فیاض علیپور در یادداشتی در روزنامه صدای زنجان نوشت: قرار بود آبادانی زیادی به دنبال داشته باشد. هم آب شرب منطقه را تامین کند، هم کشاورزی را رونق بدهد و هم چرخ های صنعت را بچرخاند. اما گویا این وعده‌ها نتیجه محاسبات دقیق علمی و مطالعات درست نبوده و بیشتر با تخیل‌های ژول ورنی رقابت داشته است. آن هم نه تخیل‌هایی مانند زیردریایی ناتیلوس، بلکه دنیای دایناسورها در زیر زمین!
گویا این رویه معمول وزارت نیرو و شرکت های آب منطقه‌ای و مشاورین آنهاست که برای مصوب کردن هر طرح سدسازی غیرمعقولی، اندکی هم قول «تامین آب شرب» را در حد چاشنی به هدف های طرح اضافه کنند تا کسی «نه» نیاورد. وگرنه برای تامین آب شرب شهرهای استان کافی است وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای وظیفه خود را در جلوگیری از برداشت های غیر مجاز از منابع آب به درستی انجام دهند و تنها بخشی از همین آب را که کیفیت مطلوبی هم دارد، برای تامین این نیاز آبی اختصاص بدهند. اما پرسش اینجاست که چرا این وظیفه اصلی و مدیریتی که هزینه آن به مراتب کمتر از ساختن سدهای پر هزینه و پر خطر است مغفول مانده و به جای آن سدهایی با مطالعه های پر ایراد و با هزینه های سرسام آور مصوب می شود که حتی اگر به درد بخور باشند، تنها بخشی از نیاز آب شرب را تامین خواهند کرد؟
حدود 10 سال پیش بود که احداث سد مراش، بدون آن که روند قانونی و علمی لازم را طی کند، آغاز شد. همانند خیلی از طرح های عجیب و غریب و ثروت سوز دیگر کشور که اول کار را آغاز می کنند و بعد شروع به بررسی و فکر کردن می کنند. بعد هم چون قول هایی به مردم داده شده و کلی پول صرف شده است، متوقف کردن آن را به صلاح نمی دانند و تصمیم می گیرند که چون خدا کریم و ستار العیوب است بهتر است که به ساختن ادامه دهند و در حین کار فکر کنند که باید خطاهای محاسباتی و مطالعاتی را چگونه رفع و رجوع کرد!
این سد را در جایی می سازند که خاصیت زمین هایش برای سدسازی مناسب نیست. البته برخی بررسی ها نشان می دهد که شاید برای پیدا کردن معدن نمک جای بدی نباشد! خاک منطقه هم فرسایش پذیر است و احتمال آن که بعد از ساختن سد، به سمت مخزن آن هجوم ببرد کم نیست. از این ها گذشته، بعد از چند سال معلوم شده است که کل آبی که از رودخانه های منتهی به محل ساخت سد سرازیر می شود خیلی کمتر از آن چیزی است که فکر می کرده اند! جالب تر آن که بخشی از این آب با خود رسوباتی را دارد که برای ایجاد بیماری های متعدد، استعداد خاصی دارند. شوری آب هم که جای خود را دارد. به خصوص وقتی مواد نمکی اطراف به آن اضافه شود و با تبخیر بخشی از آب، این شوری تشدید شود.
از همه این ها بگذریم. تا حالا هزینه ای که صرف ساخت این سد شده است از کل بودجه پیش بینی شده اولیه آن فراتر رفته است، ولی هنوز در مرحله پی کنی است. کلی هم تخریب را روی دست منطقه گذاشته است که ارزش آن در دنیای امروز که تازه اهمیت مراتع و زیستگاه ها و گیاهان و جانوران معلوم شده است کمتر از پول های صرف شده نیست. با این اوصاف، چه اصراری است که این طرح را 'سد مراش' بنامیم. 'چاه ویل' مناسب تر نیست؟! اگر چه کم نیستند مسئولانی که جلسه پشت جلسه برگزار می کنند تا از مزایای بی نظیر این سد بگویند و برای ادامه یافتن آن توجیه بتراشند.
* روزنامه صدای زنجان؛ 1397،8،10.
3088/6085
انتهای پیام گویا این رویه معمول وزارت نیرو و شرکت های آب منطقه‌ای و مشاورین آنهاست که برای مصوب کردن هر طرح سدسازی غیرمعقولی، اندکی هم قول «تامین آب شرب» را در حد چاشنی به هدف های طرح اضافه کنند تا کسی «نه» نیاورد. وگرنه برای تامین آب شرب شهرهای استان کافی است وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای وظیفه خود را در جلوگیری از برداشت های غیر مجاز از منابع آب به درستی انجام دهند و تنها بخشی از همین آب را که کیفیت مطلوبی هم دارد، برای تامین این نیاز آبی اختصاص بدهند. اما پرسش اینجاست که چرا این وظیفه اصلی و مدیریتی که هزینه آن به مراتب کمتر از ساختن سدهای پر هزینه و پر خطر است مغفول مانده و به جای آن سدهایی با مطالعه های پر ایراد و با هزینه های سرسام آور مصوب می شود که حتی اگر به درد بخور باشند، تنها بخشی از نیاز آب شرب را تامین خواهند کرد؟
حدود 10 سال پیش بود که احداث سد مراش، بدون آن که روند قانونی و علمی لازم را طی کند، آغاز شد. همانند خیلی از طرح های عجیب و غریب و ثروت سوز دیگر کشور که اول کار را آغاز می کنند و بعد شروع به بررسی و فکر کردن می کنند. بعد هم چون قول هایی به مردم داده شده و کلی پول صرف شده است، متوقف کردن آن را به صلاح نمی دانند و تصمیم می گیرند که چون خدا کریم و ستار العیوب است بهتر است که به ساختن ادامه دهند و در حین کار فکر کنند که باید خطاهای محاسباتی و مطالعاتی را چگونه رفع و رجوع کرد!
این سد را در جایی می سازند که خاصیت زمین هایش برای سدسازی مناسب نیست. البته برخی بررسی ها نشان می دهد که شاید برای پیدا کردن معدن نمک جای بدی نباشد! خاک منطقه هم فرسایش پذیر است و احتمال آن که بعد از ساختن سد، به سمت مخزن آن هجوم ببرد کم نیست. از این ها گذشته، بعد از چند سال معلوم شده است که کل آبی که از رودخانه های منتهی به محل ساخت سد سرازیر می شود خیلی کمتر از آن چیزی است که فکر می کرده اند! جالب تر آن که بخشی از این آب با خود رسوباتی را دارد که برای ایجاد بیماری های متعدد، استعداد خاصی دارند. شوری آب هم که جای خود را دارد. به خصوص وقتی مواد نمکی اطراف به آن اضافه شود و با تبخیر بخشی از آب، این شوری تشدید شود.
از همه این ها بگذریم. تا حالا هزینه ای که صرف ساخت این سد شده است از کل بودجه پیش بینی شده اولیه آن فراتر رفته است، ولی هنوز در مرحله پی کنی است. کلی هم تخریب را روی دست منطقه گذاشته است که ارزش آن در دنیای امروز که تازه اهمیت مراتع و زیستگاه ها و گیاهان و جانوران معلوم شده است کمتر از پول های صرف شده نیست. با این اوصاف، چه اصراری است که این طرح را 'سد مراش' بنامیم. 'چاه ویل' مناسب تر نیست؟! اگر چه کم نیستند مسئولانی که جلسه پشت جلسه برگزار می کنند تا از مزایای بی نظیر این سد بگویند و برای ادامه یافتن آن توجیه بتراشند.
* روزنامه صدای زنجان؛ 1397،8،10.
3088/6085
کپی شد
