زعفران محصول بومی و دیرقدمت خراسان رضوی می باشد که از دیرباز کشت و برداشت آن شغل بسیاری از کشاورزی در بسیاری از شهرستانهای این استان بوده است.
گرانی و اهمیت زعفران سودجویان را وسوسه می کند تا در عرضه این محصول دست به تقلب بزنند و چیزهای دیگر را به رنگ زعفران درآورده و به صورت غیرقانونی در بازار بفروشند. چگونگی بروز تقلب در این محصول از کشت تا عرضه را با مسئولان و کارشناسان به گفت و گو نشستیم تا آسیبها و راهکارهای این مهم تبیین شود.
* تقلب در کشت زعفران وجود ندارد
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: این استان با برخورداری از 82 هزار هکتار زمین زیر کشت زعفران به لحاظ سطح کشت و تولید زعفران در ایران رتبه نخست را دارد.
هاشم نقیبی افزود: زمینهای کشت زعفران در شهرستانهای زاوه، تربت حیدریه، کاشمر، رشتخوار، گناباد، مه ولات، خلیل آباد و بردسکن وجود دارد و بطور میانگین از هر هکتار زمین چهار تا پنج کیلوگرم زعفران برداشت می شود. تعداد بهره برداران زعفران در خراسان رضوی 138 هزار نفر است.
معاون سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: در کشت زعفران چیزی به عنوان تقلب وجود ندارد بلکه تقلب بعد از فرآوری زعفران صورت می گیرد.
* زعفران تقلبی فقط در سطح عرضه و واحدهای زیرپله ای
نایب رئیس شورای ملی زعفران نیز به خبرنگار گفت: شکی در وجود زعفران تقلبی در بازار تردیدی نیست اما اینکه موضوع تقلب در بازار زعفران را پررنگ کرده و در مورد آن بزرگنمایی صورت گیرد درست نیست زیرا مقدار زعفران تقلبی در بازار بسیار ناچیز است.
غلامرضا میری افزود: وجود زعفران تقلبی در بازار به یک درصد هم نمی رسد. از هر 100 مورد بازرسی یک مورد تقلب در زعفران عرضه شده در واحدهای صنفی کشف می شود لذا سخن کسانی که می گویند 20 تا 30 درصد زعفران در بازار خراسان تقلبی است واقعیت ندارد.
وی ادامه داد: 800 واحد صنفی و توزیعی زعفران در سطح بازار خراسان رضوی وجود دارند که حدود 400 واحد در مشهد مستقر است. نظارت بر بازار فروش زعفران به صورت روزانه انجام می گیرد و واحد بازرسی کوچکترین مورد تقلب در بازار را بررسی و گزارش آن را ارسال می کند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: طی یک سال اخیر واحد بازرسی حدود پنج هزار بسته بندی زعفران تقلبی را در سطح عرضه خراسان رضوی کشف کرد و موارد تخلف به تعزیرات اعلام شد. زعفران تقلبی که از سطح بازار جمع آوری می شود فاقد کیفیت لازم بوده و استاندارد نیست. راه تشخیص زعفران اصلی از تقلبی این است که همه زعفرانهای تقلبی فاقد برند و نام و نشان هستند.
وی افزود: زعفران تقلبی بی نام و نشان توسط واحدهای زیرپله ای تولید و عرضه می شود لذا امکان پیگیری عامل توزیع و شناسایی متخلفان اصلی بسیار دشوار است.
میری ادامه داد: یکی از راهکارهای اجرایی در مورد مقابله با عرضه زعفران تقلبی در بازار جمع آوری زعفرانهایی است که فاقد نشان استاندارد است. زعفران مشمول استاندارد اجباری از سوی سازمان ملی استاندارد است. وی گفت: هنوز دستورالعمل استاندارد اجباری برای زعفران ابلاغ نشده تا از این طریق مهلتی به واحدهای عرضه زعفران در بازار داده شود و تولیدکنندگان اقدامات اولیه از جمله اخذ پروانه و کد بهداشتی را برای اجرایی شدن این دستورالعمل انجام دهند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران افزود: تشخیص زعفران تقلبی از زعفران اصلی به راحتی قابل انجام نیست و فقط با آزمایش در آزمایشگاههای تخصصی میسر است. دو نوع زعفران تقلبی در بازار وجود دارد. نوع نخست زعفران یک نوع نشاسته یا خمیر کاغذ است که آن را به شکل کلاله زعفران درمی آورند و با رنگهای شیمیایی رنگ می کنند و بعضا آن را با زعفران اصلی هم مخلوط می کنند. این نوع زعفران تقلبی سرطانزا است.
وی ادامه داد: نوع دوم زعفران تقلبی اینگونه است که ساقه های سفید زعفران را با رنگ گرفته از خود زعفران رنگ می کنند و آن را مخلوط با زعفران اصلی در بازار می فروشند.
میری گفت: زعفرانهای تقلبی آنهایی هستند که نام و نشان مشخصی نداشته و فاقد بسته بندی هستند لذا برای اینکه زعفران تقلبی مصرف نکنیم لازم است مردم فقط زعفران در بسته بندیهای مشخص و دارای نام و نشان را خریداری کنند.
وی افزود: سالانه 650 تن بسته بندی زعفران در خراسان رضوی با علامت استاندارد و دارای مجوز از وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی تولید و به فروش می رسد. زعفران محصول ملی و راهبردی ایران و کشورمان پایتخت زعفران دنیا است لذا عرضه زعفران تقلبی در بازار به کشاورز و فردی که به فرآوری، بسته بندی و صادرات این محصول مبادرت می ورزد آسیب می زند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران ادامه داد: باید فرهنگ سازی لازم انجام شود تا مردم به خرید زعفرانهایی راغب شوند که دارای بسته بندی و علامت استاندارد هستند.
* زعفران تقلبی اعتماد مصرف کننده را سلب می کند
رئیس اتحادیه صنف زعفران و خشکبار تربت حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: از آنجا که زعفران در شرایط کنونی نسبت به سالهای گذشته آزمایش می شود میزان زعفران تقلبی در بازار کمتر از گذشته شده است.
هادی موحدان افزود: تقلب در پیاز، گل و خود زعفران وجود دارد بطوری که در پیاز زعفران هم دارند تقلب می کنند. در هر یک تن پیاز 60 کیلوگرم خاک وجود دارد اما عده ای سودجو در هر تن پیاز 300 کیلوگرم خاک به آن اضافه می کنند.
وی ادامه داد: به نوع دیگر زعفران تقلبی 'زعفران شکری - نمکی' گفته می شود که در ظاهر تفاوتی با زعفران اصلی ندارد اما هنگام خوردن طعم نمکی یا شکری بودن آن مشخص می شود.
رئیس اتحادیه صنف زعفران و خشکبار تربت حیدریه گفت: در بازار گل زعفران برخی درصدد تعویض زعفرانهای خشک با گل زعفران برمی آیند که این مهم نیز نوعی تقلب به شمار می رود یا به زعفران موادی اضافه می کنند که سنگینتر به نظر برسد.
وی افزود: بطور قطع عرضه زعفران تقلبی در درازمدت منجر به آسیب بازار این محصول راهبردی کشور می شود که از این حوزه هم تولیدکننده و هم تاجر ضرر می کنند و سلب اعتماد مصرف کننده از بازار به نفع اقتصاد نیست.
* استفاده زعفران رنگ شده در برخی موارد آسیب زاست
رئیس آزمایشگاه مرکزی پژوهشکده علوم و صنایع غذایی کشور مستقر در مشهد نیز گفت: مواردی از تقلب در زعفران به این آزمایشگاه ارجاع داده می شود اما تعداد آن محدود است.
جواد فیضی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شایعترین تقلب در زعفران مربوط به استفاده از رنگهای مصنوعی است که به زعفران اضافه می شود یا قسمتهایی از زعفران به جز کلاله آن را رنگ می کنند و به عنوان زعفران می فروشند.
وی ادامه داد: همه رنگهای مصنوعی سرطان زا نیستند اما اثرات نامطلوبی روی بدن دارد که ممکن است سرطانزا باشد. بعضا این رنگها روی کروموزمهای اثر می گذارد و باعث جهش می شود. استفاده رنگ تارترازین یکی از موارد است که نمونه ای از آن در این آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. این رنگ باعث بیش فعالی در کودکان، معضلات گوارشی و آسم، تومور تیروئید، تشدید میگرن و برخی موارد دیگر می شود.
سالانه 200 تن زعفران از مزراع ایران برداشت می شود. 78 درصد از حجم تولید زعفران ایران محصول مزارع خراسان رضوی است. بیشترین زعفران جهان با سه هزار سال سابقه در شهرستانهای تربت حیدریه، زاوه، کاشمر، رشتخوار و مه ولات واقع در جنوب استان خراسان رضوی تولید می شود. سطح کنونی زیرکشت زعفران در جنوب خراسان رضوی حدود 82 هزار هکتار است. طی سالهای اخیر بطور متوسط سالانه پنج هزار هکتار به سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی افزوده شده است. بازده تولید در واحد هکتار در مزارع زعفران خراسان رضوی بطور متوسط چهار تا پنج کیلوگرم است. تقریبا همه شهرستانها خراسان رضوی بین 10 تا 30 هزار هکتار مزرعه زیر کشت زعفران دارند. 138 هزار بهره بردار بخش کشاورزی این استان در حوزه کشت و تولید زعفران فعالیت دارند. همچنین 800 هزار نفر در خراسان رضوی بطور مستقیم درگیر امور مربوط به کشت، تولید و برداشت زعفران هستند. پارسال 187 تن زعفران خراسان رضوی به ارزش 264 میلیون دلار صادر شد که نسبت به سال ماقبل 60 درصد از نظر وزن و 65 درصد از نظر ارزش افزایش داشت.
گزارشگر: میترا عبداللهی **انتشار: حسین کریم زاده
7489/1858
انتهای پیام گرانی و اهمیت زعفران سودجویان را وسوسه می کند تا در عرضه این محصول دست به تقلب بزنند و چیزهای دیگر را به رنگ زعفران درآورده و به صورت غیرقانونی در بازار بفروشند. چگونگی بروز تقلب در این محصول از کشت تا عرضه را با مسئولان و کارشناسان به گفت و گو نشستیم تا آسیبها و راهکارهای این مهم تبیین شود.
* تقلب در کشت زعفران وجود ندارد
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: این استان با برخورداری از 82 هزار هکتار زمین زیر کشت زعفران به لحاظ سطح کشت و تولید زعفران در ایران رتبه نخست را دارد.
هاشم نقیبی افزود: زمینهای کشت زعفران در شهرستانهای زاوه، تربت حیدریه، کاشمر، رشتخوار، گناباد، مه ولات، خلیل آباد و بردسکن وجود دارد و بطور میانگین از هر هکتار زمین چهار تا پنج کیلوگرم زعفران برداشت می شود. تعداد بهره برداران زعفران در خراسان رضوی 138 هزار نفر است.
معاون سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: در کشت زعفران چیزی به عنوان تقلب وجود ندارد بلکه تقلب بعد از فرآوری زعفران صورت می گیرد.
* زعفران تقلبی فقط در سطح عرضه و واحدهای زیرپله ای
نایب رئیس شورای ملی زعفران نیز به خبرنگار گفت: شکی در وجود زعفران تقلبی در بازار تردیدی نیست اما اینکه موضوع تقلب در بازار زعفران را پررنگ کرده و در مورد آن بزرگنمایی صورت گیرد درست نیست زیرا مقدار زعفران تقلبی در بازار بسیار ناچیز است.
غلامرضا میری افزود: وجود زعفران تقلبی در بازار به یک درصد هم نمی رسد. از هر 100 مورد بازرسی یک مورد تقلب در زعفران عرضه شده در واحدهای صنفی کشف می شود لذا سخن کسانی که می گویند 20 تا 30 درصد زعفران در بازار خراسان تقلبی است واقعیت ندارد.
وی ادامه داد: 800 واحد صنفی و توزیعی زعفران در سطح بازار خراسان رضوی وجود دارند که حدود 400 واحد در مشهد مستقر است. نظارت بر بازار فروش زعفران به صورت روزانه انجام می گیرد و واحد بازرسی کوچکترین مورد تقلب در بازار را بررسی و گزارش آن را ارسال می کند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: طی یک سال اخیر واحد بازرسی حدود پنج هزار بسته بندی زعفران تقلبی را در سطح عرضه خراسان رضوی کشف کرد و موارد تخلف به تعزیرات اعلام شد. زعفران تقلبی که از سطح بازار جمع آوری می شود فاقد کیفیت لازم بوده و استاندارد نیست. راه تشخیص زعفران اصلی از تقلبی این است که همه زعفرانهای تقلبی فاقد برند و نام و نشان هستند.
وی افزود: زعفران تقلبی بی نام و نشان توسط واحدهای زیرپله ای تولید و عرضه می شود لذا امکان پیگیری عامل توزیع و شناسایی متخلفان اصلی بسیار دشوار است.
میری ادامه داد: یکی از راهکارهای اجرایی در مورد مقابله با عرضه زعفران تقلبی در بازار جمع آوری زعفرانهایی است که فاقد نشان استاندارد است. زعفران مشمول استاندارد اجباری از سوی سازمان ملی استاندارد است. وی گفت: هنوز دستورالعمل استاندارد اجباری برای زعفران ابلاغ نشده تا از این طریق مهلتی به واحدهای عرضه زعفران در بازار داده شود و تولیدکنندگان اقدامات اولیه از جمله اخذ پروانه و کد بهداشتی را برای اجرایی شدن این دستورالعمل انجام دهند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران افزود: تشخیص زعفران تقلبی از زعفران اصلی به راحتی قابل انجام نیست و فقط با آزمایش در آزمایشگاههای تخصصی میسر است. دو نوع زعفران تقلبی در بازار وجود دارد. نوع نخست زعفران یک نوع نشاسته یا خمیر کاغذ است که آن را به شکل کلاله زعفران درمی آورند و با رنگهای شیمیایی رنگ می کنند و بعضا آن را با زعفران اصلی هم مخلوط می کنند. این نوع زعفران تقلبی سرطانزا است.
وی ادامه داد: نوع دوم زعفران تقلبی اینگونه است که ساقه های سفید زعفران را با رنگ گرفته از خود زعفران رنگ می کنند و آن را مخلوط با زعفران اصلی در بازار می فروشند.
میری گفت: زعفرانهای تقلبی آنهایی هستند که نام و نشان مشخصی نداشته و فاقد بسته بندی هستند لذا برای اینکه زعفران تقلبی مصرف نکنیم لازم است مردم فقط زعفران در بسته بندیهای مشخص و دارای نام و نشان را خریداری کنند.
وی افزود: سالانه 650 تن بسته بندی زعفران در خراسان رضوی با علامت استاندارد و دارای مجوز از وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی تولید و به فروش می رسد. زعفران محصول ملی و راهبردی ایران و کشورمان پایتخت زعفران دنیا است لذا عرضه زعفران تقلبی در بازار به کشاورز و فردی که به فرآوری، بسته بندی و صادرات این محصول مبادرت می ورزد آسیب می زند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران ادامه داد: باید فرهنگ سازی لازم انجام شود تا مردم به خرید زعفرانهایی راغب شوند که دارای بسته بندی و علامت استاندارد هستند.
* زعفران تقلبی اعتماد مصرف کننده را سلب می کند
رئیس اتحادیه صنف زعفران و خشکبار تربت حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: از آنجا که زعفران در شرایط کنونی نسبت به سالهای گذشته آزمایش می شود میزان زعفران تقلبی در بازار کمتر از گذشته شده است.
هادی موحدان افزود: تقلب در پیاز، گل و خود زعفران وجود دارد بطوری که در پیاز زعفران هم دارند تقلب می کنند. در هر یک تن پیاز 60 کیلوگرم خاک وجود دارد اما عده ای سودجو در هر تن پیاز 300 کیلوگرم خاک به آن اضافه می کنند.
وی ادامه داد: به نوع دیگر زعفران تقلبی 'زعفران شکری - نمکی' گفته می شود که در ظاهر تفاوتی با زعفران اصلی ندارد اما هنگام خوردن طعم نمکی یا شکری بودن آن مشخص می شود.
رئیس اتحادیه صنف زعفران و خشکبار تربت حیدریه گفت: در بازار گل زعفران برخی درصدد تعویض زعفرانهای خشک با گل زعفران برمی آیند که این مهم نیز نوعی تقلب به شمار می رود یا به زعفران موادی اضافه می کنند که سنگینتر به نظر برسد.
وی افزود: بطور قطع عرضه زعفران تقلبی در درازمدت منجر به آسیب بازار این محصول راهبردی کشور می شود که از این حوزه هم تولیدکننده و هم تاجر ضرر می کنند و سلب اعتماد مصرف کننده از بازار به نفع اقتصاد نیست.
* استفاده زعفران رنگ شده در برخی موارد آسیب زاست
رئیس آزمایشگاه مرکزی پژوهشکده علوم و صنایع غذایی کشور مستقر در مشهد نیز گفت: مواردی از تقلب در زعفران به این آزمایشگاه ارجاع داده می شود اما تعداد آن محدود است.
جواد فیضی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شایعترین تقلب در زعفران مربوط به استفاده از رنگهای مصنوعی است که به زعفران اضافه می شود یا قسمتهایی از زعفران به جز کلاله آن را رنگ می کنند و به عنوان زعفران می فروشند.
وی ادامه داد: همه رنگهای مصنوعی سرطان زا نیستند اما اثرات نامطلوبی روی بدن دارد که ممکن است سرطانزا باشد. بعضا این رنگها روی کروموزمهای اثر می گذارد و باعث جهش می شود. استفاده رنگ تارترازین یکی از موارد است که نمونه ای از آن در این آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. این رنگ باعث بیش فعالی در کودکان، معضلات گوارشی و آسم، تومور تیروئید، تشدید میگرن و برخی موارد دیگر می شود.
سالانه 200 تن زعفران از مزراع ایران برداشت می شود. 78 درصد از حجم تولید زعفران ایران محصول مزارع خراسان رضوی است. بیشترین زعفران جهان با سه هزار سال سابقه در شهرستانهای تربت حیدریه، زاوه، کاشمر، رشتخوار و مه ولات واقع در جنوب استان خراسان رضوی تولید می شود. سطح کنونی زیرکشت زعفران در جنوب خراسان رضوی حدود 82 هزار هکتار است. طی سالهای اخیر بطور متوسط سالانه پنج هزار هکتار به سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی افزوده شده است. بازده تولید در واحد هکتار در مزارع زعفران خراسان رضوی بطور متوسط چهار تا پنج کیلوگرم است. تقریبا همه شهرستانها خراسان رضوی بین 10 تا 30 هزار هکتار مزرعه زیر کشت زعفران دارند. 138 هزار بهره بردار بخش کشاورزی این استان در حوزه کشت و تولید زعفران فعالیت دارند. همچنین 800 هزار نفر در خراسان رضوی بطور مستقیم درگیر امور مربوط به کشت، تولید و برداشت زعفران هستند. پارسال 187 تن زعفران خراسان رضوی به ارزش 264 میلیون دلار صادر شد که نسبت به سال ماقبل 60 درصد از نظر وزن و 65 درصد از نظر ارزش افزایش داشت.
گزارشگر: میترا عبداللهی **انتشار: حسین کریم زاده
7489/1858
کپی شد
