بازگشت اردوغان و الجبیر به موضع گیری تند خود علیه سوریه و سکوت روسیه

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» در یادداشتی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: آقای «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی که بسیاری بر این باورند که وی به شکل اعجاب برانگیزی از سلسله دستورها و فرمان های پادشاه عربستان در چند روز گذشته که گسترده ترین تغییرات در حکومت به شمار می رود، نجات پیدا کرد، روز چهارشنبه در مسکو ظاهر شد تا در کنفرانس مطبوعاتی با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود مقوله دلنوازش را تکرار کند:« اسد رئیس جمهور سوریه هیچ نقشی در سوریه و فرایند سیاسی اش به دلیل آن که مسئول کشته شدن 300هزار شهروند سوری است، ندارد».

بازگشت آقای الجبیر به تکرار این سخنان پس از«سکوتی طولانی» همزمان با سخنان مشابه «رجب طیب اردوغان»رئیس جمهور ترکیه و بیشتر شدن حرف  و حدیث ها درباره کشتار شیمیایی« خان شیخون»  و تأکید وزارت خارجه فرانسه بر اینکه مدارکی در اختیار دارد که نشان می دهد هواپیماهای سوریه که این شهرک را چندین بار با موشک هدف قرار دادند، مسئول استفاده از این سلاح ممنوعه به لحاظ بین المللی هستند.، قابل توجه است.

لاوروف وزیر خارجه روسیه که مذاکرات گسترده ای با آقای الجبیر انجام داد گفت که «توطئه ای» وجود دارد که می خواهد از کشتار با سلاح شیمیایی برای تغییر نظام در سوریه به مانند آن چه در لیبی و عراق مورد استفاده قرار گرفت، استفاده کند.

این سخنان و موضع گیری ها بازتاب دهنده حالتی از«ابهام» درباره پرونده سوریه و به طور مشخص «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه دارد و آن چه ابهام را بیشتر کرد اشاره رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در گفت و گویش با خبرگزاری«رویترز» است که گفت مسکو«حمایتش از بشار اسد را کاهش داده است». اردوغان گفت که پوتین خطاب به وی گفته« اردوغان حرفم را اشتباه متوجه نشوی...من از اسد رئیس جمهور دفاع نمی کنم و وکیل مدافع اش هم نیستم» لیکن «دیمتری پسکوف»سخنگوی رئیس جمهور روسیه بلافاصله به سخنان رئیس جمهور ترکیه پاسخ داد و گفت اینکه پوتین در مکالمه تلفنی با همتای ترک خود تأکید کرد که وی وکیل مدافع اسد نیست به معنای تغییر در موضع روسیه نیست. پسکوف تأکید کرد که سخنان پوتین درباره اینکه وکیل مدافع اسد نیست چیز جدیدی نیست و برای اولین بار نیز در مکالمه تلفنی بیان نمی شود و پوتین به رغم آن که وکیل مدافع اسد نیست اما از قانون بین المللی که اجازه نمی دهد تصمیم هایی درباره آینده فلان یا بهمان کشور توسط شخصیت ها یا کشور سومی اتخاذ شود، دفاع می کند و آینده سوریه و رئیس جمهورش در آنکارا یا واشنگتن یا پاریس یا برلین یا مسکو تعیین نمی شود بلکه این ملت سوریه است که فقط حق تعین سرنوشت وی و کشور سوریه را دارد.

این واکنش روسیه تأکید می کند که آن چه رئیس جمهور روسیه به همتای ترک خود گفت درست است لیکن اختلاف یا سوء فهم عمدی یا غیر عمدی است که جنجال به پا می کند. رئیس جمهور ترکیه که تقریبا همیشه با رئیس جمهور روسیه در تماس است، حرف های رئیس جمهور روسیه را  این گونه فهمید که پوتین به مانند گذشته اصراری بر ماندن اسد ندارد؛ امری که اردوغان را تشویق کرد که به موضع گیری های تند سابق خود بازگردد و بگوید« اسد عنوانی برای راه حل مورد انتظار در سوریه نیست و باید سوریه را از اسد آزاد کرد تا راه حل ظاهر شود».

برای ما بسیار دشوار است که دیدگاه رئیس جمهور ترکیه و تفسیراتش از آن چه در مکالمه تلفنی اش با پوتین آمد یا «سکوت»لاوروف وزیر خارجه روسیه درباره سخنان وزیر عربستانی مکرر درباره آینده رئیس جمهور سوریه را در پیش بگیریم زیرا این غیرمنطقی است که مسکو از نزدیک ترین هم پیمانان خود را در زمانی که عملیات راه حل سیاسی در حالت رکود به سر می برد و نیروهای روسی و سوری در اراضی سوریه پیشروی می کنند و توافقات هماهنگی نظامی و سیاسی روسی آمریکایی در سوریه در حالت رکود است و تنش در کره شمالی و افغانستان با هم دارند، چشم پوشی کند و پشت اش را خالی کند.

ما هرگز درباره سخنان لاوروف بحثی نداریم که گفت طرف هایی وجود دارند که در رأس آنها آمریکا و فرانسه قرار دارند که می خواهند از کشتار شیمیایی خان شیخون برای تغییر نظام به مانند آن چه در سوریه و لیبی رخ داد استفاده کنند لیکن آن چه در آن بحث داریم و در آن تردید می کنیم فرصت های موفقیت این توطئه است که محدود می ماند زیرا سوریه بخشی از یک ائتلاف است که قدرت هایی مانند ایران و بخشی از عراق و افغانستان، کره شمالی و چین را در بر می گیرد که روسیه آن را رهبری می کند برعکس زمانی که لیبی و عراق در زمان حمله به آنها داشتند.

آقای الجبیر باید همیشه به یاد بیاورد که رهبران کشورش وارد جنگی غیرقانونی در یمن شده و هر دقیقه یک کودک یمنی را می کشند و 19 میلیون یمنی را که در آستانه مرگ قرار گرفته اند را بر اساس گزارش های سازمان ملل، گرسنه نگه داشته اند و قوانین بین المللی را روزانه نقض کرده و می کنند و ده ها میلیارد دلار برای خریدن سلاح های پیشرفته و به روز برای ادامه قتل و محاصره یمنی ها هزینه می کنند و فقط 150 میلیون دلار در اقدام سازمان ملل برای جمع آوری کمک های مالی برای نجام ملت یمن کمک ارائه می کنند.

با این ضرب المثل می خواهیم این مطلب را به پایان برسانیم و با آن به آقای الجبیر و رهبرانش یادآوری کنیم که «هر کسی خانه اش از سنگ است مردم را سنگ نمی زند» این را نیز باید یادآوری کنیم که شرایط عربستان سعودی آن زمان که الجبیر مقوله معروف خود را به زبان آورد یعنی دو سال و نیم پیش کاملا فرق می کرد و صندوق ذخیره مالی عربستان بیش از 800 میلیارد دلار داشت و امیدها برای پیروزی در عملیات«توفان قاطعیت»در فقط چند روز بسیار بسیار زیاد بود.