بازار بیرجند طی دوران متمادی بافت سنتی خود را حفظ کرده و در تمام دوران با گذشت ایام و گرمی داد و ستد، فعال بوده و پهنه ای گسترده یافته است.
این بازار دارای کوچه هایی تنگ و در پاره ای از اماکن آن، معماری سنتی داشته که این معماری نشان از اصالت و قدمت دیرینه این بازار دارد.
بازار بیرجند دارای کاروانسراهای کهن بوده که سابقه این کاروانسراها به بیش از 300 سال پیش می رسد و گویای رونق کسب و کار و رفت و آمد بازرگانان به این دیار است، این کاروانسراها غالبا دفتر کار تاجران، انبار کالا و مرکز خرید و فروش کالا بوده است.
نزدیکی این بازار با مرز کشورهای هندوستان، پاکستان و افغانستان آن دوران باعث تبدیل شدن این بازار به بازار شاخص منطقه و شرق کشور شد و در آن دوران بازرگانان هندی به بیرجند می آمدند و ادویه هندی را وارد بازار این شهر کرده و سال های سال در بازار بیرجند اشتغال به کار داشتند که به مرور زمان این تاجران، بیرجند را ترک کردند.
حاجی ملک، حاج علی اکبر بیرجندی، حاج محمد اخوان و میرزا اسدالله سادسی، حاج غلامرضا حسین آبادی، حاج سید حسین گلشنی و حاج عبدالله صمدی تاجران قدیمی بازار بیرجند بودند که ابهتی به بازار این شهر کویری می دادند و هنوز نام و یادشان در خاطر مردم بیرجند به ویژه مسن ترها مانده است.
این تاجران جدای از داشتن شم تجارت، مردمی صادق و با ایمان بودند و سعی داشتند فرهنگ امانتداری و اعتماد که لازمه کسب و کار است در این بازار نهادینه شود.
بازار بیرجند در قدیم الایام عرصه خرید و فروش فرآورده های محلی مانند زعفران، عناب، زرشک، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، نخود، کتیرا و انغوزه، ترنجبین، قارچ، توت خشک، برگه هلو و زردآلو بوده است.
فرش بیرجند از تولیدات صنعتی این شهرستان در بازارهای فرش ایران نام و نشان داشت و فرش مود که یکی از نمونه های ممتاز این صنعت بود پا را از مرزهای ایران فراتر گذاشت و در بازارهای فرش جهان به نام فرش بیرجند مشهور شد.
اکنون بازار بیرجند به ویژه در سال های اخیر جنب و جوش بیشتری یافته و حوزه وسیع تری پیدا کرده، ایجاد بازار سادسی در داخل این بازار شدت بیشتری به تحرک بازرگانی در بیرجند داده است.
بازار سادسی که از صد سال پیش به کاروانسرای سادسی شهرت داشت، محل خرید و فروش انواع محصولات مثل خشکبار، قند، شکر و ... بود که اواسط دهه 1370 مورد مرمت قرار گرفت و با ایجاد صدها دربند مغازه در سه طبقه به بازاری جدید در قلب بازار سنتی بیرجند تبدیل شد.
هم اکنون بازار بیرجند به لحاظ ساختار سنتی برای گردشگران جذابیت خاص داشته و هر سال گردشگرانی از نقاط مختلف ایران و جهان با سفر به بیرجند از این بازار دیدن می کنند که یک قابلیت گردشگری است.
در زمان حاضر انواع صنف ها از قبیل پوشاک، بزازی، طلافروشی، خرازی، خشکبار فروشی و ... در این بازار فعال است و بازار بیرجند یکی از نمادهای اصلی این دیار طی دوران های مختلف به شمار می رود که همپای شهر و مردمان آن پابرجا مانده است.
بدیهی است چنین ظرفیت و قابلیت های بالقوه در شهرهایمان باید برای توسعه فرهنگی و اقتصادی بیش از پیش به کار گرفته و به نسل جدید معرفی شود در این صورت هم به تقویت بنیان های فرهنگی و تاریخی خود کمک کرده ایم و هم به رونق کسب و کار بومی.
** خبرنگار ایرنا در بیرجند
این بازار دارای کوچه هایی تنگ و در پاره ای از اماکن آن، معماری سنتی داشته که این معماری نشان از اصالت و قدمت دیرینه این بازار دارد.
بازار بیرجند دارای کاروانسراهای کهن بوده که سابقه این کاروانسراها به بیش از 300 سال پیش می رسد و گویای رونق کسب و کار و رفت و آمد بازرگانان به این دیار است، این کاروانسراها غالبا دفتر کار تاجران، انبار کالا و مرکز خرید و فروش کالا بوده است.
نزدیکی این بازار با مرز کشورهای هندوستان، پاکستان و افغانستان آن دوران باعث تبدیل شدن این بازار به بازار شاخص منطقه و شرق کشور شد و در آن دوران بازرگانان هندی به بیرجند می آمدند و ادویه هندی را وارد بازار این شهر کرده و سال های سال در بازار بیرجند اشتغال به کار داشتند که به مرور زمان این تاجران، بیرجند را ترک کردند.
حاجی ملک، حاج علی اکبر بیرجندی، حاج محمد اخوان و میرزا اسدالله سادسی، حاج غلامرضا حسین آبادی، حاج سید حسین گلشنی و حاج عبدالله صمدی تاجران قدیمی بازار بیرجند بودند که ابهتی به بازار این شهر کویری می دادند و هنوز نام و یادشان در خاطر مردم بیرجند به ویژه مسن ترها مانده است.
این تاجران جدای از داشتن شم تجارت، مردمی صادق و با ایمان بودند و سعی داشتند فرهنگ امانتداری و اعتماد که لازمه کسب و کار است در این بازار نهادینه شود.
بازار بیرجند در قدیم الایام عرصه خرید و فروش فرآورده های محلی مانند زعفران، عناب، زرشک، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، نخود، کتیرا و انغوزه، ترنجبین، قارچ، توت خشک، برگه هلو و زردآلو بوده است.
فرش بیرجند از تولیدات صنعتی این شهرستان در بازارهای فرش ایران نام و نشان داشت و فرش مود که یکی از نمونه های ممتاز این صنعت بود پا را از مرزهای ایران فراتر گذاشت و در بازارهای فرش جهان به نام فرش بیرجند مشهور شد.
اکنون بازار بیرجند به ویژه در سال های اخیر جنب و جوش بیشتری یافته و حوزه وسیع تری پیدا کرده، ایجاد بازار سادسی در داخل این بازار شدت بیشتری به تحرک بازرگانی در بیرجند داده است.
بازار سادسی که از صد سال پیش به کاروانسرای سادسی شهرت داشت، محل خرید و فروش انواع محصولات مثل خشکبار، قند، شکر و ... بود که اواسط دهه 1370 مورد مرمت قرار گرفت و با ایجاد صدها دربند مغازه در سه طبقه به بازاری جدید در قلب بازار سنتی بیرجند تبدیل شد.
هم اکنون بازار بیرجند به لحاظ ساختار سنتی برای گردشگران جذابیت خاص داشته و هر سال گردشگرانی از نقاط مختلف ایران و جهان با سفر به بیرجند از این بازار دیدن می کنند که یک قابلیت گردشگری است.
در زمان حاضر انواع صنف ها از قبیل پوشاک، بزازی، طلافروشی، خرازی، خشکبار فروشی و ... در این بازار فعال است و بازار بیرجند یکی از نمادهای اصلی این دیار طی دوران های مختلف به شمار می رود که همپای شهر و مردمان آن پابرجا مانده است.
بدیهی است چنین ظرفیت و قابلیت های بالقوه در شهرهایمان باید برای توسعه فرهنگی و اقتصادی بیش از پیش به کار گرفته و به نسل جدید معرفی شود در این صورت هم به تقویت بنیان های فرهنگی و تاریخی خود کمک کرده ایم و هم به رونق کسب و کار بومی.
** خبرنگار ایرنا در بیرجند
کپی شد