در آستانه 15 اکتبر (23 مهرماه)، دیپلمات های اروپایی در حال لابی با دولت ترامپ هستند تا از توافق هسته ای با ایران خارج نشود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، روزنامه هافینگتن پست آمریکا در گزارشی نوشت: دیپلمات های اروپایی به دولت ترامپ هشدار دادند که اروپا آماده شده است تا تلاش های آمریکا برای اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران را متوقف کنند؛ تا زمانی که تهران به تعهدات خود در زمینه توافق هسته ای ادامه دهد.
«دیوید او سولیوان» نماینده اتحادیه اروپا در آمریکا روز دوشنبه گفت که اگر آمریکا از توافق هسته ای (برجام) خارج شود و تحریم هایی را که نه تنها ایران، بلکه کشورهای دیگر که با ایران همکاری می کنند را هدف قرار می دهد، مجددا اعمال کند، اتحادیه اروپا می تواند از مقرراتی که به اواسط دهه 1990 باز می گردد، استفاده کند و از شرکت های اروپایی در برابر مجازات شدن تحت تحریم ها حفاظت کند.
سولیوان در کنار نمایندگان فرانسه، انگلیس و آلمان در نشست شورای آتلانتیک سخن می گفت، ادامه داد: «ما مقرراتی داریم که از شرکت های اروپایی در معاهدات خاصی که تحت تاثیر تحریم های خارجی آمریکا قرار می گیرند، محافظت قانونی به عمل می آورد. من شکی ندارم که اگر این سناریو به وقوع پیوسته باشد، که روشن نیست، اتحادیه اروپا برای تامین منافع قانونی شرکت هایمان با تمام ابزارهایی که در اختیار ما هستند اقدام خواهیم کرد.»
از آنجایی که واشنگتن تقریبا هیچ روابط تجاری با تهران ندارد، تحریم های آمریکا علیه ایران تاثیر بازدارنده موثری ندارند؛ مگر اینکه کشورهای دیگر به این تلاش بپیوندند. در سال های منتهی به توافق هسته ای 2015، کشورهای اروپایی و همچنین چین و روسیه به تلاش های آمریکا برای تحمیل تحریم ها علیه ایران پیوسته بودند. اما اکنون که ایران برنامه هسته ای خود را در ازای لغو برخی تحریم ها کاهش داده است، کشورهایی که به مذاکره برای امضای برجام کمک کرده اند دیگر هیچ دلیلی برای توقف تجارت با تهران ندارند.
هشدار نماینده اتحادیه اروپا پیش از فرا رسیدن مهلت 15 اکتبر - زمانی که رئیس جمهور آمریکا باید در مورد پایبندی ایران به توافق هسته ای به کنگره اطلاع رسانی کند - صورت گرفته است. این ضرب الاجل نتیجه قانونی است که در سال 2015 در کنگره تصویب شد و رئیس جمهور را ملزم می کند تا هر 90 روز یک بار گزارشی را در اختیار نمایندگان قرار دهد.
این تاییدیه ها چیزی فراتر از الزامات فنی مندرج در برجام هستند. برای مثال، در تاییدیه دیگری لازم است رئیس جمهور تایید کند که لغو تحریم های هسته ای ایران «برای تامین منافع امنیت ملی» آمریکا بسیار مهم است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی، سازمان نظارت بر استفاده از فناوری هسته ای، ماه گذشته برای هشتمین بار تایید کرد که ایران به برجام پایبند است. اما ماهیت ذهنی شرایط قانونی که توسط کنگره تصویب شده، بدین معنی است که ترامپ می تواند پایبندی ایران را رد کند؛ حتی اگر آژانس بگوید که تهران به تعهدات خود پایبند بوده است.
اگر ترامپ پایبندی ایران را تایید نکند، کنگره 60 روز فرصت خواهد داشت تا در مورد اینکه آیا تحریم های هسته ای را مجددا تصویب کند یا خیر تصمیم گیری کند؛ حرکتی که احتمالا ایران آن را نقض این توافقنامه خواهد دانست.
در صورت بازگشت تحریم ها علیه ایران بدون ارائه شواهد قطعی مبنی بر اینکه ایران معاهده هسته ای را نقض کرده است، کشورهای اروپایی وضعیت ناخوشایندی را متحمل خواهند شد. آنها باید بین کنار گذاشتن یک متحد کلیدی یا از دست دادن اعتبارشان به دلیل از بین بردن یک توافقنامه دیپلماتیک یک گزینه را انتخاب کنند.
ترامپ هفته گذشته اعلام کرد که تصمیم گرفته در 15 اکتبر چه کاری انجام دهد اما او تصمیم خود را مخفی نگه می دارد. او هفته گذشته 50 دقیقه با «ترزا می» نخست وزیر انگلیس در شهر «نیویورک» دیدار کرد و به او نگفت که آیا آمریکا همچنان به برجام پایبند خواهد ماند یا خیر.
ترامپ توافق با ایران را برای آمریکا «شرم آور» خوانده است و اولویت خود را عقب نشینی از این توافقنامه و جایگزینی آن با توافقی دیگر و گنجاندن برنامه موشکی در آن دانسته است.
در بحبوحه این عدم اطمینان، دیپلمات های اروپایی با دولت ترامپ و نمایندگان این کشور برای ادامه لغو تحریم های ضدایرانی، با توجه به پایبندی ایران به برجام و نظارت بازرسان آژانس در حال لابی گری هستند.
آنها گفته اند که علاقه مند به مذاکره درباره توافق نامه های بیشتر با ایران در مورد سیاست های غیر هسته ای هستند اما هشدار می دهند که دور زدن توافق هسته ای تنها ارتباط و همکاری با تهران در سایر زمینه ها را محدود خواهد کرد.
دیپلمات های اروپایی در روز دوشنبه هشدار دادند که از ترامپ انتقاد نمی کنند اما مشخص بود که از اصرار او در مورد باز مذاکره درباره توافق هسته ای جدیدی با ایران به تنگ آمده اند.
اروپایی ها اعلام کرده اند که نمی توانند بگویند که آیا تلاش های لابی گران موثر واقع خواهد شد یا خیر.