در میانه تلاشهای دیپلماتیک برای حل بحران اوکراین، یک ایده ای که مطرح شده، توسل به توافق مینسک برای کاهش تنش است. توافقی که با هدف پایان دادن به جنگ خونین در شرق اوکراین، در سال ۲۰۱۵ در پایتخت بلاروس حاصل شد، اما هیچوقت بطور کامل اجرا نشد.
به گزارش جماران به نقل ازگاردین در رفت‌وآمدهای شدید بین روسیه و اوکراین در سال‌های اخیر، «تکمیل مینسک» به یک شعار بی‌معنی تبدیل شده است: همه طرف‌ها موافقت می‌کنند که به مفاد توافقنامه توافقات در مینسک 2015 علنا پایبند باشند، اما هیچ‌کدام قصد واقعی برای اجرای آن ندارند.
با این حال، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در تلاش های فشرده خود برای صلح در این هفته، به نظر می رسد امیدهای خود را به تلاشی دوباره برای جان بخشیدن به توافق هفت ساله بسته است.
ماکرون روز دوشنبه در مسکو گفت: راه حل مسئله اوکراین تنها می تواند سیاسی باشد و اساس راه حل تنها می تواند توافقات مینسک باشد.
روز بعد در کی یف، رئیس جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، مجدداً به مکرون تاکید کرد که ماه هاست گفته است: اوکراین متعهد به اجرای توافقات مینسک است، تا زمانی که این اتفاق به گونه ای باشد که کی یف آنها را تفسیر می کند.
با این حال، در خصوصی، مقامات اوکراینی ضعیف تر هستند. مینسک غیر ممکن است. یکی از مقامات بلندپایه دولتی گفت: اگر این کار را انجام دهیم، منجر به نابودی اوکراین به عنوان یک کشور خواهد شد. توافقنامه مینسک در فوریه 2015 پس از یک جلسه مذاکره 16 ساعته شبانه در پایتخت بلاروس امضا شد. از چهار رهبر «گروه چهارجانبه نرماندی»: ولادیمیر پوتین از روسیه، پترو پوروشنکو از اوکراین، فرانسوا اولاند از فرانسه و آنگلا مرکل از آلمان، تنها پوتین هنوز در سمت خود است.
این سند خواستار آتش‌بس فوری در درگیری‌ها در شرق اوکراین شد و به خصومت‌های نظامی عمده پایان داد، اما درگیری همچنان ادامه دارد و پیشرفت کمی در هیچ یک از گام‌های سیاسی حاصل شده است.
این توافق خواستار خروج نیروهای خارجی و مزدوران و همچنین اصلاح قانون اساسی در اوکراین است که تمرکززدایی و برگزاری انتخابات را در سرزمین‌های کنونی که توسط مسکو تامین مالی و اداره می‌شود، فراهم می‌کند. برای مدت طولانی، مانع اصلی بر سر توالی بود. کی یف اصرار داشت که جدایی طلبان ابتدا باید خلع سلاح شوند، در حالی که مسکو ابتدا خواستار اصلاحات سیاسی بود.
اشتهای کمی در جامعه اوکراین برای حل و فصل مستقر در مینسک وجود دارد که بتواند کرسی های پارلمانی را به نمایندگان روسیه بدهد و اساساً به مسکو در اداره اوکراین نظر بدهد.
همچنین این واقعیت وجود دارد که هفت سال از امضای توافقنامه ها می گذرد. اکنون یک خط کنترل عملی در مناطق لوهانسک و دونتسک وجود دارد و از زمان شیوع ویروس کرونا، تعداد گذرگاه ها به طور چشمگیری کاهش یافته است. مردم طرف مقابل هشت سال را در معرض تبلیغات در مورد اوکراین گذرانده اند، به اکثر آنها پاسپورت روسی داده شده است. رهبران آنها شهروندان روسیه هستند. اکنون چگونه از ما انتظار می رود که آنها را ادغام کنیم و نمایندگان آنها در کیف بنشینند؟ این کار منطقی نیست. بر اساس بیانیه اخیر یک مقام روسی، روسیه بیش از 700000 گذرنامه به ساکنان این مناطق داده است.
منتقدان توافق مینسک می گویند که پوروشنکو آن را در سال 2015 امضا کرد زیرا اسلحه به سمت سر اوکراین نشانه رفته بود، زیرا نیروهای کی یف با شکست نظامی کامل از دشمنی مواجه شدند که از حمایت پنهانی کرملین برخوردار بود.
ولودیمیر آریف، نماینده حزب پوروشنکو گفت: از دیدگاه من، توافقات مینسک مرده متولد شد. اجرای شرایط همیشه غیرممکن بود. ما در آن زمان آن را به وضوح درک کردیم، اما آن را امضا کردیم تا برای اوکراین وقت بخریم: برای اینکه دولت، ارتش، سیستم اطلاعاتی و امنیتی خود را بازگردانیم.
او گفت بسیاری از نکات در مینسک با قانون اساسی اوکراین ناسازگار است و با روسیه نمی توان انتظار داشت که اوکراین خواسته های خود را برآورده کند. ماکرون نمی تواند اوکراین را مجبور به انجام این کار به روش مسکو کند.
پوتین در کنفرانس مطبوعاتی خود با ماکرون در مورد عدم تمایل اوکراین به اجرای توافقات مینسک، از عبارتی استفاده کرد که برخی آن را حاوی مضامین شوم تفسیر کردند: خوشت بیاد یا نیاد، باید تحمل کنی، زیبای من.
روز بعد، زلنسکی پاسخ داد که اوکراین واقعاً "مدارا" است، زیرا روسیه را بسیار تحمل کرد. اما زلنسکی برای جلوگیری از تهاجم روسیه و همچنین برای از بین بردن تهدیدی که اقتصاد اوکراین را فرسایش می‌دهد، مینسک را به عنوان راه‌حلی عملی، حداقل در انظار عمومی، تحت فشار قرار می‌دهد.
میخائیلو پودولیاک، مشاور رئیس دفتر زلنسکی، گفت که این توافق‌ها در صورت تفسیر صحیح همچنان می‌توانند نقشه راه قابل قبولی ارائه دهند.
اوگفت: در چارچوب مینسک، واقعاً می توان از طریق هر مشکلی به صلح گذر کرد، اما مراحل و محتوای آنها فقط می تواند مواردی باشد که به طور کامل به حاکمیت اوکراین احترام بگذارد.
شایان ذکر است وزیر امور خارجه اوکراین اعلام داشت که کی‌یف به توافقات مینسک بر اساس شرایط مسکو عمل نخواهد کرد.
دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین اظهار داشت که کی‌یف از اجرای توافق‌نامه‌های مینسک برای حل مناقشه در دونباس خودداری نمی‌کند، اما طبق شرایط فدراسیون روسیه از آنها تبعیت نخواهد کرد.
کولبا تصریح کرد: این عبارت که توافقات مینسک باید اجرا شود مانند " دعای ربانی" (واضح) است، همه آن را تکرار می کنند. سوال دیگری مطرح است: توافقات مینسک بر اساس شرایط روسیه و به تعبیر روسی اجرا می‌شود یا به همان شکلی که هست، از سوی روسیه تحریف نشده، اجرا می‌شود. به همین دلیل است که ما می گوییم توافقات مینسک را با شرایط روسیه اجرا نمی‌کنیم، اما این بدان معنا نیست که ما اصولاً توافقات مینسک را اجرا نمی‌کنیم.
وزیر امور خارجه اوکراین افزود: در جریان سفر امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه به کی‌یف که پس از مذاکره با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه انجام شد، رهبر فرانسه رهبری اوکراین را برای اجرای توافقات مینسک بر اساس شرایط مسکو متقاعد نکرد.
گفتنی است که پیش از این ماکرون در خصوص نتایج مذاکرات در کی‌یف گفته بود که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین تمایل خود را برای اجرای توافقات مینسک تایید کرده است.
واکنش روسیه به اظهارات وزیر خارجه اوکراین
رئیس کمیته امور بین‌الملل دومای دولتی روسیه به اظهارات وزیر امور خارجه اوکراین مبنی بر اینکه کی‌یف به توافقات مینسک بر اساس شرایط روسیه عمل نخواهد کرد، واکنش نشان داد.
لئونید اسلوتسکی، رئیس کمیته امور بین‌الملل دومای دولتی روسیه اظهارات دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین مبنی بر اینکه کی‌یف به توافقات برای حل مناقشه در دونباس بر اساس شرایط روسیه عمل نخواهد کرد را پوشش دیگری از خرابکاری در توافقات مینسک خواند.
این سیاستمدار در کانال تلگرامی خود نوشت: بله و لازم نیست. به آنچه که توسط اوکراین نوشته و امضا شده است عمل کنید. تنها پس از آن، درگیری داخلی اوکراین در دونباس به طور مسالمت آمیز و خیلی سریع پایان خواهد یافت.
اسلوتسکی افزود: ابداع "نسخه مسکو" از توافقات، یکی دیگر از پوشش‌های ارزان قیمت خرابکاری مینسک-۲ است.
رئیس کمیته امور بین‌الملل دومای دولتی روسیه بیان داشت: این هیچ چیزی بیش از یک تلاش ناخوشایند برای برون رفت از این موضوع که پس از نشست ماکرون و زلنسکی، جایی که رئیس جمهور اوکراین مجبور شد رضایت برای "اجرای همین توافقات" را نشان دهد، نیست.
دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین پیش از این اظهار داشته بود که کی‌یف از اجرای توافق‌نامه‌های مینسک برای حل مناقشه در دونباس خودداری نمی‌کند، اما طبق شرایط فدراسیون روسیه از آنها تبعیت نخواهد کرد.
