نشستی با عنوان «بررسی تبعات و پیامدهای اجتماعی پساسیلاب در شوش» توسط تعدادی از فعالان اجتماعی، اساتید دانشگاه با حضور معاون برنامه‌ریزی فرمانداری شهرستان شوش به همراه بعضی از دهیاران و اعضای شورای شهر و روستاهای سیل زده برگزار شد.
اوایل اردیبهشت ماه امسال بود که استاندار خوزستان طی مصاحبه ای گفت بحران های اجتماعی با فروکش کردن سیل، شروع می شوند و نیاز است با اقدامات کارشناسی و علمی آمادگی لازم به منظور مقابله با تبعات آن ایجاد شود. به همین دلیل باید از تجربه های کشورهای دیگر در این زمینه استفاده کرد تا با مسائل پس از آن با آمادگی رو به رو شویم.
استاندار همچنین گفته بود در حوزه اجتماعی اعتبارات قابل ملاحظه ای به خوزستان اختصاص پیدا کرده و آمادگی داریم که از ظرفیت سازمان های مردم نهاد در این رابطه استفاده شود.
فعالان شهرستان شوش اکنون می پرسند که چه مقدار از این اعتبارات برای بررسی و رسیدگی به تبعات اجتماعی پساسیلاب در شوش هزینه شده است؟ این فعالان در یک نشست ابعاد اجتماعی بحران ها و تهدیدهای اجتماعی و پیامدِ آن ها عمدتا با تکیه بر رویکردهای علمی موضوع را مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در ابتدای برنامه قاسم منصور آل کثیر، یکی از برگزار کنندگان این نشست اعلام کرد که ما مجموعه فرهنگی - اجتماعی هستیم و به این دلیل که نمی توانیم نسبت به آینده اجتماعی شهرستان بی تفاوت باشیم تصمیم گرفتیم پس از پنج ماه که از سیلاب گذشته است با حضور شما صاحب نظران به هم اندیشی و تبادل نظر درباره تبعات و پیامدهای اجتماعی پساسیلاب بنشینیم.
وی با اشاره تصویر زنی از منطقه سید عباس، به استحکام حس همبستگی و روحیه تعاون میان روستاییان در شرایط بحران پرداخت و گفت به نظرم این عکس و زن را باید تبدیل به نمادی از مقاوت مردم منطقه در شرایط بحران بدل کنیم و شهرداری از این عکسِ نمادین باید بهره ببرد.
آل کثیر در خلال پخشِ موزیک ویدئوی «اهل النخل» اثری از مهدی یراحی درباره سیلاب اخیر، با انتقاد از ادارات و نهادهای فرهنگی، خطاب به میهمانان و معاون فرماندار شوش گفت: مهم‌ترین آثار هنری در حوزه‌های مختلف ازجمله نقاشی، ادبیات همچون رمان و شعر، موسیقی و...در شرایط بحرانی خلق شدند. در بحران سیل شوش نیز تولیدات بسیاری از مردم خلاق را دیدیم که متاسفانه مستند نگاری نشدند و این برگی از تاریخ اجتماعیِ این شهرستان بود.
کارشناسان ارزیاب تجدید نظر کنند
مهدی ضمدی، دهیار روستای میثم تمار (خویس) از توابع بخش شاوور به عنوان یکی از روستاهایی که نماد مقاومت در برابر بحران بود نیز نشست گفت: ابتدا در روستا ستاد بحرانی متشکل از ریش سفیدان و جوانان روستا تشکیل دادیم. سال 73 نیز سیلاب به سمت روستای ما جاری شد و با توجه به تجربیات گذشته توسط ریش سفیدان نقاط بحرانی را به سرعت بررسی و تدابیر لازم برای جلوگیری از ورود سیل به روستا را اتخاذ کردیم.
ضمدی همچنین افزود: ما خواستار تجدید نظر در تصمیم گیری کارشناسان ارزیاب هستیم. گفته می شود امسال بارندگی شدید داریم و مسئولان از حالا باید نسبت به ترمیم سیل بندها اقدام کنند. راه‌های دسترسی کشاورزان به روستاها نیز خراب شده و نیاز به ترمیم دارد.
وی توضیح داد: البته ناگفته نماد که در بحران امسال سایر ادارات، سازمان‌ها و سپاه، گروه‌های مردمی و ... همراه مردم روستا بودند.
احتمال مهاجرت
بیت یدی یکی از روستاهای آسیب دیده در سیلاب اخیر بود. عبدالحسین کرم الله چعب، عضو شورای این روستا در این نشست با شفافیت از کمک‌ها و ضعف‌های دولت گفت.
وی افزود: مردم الان به دلیل خسارات فراوان در شرایط اجتماعی خوبی قرار ندارند و فضای عصبیت بین مردم بالا رفته و به بهانه های مختلف با یکدیگر درگیر می شوند. پنج ماه از وعده‌های مسئولان می گذرد و این نگرانی وجود دارد که کشاورزان، کشاورزی را رها کنند به اقدام به مهاجرت کنند.
زیرگذر نباید مطالبه اولیه باشد
منصوره فروغی راد، مدرس دانشگاه و فعال اجتماعی در این نشست توضیح داد: بحران آب مختص کشور ما نیست و در آینده تبدیل به بحران جهانی می شود. وقتی به رودخانه ها تعرض کنیم، آنها هم حق و سهم خود را از ما می گیرند. گروه‌های مردمی باید وارد کار شوند و همه انتظارات نباید از دولت باشد. اتحادی که در سیلاب میان مردم دیدیم بی‌نظیر بود.
فروغی راد افزود: الان مطالبه اولیه اغلب مردم ما معطوف به زیرگذر شده است. در صورتی که مسئله فاضلاب یکی از مهم ترین موضوعات بهداشتی در کشور و جهان است. سری به بیمارستان نظام مافی و بیماران کلویوی بزنیم. سری به وضعیت بهداشت و درمان روستاها بزنیم. منشاء همه اینها فاضلاب است. چرا کسی به فکر رفع این مشکل بزرگ نیست؟
این مدرس دانشگاه همچنین افزود: تاریخ از زنده رود شاوور شروع شد که از قرن‌ها در جریان است. اما الان وضعیت شاوور را ببینید. جمع شویم و شاوور را ثبت جهانی کنیم.
هشدار برای بیماری‌های پساسیلاب
علی عبدالخانی، عضو شورای عبدالخان نیز در نشست بررسی تبعات و پیامدهای پس از سیلاب گفت: سازمان بهداشت جهانی نسبت به بیماری‌های پساسیلابها هشدار داده است و لازم است مسئولان نسبت به این مسئله خصوصا نخبگان حساسیت بیشتری نشان دهند.
وی افزود: ایستادگی مردم در کنار مسئولان دولتی و سپاه سرمایه ما است اما الان سیل رفت و مردم انتظار دارند هنوز درکنارشان باشیم. آسفالت و مسیرها تخریب شد و الان مردم می خواهند ببینند دولت برای آنها قرار است چه کند؟
احمد واقفی، دهیار روستای خلیفه حیدر از توابع بخش شاوور در این نشست گفت: بنیاد مسکن وظایفش را خیلی خوب انجام داد اما جهاد کشاورزی خیلی تعلل کرده و ما نمی دانیم جواب مردم را چه بدهیم.
رسانه و نقش آموزشی
گردانندگان این نشست سعی کردند افرادی از بخش های مختلف را برای بررسی ابعاد اجتماعی آسیب‌های پساسیلاب را برای سخنرانی دعوت کنند. به همین منظور یکی از اصحاب رسانه نیز در این جلسه در سخنرانی اش گفت: رسانه‌ها نباید سیلاب را فراموش کنند. پوشش رسانه ای ما در سطح ملی زیاد مناسب نبود.
نیسی با بیان اینکه رسانه نقش آموزشی نیز دارد افزود: در شرایط بحران به علت سرعت بالای اخبار رسانه ها نمی توانستند به نقش آموزشی خودشان بپردازند اما الان لازم است نقش خود را در بحث آموزش ایفا کنند.
این فعال رسانه ای توضیح داد: سیلاب گذشت و ما اهالی رسانه باید به ابعاد اجتماعی آن بپردازیم و نگذاریم این موضوع فراموش شود. در شرایط بحران استانداری لازم بود سخنگویی تعیین می کرد تا دقیق و در لحظه اطلاع رسانی می کرد اما به نظر می رسید که منفعلانه رفتار کردند و مرتب می گفتند همه چیز تحت کنترل است. با این ادبیات و رویه دیگر میان مردم جواب نخواهد داد و باید رویکرد تغییر کند.
وی پیشنهاد کرد: به نظرم فعالان رسانه‌ای به مرور با برگزاری نمایشگاه آثار خود را برای یادآوری سیلاب به نمایش بگذارند.
فعالان تنها در فضای مجازی نباشند
سید حکیم موسوی، رئیس شورای شهرستان شوش نیز در این نشستِ هم اندیشی گفت: از برگزاری چنین نشستی که مردم و فعالان شهرستان مستقیم مشکلات خود را با یکدیگر در میان می گذارند حمایت و استقبال می کنم. لازم است فعالان شهرستان شوش فقط در فضای مجازی حضور نداشته و در فضای عمومی و واقعی هم فعال باشند.
موسوی افزود: نسبت به کم کاری برخی رسانه های مدعی در شوش که در شرایط سیلاب نقشی خنثی داشتند انتقاد دارم اما در عین حال بودند تعدادی از رسانه ها که مرتب ابعاد مختلف سیلاب را اطلاع رسانی می کردند.
آسیب روحی
سید علی نوری، رئیس آموزش و پرورش بخش شاوور در بخش جنبی این نشست گفت: از نظرم این سیل مهربانی بود و باعث شد همراهی و همبستگی بسیاری از مردم استان را ببینیم. باعث شد 21 مدرسه ای که حتی قبل از سیبلاب وضعیت خوبی نداشتند را الان بازسازی کنیم.
وی افزود: سیل زمین های کشاورزی مردم را تخریب کرد. دانش آموزان اکنون از نظر روحی آسیب دیده هستند و انتظار داریم خیران هوای دانش آموزان سیل زده را داشته باشند و در فصل بازگشایی مدارس در تهیه اقلام آموزشی و پوشاک کمک رسانی کنند.
راضی صرخه، از متخصصان کشاورزی نیز در بخش جنبی این نشست هم اندیشی توضیح داد: در شوش باید مثل سیلاب به یکدیگر کمک کنیم. متاسفانه در شوش نخبه کشی بسیار بروز پیدا کرده و اغلب جلوی رشد همدیگر را می گیریم. باید نسبت به این رویه ی نخبه کشی در شوش پایان داده شود.
تجلیل از دهیاران
در پایانِ این نشست، غلامعلی مجدیان به عنوان معاون برنامه ریزی فرمانداری شهرستان شوش ضمن تشکر برای برپایی و تاکید بر استمرار این نشست های مردمی به همه مطالب مطرح شده در این نشست پاسخ داد و گفت: در این نشست مطالب متفاوتی مطرح شد. دوستانی که نسبت به بیمه برکت اعتراض دارند حتما عنوان کنند تا بررسی کنیم. همچنین درباره مسئله همبستگی اجتماعی از فعالان درخواست می کنم به صورت یک سازمان مردم نهاد طرح های خود با محوریت همبستگی در شرایط بحران را تنظیم کنند و ما از چنین طرح‌هایی استقبال و حمایت می کنیم.
وی افزود: در خصوص اطلاع رسانی در زمان سیلاب مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان مرتب مصاحبه می دادند اما پیشنهاد وجود سخنگو در شرایط بحران را یادداشت کردم که حتما به دوستان اطلاع دهم.
معاون فرماندار شوش با اشاره به تصویر زنی از منطقه سید عباس که در شرایط بحران در کنار دیگر مردم در حال مقاومت بود گفت: این صحنه ها و این لحظات باید ثبت و بیشتر دیده شوند. اگر مردم نبودند دولت به تنهایی نمی توانست در برابر بحران پیروز شود. مردم شوش حماسه اس بزرگ آفریدند و این روحیه ستودنی است.
وی در خطاب به اصحاب رسانه گفت: رسانه ها مسئله آموزش در شرایط بحران و دیگر حوزه ها را در دستور کارشان قرار دهند. البته که می دانم خبرنگاران مشکلات خودشان را نیز دارند.
در این نشست تعدادی از دهیاران که در شرایط بحرانی توانستند در روستا با مدیریت خوبشان در برابر بحران ایستادگی کنند سخنرانی کردند.
معاون فرماندار درباره تجلیل از دهیاران نیز گفت: موضوع تجلیل از دهیاران را حتما پیگیری و در اسرع وقت به اطلاع عموم می رسانیم.
مجدیان توضیح داد: سیل آمد و برای ما مشکلاتی را ایجاد کرد اما وزیر نیرو می گوید اگر سیل نبود امسال برای تهیه آب شرب میلیاردها تومان برای تبدیل آب دریا به آب شیرین باید هزینه می کردیم. هورها و کانون های گرد و غبار توسط همین سیل، پر آب شدند.
وی یاداور شد: در خصوص استاندار خوزستان نیز در پاسخ به یکی از دوستان باید بگویم اتفاقا باید فعالیت های استاندار بازگو شود. وی در شرایط بحران فقط سه مرتبه از روستای مگرن بازدید کرد. آیا در رژیم گذشته مردم اینچنین مسئولانی داشند که مستقیم و بی واسطه آنها را ببینند؟ فرماندار شهرستان شوش با آن مشکلی که برایش پیش آمده بود با عصا از نزدیک بحران سیلاب شوش را مدیریت می کرد.
معاون فرماندار شوش همچنین افزود: چنین روحیه ای بین مردم را فقط در زمان جنگ دیدیم. همبستگی میان مردم مثال زدنی است. مردم از اندیمشک در عبدالخان آشپزخانه زدند. نقش اساسی مردم در این داستان خیلی پررنگ و با ارزش بود.
مجدیان درباره مشکلات سیلبندها که توسط بعضی دهیاران مطرح شد گفت: قرار است اعتباری برای استحکام سیلبندها تخصیص داده شود. ارزیابی نیز احتمالا دور دوم داشته باشد اما یک نکته دارد. ارزیابی مرحله اول در کل استان بسته شد و اعتبارش مشخص است و امکان تغییر در آن وجود ندارد.
سیل فروردین ماه امسال خسارات بسیاری به مزارع کشاورزی، جاده های روستایی، احشام و واحدهای مسکونی تعدادی از روستاهای شهرستان شوش وارد کرد. به همین منظور جمعی از فعالان سعی کردند آسیب های وارد شده را از نظر اجتماعی مورد بررسی قرار دهند.
46
