آوازه تمیزی و پاکیزگی شهر بیرجند بارها به گوش مردم سراسر کشور رسیده اما از چند سال گذشته چهره این شهر آرام با چنگال معضل زباله‌گردی زخم خورده و یکی از راهکارها برای پایان دادن این آسیب اجرای قانون مدیریت پسماند و تفکیک زباله از مبدا است.
پدیده زباله‌گردی در چند سال اخیر روند رو به رشدی در اغلب شهرها از جمله بیرجند مرکز خراسان جنوبی داشته است و هر روز بر شمار افرادی که زیر تیغ تیز آفتاب یا در سوز سرما با کیسه‌ای بر پشت تا کمر در سطل‌های زباله فرو می‌روند، افزوده می‌شود.
آنان تمام روزشان را به امید یافتن زباله‌ای ارزشمند سطل‌های سطح شهر را زیر و رو می‌کنند؛ همان زباله‌هایی که از منظر مردم عادی، بلااستفاده و دورانداختنی است از نظر زباله‌گردها آنقدر ارزشمند بوده که حتی زنان و کودکان هم به این عرصه پا گذاشته‌اند و شبانه روز زباله‌گردی می‌کنند.
زنگ خطر مافیای زباله‌گردی
زنگ خطر این پدیده از سال‌های قبل در شهر به صدا درآمد اما پرده برداشتن شهردار بیرجند از وجود مافیای زباله‌گردی این خطر را بیش از گذشته جدی‌تر می‌کند.
محمدعلی جاوید چند روز قبل در کارگروه مدیریت پسماند استان با بیان اینکه زباله‌گردی در شهر بیرجند تبدیل به مافیا شده است گفت: افرادی با تمکن مالی بالا به دنبال سود و تجارت جایگاه‌های بزرگی از جمع آوری زباله را در نقاط مختلف شهر ایجاد کرده‌اند.
وی مبارزه با زباله‌گردی را نیازمند عزم جدی دانست و افزود: فرهنگسازی و اطلاع‌رسانی نیز در این خصوص اهمیت دارد تا نگرانی از بابت بیکار شدن زباله گردان‌ها رفع شود.
شهردار بیرجند از هزینه کرد حدود چهار میلیارد تومان برای فراهم کردن زیرساخت‌های لازم در سایت جمع آوری پسماند خبر داد و گفت: روزانه ۸۰ تا ۱۲۰ تن زباله در شهر بیرجند جمع آوری می‌شود که با احتساب شهرهای مود و خوسف این رقم به ۱۵۰ تن خواهد رسید.
فرماندار بیرجند هم در این نشست گفت: با توجه به بالابودن جذابیت زباله‌گردی در بیرجند برای زباله‌گردها، کیفیت کار تفکیک زباله از مبدا تحت تاثیر قرار گرفته است.
علی ناصری افزود: با ورود مقام قضایی به بحث زباله‌گردی کسانی که در این حوزه غیرقانونی فعالیت دارند، دستشان کوتاه می‌شود.
وی اظهار داشت: در کنار معضل زباله‌گردی مقوله سرقت هم ممکن است آسیب‌زا باشد که نیاز به مدیریت دارد.
شروع امیدوار کننده طرح تفکیک زباله از مبدا
شروع طرح تفکیک زباله از مبدا از چند ماه قبل در شهر بیرجند روزنه ای را باز کرد تا شاید بتوان به پایان زباله‌گردی امیدار بود.
این طرح از سوی شهرداری به پیمانکار واگذار و از ۲ ماه پیش با ورود به محلات مهرشهر تفکیک زباله از مبدا آغاز شد.
نماینده شرکت پدیده پاک آرمان و مجری طرح تفکیک زباله از مبدا در شهر بیرجند با اشاره به نحوه اجرای این طرح به خبرنگار ایرنا گفت: پس از امضای قرارداد اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در بهمن ماه سال گذشته ، عملیات اجرایی آن ۱۰ اردیبهشت ماه با تبلیغات در سطح شهر شروع شد.
ابوالفضل درانی پور با اشاره به آموزش نیروهای جوان برای مراجعه به مردم و فرهنگسازی ادامه داد: این افراد به صورت چهره به چهره با شهروندان در محلات ارتباط برقرار کرده و نحوه تفکیک زباله در منازل را شرح می‌دهند.
وی ضمن تقدیر از همکاری خوب مردم در شروع طرح اظهار داشت: قرار بود طی ۶ ماه شمال شهر را با این طرح همراه کنیم که با گذشت ۲ ماه و نیم تقریبا محلات شمال شهر به طرح تفکیک زباله از مبدا پیوسته‌اند.
مجری طرح تفکیک زباله از مبدا در شهر بیرجند بیان کرد: زباله‌های این محلات با ۶ دستگاه خودرو در ساعت‌های مشخصی جمع آوری شده و شهروندان در قبال زباله‌های خشک که تحویل می‌دهند، بن خرید از فروشگاه‌های سطح شهر دریافت می‌کنند.
وی گفت: تاکنون محلات مهرشهر، شعبانیه، رجایی، موسی بن جعفر، الهیه، قائم، جمهوری، میدان امام حسین (ع) و مطهری وارد فاز تفکیک زباله از مبدا شده‌اند اما چون بیشتر زباله‌گردها ساکنان همین مناطق هستند همکاری بر اساس آنچه انتظار می‌رفت نبوده است.
درانی پور با بیان اینکه تا این مرحله از اجرا روزانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم زباله بازیافتی در محلات هدف جمع آوری می‌شود ادامه داد: انتظار بیشتر از این حد است و باید تبلیغات و فرهنگسازی گسترده‌تر شود.
وی با اعلام شماره پنج رقمی ۳۱۰۳۱ گفت: شهروندان می‌توانند از طریق تماس با این شماره میزان زباله‌های بازیافتی خود را اعلام کنند تا نیروهای جمع آوری اعزام شوند.
جذب زباله‌گردهای واجد شرایط در طرح تفکیک زباله از مبدا
مجری طرح تفکیک زباله از مبدا در شهر بیرجند یکی از مزایای طرح تفکیک زباله از مبدا را حل معضل زباله‌گردی در شهر عنوان کرد و افزود: بیشتر این زباله‌گردها افغان هستند که سرمایه شهر را جمع‌آوری می کنند و به کارخانه‌های استان‌های همجوار می‌فرستند.
وی وجود انبارهای غیرمجاز زباله در شهر را آسیب جدی زباله گردی دانست و گفت: با توجه به اینکه انبارهای مذکور همجوار واحدهای مسکونی هستند، خطر آتش سوزی زیاد است.
درانی پور با تاکید بر اینکه شهروندان نباید به زباله گردها و دوره گردها اعتماد کنند بیان کرد: حتی موارد سرقت هم در کنار این معضل دیده شده است که نیاز به توجه بیشتر دارد.
وی گفت: تاکنون سه نفر از زباله گردهای واجد شرایط جذب شرکت شده‌اند که یک نفر مدرک فوق لیسانس حقوق داشته است.
مجری طرح تفکیک زباله از مبدا در شهر بیرجند یکی از برنامه‌های آینده شرکت پدیده پاک آرمان را خرید دستگاه تبدیل کننده بازیافت و تولید مجدد عنوان کرد و افزود: امیدواریم تا ۲۲ بهمن امسال بخش بازیافت نیز فعال شده و از پسماندهای دپوشده بتوانیم در تولید مجدد استفاده کنیم.
وی اظهار داشت: در فازهای بعدی، طرح تفکیک از مبدا برای مناطق جنوب شهر اجرا می‌شود که آزمون نیروها مردادماه برگزار خواهد شد.
درانی پور از طراحی اپلیکیشن برای دریافت زباله‌های تفکیک شده خبر داد و گفت: با نصب این اپلیکیشن شهروندان به راحتی می‌توانند زباله‌های تفکیک شده را تحویل دهند و براساس نرخ مصوب معادل آن از شرکت خدمات دریافت کنند.
وی با بیان اینکه در فازهای بعدی برای مجتمع‌های مسکونی نیز طرح تفکیک از مبدا اجرا می‌شود ادامه داد: با توافقی که بین مدیران مجتمع‌ها انجام خواهد گرفت باکس‌هایی برای جمع‌آوری زباله‌های بازیافتی تحویل داده می‌شود.
استقبال روستاهای اطراف شهر از تفکیک زباله در مبدا
مجری طرح تفکیک زباله از مبدا در شهر بیرجند به گسترش این طرح در روستاهای اطراف شهر بیرجند اشاره کرد و گفت: تاکنون با ورود به روستاهای حاجی آباد، دستگرد، چهکند و حسین آباد آموزش هایی به خانواده‌ها ارائه و روزهایی برای جمع آوری مواد بازیافتی مشخص شده است.
وی گفت: آموزش تفکیک زباله از مبدا در مهدکودک‌ها با ساخت یک انیمیشن دنبال می‌شود که در بحث فرهنگسازی می‌تواند کارساز باشد.
درانی پور بیان کرد: بعد از تکمیل فاز تبلیغات و فرهنگسازی با حکم دادستانی برابر ماده ۱۶ قانون با متخلفان برخورد و جریمه اعمال خواهد شد.
۹۸۹۳*۳۰۲۸
