زمانی که یک انسان در قید حیات است خانواده و عزیزانش هرگز به این موضوع فکر نمی کنند که یک روز شاید بخواهند اعضای بدن او را برای نجات یک یا چند انسان دیگر اهدا کنند و یا خود فرد نیز شاید هیچ گاه تصور نکند که بعد از یک وقوع یک حادثه اعضای بدنش بتواند جان چندین انسان دیگر را نجات دهد و تولدی دوباره به آنها هدیه دهد اما گاه روند زندگی این گونه رقم می خورد...
زمانی که فردی در یک حادثه دچار مرگ مغزی می شود از نظر پزشکی برگشتی ندارد اما اعضای بدنش می تواند زندگی تعدادی از افراد را که شاید سال ها در انتظار پیوند عضو هستند نجات دهد و شادی را به آنها هدیه دهد.
بسیاری از خانواده ها به دلایل بسیاری از جمله اعتقادی و یا عاطفی نمی توانند با اهدای اعضای عزیزان خود موافقت کنند؛ برای خانواده و عزیزان پذیرفتن وکنار آمدن با این مساله خیلی سخت است اما اگر بدانند با این کار به چند نفر زندگی می بخشند و باعث شادی و حتی آرامش خود می شوند راحت تر با موضوع کنار می آیند.
یک گیرنده عضو در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بعد از حدود سه تا چهار سال دیالیز نیمه های مرداد پارسال عمل پیوند کلیه را انجام دادم.
محمد ملاوارسته افزود: زمان خبردار شدن از فراهم شدن امکان پیوند کلیه، من گفتم راضی نیستم تا جوانی بمیرد تا کلیه اش را به من بدهند اما دکتر اعلام کرد بیمار مرگ مغزی شده و ما نمی توانیم جلوی اتفاق را بگیریم و امیدوارم خداوند به همه رحم کند.
وی گفت: همیشه دعا میکردم و از خدا میخواستم زمینه گرفتن یک کلیه برایم فراهم شود، بعد از اینکه عمل پیوند را انجام دادم من و همه اعضای فامیل خوشحال شدیم.
ملاوارسته بیان کرد: همیشه هنگام نماز خواندن برای اهداکننده کلیه دعا میکنم و هر وقت برای برادر و درگذشتگانم خیرات می کنم ، برای او نیز خیرات میکنم.
این فرد گیرنده عضو ادامه داد: وقتی عضو یک نفر دیگر در بدن من است احساس شرمندگی میکنم و از خداوند میخواهم فرد اهدا کننده را رحمت کند و جزو بهشتیان باشد.
وی اضافه کرد: افرادی که در صف پیوند هستند نباید از درگاه خدا ناامید باشند و از همه خانواده ها می خواهم امید داشته باشند.
ملاوارسته اظهار داشت: از خانواده هایی که یکی از اعضای آنها دچار مرگ مغزی شده میخواهم که گذشت کنند و خدا را در نظر بگیرند و زندگی یک فرد را نجات دهند و خیال نکنند عزیز آنها مرده است، عزیز آنها تا هنگامی که زمینه ادامه زندگی کس دیگری را فراهم کرده همچنان زنده و جاوید است.
این فرد گیرنده عضو ادامه داد: بنده نیز تصمیم گرفته ام تمام اعضای بدنم را در صورت مرگ مغزی اهدا کنم .
**احساس میکنم فرزندم زنده است
پدر یکی دیگر از اهدا کنندگان عضو نیز گفت: مرگ و زندگی دست خداست، چند سال پیش فرزندم بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی تصادف و فوت کرد.
وی افزود: پسرم حدود 13 روز در بیمارستان بود و در نهایت پزشکان به من گفتند پسرت مرگ مغزی شده و به رحمت خدا رفته و برخی از بیماران اعضای بدن فرزندت را برای پیوند نیاز دارند و من پس از فکر کردن ، قبول کردم.
پدر اهدا کننده عضو بیان کرد: با اهدای اعضای بدن پسرم فکر میکنم پسرم زنده است و احساس میکنم سه نفر گیرنده عضو، فرزند من هستند چون اعضای پسرم در بدن آنهاست.
وی ادامه داد: خدا را شکر میکنم که جان چند نفر نجات داده شد و به کانون خانواده شان برگشتند و در حال حاضر آرامش دارم چون زندگی دست خداست و خداوند به من صبر عطا کرده است.
پدر اهدا کننده عضو اضافه کرد: من ازته قلبم رضایت دادم و دلم با خداست و زمانی که با گیرندگان اعضای پسرم رو به رو میشوم فکر میکنم پسرم کنار من نشسته است.
یکی دیگر از والدین اهدا کننده عضو گفت: حدود 10 ماه است که فرزندم بر اثر تصادف مرگ مغزی و فوت شده است و تصمیم گرفتم با اهدای اعضای پسرم چند نفر بیمار را نجات دهم و احساس خوشحالی داشتم.
محمد مولایی افزود: با اهدای عضو می توان جان چند بیمار را نجات داد که آنها و خانواده و عزیزانشان برای وی طلب رحمت و آمرزش می کنند و برای آخرتش ذخیره ای دارد.
وی بیان کرد: با اهدای اعضای فرزندم تا حدی احساس آرامش و خوشحالی دارم ولی فرزندم را از دست داده ام و فراموشی ندارد.
مولایی ادامه داد: وقتی با گیرنده های اعضای پسرم ملاقات کنم فکر میکنم فرزندم نمرده است و وقتی هم با آنها صحبت کنم خیلی خوشحال می شوم.
**اهدای عضو و مسائل روانشناختی
یک عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز نیز گفت: یکی از مهمترین عوامل در اهدای عضو که در بسیاری از پژوهش ها به آن پرداخته شده این است که معمولا تمام خانواده ها مرگ مغزی را با مرگ یکی نمی دانند چون حداقل اطلاعات را دارند که وقتی فردی دچار مرگز مغزی می شود اعضای دیگر مثل قلبش کارمیکنند و بنابراین تا آخرین لحظه امیدوارند که شاید اتفاقی بیفتد.
دکتر عباس امان اللهی افزود: در فرهنگ ما بر اساس اعتقادات مذهبی قوی مردم تا آخرین لحظه امیدوارند، دست به دعا بر میدارند، نذر می کنند و نمی خواهند امید خود را به خدا از دست بدهند و شاید حتی به اتفاق افتادن یک معجزه اعتقاد دارند که شاید با یک اتفاق بیمارشان دوباره به زندگی بر گردد.
وی بیان کرد: بنابراین امید داشتن تا آخرین لحظه ممکن، یکی از مهمترین علت هایی است که خانواده ها حاضر نیستند به اهدای عضو تن بدهند.
امان اللهی ادامه داد: یک مساله روان شناختی دیگر در فرآیند سوگ و از دست دادن عزیزان این است که در مرحله عبور از سوگ، مرحله انکار وجود دارد و زمانی که فرد دچار سوگ می شود و یا عزیزی را از دست می دهد معمولا در مراحل اولیه نمی پذیرد.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز اضافه کرد: به عنوان مثال جملاتی مانند 'باورمان نمی شود عزیزمان مرده' را اظهار می کنند و برخی ها به شدت اعتقاد دارند عزیز آنها فوت نکرده و تا سال ها این موضوع را انکار می کنند و شاید خیلی از افراد منتظرند یک روز آن فرد از دست رفته دوباره برگردد.
وی گفت: بنابراین مکانیزم انکار که در مقابل فشار روانی ناشی از سوگ و از دست دادن عزیزان اتفاق می افتد می تواند در جلوگیری از اهدای عضو تاثیر گذار باشد .
امان اللهی افزود: اگر خانواده ای بخواهد بپذیرد عضو عزیز خود را اهدا کند به نوعی برخلاف آن مکانیزم دفاعی پدیده انکار،عمل کرده است.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز ادامه داد: بنابراین اعضای خانواده یا خیلی از عزیزان در مرحله انکار می مانند و در آن مرحله باورشان نمی شود و نمی خواهند بپذیرند عزیز آنها از دست رفته که این موضوع در تصمیم گیری برای اهدای عضو اثر گذار است لذا اجازه چنین کاری را به افراد نمی دهد.
وی گفت: موضوع مهم دیگری که از دیدگاه روانشناختی باید مورد توجه قرار گیرد وابستگی ها و روابط عاطفی درون خانواده هاست، ما مجموعه ای از صمیمیت ها و روابط عاطفی در هم تنیده درون خانواده ها داریم و زمانی که عزیزی از دست می رود حتی تصور اینکه بدنش شکافته شود و عضوی از بدنش خارج شود به خصوص برای افرادی که روابط عاطفی نزدیکی با فرد سانحه دیده دارند خیلی سخت می شوند.
امان اللهی اظهار داشت: چون نمی توانیم بپذیریم کوچکترین آسیب به جسد یا جنازه اعضای عزیزمان وارد شود پس تصور اینکه برخی اعضای عزیزمان شکافته شود و برای بسیاری از اعضای خانواده عامل فشار زای روانی شدیدی است که باعث می شود به این موضوع تن ندهند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز ادامه داد: موضوع مهم دیگر در خصوص اهدای عضو این است که خانواده ای که یکی از عزیزانش دچار سانحه می شود روزها و شاید هفته ها با این موضوع درگیر هستند و آن سانحه وقتی درون خانواده اتفاق می افتد واکنش های روانشناختی متفاوتی مانند خشم، اضطراب، ترس و غیره را درون خانواده ایجاد می کنند که تقریبا فرآیند روانشناختی نرمال اعضای خانواده را به هم می ریزد.
وی ادامه داد: پس وقتی این فرآیند ، فشارهای روانی و استرس ها درون خانواده وجود دارد وقتی به اعضای خانواده برای اهدای عضو پیشنهاد داده می شود فشارهای روانی با قدرت تصمیم گیری اعضا تداخل پیدا می کند و مانع تصمیم گیری صحیح می شود.
امان اللهی گفت: در این حالت و فشار روانی، تصمیم گیری معمولا درخصوص همه مسائل سخت می شود و وقتی تصمیم مهمی مانند اهدای اعضای به خانواده پیشنهاد می شود به علت وجود آن فشارهای روانشناختی معمولا نمی توانند تصمیم خوبی بگیرند و گاهی مشاهده می شود در زمان پیشنهاد به اعضای خانواده یا وقتی یک عضو خانواده در این خصوص صحبت می کند با پرخاشگری و خشم شدید بعضی از اعضای دیگر روبرو می شود.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز افزود: حتی بعد از این پیشنهاد می توان دید در برخی خانواده ها، مشکلات و درگیری هایی بین اعضای خانواده ها ایجاد می شود یعنی افرادی که حداقل موافق این کار هستند و ممکن است مستقیم بیان نکنند مورد حمله و یا واکنش های شدید و خشم بقیه اعضای خانواده قرار می گیرند و این موضوع باعث می شود بسیاری از مواقع اعضای خانواده در این شرایط فشار زا به پیشنهاد اهدای اعضا پاسخ منفی بدهند.
وی گفت: یکی دیگر از مسائلی که براهدای عضو موثر است اطلاعاتی است که اعضای خانواده در خصوص اهدای عضو دارند و اگر خانواده ها قبل از اتفاق در خصوص مرگ مغزی و اهدای اعضا از قبل اطلاعات کافی داشته باشد پذیرش و تصمیم گیری در مورد این اقدام، آسان تر می شود.
امان اللهی ادامه داد: برای افزایش تمایل و انگیزه مردم به اهدای عضو مهمترین کار این است که آگاهی های مردم را در خصوص اهدای عضو بالا ببریم یعنی زمانی که انسان ها هنوز با این حادثه و واقعه روبر نشده اند و در معرض فشار و استرس قرار نگرفته اند اطلاعات و آگاهی در خصوص اهدای عضو و مرگ مغزی داشته باشند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز افزود: بنابراین خانواده ای که از قبل اطلاعات و آگاهی دارد شاید اگر عضوی از اعضای خانواده دچار مشکل شود می تواند تصمیم بهتری بگیرد بنابراین رسانه ها در این مورد نقش اساسی ایفا می کنند و می توانند اطلاعات لازم را در مورد پیوند و اهدا در اختیار مردم قرار دهند و آگاهی جامعه را نسبت به این موضوع افزایش دهند.
وی با اشاره به اینکه یک مساله مهم دیگر در خصوص اهدای عضو چگونگی روبرو کردن خانواده با این مساله است گفت: گاهی مشاهده می شود روش هایی که برای اطلاع دادن به خانواده و یا درخواست از خانواده برای اهدای عضو صورت می گیرد، حالت های روانشناختی و مشکلات خانواده را در آن مرحله به خوبی در نظر نمی گیرد چون مواجهه کردن افراد خانواده با این پیشنهاد یک هنر است تا بتوانیم با نظر مثبت روبرو شویم.
امان اللهی بیان کرد: بنابراین باید بدانیم با چه روشی و توسط چه کسانی پیشنهاد اهدای عضو را ارائه کنیم و به عنوان یک هنر به آن نگاه کنیم و در این موضوع کمک کنیم افرادی که با خانواده ها روبرو می شوند توانایی بیشتری پیدا کنند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز ادامه داد: در نظر گرفتن فرهنگ خانواده و به خصوص در جامعه ما فرهنگ مذهبی مردم نقش اساسی دارد چون اگر در یک فضای مبتنی بر پذیرش و توکل بر خدا و اعتقادات مذهبی این موضوع پیشنهاد شود و مردم با این دید نگاه کنند که این اهدای عضو می تواند زندگی را به انسان های دیگر برگرداند و باعث آمرزش متوفی شود در میزان پذیرش اعضای خانواده در اهدای عضو موثر است.
**وضعیت اهدای عضو در خوزستان خوب نیست
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز با اشاره به اینکه وضعیت اهدای عضو در خوزستان خوب نیست و بدتر هم شده است گفت: در خوزستان شورای فرهنگی استان فعالیت دارد که مکرر درخواست داده ام که در این شورا، مسئولین فرهنگی به موضوع اهدای عضو اشاره کنند و در این خصوص مباحثه شود چون کار فرهنگی در این زمینه کار دستگاههای فرهنگی، روابط عمومی ارگان ها، صدا و سیما و رسانه های دیگر است و باید روی فرهنگ مردم اثر بگذارند.
دکتر امین بحرینی افزود: من با افرادی مانند ائمه جمعه و رییس حوزه علمیه و رییس صدا وسیما صحبت کردم اما فردی کار کردن کار را پیش نمی برد و نیاز به کار جمعی دارد.
وی بیان کرد: حل مشکلات فرهنگی در استان یک کار تیمی می خواهد و همه ارگان ها باید دست به دست هم دهند و همه به این باور برسند که اهدای عضو یک کار ضروری است؛ شاید مسئولین استان و یا افرادی که در حوزه فرهنگی استان هستند هنوز به این نتیجه نرسیده اند که این کار ضرورت دارد.
بحرینی با اشاره به اینکه استان های فارس، خراسان و تهران در اهدای عضو آمار بالاتری دارند گفت: مردم خوزستان ایثارگری های زیادی داشته اند و در زمان جنگ از خود گذشتگی زیادی از خود نشان دادند و مسئولین ذیربط باید مردم رابه خوبی آگاه کنند.
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز ادامه داد: باید بستری فراهم شود تا این موضوع برای مردم تببین شود و فقط برنامه های تولیدی اثر گذار نیست و کارهای مهم تری باید صورت گیرد.
**مرگ مغزی مانند مرگ قلبی است
وی بیان کرد: مردم باید بدانند که کما با مرگ مغزی فرق دارد و تا زمان تایید مرگ مغزی با خانواده در مورد اهدا عضو صحبتی نمی شود و تایید شدن آن کار یک تیم متخصص است.
بحرینی اظهارداشت: مهمترین حرف مشترک بین خانواده هایی که عزیز آنها دچار مرگ مغزی شده که یک بخش آن به مساله اعتقادی بر می گردد این است که معتقدند معجزه ای رخ می دهد در حالی که مرگ مغزی مانند مرگ قلبی است.
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز اضافه کرد: عمل پیوند عضو صرفا در بیمارستان های دولتی انجام می شود و به هیچ عنوان ریالی بین دهنده و گیرنده رد و بدل نمی شود و صرفا اهدای عضو در راه رضای خداست و تمام هزینه فرد دهنده و عمل پیوند فرد گیرنده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تقبل می شود و ریالی از گیرنده دریافت نمی شود.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تا کنون یک نفر اهدای عضو ثبت شده است در حالی که یک هزار و 400 بیمار دیالیزی وجود دارد و درماه حدود 40 تا 50 نفر به این بیماران اضافه می شود.
بحرینی بیان کرد: در خوزستان توانایی انجام پیوند کبد و کلیه را داریم و تا الان 12 پیوند کبد انجام شده است ولی پیوند ریه فقط در تهران و قلب هم در برخی مراکز انجام می شود و امید داریم شرایط طوری فراهم شود که امسال پیوند قلب را با تیم جراح قلب انجام دهیم.
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز تاکید کرد: علاقه مندان به اهدای عضو می توانند به صورت آنلاین در سامانه ehda.center ثبت نام کرده و اطلاعات خود را ثبت کنند و همچنین می توانند حضوری به دفتر پیوند مراجعه وثبت نام کنند.
3004/6002
تهیه کننده: خاطره غفاری
زمانی که فردی در یک حادثه دچار مرگ مغزی می شود از نظر پزشکی برگشتی ندارد اما اعضای بدنش می تواند زندگی تعدادی از افراد را که شاید سال ها در انتظار پیوند عضو هستند نجات دهد و شادی را به آنها هدیه دهد.
بسیاری از خانواده ها به دلایل بسیاری از جمله اعتقادی و یا عاطفی نمی توانند با اهدای اعضای عزیزان خود موافقت کنند؛ برای خانواده و عزیزان پذیرفتن وکنار آمدن با این مساله خیلی سخت است اما اگر بدانند با این کار به چند نفر زندگی می بخشند و باعث شادی و حتی آرامش خود می شوند راحت تر با موضوع کنار می آیند.
یک گیرنده عضو در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بعد از حدود سه تا چهار سال دیالیز نیمه های مرداد پارسال عمل پیوند کلیه را انجام دادم.
محمد ملاوارسته افزود: زمان خبردار شدن از فراهم شدن امکان پیوند کلیه، من گفتم راضی نیستم تا جوانی بمیرد تا کلیه اش را به من بدهند اما دکتر اعلام کرد بیمار مرگ مغزی شده و ما نمی توانیم جلوی اتفاق را بگیریم و امیدوارم خداوند به همه رحم کند.
وی گفت: همیشه دعا میکردم و از خدا میخواستم زمینه گرفتن یک کلیه برایم فراهم شود، بعد از اینکه عمل پیوند را انجام دادم من و همه اعضای فامیل خوشحال شدیم.
ملاوارسته بیان کرد: همیشه هنگام نماز خواندن برای اهداکننده کلیه دعا میکنم و هر وقت برای برادر و درگذشتگانم خیرات می کنم ، برای او نیز خیرات میکنم.
این فرد گیرنده عضو ادامه داد: وقتی عضو یک نفر دیگر در بدن من است احساس شرمندگی میکنم و از خداوند میخواهم فرد اهدا کننده را رحمت کند و جزو بهشتیان باشد.
وی اضافه کرد: افرادی که در صف پیوند هستند نباید از درگاه خدا ناامید باشند و از همه خانواده ها می خواهم امید داشته باشند.
ملاوارسته اظهار داشت: از خانواده هایی که یکی از اعضای آنها دچار مرگ مغزی شده میخواهم که گذشت کنند و خدا را در نظر بگیرند و زندگی یک فرد را نجات دهند و خیال نکنند عزیز آنها مرده است، عزیز آنها تا هنگامی که زمینه ادامه زندگی کس دیگری را فراهم کرده همچنان زنده و جاوید است.
این فرد گیرنده عضو ادامه داد: بنده نیز تصمیم گرفته ام تمام اعضای بدنم را در صورت مرگ مغزی اهدا کنم .
**احساس میکنم فرزندم زنده است
پدر یکی دیگر از اهدا کنندگان عضو نیز گفت: مرگ و زندگی دست خداست، چند سال پیش فرزندم بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی تصادف و فوت کرد.
وی افزود: پسرم حدود 13 روز در بیمارستان بود و در نهایت پزشکان به من گفتند پسرت مرگ مغزی شده و به رحمت خدا رفته و برخی از بیماران اعضای بدن فرزندت را برای پیوند نیاز دارند و من پس از فکر کردن ، قبول کردم.
پدر اهدا کننده عضو بیان کرد: با اهدای اعضای بدن پسرم فکر میکنم پسرم زنده است و احساس میکنم سه نفر گیرنده عضو، فرزند من هستند چون اعضای پسرم در بدن آنهاست.
وی ادامه داد: خدا را شکر میکنم که جان چند نفر نجات داده شد و به کانون خانواده شان برگشتند و در حال حاضر آرامش دارم چون زندگی دست خداست و خداوند به من صبر عطا کرده است.
پدر اهدا کننده عضو اضافه کرد: من ازته قلبم رضایت دادم و دلم با خداست و زمانی که با گیرندگان اعضای پسرم رو به رو میشوم فکر میکنم پسرم کنار من نشسته است.
یکی دیگر از والدین اهدا کننده عضو گفت: حدود 10 ماه است که فرزندم بر اثر تصادف مرگ مغزی و فوت شده است و تصمیم گرفتم با اهدای اعضای پسرم چند نفر بیمار را نجات دهم و احساس خوشحالی داشتم.
محمد مولایی افزود: با اهدای عضو می توان جان چند بیمار را نجات داد که آنها و خانواده و عزیزانشان برای وی طلب رحمت و آمرزش می کنند و برای آخرتش ذخیره ای دارد.
وی بیان کرد: با اهدای اعضای فرزندم تا حدی احساس آرامش و خوشحالی دارم ولی فرزندم را از دست داده ام و فراموشی ندارد.
مولایی ادامه داد: وقتی با گیرنده های اعضای پسرم ملاقات کنم فکر میکنم فرزندم نمرده است و وقتی هم با آنها صحبت کنم خیلی خوشحال می شوم.
**اهدای عضو و مسائل روانشناختی
یک عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز نیز گفت: یکی از مهمترین عوامل در اهدای عضو که در بسیاری از پژوهش ها به آن پرداخته شده این است که معمولا تمام خانواده ها مرگ مغزی را با مرگ یکی نمی دانند چون حداقل اطلاعات را دارند که وقتی فردی دچار مرگز مغزی می شود اعضای دیگر مثل قلبش کارمیکنند و بنابراین تا آخرین لحظه امیدوارند که شاید اتفاقی بیفتد.
دکتر عباس امان اللهی افزود: در فرهنگ ما بر اساس اعتقادات مذهبی قوی مردم تا آخرین لحظه امیدوارند، دست به دعا بر میدارند، نذر می کنند و نمی خواهند امید خود را به خدا از دست بدهند و شاید حتی به اتفاق افتادن یک معجزه اعتقاد دارند که شاید با یک اتفاق بیمارشان دوباره به زندگی بر گردد.
وی بیان کرد: بنابراین امید داشتن تا آخرین لحظه ممکن، یکی از مهمترین علت هایی است که خانواده ها حاضر نیستند به اهدای عضو تن بدهند.
امان اللهی ادامه داد: یک مساله روان شناختی دیگر در فرآیند سوگ و از دست دادن عزیزان این است که در مرحله عبور از سوگ، مرحله انکار وجود دارد و زمانی که فرد دچار سوگ می شود و یا عزیزی را از دست می دهد معمولا در مراحل اولیه نمی پذیرد.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز اضافه کرد: به عنوان مثال جملاتی مانند 'باورمان نمی شود عزیزمان مرده' را اظهار می کنند و برخی ها به شدت اعتقاد دارند عزیز آنها فوت نکرده و تا سال ها این موضوع را انکار می کنند و شاید خیلی از افراد منتظرند یک روز آن فرد از دست رفته دوباره برگردد.
وی گفت: بنابراین مکانیزم انکار که در مقابل فشار روانی ناشی از سوگ و از دست دادن عزیزان اتفاق می افتد می تواند در جلوگیری از اهدای عضو تاثیر گذار باشد .
امان اللهی افزود: اگر خانواده ای بخواهد بپذیرد عضو عزیز خود را اهدا کند به نوعی برخلاف آن مکانیزم دفاعی پدیده انکار،عمل کرده است.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز ادامه داد: بنابراین اعضای خانواده یا خیلی از عزیزان در مرحله انکار می مانند و در آن مرحله باورشان نمی شود و نمی خواهند بپذیرند عزیز آنها از دست رفته که این موضوع در تصمیم گیری برای اهدای عضو اثر گذار است لذا اجازه چنین کاری را به افراد نمی دهد.
وی گفت: موضوع مهم دیگری که از دیدگاه روانشناختی باید مورد توجه قرار گیرد وابستگی ها و روابط عاطفی درون خانواده هاست، ما مجموعه ای از صمیمیت ها و روابط عاطفی در هم تنیده درون خانواده ها داریم و زمانی که عزیزی از دست می رود حتی تصور اینکه بدنش شکافته شود و عضوی از بدنش خارج شود به خصوص برای افرادی که روابط عاطفی نزدیکی با فرد سانحه دیده دارند خیلی سخت می شوند.
امان اللهی اظهار داشت: چون نمی توانیم بپذیریم کوچکترین آسیب به جسد یا جنازه اعضای عزیزمان وارد شود پس تصور اینکه برخی اعضای عزیزمان شکافته شود و برای بسیاری از اعضای خانواده عامل فشار زای روانی شدیدی است که باعث می شود به این موضوع تن ندهند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز ادامه داد: موضوع مهم دیگر در خصوص اهدای عضو این است که خانواده ای که یکی از عزیزانش دچار سانحه می شود روزها و شاید هفته ها با این موضوع درگیر هستند و آن سانحه وقتی درون خانواده اتفاق می افتد واکنش های روانشناختی متفاوتی مانند خشم، اضطراب، ترس و غیره را درون خانواده ایجاد می کنند که تقریبا فرآیند روانشناختی نرمال اعضای خانواده را به هم می ریزد.
وی ادامه داد: پس وقتی این فرآیند ، فشارهای روانی و استرس ها درون خانواده وجود دارد وقتی به اعضای خانواده برای اهدای عضو پیشنهاد داده می شود فشارهای روانی با قدرت تصمیم گیری اعضا تداخل پیدا می کند و مانع تصمیم گیری صحیح می شود.
امان اللهی گفت: در این حالت و فشار روانی، تصمیم گیری معمولا درخصوص همه مسائل سخت می شود و وقتی تصمیم مهمی مانند اهدای اعضای به خانواده پیشنهاد می شود به علت وجود آن فشارهای روانشناختی معمولا نمی توانند تصمیم خوبی بگیرند و گاهی مشاهده می شود در زمان پیشنهاد به اعضای خانواده یا وقتی یک عضو خانواده در این خصوص صحبت می کند با پرخاشگری و خشم شدید بعضی از اعضای دیگر روبرو می شود.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز افزود: حتی بعد از این پیشنهاد می توان دید در برخی خانواده ها، مشکلات و درگیری هایی بین اعضای خانواده ها ایجاد می شود یعنی افرادی که حداقل موافق این کار هستند و ممکن است مستقیم بیان نکنند مورد حمله و یا واکنش های شدید و خشم بقیه اعضای خانواده قرار می گیرند و این موضوع باعث می شود بسیاری از مواقع اعضای خانواده در این شرایط فشار زا به پیشنهاد اهدای اعضا پاسخ منفی بدهند.
وی گفت: یکی دیگر از مسائلی که براهدای عضو موثر است اطلاعاتی است که اعضای خانواده در خصوص اهدای عضو دارند و اگر خانواده ها قبل از اتفاق در خصوص مرگ مغزی و اهدای اعضا از قبل اطلاعات کافی داشته باشد پذیرش و تصمیم گیری در مورد این اقدام، آسان تر می شود.
امان اللهی ادامه داد: برای افزایش تمایل و انگیزه مردم به اهدای عضو مهمترین کار این است که آگاهی های مردم را در خصوص اهدای عضو بالا ببریم یعنی زمانی که انسان ها هنوز با این حادثه و واقعه روبر نشده اند و در معرض فشار و استرس قرار نگرفته اند اطلاعات و آگاهی در خصوص اهدای عضو و مرگ مغزی داشته باشند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز افزود: بنابراین خانواده ای که از قبل اطلاعات و آگاهی دارد شاید اگر عضوی از اعضای خانواده دچار مشکل شود می تواند تصمیم بهتری بگیرد بنابراین رسانه ها در این مورد نقش اساسی ایفا می کنند و می توانند اطلاعات لازم را در مورد پیوند و اهدا در اختیار مردم قرار دهند و آگاهی جامعه را نسبت به این موضوع افزایش دهند.
وی با اشاره به اینکه یک مساله مهم دیگر در خصوص اهدای عضو چگونگی روبرو کردن خانواده با این مساله است گفت: گاهی مشاهده می شود روش هایی که برای اطلاع دادن به خانواده و یا درخواست از خانواده برای اهدای عضو صورت می گیرد، حالت های روانشناختی و مشکلات خانواده را در آن مرحله به خوبی در نظر نمی گیرد چون مواجهه کردن افراد خانواده با این پیشنهاد یک هنر است تا بتوانیم با نظر مثبت روبرو شویم.
امان اللهی بیان کرد: بنابراین باید بدانیم با چه روشی و توسط چه کسانی پیشنهاد اهدای عضو را ارائه کنیم و به عنوان یک هنر به آن نگاه کنیم و در این موضوع کمک کنیم افرادی که با خانواده ها روبرو می شوند توانایی بیشتری پیدا کنند.
این عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز ادامه داد: در نظر گرفتن فرهنگ خانواده و به خصوص در جامعه ما فرهنگ مذهبی مردم نقش اساسی دارد چون اگر در یک فضای مبتنی بر پذیرش و توکل بر خدا و اعتقادات مذهبی این موضوع پیشنهاد شود و مردم با این دید نگاه کنند که این اهدای عضو می تواند زندگی را به انسان های دیگر برگرداند و باعث آمرزش متوفی شود در میزان پذیرش اعضای خانواده در اهدای عضو موثر است.
**وضعیت اهدای عضو در خوزستان خوب نیست
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز با اشاره به اینکه وضعیت اهدای عضو در خوزستان خوب نیست و بدتر هم شده است گفت: در خوزستان شورای فرهنگی استان فعالیت دارد که مکرر درخواست داده ام که در این شورا، مسئولین فرهنگی به موضوع اهدای عضو اشاره کنند و در این خصوص مباحثه شود چون کار فرهنگی در این زمینه کار دستگاههای فرهنگی، روابط عمومی ارگان ها، صدا و سیما و رسانه های دیگر است و باید روی فرهنگ مردم اثر بگذارند.
دکتر امین بحرینی افزود: من با افرادی مانند ائمه جمعه و رییس حوزه علمیه و رییس صدا وسیما صحبت کردم اما فردی کار کردن کار را پیش نمی برد و نیاز به کار جمعی دارد.
وی بیان کرد: حل مشکلات فرهنگی در استان یک کار تیمی می خواهد و همه ارگان ها باید دست به دست هم دهند و همه به این باور برسند که اهدای عضو یک کار ضروری است؛ شاید مسئولین استان و یا افرادی که در حوزه فرهنگی استان هستند هنوز به این نتیجه نرسیده اند که این کار ضرورت دارد.
بحرینی با اشاره به اینکه استان های فارس، خراسان و تهران در اهدای عضو آمار بالاتری دارند گفت: مردم خوزستان ایثارگری های زیادی داشته اند و در زمان جنگ از خود گذشتگی زیادی از خود نشان دادند و مسئولین ذیربط باید مردم رابه خوبی آگاه کنند.
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز ادامه داد: باید بستری فراهم شود تا این موضوع برای مردم تببین شود و فقط برنامه های تولیدی اثر گذار نیست و کارهای مهم تری باید صورت گیرد.
**مرگ مغزی مانند مرگ قلبی است
وی بیان کرد: مردم باید بدانند که کما با مرگ مغزی فرق دارد و تا زمان تایید مرگ مغزی با خانواده در مورد اهدا عضو صحبتی نمی شود و تایید شدن آن کار یک تیم متخصص است.
بحرینی اظهارداشت: مهمترین حرف مشترک بین خانواده هایی که عزیز آنها دچار مرگ مغزی شده که یک بخش آن به مساله اعتقادی بر می گردد این است که معتقدند معجزه ای رخ می دهد در حالی که مرگ مغزی مانند مرگ قلبی است.
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز اضافه کرد: عمل پیوند عضو صرفا در بیمارستان های دولتی انجام می شود و به هیچ عنوان ریالی بین دهنده و گیرنده رد و بدل نمی شود و صرفا اهدای عضو در راه رضای خداست و تمام هزینه فرد دهنده و عمل پیوند فرد گیرنده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تقبل می شود و ریالی از گیرنده دریافت نمی شود.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تا کنون یک نفر اهدای عضو ثبت شده است در حالی که یک هزار و 400 بیمار دیالیزی وجود دارد و درماه حدود 40 تا 50 نفر به این بیماران اضافه می شود.
بحرینی بیان کرد: در خوزستان توانایی انجام پیوند کبد و کلیه را داریم و تا الان 12 پیوند کبد انجام شده است ولی پیوند ریه فقط در تهران و قلب هم در برخی مراکز انجام می شود و امید داریم شرایط طوری فراهم شود که امسال پیوند قلب را با تیم جراح قلب انجام دهیم.
مدیر مرکز پیوند و فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی اهواز تاکید کرد: علاقه مندان به اهدای عضو می توانند به صورت آنلاین در سامانه ehda.center ثبت نام کرده و اطلاعات خود را ثبت کنند و همچنین می توانند حضوری به دفتر پیوند مراجعه وثبت نام کنند.
3004/6002
تهیه کننده: خاطره غفاری
کپی شد