تقابل بر سر نفتکش سوئز راجان در فوریه 2022 آغاز شد؛ زمانی که گروه ضد ایرانی «اتحاد علیه ایران هستهای (UANI)» اعلام کرد که به نظر میرسد این کشتی نفت ایران را از جزیره خارک بارگیری کرده و میخواهد به دولت چین تحویل دهد.
پایگاه خبری جماران، محمد حسین لطف الهی: بار یک نفتکش حامل نفت خام ایران که بهانه تحریم از سوی دولت ایالات متحده توقیف شده بود، به رغم تهدید ایران به واکنش قاطع، هفته گذشته در بندری در ایالت تگزاس آمریکا تخلیه شد؛ اقدامی که میتواند به تشدید تنشها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان منجر شود.
روزنامه فایننشال تایمز در ماه آوریل گزارش داده بود که وزارت دادگستری آمریکا نفتکش «سوئز راجان» را که با پرچم جزایر مارشال در حال تردد بود، توقیف کرد.
به ادعای این روزنامه، این نفتکش 800 هزار بشکه نفت خام ایران را که بنا بود به چین تحویل داده شود حمل میکرد و پس از شناسایی، از سوی ایالات متحده به طور غیرقانونی توقیف و در اواخر ماه مه به ایالت تگزاس منتقل شد. ارزش این محموله نفتی نزدیک به 56 میلیون دلار برآورد شده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز یکشنبه 20 آگوست اعلام کرد که روند تخلیه نفت خام از سوئز راجان در منطقه گلاوستون، 70 کیلومتری جنوب شرقی هوستون آغاز شده است.
از زمان توقیف و انتقال این کشتی به تگزاس، سطح تنشها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان افزایش یافته و نیروهای نظامی ایران چندین بار اقدام به متوقف کردن، بازرسی و حتی توقیف کشتیهای آمریکایی یا وابسته به شرکتهای آمریکایی کردهاند.
نیروی دریایی ارتش ایران در ماه آوریل، نفتکش Advantage Sweet را در دریای عمان توقیف کرد. در ماه جولای، یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هشدار داد هر شرکتی که اقدام به تخلیه و بارگیری محموله نفتی سوئز راجان کند، با واکنش و انتقام ایران روبهرو خواهد شد.
به رغم این تهدیدها، دو هفته قبل گروهی از قانونگذاران آمریکایی در نامهای به ابتکار سناتور جانی ارنست (جمهوریخواه – آیووا) و سناتور ریچارد بلومنتال (دموکرات – کنتیکت) از رئیس جمهور آمریکا خواستند بدون توجه به تهدیدها اقدام به تخلیه محموله نفتی متعلق به ایران کند.
در این نامه آمده بود که هیچ شرکت یا شهروند آمریکایی نباید به دلیل «کمک به انجام فرایندهای قانونی» نگران تهدید سازمانها و گروههای خارجی باشد.
افزایش فشارها به دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا باعث شد در حالی که به تازگی مذاکرات منتهی به تبادل زندانیان میان ایران و ایالات متحده و همچنین مذاکرات مربوط به آزادسازی بخشی از داراییهای مسدود شده ایران برای خرید کالاهای غیرتحریمی به نتیجه رسیده بود، فرایند تخلیه سوئز راجان آغاز شود.
به نوشته خبرگزاری رویترز، محموله نفت خام متعلق به ایران به نفتکشی به نام MR Euphrates که با پرچم لیبریا فعالیت میکند منتقل شده است.
به نظر میرسد بایدن موفق شد با این اقدام نظر کنگره را جلب کند. جانی ارنست در بیانیهای که در پاسخ به وبسایت المانیتور صادر شده اعلام کرد: «بالاخره، پس از ماهها تأخیر، دولت بایدن به درخواست فراجناحی من گوش داد و این پیام را به ایران فرستاد که آمریکا ابایی از مواجهه با تهدیدهای ایران ندارد.»
خبرگزاری جمهوری اسلامی روز دوشنبه یک روز پس آغاز فرایند تخلیه نفت خام نفتکش سوئز راجان، این اقدام را «دزدی» خواند.
تحلیلگران معتقدند جلب رضایت کنگره از سوی بایدن در حالی اتفاق افتاده که این اقدام میتواند برای آمریکاییها دردسرهای زیادی در منطقه در پی داشته باشد و به افزایش تنشها بینجامد.
نگاهی به تحولات ماه جاری در خلیج فارس و دریای عمان از ابتدای ماه آگوست هم احتمال تشدید تنشها را تأیید میکند.
روز 3 آگوست، فرمانده ستاد کل نیروی دریایی آمریکا با دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس دیدار و با او در خصوص «همکاری دریایی به منظور اطمینان یافتن از تداوم کشتیرانی آزاد و تضمین امنیت تجارت» در این آبراه مهم منطقهای گفتوگو کرد. بر اساس اعلام شورای همکاری خلیج فارس، دبیر کل این شورا نیز «تضمین امنیت دریایی در چارچوب مشارکت راهبردی با ایالات متحده را «اولویت اصلی» شورای همکاری خلیج فارس معرفی کرد.
روز 6 آگوست، برای آنچه حفاظت از کشتیهای آمریکایی عنوان میشد، ایالات متحده 3000 نفر از نیروهای نظامی خود را به دریای سرخ منتقل کرد. آسوشیتدپرس گزارش داده همزمان با تخلیه نفتکش سوئز راجان نیز آمریکاییها اقدام به اعزام نیرو و تجهیزات به تنگه هرمز کردهاند و تلاش دارند برای واکنش احتمالی ایران آماده باشند.
روز 20 آگوست، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد یک ناو بالگردبر نیروی دریایی آمریکا را مجبور به فرود آوردن بالگردها کرده و مانع از نزدیک شدن آنها به مرز ایران شده است.
روز دوشنبه 21 آگوست نیز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست خبری درباره اخبار مربوط به تخلیه سوئز راجان گفت: « هیچ اطلاعات تایید شدهای تا این لحظه در این رابطه ندارم، اما یک اصل کلی وجود دارد که مقامات آمریکا هم از آن مطلع هستند؛ اینکه دوران بزن در رو تمام شده است. جمهوری اسلامی ایران نسبت به هرگونه تعرض به حقوق ملت ایران در هیچ کجا دست بسته نخواهد ماند و دست متعرّضان را کوتاه خواهد کرد.» او هشدار داد: «کسانی که مایلند در این ارتباط با دولت آمریکا همکاری کنند، حتماً به سوابق گذشته جمهوری اسلامی ایران در موارد مشابه توجه کنند و منافع خود را در نظر بگیرند. اقداماتی از این دست دایر به تعدی به نفتکشهایی که حامل نفت ایران باشند، مصداق بارز راهزنی دریایی و نقض مقررات بینالمللی و حمل و نقل دریایی است و در این ارتباط جمهوری اسلامی ایران دست بسته نخواهد بود.»
تقابل بر سر نفتکش سوئز راجان در فوریه 2022 آغاز شد؛ زمانی که گروه ضد ایرانی «اتحاد علیه ایران هستهای (UANI)» اعلام کرد که به نظر میرسد این کشتی نفت ایران را از جزیره خارک بارگیری کرده و میخواهد به دولت چین تحویل دهد. پس از آن بررسیها نشان میداد سوئز راجان برای ماهها در یکی از سواحل شمال شرقی سنگاپور در دریای چین جنوبی سرگردان بود و ناگهان بدون هیچ توضیح رسمی از سوی مقامهای آمریکایی به سوی خلیج مکزیک حرکت کرد.