هرچند سند اشتغال نوار مرزی با اولویت راز و جرگلان تدوین و در کارگروه اقتصادی استان نیز به تصویب رسیده است اما برخی از صاحب نظران بر این باورند که توسعه زیر ساخت های این شهرستان یکی از نیازهای اساسی برای رسیدن به اهداف سند است و همچنین محور اشتغال با توجه به اینکه ۹۵ درصد از مردم این خطه بهره برداران بخش کشاورزی هستند باید حول این محور بچرخد.
کارشناس برنامه ریزی سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان شمالی در مورد سند اشتغال این شهرستان می گوید: با توجه به بررسی هایی که برای تهیه سند اشتغال انجام شده در ۵ سال اخیر وضعیت اشتغال در این شهرستان بهبود پیدا کرده است و مردم این شهرستان بالاترین نرخ مشارکت را در استان دارا هستند.
احمد پورکاظم با بیان اینکه ۴۰ درصد از جمعیت ۷۰ هزار نفری راز و جرگلان جوان هستند می گوید: همین امر مزیتی برای توسعه این شهرستان محسوب می شود که برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان باید برنامه ریزی لازم برای اشتغال پایدار انجام شود.
وی می افزاید: ساختار اشتغال در این شهرستان بر پایه کشاورزی شکل گرفته است و در چشم انداز بلند مدت برای ارتقای سطح پایداری مشاغل از طریق افزایش بهره وری بویژه در حوزه کشاورزی اقدام شود این در حالی است که این شهرستان در تولید گندم و جو حرفی برای گفتن دارد اما با وجود اینکه در حوزه باغی ۶۵ نوع میوه در این شهرستان تولید می شود اما باغداری رونق ندارد.
این کارشناس برنامه ریزی با بیان اینکه این شهرستان به لحاظ اقلیمی بهترین شرایط را برای کشت و بهره برداری گیاهان دارویی دارد می‌گوید: این ظرفیت نیز در سند اشتغال این شهرستان دیده شده است.
پورکاظم گفت: ۴۰درصد پیله ابریشم خراسان شمالی در راز و جرگلان تولید می شود می گوید: این شهر قطب پرورش اسب ترکمن است و علاوه بر آن صنایع دستی و گردشگری این شهرستان در سطح کشور مطرح است.
رازو جرگلان، موزه زنده
وی از این شهرستان با نام موزه زنده یاد می کند و می افزاید: با توجه به اینکه فرهنگ و آیین های سنتی و بومی این شهرستان حفظ شده است مقصد بیش از ۹۵ درصد از گردشگران خارجی که به استان وارد می شوند این شهرستان نیز است و به همین دلیل باید با ایجاد برند برای شهرستان، مردم را به سرمایه گذاری در بخش های مختلف تشویق کنیم.
کارشناس برنامه ریزی سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان شمالی در ادامه با بیان این که پرورش دام سبک هم از مزیت هایی این شهرستان است عنوان می کند: با توجه به همین موارد در اشتغال فراگیر توانسته ایم به ۷ رسته شغلی برسیم که علاوه بر دام سبک شامل نوغان داری، دام سنگین، توسعه پرورش اسب ترکمن، گیاهان دارویی، صنایع دستی و بافته های داری و هم چنین پرورش دام سنگین و گردشگری و بوم گردی است.
وی خاطرنشان می کند: در سند توسعه ۲۴ برنامه برای این رسته ها نوشته شده است و هم چنین در ۳۱ رسته شغلی هم که مهم ترین آن ها کشت نهال و بسته بندی محصولات کشاورزی است نیاز به سرمایه گذار داریم.
وی با بیان این که در رشته های حوزه کشاورزی نیاز به ایجاد زنجیره های ارزش است اظهار داشت: برای سرمایه گذاری در این شهرستان باید مشوق هایی نیز در نظر گرفته شود که در پی تهیه آن ها هستیم.
پورکاظم می افزاید: بیشتر جوانان این شهرستان به شهرهای بجنورد، گنبد، تهران و گرگان مهاجرت می کنند.
بهبود نرخ بیکاری
این کارشناس نرخ بیکاری در راز و جرگلان را کمتر از میانگین استان و کشور عنوان می کند و می گوید: نرخ بیکاری در راز و جرگلان بهبود یافته است و هم اکنون کمتر از میانگین استان و در حدود ۸.۹ دهم درصد است.
وی راز و جرگلان را یکی از قطب های تولید گوشت در خراسان شمالی می داند و می گوید: ۱۰درصد از گوشت خراسان شمالی در این شهرستان تولید می شود و این خطه در تولید گوشت و پرورش دام سنگین قابلیت بالایی دارد اما مهم ترین مشکل در این منطقه نبود زنجیره تولید کشاورزی است، در حقیقت این شهرستان مشکلی در ارتباط با بهره بردار ندارد.
ضعف محورهای دسترسی به بازار
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی نیز با برشمردن برخی کاستی ها در این شهرستان می گوید: یکی از مهم ترین مشکلات این شهرستان که مانع استفاده از ظرفیت ها می شود موقعیت جفرافیایی و زیرساخت ها ارتباطی ضعیف است و به برخی سرمایه گذاری ها مانند مجتمع های گلخانه ای باید با احتیاط وارد شد.
عبدالله یوسفی دسترسی نداشتن به بازار مصرف را در زمان مناسب یکی از موانع سرمایه گذاری بیان می کند و می گوید: ضعف محورهای دسترسی و سیستم حمل و نقل امکان دسترسی به بازارها را مشکل می کند و ریسک تولید به این شکل افزایش پیدا می کند.
رئیس سازمان جهادکشاورزی بخش خدمات در این استان را ضعیف توصیف می کند و به لزوم ارائه خدمات مختلف اشاره کرده و می گوید: شرکت های تعاونی خدماتی می توانند در این شهرستان با کمک برنامه ریزان فعال شوند.
وی با بیان این که کشاورزی مهم ترین قابلیت این شهرستان است می گوید: ۴۱۸ هکتار از عرصه های منابع طبیعی و آب سد سومبار برای ایجاد اشتغال توسط تعاونی ها درنظرگرفته شده است و هم چنین مجوز حفر چاه برای ۶۸ هکتار از اراضی کشاورزی بخش خصوصی و مستثنیات در این شهرستان صادر شده است تا تعاونی های کشاورزی از آن استفاده کنند.
اشتغال ناقص شهرستان
مدیر کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی را راه حل توسعه اشتغال در مناطق مرزی خراسان شمالی می داند و می گوید: اشتغال در بخش های مرزی این استان بویژه راز و جرگلان خوب اما متاسفانه ناقص است.
حسن نوری می افزاید: بیشتر مرزنشینان این استان در حوزه کشاورزی فعالیت دارند این درحالی است که با نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی مواجه هستند.
وی با بیان اینکه مبلغ ۵۰ میلیارد ریال برای صندوق های بخش کشاورزی این منطقه در نظر گرفته شده است، اظهار می کند: لازم است سازمان جهاد کشاورزی این رقم را برای تکمیل این حوزه به کار گیرد و فعال کردن تعاونی های بخش کشاورزی از راهکارهایی است که می تواند به اشتغال پایدار ختم شود و در این زمینه باید برنامه ریزی های بهتری شود.
خراسان شمالی دارای ۳۰۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان است که بخش زیادی از آن در شهرستان راز و جرگلان واقع شده است که با سه بخش و ۶ دهستان، ۷۰ هزار نفر جمعیت دارد.
گستره شهرستان راز و جرگلان حدود سه هزار و ۱۳۸ کیلومترمربع است.
