لیله الرغائب؛ بی واسطه با خدا

جی پلاس ـ منصوره جاسبی: داشتم به این موضوع فکر می کردم که چرا با وجود دانستن اینکه ماه رجب از ماه های خاص در همه ایام سال است و ویژگی ها و برتری هایی دارد که آن را ماه خدا نامیده اند پس چرا اینهمه پیام تلگرامی و پیامک و ... برای هم ارسال می کنیم و خودم هم پاسخ پرسش خودم را دادم که خب ما انسانیم و خاصیتمان فراموشی و فراموشکاری است و مدام نیاز به تکرار و یاد آوری داریم و خدا جهان هستی را اینگونه آفریده که ما از روزمرگی هایمان خارج شویم و یادمان باشد که چه هستیم و چه می خواهیم و چه باید بکنیم. در همین افکار و پرسش و پاسخ های با خودم بودم که تصمیم گرفتم برای یادآوری خودم و دوستان و مخاطبانی که این مطلب را می خوانند چند نکته ای را درباره این ماه و امشب که به آن لیله الرغائب می گویند، گوشزد کنم.

رجب؛ می گویند نام نهری در بهشت است که از شیر سفید تر و از عسل شیرین تر است و حال آنکه نام هفتمین ماه از سال هجری قمری نیز رجب نام دارد که در میان همه ماه های سال از تقدس و فضیلت ویژه ای برخوردار است زیرا در میان چهار ماهی که در قرآن از آنها به عنوان ماه های حرام نام برده شده است رجب به صورت فرد آمده است و در این ماه ها کشتار و خونریزی حرام است و بنا به گفته رسول خدا صلی الله علیه و آله هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به پایه این ماه نمی رسد و باز هم بنا بر گفته آن حضرت رجب ماه پروردگار است و شعبان ماه رسول خدا (ص) و رمضان ماه امت رسول خدا (ص).

نام دیگری که بر این ماه نهاده اند، «اصب» است چرا که رحمت خداوند بر امت پیامبر ریخته می شود و گفتن ذکر استغفرالله و اسئله التوبه تاکید شده زیرا رجب ماه استغفار است. علاوه بر این نام، به دلیل ابعاد معنوی اش نام های دیگری مانند شهر الاستغفار، رجب الفرد (در میان ماه های حرام از سایران جدا شده است)، رجب الاصب (به معنای سرشار چرا که سرشار از رحمت الهی است)، شهر امیر المؤمنین (ماه امیرالمؤمنین) و نیز ریسمان الهی بر آن نهاده اند.

در اولین روز این ماه امام پنجم شیعیان امام محمدباقر علیه السلام، در دهم آن امام جواد علیه السلام و در سیزدهم آن امیر مؤمنان علی بن ابیطالب (ع) پا به عرصه این گیتی نهاده اند و عالمی را به وجود خود مفتخر کرده اند و مبعث حضرت رسول ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله برای هدایت نوع بشر از اتفاق های بسیار مهمی است که در این ماه به وقوع پیوسته است.

در سوم آن شهادت امام هادی (ع)، در نیمه آن وفات بانوی کربلا و در بیست و پنجمین روز آن شهادت هفتمین امام شیعیان امام موسی کاظم (ع) رخ داده است.

برای هر کدام از ایام این ماه اعمال ویژه ای در نظر گرفته شده است که در این یادداشت تنها به مناسبت امشب که اولین شب جمعه ماه رجب است و به آن لیله الرغائب یا همان شب آرزوها می گویند اشاره ای می کنم و می گذرم تا برای هر کدام از آنها به جای خود خواهم پرداخت.

رغائب جمع رغیبه به معنای پاداش های بسیار ارجمند و گرانبهاست که البته به معنای چیزی که مورد رغبت هم باشد و نیز به معنای بخشش فراوان هم به کار می رود؛ و «لیلة الرغائب» یعنی شبی که میل و توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان است و بندگان  شایسته حق تعالی تمایل زیادی دارند که در این شب به درگاه الهی رفته و با او ارتباط برقرار کنند.

رسول خدا (ص) می فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبی است که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» می‌نامند، این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که مقداری از شب گذشت، هیچ فرشته‌ ای در آسمان ‌ها و زمین نمی ‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می ‌شوند.

در کتاب های دعا نمازی برای این شب با کیفیت مخصوص به خود ذکر شده که حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند: هر کس این نماز را در این شب انجام دهد ثواب این نماز به نیکوترین صورت با روی خندان و درخشان و با زبانی فصیح در شب اول قبر در حضور این فرد ظاهر شود و به او می‌ گوید: ای دوست من مژده می ‌دهم تو را که از هر شدّت و سختی نجات یافتی، نمازگزار می‌ گوید: تو کیستی که من تاکنون چنین صورتی زیبا با چنین جلوه ‌ای ندیدم و سخنی شیرین‌ تر از کلام تو نشنیده ‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. در پاسخ می‌ گوید: من همان نماز لیلة الرغائبم که شما انجام دادی. امشب آمده‌ ام نزدت باشم تا حق را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود، من در عرصه قیامت سایه بر سر تو خواهم افکند پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد.

کیفیت این نماز به این شکل است که پنجشنبه اول ماه رجب روزه می گیری و سپس ما بین نماز مغرب و عشا 12 رکعت که هر دو رکعت را به یک سلام ختم می کنی و در هر رکعت می خوانی سوره «حمد» یک مرتبه و «سوره قدر» سه مرتبه و «سوره توحید» یا همان قل هو الله احد 12 مرتبه و هنگامى که خواندن نمازها به پایان رسید، 70 مرتبه مى‌ گویی:

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَعَلَى آلِهِ»

خدایا! بر محمد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست

سپس به سجده رفته و 70 مرتبه می ‌گویی:

«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ»

پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح

آن گاه سر از سجده برداشته و 70 مرتبه می گویی:

«رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ»

پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهر ورز و از آنچه از من مى ‌دانى بگذر، تو خداى برتر و بزرگترى.

دوباره به سجده مى‌ روی و 70 مرتبه مى‌ گویی:

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ

پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح.

حال وقت درخواست حاجت از درگاه باری تعالی است به امید استجابت آن.

نویسنده این مطلب را هم از دعای خیر خود بهره مند بفرمایید.