مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با بیان اینکه مسائل استان خوزستان با تصمیمات ملی قابل حل است، گفت: در این جهت، سطح پیگیری مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی خوزستان را به سطح ملی رساندیم تا بتوانیم از حمایت وزارت کشور و مجموعه وزارتخانهها در خوزستان بهرهمند شویم.
محمدصادق کریمیکیا با حضور در تحریریه ایسنا – منطقه خوزستان، اظهار کرد: خوزستان یکی از استراتژیکترین استانهای کشور است و از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، مرزی، انتظامی و امنیتی جایگاه ویژهای دارد و مسائل و پتانسیلهای خوزستان، خاص این استان است. کمتر استانی سراغ داریم که در کنار این همه پتانسیلهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دچار مخاطراتی نیز هست که نمونه آن سیل اخیر خوزستان بود.
سیل به یک متغیر خنثی تبدیل شد
وی افزود: طبق رویکردهایی که در حوزه سیلاب و بحران داشتیم، مساله سیل خوزستان با استانهای دیگر مانند لرستان متفاوت بود و حالتی از کنترل و عدم کنترل در حوزه سیلاب خوزستان وجود داشت.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: در اوایل وقوع سیل، در حوزه اجتماعی نگران بروز مشکلات بودیم که مثلا سیلاب و تبعات اجتماعی آن روند حاشیهنشینی را افزایش دهد اما خوشبختانه با تدابیری که اندیشیده شد، سیل به یک متغیر خنثی تبدیل شد و حداقل سیلاب این مساله را تشدید نکرد. خوزستان دچار تغییرات زیادی شده است
کریمیکیا بیان کرد: خوزستان در یکصد سال گذشته محل حوادث زیادی بوده و زمانی که به حوادثی از جمله جنگ جهانی دوم، اکتشاف نفت و گاز، جنگ تحمیلی و طرحهای عمرانی نگاه شود، متوجه میشویم که خوزستان جزو استانهایی است که در حوزه محیط زیست، عمران، معادن و منابع طبیعی دچار تغییرات زیادی شده و در کمتر استانی در کشور چنین تغییراتی ایجاد شده است؛ هر تغییر در حوزه عمران، توسعه و جنگها تبعات اجتماعی و فرهنگی دارد و بخشی از مسائل اجتماعی و فرهنگی خوزستان به سابقه تاریخی استان برمیگردد. استانی که همیشه دشمن چشم طمع به آن داشته و دارد.
وی ادامه داد: این ویژگیهای باعث میشود خوزستان شرایط خاصی داشته باشد و این شرایط خاص راهکارهای خاصی نیز میطلبد. آن چیزی که اکنون در خوزستان تجربه میکنیم، حاصل مجموع این شرایط است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه اجتماعی و فرهنگی در استان، تصریح کرد: از ابتدای مسئولیت در این حوزه در سال 96 سعی شد که حوزه اجتماعی در خوزستان با استفاده از ظرفیت شورای اجتماعی کشور و وزارت کشور رنگ و بوی علمیتر و کاربردیتری داشته باشد. در این جهت، سطح پیگیری مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی خوزستان را به سطح ملی رساندیم تا بتوانیم از حمایت وزارت کشور و مجموعه وزارتخانهها در خوزستان بهرهمند شویم.
مسائل خوزستان با تصمیمات ملی قابل حل است
وی ادامه داد: واقف هستیم که مسائل استان خوزستان با تصمیمات ملی قابل حل است و به توجه بیشتر مرکز به مسائل خوزستان نیاز داریم تا بخشی از مشکلات حل شود بنابراین در این راستا سعی کردیم ظرفیتهای ملی در خوزستان فعال شوند که خوشبختانه بخش زیادی از این ظرفیت در کنار ما است و امیدواریم بتوانیم مسائل استان را کاهش دهیم.
کریمیکیا گفت: پیچیدگیهای اجتماعی و فرهنگی ناشی از بافت اجتماعی فرهنگی و تبعات ناشی از جنگ و مسائل دیگر باعث شده است که فاصله طبقاتی به عنوان یکی از اصلیترین و زیربناییترین متغیرهای تاثیرگذار در حوزه اجتماعی و فرهنگی مطرح باشد.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: در کنار ثروتی که در خوزستان وجود دارد، فقر هم وجود دارد. یکی از اهداف ما این بود که در بازتوزیع این ثروت و کاهش فقر در همه حوزهها برنامههایی در خوزستان اجرا شود. به طور مثال در حوزه اجتماعی در شاخص آموزش و پرورش مخصوصا در خصوص سوادآموزی کار کردیم که در این راستا طرح شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل اجرا شد.
نتایج اجرای پروژه اجتماعی "شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل"
وی افزود: استاندار خوزستان در اوایل سال 96 شعاری مطرح کرد که این شعار به بعد سیاست و سیاست به برنامه تبدیل و برنامه هم اجرا شد و توانستیم در سالهای 96 و 97 پروژه اجتماعی "شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل" را در خوزستان با مدیریت استانداری و دستگاههای ذیربط اجرا کنیم.
کریمیکیا تصریح کرد: با توجه به تاثیرات بازماندگی از تحصیل در آینده استان، اجرای این پروژه اهمیت زیادی دارد. بخش زیادی از علت بازماندگی از تحصیل، جنسیتی است یعنی دختران بیشتر از تحصیل باز میمانند که در این راستا این پروژه اجرا شد و توانستیم در دو سال اخیر حدود 3 هزار و 500 نفر از کودکان 6 تا 12 سال را شناسایی کرده و به چرخه تحصیل برگردانیم و در واقع همه کودکان شناسایی شده، به چرخه تحصیل بازگشتهاند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان خاطرنشان کرد: ادعا نمیکنیم که همه بازماندگان از تحصیل شناسایی شدهاند اما بخش زیادی از این کودکان را شناسایی کردهایم و این طرح امسال نیز اجرا میشود. در دو ماهه منتهی به بازگشایی مدارس تا آبانماه کار شناسایی را انجام خواهیم داد تا بتوانیم دیگر بازماندگان از تحصیل را شناسایی کنیم اما در این مسیر دچار سختیها و پیچیدگیهایی هم هستیم.
وی بیان کرد: خوزستان دارای مناطق عشایری و کوچرو است و روستاهایی در خوزستان وجود دارد که به دلایل متعدد برخی از کودکان این روستاها از تحصیل باز میمانند بنابراین این طرح در کنار موفقیتهایی که داشته، همچنان ادامه دارد و باید تا شناسایی و پوشش کامل این کودکان پیش برویم. رویکرد ما این است که یک بازمانده از تحصیل برای ما باخت محسوب میشود و در کنار آن، شناسایی یک بازمانده از تحصیل هم برد است.
کریمیکیا افزود: مساله پیچیدهتر پس از شناسایی، نگهداشت این کودکان است زیرا بازماندگی صرفا یک منع یا سختی در تحصیل نیست بلکه عواملی باعث شده که یک فرد از تحصیل بازمانده شود؛ فقر خانواده، فقر فرهنگی، عوامل محیطی و موارد دیگر میتوانند در این زمینه تاثیرگذار باشند. در حوزه اجتماعی درست است که با عدد و عینیتها سر و کار داریم اما گاه عددها برای حوزه جامعهشناسی عدد نیستند زیرا هر کدام از آنها داستان یک زندگی است و باید بدانیم چه اتفاقاتی رخ داده که یک کودک 6 تا 12 ساله از تحصیل بازمانده است.
وی افزود: در دو سال اخیر این پروژه را به عنوان یکی از زیربناییترین پروژهها در حوزه اجتماعی قلمداد کردیم. جشنهای خوبی نیز در این راستا برگزار شد که برگزاری جشن برای کودکان در کنار کار مادی، مشوقی برای حضور کودکان در مدرسه است.
اعطای بورسیه تحصیلی به دانشآموزان مناطق کمبرخوردار
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: در حوزه آموزش و پرورش، طرح اعطای بورسیه تحصیلی به دانشآموزان مناطق کمبرخوردار نیز در سال 97 اجرا شد که دو هفته پیش جشن آن برگزار شد. این طرح که در خوزستان طراحی و تعریف شد، در کشور بینظیر است و شورای اجتماعی کشور کار تامین اعتبار آن را انجام داده است.
کریمیکیا گفت: این طرح در سال 98 نیز میتواند پایدار باشد زیرا تاثیرات خوبی داشته است. در این طرح بورس تحصیلی برای دانشآموزان مقطع متوسطه اول (هفتم، هشتم و نهم) برای مناطق کمبرخوردار و برای دبیرستانهای با ضریب محرومیت 6 تا 9 انجام شد. اجرای این طرح تقریبا در یک هزار و 208 مدرسه طراحی و از مهرماه سال گذشته برای دانشآموزان اطلاعرسانی شد. ملاکهای انتخاب، آزمون و معدل بود که ضریب تاثیر آزمون، 60 درصد و ضریب تاثیر معدل نیمسال اول، 40 درصد معین شد.
وی بیان کرد: 12 هزار نفر درگیر این پروژه شدند و در آزمون شرکت کردند و در نهایت یک هزار و 200 نفر از این تعداد از طریق آزمون و معدل انتخاب شدند و برای این افراد کارت هدیه یک میلیون تومانی جهت هزینه تحصیل یک سال پرداخت و جشن آنها نیز 16 تیرماه برگزار شد.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با اشاره به تاثیرات اجتماعی اجرای این طرح، تصریح کرد: با اجرای این طرح، معدل نیمسال اول در سال 97 نسبت به نیمسال اول سال 96 در دبیرستانهایی که آزمون اخذ شده بود، 84 صدم نمره افزوده شد. همچنین علیرغم اینکه در نیمسال دوم که طرح به پایان رسیده بود و برنامهای برای آزمون مجدد و بورس نداشتیم، یک نمره و 12 صدم به معدل نوبت دوم افزوده شد. یعنی با اعتبار یک و نیم میلیارد تومان بین 123 هزار نفر، تحرک تحصیلی ایجاد کردیم و در مجموع شاهد افزایش دو نمرهای معدل بودیم.
کریمیکیا بیان کرد: همچنین در حوزه آموزش و پرورش برای توازن در حوزه توسعه، اقداماتی انجام شد. در این جهت برای مدارس مناطق کمبرخوردار در اهواز و چند شهر دیگر اعتباری بالغ بر 3 میلیارد و 40 میلیون تومان برای تجهیز و بهسازی در نظر گرفته شد و تجهیزات برای مدارس خریداری و توزیع شد و بهسازی هم در حال انجام است. برای مدارس درگیر سیل نیز 2 میلیارد و 100 میلیون تومان از حوزه اجتماعی به آموزش و پرورش خوزستان تزریق کردیم تا مدارس مخصوصا مدارس کمبرخوردار و آسیبدیده ناشی از سیل برای مهرماه آماده شوند.
حاشیهنشینی در خوزستان نسبت به کل کشور متفاوت است
وی در خصوص رسیدگی به مناطق حاشیهنشین خوزستان، تصریح کرد: خوزستان بعد از خراسان رضوی دومین استان دارای مناطق حاشیهنشین است و گستردگی و نوع حاشیهنشینی در خوزستان نسبت به کل کشور متفاوت است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: هر سکونتگاه غیررسمی یا حاشیهنشینی، علت ایجابی خود را دارد مثلا بخشی از حاشیهنشینی در اهواز ناشی از تبعات اجتماعی جنگ است ولی در خراسان رضوی حاشیهنشینی ناشی از جنگ نیست. بخش دیگری از حاشیهنشینی در خوزستان بر اثر خالی شدن روستاها به دلیل کمبود آب یا ناشی از وجود شهرهای صنعتی بوده است زیرا حاشیهنشینی در شهرهای صنعتی نه در شهرهایی که قدمت تاریخی و سابقه شهرنشینی دارند، رخ داده است.
کریمیکیا گفت: مجموع شرایط نشان میدهد که شرایط حاشیهنشینی و سکونتگاههای غیررسمی خوزستان خاص است و با تهران، کردستان یا خراسان متفاوت است.
خوزستان، مهاجرفرست و مهاجرپذیر
وی با اشاره به وضعیت مهاجرت در خوزستان عنوان کرد: خوزستان یکی از استانهای مهاجرفرست است که برخی دلایل آن به مسائل زیست محیطی مخصوصا ریزگردها در 10 سال گذشته و خشکسالیها برمیگردد. خوزستان به استانهای تهران، اصفهان و البرز مهاجرفرست است اما از استانهای همجوار مهاجرپذیر هستیم که این مهاجرت به دلیل وجود صنایع در خوزستان و نیاز به کارگر انجام میشود و بخشی از حاشیهنشینی ما هم ناشی از مهاجرتهای جویای شغل است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان ادامه داد: در حوزه جامعهشناسی عوامل زیادی در حوزه مهاجرت دخیل هستند که عامل اقتصادی و اشتغال یکی از مهمترین متغیرهاست و عوامل دیگر مانند جنگ و مسائل زیست محیطی در کنار عامل اقتصادی هستند.
کریمیکیا با بیان اینکه یکی از علتهای اصلی حاشیهنشینی در کشور بحث آب بوده است، تصریح کرد: تبادل مهاجرتی ما با دیگر استانها تراز منفی دارد اما احتمالا با توجه به وقوع سیلاب این شرایط تغییر کند. در خوزستان یکی از عوامل مهاجرت از مبدا یعنی از روستا به شهر و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و سپس اهواز بحث آب بود که بارشهای اخیر میتواند این عامل را کم رنگ کند و احتمالا بتوانیم سالهای آینده روند کندتری از حاشیهنشینی و خالی شدن روستاها داشته باشیم.
سکونت 50 درصد جمعیت حاشیهنشین خوزستان در اهواز
وی با اشاره به آمار جمعیت حاشیهنشین خوزستان خاطرنشان کرد: خوزستان 750 هزار نفر ساکن در سکونتگاههای غیررسمی، مناطق منفصل شهری، مناطق حاشیهنشین یا بافت فرسوده دارد که تقریبا 50 درصد این جمعیت در 17 منطقه حاشیهنشین از اهواز ساکن هستند. بعد از اهواز، شهرهای ماهشهر، مسجدسلیمان، آبادان، دزفول، اندیمشک و کارون عمده مناطق حاشینهنشین و سکونتگاههای غیررسمی را دارند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان بیان کرد: برخی مناطق اهواز ابهام دارند و بین شهر بودن و روستا بودن مانده بودند. با پیگیریهای انجام شده، مناطق عین 2، ملاشیه و علیآباد که منفصل از شهر اما چسبیده به شهر بودند، به طرح جامع شهری اهواز ملحق و جزو مناطق شهری شدهاند و میتوانند از خدمات دستگاههای دولتی بهرهمند شوند.
ایجاد 11 دفتر تسهیلگری در مناطق حاشیهنشین خوزستان
کریمیکیا تصریح کرد: از سال 97 رویکرد وزارت کشور در مناطق حاشیهنشین از رویکرد عمرانی به اجتماعی تغییر پیدا کرد. در کنار بازآفرینی شهری باید مسائل اجتماعی و فرهنگی با مشارکت ساکنین اتفاق بیافتد. در رویکرد اجتماعی یکی از مهمترین اتفاقات، بحث ایجاد و احداث دفاتر توسعه و تسهیلگری محلی بود که توانستیم بعد از استان سیستان و بلوچستان، با 11 دفتر تسهیلگری دومین استان از نظر تعداد دفاتر تسهیلگری باشیم.
وی بیان کرد: هفت دفتر از این تعداد در اهواز و چهار دفتر دیگر در خرمشهر، مسجدسلیمان، درفول و کارون فعال هستند.
کریمیکیا عنوان کرد: کارکرد دفاتر تسهیلگری در پنج حوزه کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی تعریف میشود و هر دفتر، یک مدیر دفتر و پنج کارشناس دارد. اصلیترین اتفاقی که تاکنون در مناطقی که دفتر تسهیلگری راهاندازی شده، رخ داده این است که مردم متوجه شدهاند دولت نسبت به تغییر وضعیت زیستی در این مناطق توجه دارد. در کنار آن مدارس، مراکز بهداشت، پایگاههای خدمات بهزیستی و مراکز فنی و حرفهای تاسیس شده و همه دستگاهها را بسیج کردهایم تا بتوانیم موضوع بازآفرینی شهری در این مناطق را پیگیری کنیم. در کنار این اقدامات، کارهای حقوقی مثل سنددار کردن زمینها و منازل آنها انجام شده است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان تصریح کرد: یکی از اولویتهای ما سنددار کردن زمینها و منازل این مناطق است زیرا زمانی که در منزلی در یک سکونتگاه غیررسمی ساکن باشید حتی اگر دولت وامی برای بازآفرینی پرداخت کند، قابل استفاده نیست.
وی گفت: کار در حوزه ساماندهی و توازن این مناطق آغاز شده است تا با همکاری دستگاههای ذیربط بتوانیم شاخصهای اجتماعی را افزایش دهیم. کارهای اجتماعی و فرهنگی این مناطق با همکاری سازمانهای مردمنهاد در حوزههای مختلف در حال انجام است. امیدواریم بتوانیم با مشارکت مردم، بحث بازآفرینی شهری را به انجام برسانیم و خوشبختانه اتفاقات خوبی در برخی مناطق در این راستا اتفاق افتاده است.
زیر و بم مسئولیتهای اجتماعی صنایع در خوزستان
کریمیکیا در توضیح مسئولیتهای اجتماعی صنایع، بیان کرد: مسئولیتهای اجتماعی صنایع از موضوعهایی است که خوزستان در آن پیشگام بوده است. این موضوع از سال گذشته در دولت مطرح شده اما ما پیشقدم بودیم و دومین کنفرانس CSR را در اواخر اسفندماه سال 97 در اهواز برگزار کردیم.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: متاسفانه اعمال تحریمها مخصوصا در صنایع نفت و گاز یکی از علتهایی است که شاید به علت آن، صنایع نتوانستهاند کمک حال ما در این زمینه باشند اما در کنار آن کمکهای خوبی از وزارت نفت در حوزه سیلاب و بازسازی مناطق سیلزده رخ داد. اعتبارات خوبی در بازسازی مدارس و مناطق درگیر سیلاب از وزات نفت دریافت شد که بخشی از آن به عنوان مسئولیتهای اجتماعی لحاظ میشود.
وی ادامه داد: در مجموع، دید مدیران صنایع در کل کشور نسبت به نقش مسئولیتهای اجتماعی، دید خیریه است در حالی که CSR فراتر از خیریه است و یک الزام در راستای فضای برد برد برای صنعت است.
کریمیکیا گفت: در حوزه اجتماعی حرف ما این است کارهایی که در راستای مسئولیتهای اجتماعی صنایع میخواهد رخ دهد باید با وحدت رویه و رویکرد علمی اتفاق بیفتد.
وی با اشاره به انتظاراتی که در خصوص استفاده عمومی از امکانات صنایع در محیط پیرامونی وجود دارد، عنوان کرد: انتظار از صنایع این است که صفر تا صد خدمات اجتماعی را انجام دهند اما ما میگوییم در خدماتدهی به محیط پیرامون در حوزه اجتماعی معضلاتی وجود دارد؛ اگر در یک منطقه از سکونتگاههای غیررسمی، خدمات بیمحابا ارائه شود این خدمات ممکن است باعث تشدید حاشیهنشینی شود. همچنین اگر صنعتی از ظن خودش برنامه فرهنگی اجتماعی را در یک منطقه اجرا کند اما رویکرد علمی نسبت به ساماندهی محیط پیرامون انجام ندهد، تناقض ایجاد میشود.
کریمیکیا ادامه داد: چرا مناطق حاشیهنشین در شهرهای صنعتی شکل گرفته است؟ پاسخ این سوال به این موضوع برمیگردد که اگر در حوزه راهاندازی ساختار اقتصادی و صنعتی کشور چارچوبها لحاظ نشوند دچار مشکلات میشویم. در حوزه CSR به دنبال این هستیم که وحدت رویه با برنامه داشته باشیم و صنعت از ظن خود خدماتی را در منطقهای ارائه نکند که تناقض ایجاد شود. در حوزه صنعت در ابتدای راه هستیم و انتظار میرود مدیران صنایع با رویکردهای علمی و اجتماعی به CSR بپردازند نه بر اثر فشارهای سیاسی.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با اشاره به فاصله طبقاتی در خوزستان بیان کرد: در کنار ثروت و صنایع ملی در خوزستان دچار مناطق حاشیهای و افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد هستیم. این فاصله بسیار زیاد در حوزه اجتماعی ما را آزار میدهد که باید در زمینه موضوع بازتوزیع ثروت و اجرای طرحهایی که به کاهش فاصله طبقاتی کمک میکنند، اقدام شود که مسئولیتهای اجتماعی صنایع یکی از رویکردهای ما در این زمینه است.
جزئیات اقدامات پیشگیرانه در حوزه اعتیاد
وی در خصوص وضعیت آسیبهای اجتماعی در استان خوزستان تصریح کرد: وزارت کشور چند آسیب اجتماعی را اولویتدار ابلاغ کرده است که طلاق، فساد و بیبند و باری، حاشیهنشینی و مسائلی مانند خشونت از آن جمله است. خوشبختانه در استان خوزستان در حوزه اقدامات در بحث حاشیهنشینی فعال بودهایم.
کریمیکیا بیان کرد: یکی از موضوعاتی که در حوزه طلاق نقش زیادی دارد، اعتیاد است که در دو سال اخیر در این زمینه چند پروژه داشتهایم. در این زمینه مرکز ماده 16 در حال اتمام است و در چند روز آینده افتتاح میشود. همچنین دومین استان هستیم که مرکز TC زنان را راه اندازی کردیم و اکنون 22 زن در آن مستقر هستند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با بیان اینکه ردپای اعتیاد در طلاق، خودکشی، نزاع و خشونت مخصوصا خشونت خانوادگی مشاهده میشود، عنوان کرد: در حوزه اعتیاد بحث پیشگیری و مقابله اهمیت دارد. متاسفانه در کل دنیا راههای قطعی درمان برای اعتیاد وجود ندارد و با موضوع عود مصرف مواجه هستیم. البته برخی گروهها مانند گروههای مردمنهاد انجمن معتادان گمنام در حوزه کارکردی و درمان کارکرد خوبی داشتهاند. ارزیابی ما این است که هر فردی که مصرفکننده است تا زمانی که با این گروهها در ارتباط است مصرف مواد مخدر را قطع میکند.
وی با اشاره به مشکلاتی که در کمپهای ترک اعتیاد وجود دارد، تصریح کرد: در کمپهای ترک اعتیاد و اقامت موقت، موضوع عود یکی از مشکلات است. در این مراکز، برخی افراد در 21 روز اعتیاد را ترک میکنند اما مجددا به اعتیاد برمیگردند و کار سخت است. توصیههای جهانی به ما نیز این است که در زمینه پیشگیری اقدام شود زیرا کسی که وارد اعتیاد شود، سخت میشود وی را نجات داد و به چرخه طبیعی برگرداند.
کریمیکیا عنوان کرد: یکی از مواردی که باعث شد اوضاع در حوزه مواد مخدر خوزستان مقداری تضعیف شود، بحث ترانزیتی بودن استان بود که این از مشکلاتی است که جدیدا درگیر آن شده ایم. یکی از آسیبهای جدی ما اعتیاد است که باید در این راستا زمان بگذاریم و اجازه ندهیم کسی به مجموعه مصرفکنندگان مواد مخدر افزوده شود.
انتهای پیام
محمدصادق کریمیکیا با حضور در تحریریه ایسنا – منطقه خوزستان، اظهار کرد: خوزستان یکی از استراتژیکترین استانهای کشور است و از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، مرزی، انتظامی و امنیتی جایگاه ویژهای دارد و مسائل و پتانسیلهای خوزستان، خاص این استان است. کمتر استانی سراغ داریم که در کنار این همه پتانسیلهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دچار مخاطراتی نیز هست که نمونه آن سیل اخیر خوزستان بود.
سیل به یک متغیر خنثی تبدیل شد
وی افزود: طبق رویکردهایی که در حوزه سیلاب و بحران داشتیم، مساله سیل خوزستان با استانهای دیگر مانند لرستان متفاوت بود و حالتی از کنترل و عدم کنترل در حوزه سیلاب خوزستان وجود داشت.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: در اوایل وقوع سیل، در حوزه اجتماعی نگران بروز مشکلات بودیم که مثلا سیلاب و تبعات اجتماعی آن روند حاشیهنشینی را افزایش دهد اما خوشبختانه با تدابیری که اندیشیده شد، سیل به یک متغیر خنثی تبدیل شد و حداقل سیلاب این مساله را تشدید نکرد. خوزستان دچار تغییرات زیادی شده است
کریمیکیا بیان کرد: خوزستان در یکصد سال گذشته محل حوادث زیادی بوده و زمانی که به حوادثی از جمله جنگ جهانی دوم، اکتشاف نفت و گاز، جنگ تحمیلی و طرحهای عمرانی نگاه شود، متوجه میشویم که خوزستان جزو استانهایی است که در حوزه محیط زیست، عمران، معادن و منابع طبیعی دچار تغییرات زیادی شده و در کمتر استانی در کشور چنین تغییراتی ایجاد شده است؛ هر تغییر در حوزه عمران، توسعه و جنگها تبعات اجتماعی و فرهنگی دارد و بخشی از مسائل اجتماعی و فرهنگی خوزستان به سابقه تاریخی استان برمیگردد. استانی که همیشه دشمن چشم طمع به آن داشته و دارد.
وی ادامه داد: این ویژگیهای باعث میشود خوزستان شرایط خاصی داشته باشد و این شرایط خاص راهکارهای خاصی نیز میطلبد. آن چیزی که اکنون در خوزستان تجربه میکنیم، حاصل مجموع این شرایط است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه اجتماعی و فرهنگی در استان، تصریح کرد: از ابتدای مسئولیت در این حوزه در سال 96 سعی شد که حوزه اجتماعی در خوزستان با استفاده از ظرفیت شورای اجتماعی کشور و وزارت کشور رنگ و بوی علمیتر و کاربردیتری داشته باشد. در این جهت، سطح پیگیری مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی خوزستان را به سطح ملی رساندیم تا بتوانیم از حمایت وزارت کشور و مجموعه وزارتخانهها در خوزستان بهرهمند شویم.
مسائل خوزستان با تصمیمات ملی قابل حل است
وی ادامه داد: واقف هستیم که مسائل استان خوزستان با تصمیمات ملی قابل حل است و به توجه بیشتر مرکز به مسائل خوزستان نیاز داریم تا بخشی از مشکلات حل شود بنابراین در این راستا سعی کردیم ظرفیتهای ملی در خوزستان فعال شوند که خوشبختانه بخش زیادی از این ظرفیت در کنار ما است و امیدواریم بتوانیم مسائل استان را کاهش دهیم.
کریمیکیا گفت: پیچیدگیهای اجتماعی و فرهنگی ناشی از بافت اجتماعی فرهنگی و تبعات ناشی از جنگ و مسائل دیگر باعث شده است که فاصله طبقاتی به عنوان یکی از اصلیترین و زیربناییترین متغیرهای تاثیرگذار در حوزه اجتماعی و فرهنگی مطرح باشد.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: در کنار ثروتی که در خوزستان وجود دارد، فقر هم وجود دارد. یکی از اهداف ما این بود که در بازتوزیع این ثروت و کاهش فقر در همه حوزهها برنامههایی در خوزستان اجرا شود. به طور مثال در حوزه اجتماعی در شاخص آموزش و پرورش مخصوصا در خصوص سوادآموزی کار کردیم که در این راستا طرح شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل اجرا شد.
نتایج اجرای پروژه اجتماعی "شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل"
وی افزود: استاندار خوزستان در اوایل سال 96 شعاری مطرح کرد که این شعار به بعد سیاست و سیاست به برنامه تبدیل و برنامه هم اجرا شد و توانستیم در سالهای 96 و 97 پروژه اجتماعی "شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل" را در خوزستان با مدیریت استانداری و دستگاههای ذیربط اجرا کنیم.
کریمیکیا تصریح کرد: با توجه به تاثیرات بازماندگی از تحصیل در آینده استان، اجرای این پروژه اهمیت زیادی دارد. بخش زیادی از علت بازماندگی از تحصیل، جنسیتی است یعنی دختران بیشتر از تحصیل باز میمانند که در این راستا این پروژه اجرا شد و توانستیم در دو سال اخیر حدود 3 هزار و 500 نفر از کودکان 6 تا 12 سال را شناسایی کرده و به چرخه تحصیل برگردانیم و در واقع همه کودکان شناسایی شده، به چرخه تحصیل بازگشتهاند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان خاطرنشان کرد: ادعا نمیکنیم که همه بازماندگان از تحصیل شناسایی شدهاند اما بخش زیادی از این کودکان را شناسایی کردهایم و این طرح امسال نیز اجرا میشود. در دو ماهه منتهی به بازگشایی مدارس تا آبانماه کار شناسایی را انجام خواهیم داد تا بتوانیم دیگر بازماندگان از تحصیل را شناسایی کنیم اما در این مسیر دچار سختیها و پیچیدگیهایی هم هستیم.
وی بیان کرد: خوزستان دارای مناطق عشایری و کوچرو است و روستاهایی در خوزستان وجود دارد که به دلایل متعدد برخی از کودکان این روستاها از تحصیل باز میمانند بنابراین این طرح در کنار موفقیتهایی که داشته، همچنان ادامه دارد و باید تا شناسایی و پوشش کامل این کودکان پیش برویم. رویکرد ما این است که یک بازمانده از تحصیل برای ما باخت محسوب میشود و در کنار آن، شناسایی یک بازمانده از تحصیل هم برد است.
کریمیکیا افزود: مساله پیچیدهتر پس از شناسایی، نگهداشت این کودکان است زیرا بازماندگی صرفا یک منع یا سختی در تحصیل نیست بلکه عواملی باعث شده که یک فرد از تحصیل بازمانده شود؛ فقر خانواده، فقر فرهنگی، عوامل محیطی و موارد دیگر میتوانند در این زمینه تاثیرگذار باشند. در حوزه اجتماعی درست است که با عدد و عینیتها سر و کار داریم اما گاه عددها برای حوزه جامعهشناسی عدد نیستند زیرا هر کدام از آنها داستان یک زندگی است و باید بدانیم چه اتفاقاتی رخ داده که یک کودک 6 تا 12 ساله از تحصیل بازمانده است.
وی افزود: در دو سال اخیر این پروژه را به عنوان یکی از زیربناییترین پروژهها در حوزه اجتماعی قلمداد کردیم. جشنهای خوبی نیز در این راستا برگزار شد که برگزاری جشن برای کودکان در کنار کار مادی، مشوقی برای حضور کودکان در مدرسه است.
اعطای بورسیه تحصیلی به دانشآموزان مناطق کمبرخوردار
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: در حوزه آموزش و پرورش، طرح اعطای بورسیه تحصیلی به دانشآموزان مناطق کمبرخوردار نیز در سال 97 اجرا شد که دو هفته پیش جشن آن برگزار شد. این طرح که در خوزستان طراحی و تعریف شد، در کشور بینظیر است و شورای اجتماعی کشور کار تامین اعتبار آن را انجام داده است.
کریمیکیا گفت: این طرح در سال 98 نیز میتواند پایدار باشد زیرا تاثیرات خوبی داشته است. در این طرح بورس تحصیلی برای دانشآموزان مقطع متوسطه اول (هفتم، هشتم و نهم) برای مناطق کمبرخوردار و برای دبیرستانهای با ضریب محرومیت 6 تا 9 انجام شد. اجرای این طرح تقریبا در یک هزار و 208 مدرسه طراحی و از مهرماه سال گذشته برای دانشآموزان اطلاعرسانی شد. ملاکهای انتخاب، آزمون و معدل بود که ضریب تاثیر آزمون، 60 درصد و ضریب تاثیر معدل نیمسال اول، 40 درصد معین شد.
وی بیان کرد: 12 هزار نفر درگیر این پروژه شدند و در آزمون شرکت کردند و در نهایت یک هزار و 200 نفر از این تعداد از طریق آزمون و معدل انتخاب شدند و برای این افراد کارت هدیه یک میلیون تومانی جهت هزینه تحصیل یک سال پرداخت و جشن آنها نیز 16 تیرماه برگزار شد.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با اشاره به تاثیرات اجتماعی اجرای این طرح، تصریح کرد: با اجرای این طرح، معدل نیمسال اول در سال 97 نسبت به نیمسال اول سال 96 در دبیرستانهایی که آزمون اخذ شده بود، 84 صدم نمره افزوده شد. همچنین علیرغم اینکه در نیمسال دوم که طرح به پایان رسیده بود و برنامهای برای آزمون مجدد و بورس نداشتیم، یک نمره و 12 صدم به معدل نوبت دوم افزوده شد. یعنی با اعتبار یک و نیم میلیارد تومان بین 123 هزار نفر، تحرک تحصیلی ایجاد کردیم و در مجموع شاهد افزایش دو نمرهای معدل بودیم.
کریمیکیا بیان کرد: همچنین در حوزه آموزش و پرورش برای توازن در حوزه توسعه، اقداماتی انجام شد. در این جهت برای مدارس مناطق کمبرخوردار در اهواز و چند شهر دیگر اعتباری بالغ بر 3 میلیارد و 40 میلیون تومان برای تجهیز و بهسازی در نظر گرفته شد و تجهیزات برای مدارس خریداری و توزیع شد و بهسازی هم در حال انجام است. برای مدارس درگیر سیل نیز 2 میلیارد و 100 میلیون تومان از حوزه اجتماعی به آموزش و پرورش خوزستان تزریق کردیم تا مدارس مخصوصا مدارس کمبرخوردار و آسیبدیده ناشی از سیل برای مهرماه آماده شوند.
حاشیهنشینی در خوزستان نسبت به کل کشور متفاوت است
وی در خصوص رسیدگی به مناطق حاشیهنشین خوزستان، تصریح کرد: خوزستان بعد از خراسان رضوی دومین استان دارای مناطق حاشیهنشین است و گستردگی و نوع حاشیهنشینی در خوزستان نسبت به کل کشور متفاوت است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: هر سکونتگاه غیررسمی یا حاشیهنشینی، علت ایجابی خود را دارد مثلا بخشی از حاشیهنشینی در اهواز ناشی از تبعات اجتماعی جنگ است ولی در خراسان رضوی حاشیهنشینی ناشی از جنگ نیست. بخش دیگری از حاشیهنشینی در خوزستان بر اثر خالی شدن روستاها به دلیل کمبود آب یا ناشی از وجود شهرهای صنعتی بوده است زیرا حاشیهنشینی در شهرهای صنعتی نه در شهرهایی که قدمت تاریخی و سابقه شهرنشینی دارند، رخ داده است.
کریمیکیا گفت: مجموع شرایط نشان میدهد که شرایط حاشیهنشینی و سکونتگاههای غیررسمی خوزستان خاص است و با تهران، کردستان یا خراسان متفاوت است.
خوزستان، مهاجرفرست و مهاجرپذیر
وی با اشاره به وضعیت مهاجرت در خوزستان عنوان کرد: خوزستان یکی از استانهای مهاجرفرست است که برخی دلایل آن به مسائل زیست محیطی مخصوصا ریزگردها در 10 سال گذشته و خشکسالیها برمیگردد. خوزستان به استانهای تهران، اصفهان و البرز مهاجرفرست است اما از استانهای همجوار مهاجرپذیر هستیم که این مهاجرت به دلیل وجود صنایع در خوزستان و نیاز به کارگر انجام میشود و بخشی از حاشیهنشینی ما هم ناشی از مهاجرتهای جویای شغل است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان ادامه داد: در حوزه جامعهشناسی عوامل زیادی در حوزه مهاجرت دخیل هستند که عامل اقتصادی و اشتغال یکی از مهمترین متغیرهاست و عوامل دیگر مانند جنگ و مسائل زیست محیطی در کنار عامل اقتصادی هستند.
کریمیکیا با بیان اینکه یکی از علتهای اصلی حاشیهنشینی در کشور بحث آب بوده است، تصریح کرد: تبادل مهاجرتی ما با دیگر استانها تراز منفی دارد اما احتمالا با توجه به وقوع سیلاب این شرایط تغییر کند. در خوزستان یکی از عوامل مهاجرت از مبدا یعنی از روستا به شهر و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و سپس اهواز بحث آب بود که بارشهای اخیر میتواند این عامل را کم رنگ کند و احتمالا بتوانیم سالهای آینده روند کندتری از حاشیهنشینی و خالی شدن روستاها داشته باشیم.
سکونت 50 درصد جمعیت حاشیهنشین خوزستان در اهواز
وی با اشاره به آمار جمعیت حاشیهنشین خوزستان خاطرنشان کرد: خوزستان 750 هزار نفر ساکن در سکونتگاههای غیررسمی، مناطق منفصل شهری، مناطق حاشیهنشین یا بافت فرسوده دارد که تقریبا 50 درصد این جمعیت در 17 منطقه حاشیهنشین از اهواز ساکن هستند. بعد از اهواز، شهرهای ماهشهر، مسجدسلیمان، آبادان، دزفول، اندیمشک و کارون عمده مناطق حاشینهنشین و سکونتگاههای غیررسمی را دارند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان بیان کرد: برخی مناطق اهواز ابهام دارند و بین شهر بودن و روستا بودن مانده بودند. با پیگیریهای انجام شده، مناطق عین 2، ملاشیه و علیآباد که منفصل از شهر اما چسبیده به شهر بودند، به طرح جامع شهری اهواز ملحق و جزو مناطق شهری شدهاند و میتوانند از خدمات دستگاههای دولتی بهرهمند شوند.
ایجاد 11 دفتر تسهیلگری در مناطق حاشیهنشین خوزستان
کریمیکیا تصریح کرد: از سال 97 رویکرد وزارت کشور در مناطق حاشیهنشین از رویکرد عمرانی به اجتماعی تغییر پیدا کرد. در کنار بازآفرینی شهری باید مسائل اجتماعی و فرهنگی با مشارکت ساکنین اتفاق بیافتد. در رویکرد اجتماعی یکی از مهمترین اتفاقات، بحث ایجاد و احداث دفاتر توسعه و تسهیلگری محلی بود که توانستیم بعد از استان سیستان و بلوچستان، با 11 دفتر تسهیلگری دومین استان از نظر تعداد دفاتر تسهیلگری باشیم.
وی بیان کرد: هفت دفتر از این تعداد در اهواز و چهار دفتر دیگر در خرمشهر، مسجدسلیمان، درفول و کارون فعال هستند.
کریمیکیا عنوان کرد: کارکرد دفاتر تسهیلگری در پنج حوزه کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی تعریف میشود و هر دفتر، یک مدیر دفتر و پنج کارشناس دارد. اصلیترین اتفاقی که تاکنون در مناطقی که دفتر تسهیلگری راهاندازی شده، رخ داده این است که مردم متوجه شدهاند دولت نسبت به تغییر وضعیت زیستی در این مناطق توجه دارد. در کنار آن مدارس، مراکز بهداشت، پایگاههای خدمات بهزیستی و مراکز فنی و حرفهای تاسیس شده و همه دستگاهها را بسیج کردهایم تا بتوانیم موضوع بازآفرینی شهری در این مناطق را پیگیری کنیم. در کنار این اقدامات، کارهای حقوقی مثل سنددار کردن زمینها و منازل آنها انجام شده است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان تصریح کرد: یکی از اولویتهای ما سنددار کردن زمینها و منازل این مناطق است زیرا زمانی که در منزلی در یک سکونتگاه غیررسمی ساکن باشید حتی اگر دولت وامی برای بازآفرینی پرداخت کند، قابل استفاده نیست.
وی گفت: کار در حوزه ساماندهی و توازن این مناطق آغاز شده است تا با همکاری دستگاههای ذیربط بتوانیم شاخصهای اجتماعی را افزایش دهیم. کارهای اجتماعی و فرهنگی این مناطق با همکاری سازمانهای مردمنهاد در حوزههای مختلف در حال انجام است. امیدواریم بتوانیم با مشارکت مردم، بحث بازآفرینی شهری را به انجام برسانیم و خوشبختانه اتفاقات خوبی در برخی مناطق در این راستا اتفاق افتاده است.
زیر و بم مسئولیتهای اجتماعی صنایع در خوزستان
کریمیکیا در توضیح مسئولیتهای اجتماعی صنایع، بیان کرد: مسئولیتهای اجتماعی صنایع از موضوعهایی است که خوزستان در آن پیشگام بوده است. این موضوع از سال گذشته در دولت مطرح شده اما ما پیشقدم بودیم و دومین کنفرانس CSR را در اواخر اسفندماه سال 97 در اهواز برگزار کردیم.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان گفت: متاسفانه اعمال تحریمها مخصوصا در صنایع نفت و گاز یکی از علتهایی است که شاید به علت آن، صنایع نتوانستهاند کمک حال ما در این زمینه باشند اما در کنار آن کمکهای خوبی از وزارت نفت در حوزه سیلاب و بازسازی مناطق سیلزده رخ داد. اعتبارات خوبی در بازسازی مدارس و مناطق درگیر سیلاب از وزات نفت دریافت شد که بخشی از آن به عنوان مسئولیتهای اجتماعی لحاظ میشود.
وی ادامه داد: در مجموع، دید مدیران صنایع در کل کشور نسبت به نقش مسئولیتهای اجتماعی، دید خیریه است در حالی که CSR فراتر از خیریه است و یک الزام در راستای فضای برد برد برای صنعت است.
کریمیکیا گفت: در حوزه اجتماعی حرف ما این است کارهایی که در راستای مسئولیتهای اجتماعی صنایع میخواهد رخ دهد باید با وحدت رویه و رویکرد علمی اتفاق بیفتد.
وی با اشاره به انتظاراتی که در خصوص استفاده عمومی از امکانات صنایع در محیط پیرامونی وجود دارد، عنوان کرد: انتظار از صنایع این است که صفر تا صد خدمات اجتماعی را انجام دهند اما ما میگوییم در خدماتدهی به محیط پیرامون در حوزه اجتماعی معضلاتی وجود دارد؛ اگر در یک منطقه از سکونتگاههای غیررسمی، خدمات بیمحابا ارائه شود این خدمات ممکن است باعث تشدید حاشیهنشینی شود. همچنین اگر صنعتی از ظن خودش برنامه فرهنگی اجتماعی را در یک منطقه اجرا کند اما رویکرد علمی نسبت به ساماندهی محیط پیرامون انجام ندهد، تناقض ایجاد میشود.
کریمیکیا ادامه داد: چرا مناطق حاشیهنشین در شهرهای صنعتی شکل گرفته است؟ پاسخ این سوال به این موضوع برمیگردد که اگر در حوزه راهاندازی ساختار اقتصادی و صنعتی کشور چارچوبها لحاظ نشوند دچار مشکلات میشویم. در حوزه CSR به دنبال این هستیم که وحدت رویه با برنامه داشته باشیم و صنعت از ظن خود خدماتی را در منطقهای ارائه نکند که تناقض ایجاد شود. در حوزه صنعت در ابتدای راه هستیم و انتظار میرود مدیران صنایع با رویکردهای علمی و اجتماعی به CSR بپردازند نه بر اثر فشارهای سیاسی.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با اشاره به فاصله طبقاتی در خوزستان بیان کرد: در کنار ثروت و صنایع ملی در خوزستان دچار مناطق حاشیهای و افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد هستیم. این فاصله بسیار زیاد در حوزه اجتماعی ما را آزار میدهد که باید در زمینه موضوع بازتوزیع ثروت و اجرای طرحهایی که به کاهش فاصله طبقاتی کمک میکنند، اقدام شود که مسئولیتهای اجتماعی صنایع یکی از رویکردهای ما در این زمینه است.
جزئیات اقدامات پیشگیرانه در حوزه اعتیاد
وی در خصوص وضعیت آسیبهای اجتماعی در استان خوزستان تصریح کرد: وزارت کشور چند آسیب اجتماعی را اولویتدار ابلاغ کرده است که طلاق، فساد و بیبند و باری، حاشیهنشینی و مسائلی مانند خشونت از آن جمله است. خوشبختانه در استان خوزستان در حوزه اقدامات در بحث حاشیهنشینی فعال بودهایم.
کریمیکیا بیان کرد: یکی از موضوعاتی که در حوزه طلاق نقش زیادی دارد، اعتیاد است که در دو سال اخیر در این زمینه چند پروژه داشتهایم. در این زمینه مرکز ماده 16 در حال اتمام است و در چند روز آینده افتتاح میشود. همچنین دومین استان هستیم که مرکز TC زنان را راه اندازی کردیم و اکنون 22 زن در آن مستقر هستند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خوزستان با بیان اینکه ردپای اعتیاد در طلاق، خودکشی، نزاع و خشونت مخصوصا خشونت خانوادگی مشاهده میشود، عنوان کرد: در حوزه اعتیاد بحث پیشگیری و مقابله اهمیت دارد. متاسفانه در کل دنیا راههای قطعی درمان برای اعتیاد وجود ندارد و با موضوع عود مصرف مواجه هستیم. البته برخی گروهها مانند گروههای مردمنهاد انجمن معتادان گمنام در حوزه کارکردی و درمان کارکرد خوبی داشتهاند. ارزیابی ما این است که هر فردی که مصرفکننده است تا زمانی که با این گروهها در ارتباط است مصرف مواد مخدر را قطع میکند.
وی با اشاره به مشکلاتی که در کمپهای ترک اعتیاد وجود دارد، تصریح کرد: در کمپهای ترک اعتیاد و اقامت موقت، موضوع عود یکی از مشکلات است. در این مراکز، برخی افراد در 21 روز اعتیاد را ترک میکنند اما مجددا به اعتیاد برمیگردند و کار سخت است. توصیههای جهانی به ما نیز این است که در زمینه پیشگیری اقدام شود زیرا کسی که وارد اعتیاد شود، سخت میشود وی را نجات داد و به چرخه طبیعی برگرداند.
کریمیکیا عنوان کرد: یکی از مواردی که باعث شد اوضاع در حوزه مواد مخدر خوزستان مقداری تضعیف شود، بحث ترانزیتی بودن استان بود که این از مشکلاتی است که جدیدا درگیر آن شده ایم. یکی از آسیبهای جدی ما اعتیاد است که باید در این راستا زمان بگذاریم و اجازه ندهیم کسی به مجموعه مصرفکنندگان مواد مخدر افزوده شود.
انتهای پیام
کپی شد