اجرایی کنند.
با وجود این بحران، معاونت آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اجرای طرح‌های آبخیزداری در سال جاری در راستای تغذیه منابع آبی گام‌هایی برداشته است که به گفته مسئول این نهاد اجرای طرح‌ها یکی از نیازهای اساسی استان برای تأمین آب در سال‌های آینده است.

جیره‌بندی آب در روستاها
همانطور که گفته شد در تابستان سال جاری 164 روستای استان با مشکل نبود آب روبه‌رو هستند. کمبود و نبود آب آشامیدنی در کنار فرسودگی تأسیسات از جمله عوامل بروز بحران کم آبی در این روستاهای استان است. در ارتباط با این موضوع مدیرعامل شرکت آبفار استان به آغاز آبرسانی سیار به روستاها از ابتدای مرداد ماه تا پایان آبان ماه سال جاری اشاره می‌کند و می‌گوید: 45 روستا در شهرستان زنجان، بیش از 30 روستا در شهرستان‌های خدابنده و ماهنشان و4 روستا در سلطانیه امسال با مشکل کمبود آب روبه‌رو هستند.
کاهش سطح آب‌های زیر زمینی و مصرف بی رویه آب آشامیدنی در بخش کشاورزی یکی از عمده دلایل بحرانی شدن مشکل کم آبی در روستاهای استان است. «رضا کابلی» با اشاره به این موضوع و اعلام اختصاص یک میلیارد تومان اعتبار برای عبور از بحران در سال 96 اظهار می‌کند: حفر چاه و انشعابات غیر مجاز در مناطق مختلف استان از جمله دلایل بروز این بحران، به شمار می‌رود از این رو برای گذر از این بحران، در کنار جلوگیری از فعالیت چاه‌های غیر مجاز، با مشترکان پر مصرف نیز برخورد می‌شود.
جیره‌بندی آب در روستاها به گفته مدیرعامل آبفار این استان از جمله راهکارها برای مقابله با بحران آب در مناطق روستایی است. وی با اشاره به این‌که با اجرای این طرح، اهالی این روستاها در ساعات مشخصی آب خواهند داشت، می‌گوید: در برخی از روستاها با سهمیه میانگین برای هر نفر 20 تا 30 لیتر با تانکر آب توزیع می‌شود.

مصرف بی‌رویه آب
با بروز مشکل کم آبی و وارد شدن به این برهه، صرفه‌جویی در مصرف آب خانگی و کشاورزی و نیز رعایت اصول و قوانین در بهره‌گیری از چاه‌های زیر زمینی بیش از پیش ضرورت دارد. از این رو مدیریت صحیح استفاده از این مایه حیاتی می‌تواند عبور از این بحران را تسهیل کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست زنجان نیز مصرف صحیح و جلوگیری از هدررفت آب در شرایط کنونی را از جمله نکات قابل توجه عنوان می‌کند و می‌افزاید: از آنجایی که بیشترین هدررفت آب در بخش کشاورزی است، بهره‌گیری از شیوه‌های مدرن آبیاری می‌تواند در کاهش مصرف این عرصه مؤثر واقع شود.
به گفته سید«رضا موسوی مشکینی»، بازگرداندن آب به چرخه مصرف در واحدهای صنعتی استان می‌تواند در کاهش مصرف آب صنایع استان تأثیرگذار باشد چرا که این بخش میزان قابل توجهی از منابع آبی را مصرف می‌کند.
در کنار عوامل مختلف بروز بحران آب و ارائه راهکار برای گذر از این بحران برخی از کارشناسان و مسئولان استان افزایش قیمت آب به منظور کاهش مصرف آن توسط مردم را گزینه‌ای مناسب در کاهش مشکلات ناشی از بحران کم آبی عنوان می‌کنند و معتقدند ارزان بودن قیمت آب یکی از دلایل بی‌توجهی مردم به مصرف آن است.
به گفته مدیرعامل آب و فاضلاب شهری استان با مصرف بیش از 20 متر مکعب آب، 25 درصد از 264 هزار و 500 مشترک استان از مشترکان پرمصرف هستند. از این رو رعایت الگوی صحیح مصرف آب می‌تواند در کاهش آن مؤثر باشد.

مدیریت بحران
با وجود مصرف بی‌رویه آب در استان مدیرعامل آب منطقه ای زنجان مدیریت مصرف آب را یکی از مهم‌ترین شیوه‌های مقابله با بحران آب عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: کشاورزی با 92 درصد و صنعت با 6 درصد در مصرف آب استان سهم دارند که کاهش مصرف در این حوزه‌ها و آب خانگی می‌تواند برای مقابله با بحران موجود مفید باشد.
«یوسف رضاپور» با اشاره به کاهش سطح آب سدهای استان اظهار می‌کند: بیشتر سدهای استان به جز سد تالوار نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، افت سطح آب داشته‌اند.
با وجود مشکل افت سطح آب‌های زیر‌زمینی و سدهای استان، اجرای طرح‌هایی نظیر افزایش نفوذپذیری آب در کنار اجرای طرح‌های آبخیزداری برای تغذیه سفره‌های زیر زمینی می‌تواند در کاهش شدت بحران کم آبی مؤثر واقع شود.
در این زمینه مردم با رعایت الگوی مصرف آب می‌توانند با برداشتن گامی هر چند کوچک در کنترل این بحران موثر باشند. چشم انتظار اجرای طرح‌های مقابله با بحران کم آبی توسط مسئولان استانی هستیم تا زمینه عبور آسان از بحران کم آبی چاره‌اندیشی شود.
7312/8068
دریافت: حسن اکبری** انتشار دهنده: اسماعیل جهانبخش
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.