تجزیه و تحلیل بسیاری از داده های کشاورزی، تصاویر ماهواره ای و مصاحبه با کارشناسان و فلسطینیان در نوار غزه نشان می دهد که چگونه یک سیستم کشاورزی در حال حاضر آسیب پذیر در آستانه فروپاشی است.
به گزارش جماران، واشنگتن پست در گزارشی به بررسی تاثیر جنگ غزه بر وضعیت کشاورزی در این باریکه محصور و ویران شده از بیش از 200 روز جنگ پرداخته و می نویسد: با گذشت بیش از شش ماه از حمله اسرائیل به غزه، توانایی این باریکه برای تولید غذا و آب تمیز به شدت مختل شده است. حملات هوایی و بولدوزرهای اسرائیل مزارع و باغات را با خاک یکسان کرده است. محصولات رها شده توسط کشاورزانی که به دنبال امنیت در جنوب غزه هستند، پژمرده شده اند و گاوها به حال خود رها شده اند.
اشرف عمر الخراس یک مزرعه خانوادگی در بیت لاهیا، در شمال غزه در نزدیکی مرز با سرزمین های اشغالی داشت. او گفت که در اواخر ژانویه، بولدوزرهای اسرائیلی آن را به همراه پروژه های گلخانه ای و انرژی خورشیدی او، شخم زدند تا فضا را برای یک منطقه حائل نظامی آماده کرده باشند. او به واشنگتن پست گفت: ما در مزرعه بزرگ خود کار می کردیم که از اجدادمان به ارث رسیده بودیم. ما پرتقال، لیمو، سیب زمینی، بادمجان، گوجه فرنگی و خیار کشت کردیم.
سرنوشت این مزرعه قابل تعمیم به داستان کشاورزی در غزه است. تجزیه و تحلیل بسیاری از داده های کشاورزی، تصاویر ماهواره ای و مصاحبه با کارشناسان و فلسطینیان در نوار غزه نشان می دهد که چگونه یک سیستم کشاورزی در حال حاضر آسیب پذیر در آستانه فروپاشی است.
نیروهای نظامی اسرائیل در پاسخ به سوالی درباره میزان تخریب در بخش کشاورزی غزه مدعی شدند: «حماس و دیگر گروه ها» به طور غیرقانونی دارایی‌های نظامی خود را در مناطق پرجمعیت غیرنظامی جاسازی می‌کنند». ارتش اسرائیل ادعا می کند که اقداماتش «بر اساس ضرورت نظامی و مطابق با قوانین بین‌المللی است».
حتی قبل از جنگ، بیشتر میوه‌ها و سبزیجات غزه به این منطقه وارد می‌شد. توانایی غزه برای تامین غذای مردم به دلیل محاصره اسرائیل و مصر، که پس از به دست گرفتن قدرت توسط حماس در سال 2007 اعمال شد، برای نزدیک به دو دهه محدود شده است. محدودیت منابع برق و آب؛ ممنوعیت دسترسی به آبهای ماهیگیری عمیق تر در سواحل ، واردات و صادرات کالا را محدود کرده است. در چنین شرایطی کشاورزی و ماهیگیری اغلب در مقیاس کوچک ضروری بودند. مردم غزه در جایی که می توانستند کشاورزی و ماهیگیری می کردند، گلخانه هایی را روی پشت بام ها می ساختند، آب باران را برای آبیاری جمع آوری می کردند . در غزه پیش از جنگ باغ های کوچک زیتون و درختان میوه چشم انداز زیبایی ساخته بود. محصولات محلی نظیر گوجه فرنگی، خیار، بادمجان، سبزی و فلفل قرمز و سبز و چیلی به بازارها یا مستقیماً به میزهای آشپزخانه می رفتند. طبق گزارش اداره مرکزی آمار فلسطین، خانوارها تا سال 2022 بیش از 40 درصد از میوه ها و سبزیجات خود را به تولید محلی متکی بودند.
طبق گزارش UNOSAT، مرکز ماهواره‌ای سازمان ملل، قبل از جنگ، کشاورزی تقریباً نیمی از کل زمین غزه را تشکیل می‌داد. اکنون 45 درصد از آن زمین های کشاورزی آسیب دیده است. کارشناسان حقوقی می گویند که بر اساس قوانین بین المللی بشردوستانه، غیر نظامیانی که در درگیری گرفتار شده اند نمی توانند از دسترسی به غذا یا آب محروم شوند. این قاعده به هدف قرار دادن زیرساخت های غذایی نیز قابل تعمیم است و آن را عملا ممنوع می کند.
واشنگتن پست به نقل از یک دانشیار حقوق بین الملل می نویسد: «به استثنای بسیار محدود، حمله، تخریب، حذف یا بلااستفاده کردن این زمین ها ممنوع است. وقتی غیرنظامیان با گرسنگی، تخریب زیرساخت های آب و غذا مانند مزارع کشاورزی مواجه می شوند، عملا از حالت حفاظت شده خارج می شوند. این بدان معنا است که طرف مقابل قاعده حفاظت از غیرنظامیان را اجرا نکرده است.
براساس تصاویر ماهواره ای پیش و پس از جنگ غزه می توان گفت که نزدیک به نیمی از درختان زیتون و میوه این باریکه تا 3 آوریل آسیب دیده یا از بین رفته است. نزدیک به یک چهارم از 7000 گلخانه این منطقه تخریب شده به گونه ای که 42 درصد آسیب دیده و احتمالاً غیرقابل استفاده هستند.
ساکنان غزه - که از لحاظ تاریخی به کمک آنروا، آژانس سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی وابسته هستند - اکنون حتی بیشتر به کمک های محدودی که مجاز به ورود به این منطقه هستند تکیه می کنند. براساس گزارش ها برخی از مردم برای زنده ماندن به خوردن علف و خوراک حیوانات روی آورده اند.
ماکسیمو تورو، اقتصاددان ارشد در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، می گوید که سطح ناامنی غذایی در غزه در مرحله بحرانی قرار دارد. او گفت: «این کاملاً ساخته دست بشر است. هزاران جان و به طور بالقوه صدها هزار جان اکنون در معرض خطر هستند.»
با افزایش تأثیر جنگ، بخش‌هایی از غزه بسیاری از زیرساخت‌های تامین آب خود را از دست داده‌اند؛ 50 درصد در شمال غزه، 54 درصد در غزه مرکزی، 50 درصد در خان یونس و 33 درصد در رفح غیرقابل استفاده است.
علاوه بر این، به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، تنها دو کارخانه از سه کارخانه آب شیرین کن تا حدی کار می کنند و بسیاری از مردم غزه با آب شور زنده می مانند.
ترمیم این همه آسیب ممکن است چندین دهه طول بکشد. جورجینا مک آلیستر، استادیار دانشگاه کاونتری در انگلستان با اشاره به کار سخت بازسازی غزه می گوید: در 30 سال کار به عنوان یک متخصص در سیستم های غذایی و کشاورزی در سایه جنگ ، هرگز با این سطح از ویرانی و ناامنی برخورد نکرده بودم.
