هرچند در ایران اسلامی وجود بارگاه منور رضوی به عنوان مهمترین زیارتگاه شیعیان به مانند خورشیدی نور معنویت می گسترد، در کنار آن بقاع متبرکه امامزادگان در گوشه و کنار کشور چون ستارگان تابانی هستند که به زیبایی آسمان امامت و ولایت می افزایند.
روح زیارت، ارتباط زائر با زیارت شونده است و در این راستا، زیارت قبور مفاخر و صاحبان کمال، ضمن تکریم آنان، حرکتی در مسیر پیوند روحی نسل حاضر با گذشتگان و استمرار تاثیرگذاری علمی و معنوی آنان بر بشریت است.
زیارت به عنوان یکی از عناصر مهم فرهنگ ساز، تاثیر زیادی در بهبود وضعیت روحی فرد و مناسبت های اجتماعی افراد جامعه دارد و از این حیث از چند سال قبل رهبر معظم انقلاب بر تبدیل بقاع متبرکه امامزادگان کشور به قطب های فرهنگی تاکید داشته اند.
خراسان رضوی در کنار مضجع شریف ثامن الحجج علی بن موسی الرضا (ع) که به عنوان یکی از مهمترین زیارتگاه های شیعیان چون دری گرانبها است؛ از چندین بقعه متبرکه برخوردار است که توسعه عمرانی و فرهنگی آنها را در سایه خدمت رسانی مطلوب به زائران حضرت رضا (ع) را کانون توجه قرار داده است.
*304 بقعه متبرکه
معاون فرهنگی و اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی به عنوان متولی رسیدگی به توسعه کمی و کیفی بقاع متبرکه به ایرنا گفت: استقبال مردم از اماکن زیارتی در تمامی ادیان آسمانی و بشری و نیز اشتیاق مسلمانان به زیارت اماکن مقدس همواره وجود داشته و این ظرفیت مهمی برای اشاعه فرهنگ دینی است.
حجت الاسلام جمال ایزدی اظهار داشت: بقاع متبرکه امامزادگان سرمایه ارزشمند و ناب دینی به شمار می روند که به دلیل اهمیتشان، پنجم ذیقعده مصادف با بزرگداشت حضرت صالح بن موسی الکاظم (ع) روز تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه نامیده شده است.
وی بیان کرد: خراسان رضوی یکی از استان های مهم کشور به لحاظ برخورداری از بقاع متبرکه و امامزادگان شاخص است که وجود مضجع شریف ثامن الحجج (ع) در مشهد و حضور چند میلیونی زائران در سال، بر اهمیت بقاع متبرکه افزوده است، از این حیث سازمان اوقاف از چند سال قبل برنامه ریزی گسترده ای برای تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی کرده است.
وی ادامه داد: 304 بقعه امامزاده در خراسان رضوی وجود دارد که به لحاظ درجه تاثیرگذاری، زائرپذیری و اهمیت آن به پنج دسته تقسیم شده اند، در سطح اول 10 بقعه از بقاع متبرکه استان جزو موارد شاخص در کشور و در سطح دوم 27 بقعه متبرکه استان قرار می گیرند.
وی اظهار داشت: سالانه قریب 30 میلیون زائر داخلی و خارجی به بقاع متبرکه امامزادگان خراسان رضوی وارد می شوند که حدود 2 یا سه میلیون نفر آنها غیرایرانی هستند.
حجت الاسلام ایزدی، بقاع شاخص استان به لحاظ زائرپذیری را بقاع متبرکه امامزادگان یاسر و ناصر (ع) طرقبه، گنبد خشتی مشهد، امامزاده یحیی در میامی، خواجه اباصلت مشهد، خواجه مراد مشهد، امامزاده محروق نیشابور، قدمگاه نیشابور، امامزاده یحیی باغشن نیشابور، بی بی شطیطه و فضل بن شاذان دانست.
وی اظهار داشت: رهبر فرزانه انقلاب اسلامی تکلیف کرده اند بقاع متبرکه به قطب فرهنگی تبدیل شوند لذا با توجه به همجواری بقاع متبرکه خراسان رضوی با بارگاه منور امام رضا(ع) در سالهای اخیر اتفاقات خوبی برای توسعه خدمات رفاهی و فرهنگی به زائران در بقاع متبرکه افتاده است.
وی بیان کرد: برای ارائه خدمات بهتر به زائران 'طرح میقات الرضا' برنامه ریزی شد تا در بقاع متبرکه امامزادگان 6 استان که به نوعی با مشهد مقدس ارتباط دارند اجرا شود و در این راستا این طرح برای 31 بقعه متبرکه امامزادگان خراسان رضوی تعریف و اجرا شد که در 11 مورد از آنها خدمات به صورت شبانه روزی ارائه می شود.
حجت الاسلام ایزدی افزود: برنامه ریزی فرهنگی در بقاع متبرکه استان بگونه ای انجام شده که پاسخگوی نیاز زائران داخلی و خارجی در هر سن و سالی باشند. از جمله آنها برپایی خیمه های معرفت، غرفه های کودک و نوجوان، برگزاری دوره های آموزشی سبک زندگی، غرفه پاسخگویی به سئوالات دینی و شرعی، غرفه عرضه محصولات فرهنگی، غرفه عفاف و حجاب، غرفه پخش فیلم و برگزاری برنامه های عمومی و مناسبتی است.
وی بیان کرد: براساس آخرین آمار که مربوط به پایان سال گذشته می شود، بقاع متبرکه خراسان رضوی دارای 850 نفر عضو هیات امنا، 600 خادم افتخاری، 73 مرکز فرهنگی و قرآنی است، همچنین 768 شهید در 70 بقعه متبرکه استان مدفون هستند و در طول سال گذشته بیش از یکهزار نسخه محصولات فرهنگی بین زائران توزیع شده است.
وی اظهار داشت: در بقاع متبرکه شاخص استان اقامتگاه برای استراحت شبانه، سینما، شهربازی، فضای سبز برای تفرج زائران، پارکینگ، فروشگاه نیازمندیهای زائران، خدمات فرهنگی متنوع و برگزاری برنامه های مناسبتی و سخنرانی های ویژه در نظر گرفته شده و از هر حیث فضای مطلوبی برای زائران داخلی و خارجی فراهم شده است.
معاون اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی گفت: در طول سال طرح آرامش بهاری ویژه نوروز، سوگواره یاس نبوی ویژه ایام شهادت حضرت فاطمه (س)، طرح ضیافت الهی ویژه ماه رمضان، طرح ولایت علوی، اکمال دین نبوی ویژه عید غدیر، طرح بصیرت عاشورایی ویژه ایام محرم و صفر، برنامه بصیرتی و گفتمان انقلاب اسلامی و ... در محل بقاع متبرکه اجرا شده می شود.
وی اظهار داشت: در مجموع با اقداماتی که طی سال های گذشته در بقاع متبرکه استان انجام شد، برخی از بقاع به قطب فرهنگی تبدیل شده و در مجموع میزان ماندگاری زائر در بقاع استان افزایش یافته اما هنوز تا رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی مانده است.
*توسعه عمرانی بقاع متبرکه
معاون بهره وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی گفت: همه بقاع متبرکه این استان درآمدزا نیستند و تنها می توان 155 مورد از آنها را درآمدزا دانست.
مرتضی حقیقی اظهار داشت: به طور معمول هزینه فعالیت های عمرانی در بقاع متبرکه توسط خیرین تامین می شود و اعتبارات دولت برای این بخش بسیار محدود است.
وی بیان کرد: طرح جامع بقاع متبرکه در چهارچوب جذب اعتبار به منظور تامین زیرساخت های بقاع مورد تصویب قرار گرفت که بر این اساس برای تکمیل فعالیت های عمرانی نیمه تمام در بقاع متبرکه 67 طرح جامع برای بقاع در وسعت 11 هزار و 365 مترمربع تهیه و تصویب شده است.
وی اظهار داشت: هم اینک 35 طرح عمرانی در بخش های مختلف با اعتبار 100 میلیارد ریال در بقاع متبرکه خراسان رضوی در دست اجرا است و اقداماتی نیز برای بازسازی و مقاوم سازی بقاع در حال انجام است.
*راهبرد تکریم زائر از طریق بقاع متبرکه
بقاع متبرکه امامزادگان خراسان رضوی نقش اساسی در تامین راهبرد تکریم زائر و تبیین مفهوم زیارت و اثرات معنوی و فرهنگی آن بر جامعه دارد و از این حیث در سند راهبردی کمی و کیفی زیارت این استان برنامه های ویژه ای برای آن در نظر گرفته شده است.
مدیرکل امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: امامزادگان در این استان مقدمه زیارت امام رضا (ع) به شمار می روند و از این نظر توسعه عمرانی و حضور موثر زائر در آنها بسیار حایز اهمیت است.
سیدحمید موسوی اظهار داشت: با نگاه به عملیاتی کردن سند توسعه کمی و کیفی زیارت در خراسان رضوی، کارگروهی با عنوان بقاع متبرکه و اماکن مذهبی در استان شکل گرفته تا فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر تبدیل بقاع به قطب فرهنگی محقق شود.
وی بیان کرد: در این کارگروه مشکلات مربوط به توسعه فرهنگی و عمرانی بقاع متبرکه بررسی و راهکارهای لازم ارائه می شود که از این حیث خراسان رضوی پیشرفت خوبی داشته است.
وی افزود: توسعه کمی و کیفی بقاع متبرکه شاخص در مسیر گذر زائران برای رسیدن به مشهد از جمله برنامه های مربوط به امامزادگان بوده که این بقاع تبدیل به میقات الرضا و مناسب برای خدمت رسانی مطلوب در قالب فرهنگی و خدماتی به زائران شده است.
مدیرکل امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: یکی از تفاوت های اصلی بقاع میقات الرضا با سایر بقاع، ایجاد زمینه اقامت زائران است که در همه آنها مهمانسرا وجود دارد.
موسوی اظهار داشت: در ایام اوج مسافرت مانند نوروز، دهه آخر صفر و تابستان، بقاع متبرکه امامزادگان خراسان رضوی بسترساز تامین نیازهای فرهنگی و زیارتی و رفاهی زائران می شوند و این موضوع تلاشی برای تحقق خواست رهبری برای تبدیل این بقاع به قطب فرهنگی است.
وی افزود: اقامه نماز جماعت، کلاس های آموزشی، طرح های تربیتی، غرفه های محصولات فرهنگی، امکانات رفاهی و اقامتی، مراسم برای مناسبت های مذهبی و دینی، پرداختن به مسائل شرعی و بهره گیری از مبلغان مذهبی برای ترویج فرهنگ دینی از فعالیت هایی است که در این مسیر انجام می گیرد.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: در قالب طرحی برای توسعه کمی و کیفی بقاع متبرکه، تلاش داریم تا مجتمع های خدماتی در طول مسیر جاده ای زائران به سمت مشهد، در بقاع متبرکه شکل گیرد.
موسوی اظهار داشت: در این راستا تاکنون پیگیری برای دریافت مجوز راه اندازی مجتمع خدماتی در 6 بقعه متبرکه نزدیک به مشهد از طریق کمیسیون مربوطه در حال انجام است و 16 بقعه متبرکه دیگر در نوبت دریافت مجوز هستند.
7489/5132
انتهای پیام روح زیارت، ارتباط زائر با زیارت شونده است و در این راستا، زیارت قبور مفاخر و صاحبان کمال، ضمن تکریم آنان، حرکتی در مسیر پیوند روحی نسل حاضر با گذشتگان و استمرار تاثیرگذاری علمی و معنوی آنان بر بشریت است.
زیارت به عنوان یکی از عناصر مهم فرهنگ ساز، تاثیر زیادی در بهبود وضعیت روحی فرد و مناسبت های اجتماعی افراد جامعه دارد و از این حیث از چند سال قبل رهبر معظم انقلاب بر تبدیل بقاع متبرکه امامزادگان کشور به قطب های فرهنگی تاکید داشته اند.
خراسان رضوی در کنار مضجع شریف ثامن الحجج علی بن موسی الرضا (ع) که به عنوان یکی از مهمترین زیارتگاه های شیعیان چون دری گرانبها است؛ از چندین بقعه متبرکه برخوردار است که توسعه عمرانی و فرهنگی آنها را در سایه خدمت رسانی مطلوب به زائران حضرت رضا (ع) را کانون توجه قرار داده است.
*304 بقعه متبرکه
معاون فرهنگی و اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی به عنوان متولی رسیدگی به توسعه کمی و کیفی بقاع متبرکه به ایرنا گفت: استقبال مردم از اماکن زیارتی در تمامی ادیان آسمانی و بشری و نیز اشتیاق مسلمانان به زیارت اماکن مقدس همواره وجود داشته و این ظرفیت مهمی برای اشاعه فرهنگ دینی است.
حجت الاسلام جمال ایزدی اظهار داشت: بقاع متبرکه امامزادگان سرمایه ارزشمند و ناب دینی به شمار می روند که به دلیل اهمیتشان، پنجم ذیقعده مصادف با بزرگداشت حضرت صالح بن موسی الکاظم (ع) روز تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه نامیده شده است.
وی بیان کرد: خراسان رضوی یکی از استان های مهم کشور به لحاظ برخورداری از بقاع متبرکه و امامزادگان شاخص است که وجود مضجع شریف ثامن الحجج (ع) در مشهد و حضور چند میلیونی زائران در سال، بر اهمیت بقاع متبرکه افزوده است، از این حیث سازمان اوقاف از چند سال قبل برنامه ریزی گسترده ای برای تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی کرده است.
وی ادامه داد: 304 بقعه امامزاده در خراسان رضوی وجود دارد که به لحاظ درجه تاثیرگذاری، زائرپذیری و اهمیت آن به پنج دسته تقسیم شده اند، در سطح اول 10 بقعه از بقاع متبرکه استان جزو موارد شاخص در کشور و در سطح دوم 27 بقعه متبرکه استان قرار می گیرند.
وی اظهار داشت: سالانه قریب 30 میلیون زائر داخلی و خارجی به بقاع متبرکه امامزادگان خراسان رضوی وارد می شوند که حدود 2 یا سه میلیون نفر آنها غیرایرانی هستند.
حجت الاسلام ایزدی، بقاع شاخص استان به لحاظ زائرپذیری را بقاع متبرکه امامزادگان یاسر و ناصر (ع) طرقبه، گنبد خشتی مشهد، امامزاده یحیی در میامی، خواجه اباصلت مشهد، خواجه مراد مشهد، امامزاده محروق نیشابور، قدمگاه نیشابور، امامزاده یحیی باغشن نیشابور، بی بی شطیطه و فضل بن شاذان دانست.
وی اظهار داشت: رهبر فرزانه انقلاب اسلامی تکلیف کرده اند بقاع متبرکه به قطب فرهنگی تبدیل شوند لذا با توجه به همجواری بقاع متبرکه خراسان رضوی با بارگاه منور امام رضا(ع) در سالهای اخیر اتفاقات خوبی برای توسعه خدمات رفاهی و فرهنگی به زائران در بقاع متبرکه افتاده است.
وی بیان کرد: برای ارائه خدمات بهتر به زائران 'طرح میقات الرضا' برنامه ریزی شد تا در بقاع متبرکه امامزادگان 6 استان که به نوعی با مشهد مقدس ارتباط دارند اجرا شود و در این راستا این طرح برای 31 بقعه متبرکه امامزادگان خراسان رضوی تعریف و اجرا شد که در 11 مورد از آنها خدمات به صورت شبانه روزی ارائه می شود.
حجت الاسلام ایزدی افزود: برنامه ریزی فرهنگی در بقاع متبرکه استان بگونه ای انجام شده که پاسخگوی نیاز زائران داخلی و خارجی در هر سن و سالی باشند. از جمله آنها برپایی خیمه های معرفت، غرفه های کودک و نوجوان، برگزاری دوره های آموزشی سبک زندگی، غرفه پاسخگویی به سئوالات دینی و شرعی، غرفه عرضه محصولات فرهنگی، غرفه عفاف و حجاب، غرفه پخش فیلم و برگزاری برنامه های عمومی و مناسبتی است.
وی بیان کرد: براساس آخرین آمار که مربوط به پایان سال گذشته می شود، بقاع متبرکه خراسان رضوی دارای 850 نفر عضو هیات امنا، 600 خادم افتخاری، 73 مرکز فرهنگی و قرآنی است، همچنین 768 شهید در 70 بقعه متبرکه استان مدفون هستند و در طول سال گذشته بیش از یکهزار نسخه محصولات فرهنگی بین زائران توزیع شده است.
وی اظهار داشت: در بقاع متبرکه شاخص استان اقامتگاه برای استراحت شبانه، سینما، شهربازی، فضای سبز برای تفرج زائران، پارکینگ، فروشگاه نیازمندیهای زائران، خدمات فرهنگی متنوع و برگزاری برنامه های مناسبتی و سخنرانی های ویژه در نظر گرفته شده و از هر حیث فضای مطلوبی برای زائران داخلی و خارجی فراهم شده است.
معاون اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی گفت: در طول سال طرح آرامش بهاری ویژه نوروز، سوگواره یاس نبوی ویژه ایام شهادت حضرت فاطمه (س)، طرح ضیافت الهی ویژه ماه رمضان، طرح ولایت علوی، اکمال دین نبوی ویژه عید غدیر، طرح بصیرت عاشورایی ویژه ایام محرم و صفر، برنامه بصیرتی و گفتمان انقلاب اسلامی و ... در محل بقاع متبرکه اجرا شده می شود.
وی اظهار داشت: در مجموع با اقداماتی که طی سال های گذشته در بقاع متبرکه استان انجام شد، برخی از بقاع به قطب فرهنگی تبدیل شده و در مجموع میزان ماندگاری زائر در بقاع استان افزایش یافته اما هنوز تا رسیدن به حد مطلوب فاصله زیادی مانده است.
*توسعه عمرانی بقاع متبرکه
معاون بهره وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی گفت: همه بقاع متبرکه این استان درآمدزا نیستند و تنها می توان 155 مورد از آنها را درآمدزا دانست.
مرتضی حقیقی اظهار داشت: به طور معمول هزینه فعالیت های عمرانی در بقاع متبرکه توسط خیرین تامین می شود و اعتبارات دولت برای این بخش بسیار محدود است.
وی بیان کرد: طرح جامع بقاع متبرکه در چهارچوب جذب اعتبار به منظور تامین زیرساخت های بقاع مورد تصویب قرار گرفت که بر این اساس برای تکمیل فعالیت های عمرانی نیمه تمام در بقاع متبرکه 67 طرح جامع برای بقاع در وسعت 11 هزار و 365 مترمربع تهیه و تصویب شده است.
وی اظهار داشت: هم اینک 35 طرح عمرانی در بخش های مختلف با اعتبار 100 میلیارد ریال در بقاع متبرکه خراسان رضوی در دست اجرا است و اقداماتی نیز برای بازسازی و مقاوم سازی بقاع در حال انجام است.
*راهبرد تکریم زائر از طریق بقاع متبرکه
بقاع متبرکه امامزادگان خراسان رضوی نقش اساسی در تامین راهبرد تکریم زائر و تبیین مفهوم زیارت و اثرات معنوی و فرهنگی آن بر جامعه دارد و از این حیث در سند راهبردی کمی و کیفی زیارت این استان برنامه های ویژه ای برای آن در نظر گرفته شده است.
مدیرکل امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: امامزادگان در این استان مقدمه زیارت امام رضا (ع) به شمار می روند و از این نظر توسعه عمرانی و حضور موثر زائر در آنها بسیار حایز اهمیت است.
سیدحمید موسوی اظهار داشت: با نگاه به عملیاتی کردن سند توسعه کمی و کیفی زیارت در خراسان رضوی، کارگروهی با عنوان بقاع متبرکه و اماکن مذهبی در استان شکل گرفته تا فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر تبدیل بقاع به قطب فرهنگی محقق شود.
وی بیان کرد: در این کارگروه مشکلات مربوط به توسعه فرهنگی و عمرانی بقاع متبرکه بررسی و راهکارهای لازم ارائه می شود که از این حیث خراسان رضوی پیشرفت خوبی داشته است.
وی افزود: توسعه کمی و کیفی بقاع متبرکه شاخص در مسیر گذر زائران برای رسیدن به مشهد از جمله برنامه های مربوط به امامزادگان بوده که این بقاع تبدیل به میقات الرضا و مناسب برای خدمت رسانی مطلوب در قالب فرهنگی و خدماتی به زائران شده است.
مدیرکل امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: یکی از تفاوت های اصلی بقاع میقات الرضا با سایر بقاع، ایجاد زمینه اقامت زائران است که در همه آنها مهمانسرا وجود دارد.
موسوی اظهار داشت: در ایام اوج مسافرت مانند نوروز، دهه آخر صفر و تابستان، بقاع متبرکه امامزادگان خراسان رضوی بسترساز تامین نیازهای فرهنگی و زیارتی و رفاهی زائران می شوند و این موضوع تلاشی برای تحقق خواست رهبری برای تبدیل این بقاع به قطب فرهنگی است.
وی افزود: اقامه نماز جماعت، کلاس های آموزشی، طرح های تربیتی، غرفه های محصولات فرهنگی، امکانات رفاهی و اقامتی، مراسم برای مناسبت های مذهبی و دینی، پرداختن به مسائل شرعی و بهره گیری از مبلغان مذهبی برای ترویج فرهنگ دینی از فعالیت هایی است که در این مسیر انجام می گیرد.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور فرهنگی زائران استانداری خراسان رضوی گفت: در قالب طرحی برای توسعه کمی و کیفی بقاع متبرکه، تلاش داریم تا مجتمع های خدماتی در طول مسیر جاده ای زائران به سمت مشهد، در بقاع متبرکه شکل گیرد.
موسوی اظهار داشت: در این راستا تاکنون پیگیری برای دریافت مجوز راه اندازی مجتمع خدماتی در 6 بقعه متبرکه نزدیک به مشهد از طریق کمیسیون مربوطه در حال انجام است و 16 بقعه متبرکه دیگر در نوبت دریافت مجوز هستند.
7489/5132
کپی شد
