دیگر جایی برای کتمان آمار کودکان معتاد وجود ندارد. در حال حاضر بحث بر سر این است که چه برنامه‌ای برای ساماندهی آنها وجود دارد؟ مراکز ترک اعتیاد مخصوص کوکان نه تنها کم و محدود هستند بلکه راهی کوتاه مدت برای بیرون کشیدن کودکان از ورطه اعتیاد محسوب می‌شوند.
به گزارش جی پلاس، حدود سه سال است که مسئولان از مرحله پذیرش وجود کودکان معتاد عبور کردهاند و درباره راههای درمان و بازپروری آنها وعده می‌دهند. قبل از آن اساسا مسئله معتادان کودک تابویی بود که اگر آمارش اعلام می‌شد دیگر سنگ روی سنگ بند نبود بنابراین مرکزی هم برای نگهداری از این کودکان وجود نداشت. عجیب اینکه پذیرش افراد زیر 18 سال در کمپ های ترک اعتیاد بزرگسالان هم غیر قانونی بوده و هست.
تا اینکه بالاخره در سال 93 اعلام شد که بهزیستی در حال راه اندازی مراکز ترک اعتیاد ویژه کودکان و نوجوانان است. در نهایت هم بعد از گذشت سه سال در هر کدام از استان های تهران، خراسان شمالی، البرز و سیستان و بلوچستان چند مرکز محدود ترک اعتیاد کودکان تاسیس شد. تعداد این مراکز آنقدر کم بود که مسئولان بهزیستی هم اعلام می‌کنند این تعداد کفاف جمعیت کودکان درگیر اعتیاد را نمی‌دهد. مثلا در تهران تنها یک مرکز تخصصی در این زمینه وجود دارد و در سیستان و بلوچستان که بیشترین تعداد کودکان و نوجوانان معتاد در ایران را دارد دو مرکز برای پذیرش این کودکان دارد. فرید براتی سده رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور این موضوع را تایید می‌کند. او دیروز ضمن اعلام این خبر که در حال حاضر با پدیده کودکان معتاد متجاهر رو به رو هستیم، گفت: «ظرفیت مراکز مراقبت از کودکان معتاد در زاهدان تکمیل شده و تا وقتی کودکان فعلی ترخیص نشوند، نمی‌توان تعداد بیشتری پذیرش کرد. باید قبول کرد که تعداد این مراکز در برخی از استان‌ها کم و ناکافی است.»
از طرفی وزارت بهداشت هم که مسئول پذیرش کودکان معتاد به صورت اورژانسی و سم‌زدایی از بدن آنهاست اعلام می‌کند که شش بیمارستان در تهران مسئول پذیرش این کودکان هستند اما مسئولان موسسات مردم نهاد و کسانی که در زمینه اعتیاد کودکان پژوهش‌هایی انجام داده اند از عدم همکاری درست این بیمارستان ها گلایه می‌کنند. مریم کیانی که در سال 93 پژوهشی گسترده درباره وضعیت کودکان درگیر اعتیاد در ایران در مناطق معضل‌خیز انجام داده در این مورد می‌گوید: «طی زمانی که ما بر روی معضل اعتیاد کودکان کار می‌کردیم در استان تهران، بیمارستان لقمان به دشواری اما در نهایت می‌پذیرفت که فقط کودکان معتاد با علایم خماری یا نشئگی یا دچار اوردوز را بستری و درمان کند اما در خراسان جنوبی، هیچ بیمارستانی حاضر به پذیرش کودکان معتاد نبود و حتی یک بیمارستان هم که کودکان را پذیرش کرد هیچ پزشک و پرستاری به بالین بچه‌ها نفرستاد و ما برای این کودکان پرستار استخدام کردیم و چون بیمارستان، حتی دارو هم در اختیارمان نگذاشت، وقتی کودکان در اثر ترک دچار تشنج شدند پرستار ما نمی‌دانست چه کند. کودکان معتاد بدون شناسنامه هم به هیچ‌وجه پذیرش نمی‌شدند. این وضعیت دو شهری است که تعداد بالایی کودک معتاد دارند. هنوز هم وضعیت چندان بهتر نشده است.»
او ادامه می‌دهد: «نتایج تحقیق، ما را به‌شدت در مورد مغفول ماندن پیشگیری از اعتیاد در کودکان نگران کرد. ما شاهد بودیم که تعداد کودکان معتاد به سرعت رو به افزایش است. شهریور ماه ١٣٩٣ تعداد کودکان معتاد شناسایی شده توسط ما ٣٠ نفر بود اما ظرف مدت پنج ماه و تا پایان انجام تحقیق به ١١٦ نفر رسیده بود.»
عباس دیلمی زاده مدیرعامل جمعیت خیریه تولد دوباره که در طول فعالیتش با مسئله کودکان معتاد درگیری زیادی داشته، نیاز این کودکان را فراتر از چند مرکز درمانی می‌داند و می‌گوید: «ما در مورد کودکان باید متفاوت از بزرگسالان اقدام کنیم. کودکان برای ترک به فضایی شبه خانواده و حمایت های ثانویه قوی نیاز دارند. وقتی به بحث ترک اعتیاد آنها می پردازیم باید به این سوال ها جواب بدهیم که آیا برنامه‌ای برای بعد از ترک دادنشان داریم؟ یک کودک قطعا به خاطر غفلت خودش معتاد نشده بلکه شرایطی که اطرافش بوده او را به این سمت کشانده، به فرض اینکه تمام کودکان معتاد را جمع آوری کردیم و در مراکز ترک اعتیاد مخصوص ترک دادیم آیا برنامه‌ای داریم که او دوباره وادار به مصرف مواد مخدر نشود؟ متاسفانه ما نگاه جزئی و جزیره‌ای به مسائل داریم.»
او ادامه می دهد: «کودکی که با سرپرست معتاد زندگی می کند، مجبور می شود برای او مواد تهیه کند و یا حتی مجبور به خرید و فروش مواد مخدر می‌شود بعد از ترک اگر در همان شرایط قرار بگیرد باز ناچار به مصرف می‌شود. یک کودک بدون مصرف مواد چطور می‌تواند در دمای 40 درجه یا منفی چند درجه ساعت ها در خیابان کار کند؟»
دیلمی زاده اعتقاد دارد که هرچقدر هم تعداد مراکز ترک اعتیاد کودکان بیشتر شود باز کاری اساسی صورت نگرفته است. او می‌گوید: «تعداد مراکز درمان و ترک اعتیاد تخصصی برای کودکان و نوجوانان کم است اما مهم‌تر این است که ما برای بعد از ترک دادن آنها هیچ برنامه‌ای نداریم. به این فکر نمی‌کنیم که آیا آنها جایی برای ماندن دارند یا خانواده‌ای دارند که فضای زندگی سالم را برای آنها فراهم کند؟ تا وقتی به این سوال‌ها جواب درست ندهیم حرف زدن درباره مراکز ترک اعتیاد کودکان و نوجوانان راه به جایی نمی‌برد.»
کپی شد
