بخش کشاورزی به ‌عنوان تامین ‌کننده امنیت غذایی جایگاه مهمی دارد و به تاکید صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی این بخش در حرکت چرخهای اقتصادی کشور‌ نقش اساسی ایفا می کند. علاوه بر آن بخش کشاورزی به عنوان برقرارکننده‌ تعادل اقتصادی اجتماعی دارای حساسیت و نقش آفرینی بسیار است چنانکه حفظ و توسعه کشاورزی می تواند در ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت نقشی بی بدیل ایفا کند.
هم اکنون ایران از نظر اقتصاد کشاورزی کشوری مهم در منطقه محسوب می شود و با توجه به این اصل مهم که کشورهایی در آینده می‎ ‌‎توانند رشد و توسعه داشته‌ و در ‌‌رقابت با سایرین به موفقیت دست پیدا کنند که سه ویژگی دسترسی به انرژی، توجه به نیروی انسانی و تامین مواد غذایی (امنیت غذایی) را دارا باشند، می توان گفت ایران کشوری دارای ظرفیت فراوان برای توسعه است که این مهم و توانمندی تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی مورد توجه نبود.
27 درصد جمعیت ایران در ‌‌روستاها زندگی می‌ کنند لذا حدود یک سوم جمعیت کشور در ‌‌بخش کشاورزی فعالیت دارند پس باید توجه خاص و ویژه‌ ای به ساختار بخش کشاورزی شود که در پی وقوع انقلاب اسلامی به مراتب بیش از گذشته به این بخش توجه شده است.
در این میان بررسی وضعیت خراسان رضوی به عنوان یکی از استانهای مهم ایران در حوزه کشاورزی نشانگر و نمونه گویایی از دستاوردهای انقلاب اسلامی در این بخش است.

* ارزش افزوده بخش کشاورزی
363 هزار بهره بردار در بخش کشاورزی خراسان رضوی فعالیت دارند و حجم تولید سالانه انواع محصولات باغی، زراعی و دامی این استان هشت میلیون تن است. همچنین دو میلیون و 138 هزار هکتار عرصه مستعد کشاورزی در خراسان رضوی وجود دارد. سالانه یک میلیون و 200 هزار هکتار زمین در این استان زیر کشت 83 نوع محصول می رود که 900 هزار هکتار از این سطح مربوط به زراعت و 300 هزار هکتار آن باغ است.
بخش کشاورزی 28 درصد اشتغال و 30 درصد صادرات غیرنفتی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است. درآمد سالانه بخش کشاورزی این استان خراسان رضوی بیش از 13 هزار و 223 میلیارد تومان است.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: ارزش افزوده بخش کشاورزی در این استان پنج درصد بیشتر از میانگین کشوری آن است.
نجفقلی صالحی بیان کرد: هم اکنون ارزش افزوده بخش کشاورزی در استان 15 درصد است در حالی که میانگین کشوری آن 10 درصد می باشد.
وی افزود: این امر نشان می دهد اتکا به بخش کشاورزی در زمینه اقتصادی و اشتغال در این استان بیشتر است.
وی گفت: هم اکنون 23 درصد اشتغال این استان مربوط به بخش کشاورزی است در حالی که میانگین کشوری اشتغال در بخش کشاورزی 18،2 درصد است.
وی با بیان اینکه دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای به بخش کشاورزی دارد، افزود: تجربه نشان داده است هرگونه توجه به بخش کشاورزی زمینه ساز تحول در کشور و رشد اقتصادی شده است.
صالحی اظهار داشت: رشد و توسعه بخش کشاورزی یکی از شاخص های مهم توسعه است که استان خراسان رضوی از این نظر جزو استانهای توسعه یافته محسوب می شود.
وی گفت: توجه به توسعه بخش کشاورزی موجب می شود شاهد افزایش سودآوری اقتصادی برای روستاها و ماندگاری جمعیت روستایی و جلوگیری از مهاجرت باشیم.

* دستاورد انقلاب در کشاورزی خراسان رضوی
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی تحول گسترده ای را در عرصه های مختلف از جمله بخش کشاورزی رقم زد، افزود: شرایط پس از پیروزی انقلاب و هشت سال جنگ تحمیلی فشارها و شرایطی خاص را برای کشور و این استان ایجاد کرد و علاوه بر آن ناملایمات و قهر طبیعت و خشکسالی های پی در پی در استان هایی مانند خراسان رضوی بیشترین تاثیرگذاری را داشته است.
صالحی اظهار داشت: این روند به گونه ای بود که سال گذشته کمبود بارش و به ویژه برف، طبق آمار و اطلاعات هواشناسی در 50 سال اخیر بی سابقه بود و با آغاز سال جدید زراعی افزایش دما نیز یک رکورد بی سابقه را رقم زد.
وی گفت: اما به رغم همه این مشکلات قشر نجیب کشاورز که تامین غذا و پروتئین مورد نیاز جامعه را بر عهده دارد با تدبیر، همت و همدلی همیشگی و اعمال مدیریت صحیح بر کمبود و کاهش آب، افزایش تولید را در کارنامه خود ثبت کرد.
وی با اشاره به اینکه 40 سال دستاورد انقلاب اسلامی در بخش کشاورزی استان خراسان رضوی مشهود است، افزود: افزایش سه برابری تولید محصولات زراعی، افزایش 6 برابری تولید محصولات باغی، افزایش سه و نیم برابری تولید محصولات دامی، افزایش 9 برابری تولید تخم مرغ، افزایش 11 برابری تولید مرغ گوشت از جمله این دستاوردهاست.
وی ادامه داد: افزایش سه برابری تولید گوشت قرمز، افزایش 17 برابری تولید زعفران، افزایش 64 برابری تولید پسته، افزایش 273 برابری تجهیز و نوسازی اراضی سنتی، افزایش 340 برابری تجهیز و نوسازی اراضی سنتی و افزایش 340 برابری پوشش انهار و کانال های آبیاری از دیگر دستاوردهای چهار دهه گذشته است.
وی گفت: هم اکنون خراسان رضوی از نظر سطح زیر کشت رتبه 6 و از نظر تولید محصولات کشاورزی رتبه سوم را در بخش زراعت دارد.
صالحی افزود: در حوزه باغات نیز از نظر سطح باغات این استان رتبه دوم و از نظر تولیدات باغی رتبه هفتم کشور را دارد.
وی اظهار داشت: این استان با 14 میلیون واحد دامی، تولید 1.3 میلیون تن محصولات دامی با ارزش بیش از 53 هزار میلیارد ریال از نظر تولیدات دامی رتبه دوم کشور را دارد.

* رشد تولیدات محصولات استراتژیک
صالحی با بیان اینکه تولید محصولات کشاورزی بخصوص در حوزه محصولات استراتژیک مانند گندم در این استان نسبت به قبل از انقلاب رشد چشمگیر داشته است افزود: هم اکنون در تولید گندم به خودکفایی رسیده ایم و با توجه به اهمیت این محصول در امنیت غذایی موقعیت خوبی داریم.
وی گفت: قبل از انقلاب اسلامی در استان 392 هزار تن گندم تولید می شد که این رقم هم اکنون با 1.2 برابر افزایش به 548 هزار و 55 تن رسیده است.
وی اظهار داشت: تولید جو از 124 هزار تن به 315 هزار و 494 تن و بیش از 2.5 برابر، سیب زمینی از 528 هزار تن به 261 هزار و 49 تن و بیش از 5.8 برابر و زعفران به عنوان کالای صادراتی و درآمد زا از 8.5 تن به 289 تن تولید معادل بیش از 34 برابر افزایش داشته است.

* توسعه طرحهای آب و خاک
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی آنطور که باید و شاید به طرح های آب و خاک توجه نمی شد ادامه داد: طی چهار دهه گذشته توجه به طرح های آب و خاک و مدیریت مصرف آب به دلیل اهمیت آن رشد فراوان داشته است.
صالحی گفت: در اجرای سیستم های نوین آبیاری قبل از انقلاب 250 هکتار از زمین های کشاورزی استان زیر پوشش این سامانه بود که هم اکنون با بیش از 560 برابر افزایش این سطح به 140 هزار هکتار رسیده است.
وی ادامه داد: مرمت و لایروبی قنوات از 8.5 هکتار با بیش از 63 برابر توسعه و رشد به 538 هکتار رسیده است. وی بیان کرد: اجرای شبکه لوله گذاری و تلاش در صرفه جویی آب نیز از 20 هکتار در قبل از انقلاب با 517 برابر رشد به10 هزار و 344 هکتار و تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی از 294 هکتار به 846 هزار و 612 هکتار و رشد 287 برابری رسیده که از دستاوردهای انقلاب اسلامی در این حوزه است.

* مکانیزاسیون کشاورزی تحولی نو
رئیس اداره امور فناوری های مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: تا قبل از انقلاب اسلامی ترویج و توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی این استان آنقدر که باید و شاید مورد توجه نبود.
محمد رضا قوسیان افزود: هم اکنون مکانیزاسیون در استان به 1.64 اسب بخار در هکتار رسیده است که در قبل از انقلاب درصد بسیار اندکی داشت.
وی با بیان اینکه رشد مکانیزاسیون پس از انقلاب اسلامی در دولت تدبیر محقق شد اظهار داشت: طی پنج سال گذشته 5900 دستگاه تراکتور در استان توزیع شد و حدود سه هزار و 80 میلیارد ریال در حوزه مکانیزاسیون استان سرمایه گذاری گردید که حاصل آن رشد مطلوب در این زمینه است.
وی با بیان اینکه شاخص مکانیزاسیون در موارد دیگر نیز مورد سنجش قرار می گیرد، گفت: شاخص کاربرد ماشین آلات در کشت های مختلف از جمله غلات و شاخص سمپاشی با دستگاه از این موارد است.
قوسیان افزود: در آغاز کار دولت تدبیر و امید 28 درصد سطح کشت غلات استان مکانیزه بود که این رقم اکنون از 50 درصد نیز عبور کرده و این روند در حال افزایش است.
وی اظهار داشت: در کاشت دستی یک هکتار گندم باید 330 تا 340 کیلو گرم بذر پاشیده شود که این مقدار با استفاده از دستگاه و به صورت مکانیزه به 220 کیلو گرم بذر در هر هکتار می رسد و این به معنای صرفه جویی 100 کیلو گرم گندم در هر هکتار می باشد.
وی گفت: در شاخص سم پاشی که با سلامت انسانها ارتباط دارد نیز استفاده از ابزار مکانیزه و پیشرفته علاوه بر تسهیل سم پاشی در کاهش باقی مانده سموم بر روی محصولات نیز موثر است.
قوسیان افزود: در این زمینه نیز از شاخص 23 درصدی انجام سم پاشی ها در استان در سال 92 هم اکنون به شاخص 55 درصد رسیده ایم.

* کشت گلخانه ای انقلابی نو
گفته می شود 60 درصد اضافه برداشت از مخازن آب زیرزمینی در خراسان رضوی مربوط به بخش کشاورزی است.
بر این اساس شیوه هایی که موجب صرفه جویی در مصرف آب می شود و توجیه اقتصادی نیز دارد مورد اقبال فراوان قرار می گیرند که کشت گلخانه ای از جمله آنهاست.
مدیر امور باغبانی و زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: کشت گلخانه ای در این استان از سالهای پس از انقلاب به عنوان تحولی نو در کشور آغاز شد و اکنون خراسان رضوی جزو استانهای موفق در این زمینه است.
هاشم نقیبی افزود: کشت گلخانه ای از سال 1394 در خراسان رضوی آغاز شده و تاکنون در این چارچوب 345 هکتار زیر کشت محصولات مختلف به صورت گلخانه ای رفته است.
وی اظهار داشت: این سازمان در چارچوب مدیریت مصرف آب و مقابله با بحران آب در توسعه کشت گلخانه ای از کشاورزان حمایت می کند زیرا در این نوع کشت حجم تولید به ازای مصرف هر واحد آب در مقایسه با فضای باز و کشت سنتی 10 برابر می شود.
وی افزود: صرفه جویی مصرف آب در کشت گلخانه ای بسیار زیاد است بطوری که در مصرف آب در کشت گلخانه ای نسبت به کشت سنتی 10 درصد صرفه جویی می شود. تولید محصول خارج از فصل، مقاومت محصول و مصون بودن باغها از تنشهای محیطی از جمله گرما، سرما و تگرگ از دیگر مزیتهای کشت گلخانه ای است.
7496/6053
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.