آنچه درباره «سورپرایز اکتبر» باید بدانیم+تصاویر

به گزارش جماران، «غافلگیری اکتبر، اکتبر شگفتانه یا سورپرایز اکتبر» (October surprise) در زبان سیاسی آمریکا یک رخداد خبری با قابلیت تأثیرگذاری بر نتیجه یک انتخابات به خصوص انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است. اشاره به ماه اکتبر بدین دلیل است که سه ‌شنبه بعد از اولین دوشنبه نوامبر تاریخ انتخابات ملی و بسیاری از انتخابات ایالتی و محلی ست و رخدادهای رخ داده در آخر اکتبر قابلیت بیشتری برای تأثیرگذاری بر رای ‌دهندگان احتمالی برخوردار است.

این لفظ از انتخابات 1972 بین «نیکسون و مک گاورن» زمانی که آمریکا در سال چهارم مذاکره بر سر خاتمه جنگ ویتنام بود مرسوم شد. 

اما سورپرایز اکتبر امسال با توجه به کارهای عجیب 4 سال گذشته ترامپ در مقام ریاست جمهوری آمریکا، با جار و جنجال بیشتری روبروست. 

این در حالی است که کاهش محبوبیت ترامپ در نظرسنجی ها بی شک او را خشمگین کرده و سبب شده به هر اقدامی دست بزند و همین مسأله موجبات نگرانی ناظران درباره «سورپرایز اکتبر» را فراهم آورده است.

«سورپرایز اکتبر» در چهار دهه گذشته به یک عبارت کلی برای توضیح هرگونه اقدام غیر منتظره در جریان کارزار انتخابات ریاست جمهوری درست پیش از آنکه انتخابات به طور غیرمنتظره یک کاندیدا را در مزیت قرار دهد، تبدیل شده است. اما به طور کنایه آمیزی، ریشه این عبارت به ایران بر می گردد. در سال 1980 در جریان رقابت های انتخاباتی بین رئیس جمهور جیمی کارتر و رونالد ریگان فرماندار پیشین ایالت کالیفرنیا، شایعاتی مطرح شد مبنی بر اینکه کارتر ممکن است برای نجات دیپلمات های آمریکایی گرفتار در تهران، یک حمله ترتیب دهد. او چنین قصدی نداشت. طبق برخی از دیگر گزارش ها، کارزار ریگان با تهران ارتباط مخفیانه برقرار کرده بود و قصد داشت تا ایران را به خودداری از آزاد کردن دیپلمات های آمریکایی تا بعد از انتخابات ترغیب کند. دو کتاب تحت عنوان های «سورپرایز اکتبر» نوشته گری سیک، مشاور ارشد امنیت ملی کارتر، و «ترفند یا خیانت» نوشته «باب پری» روزنامه نگار تحقیقاتی، به این احتمال پرداخته اند که ریگان برای پیروزی در انتخابات با ایران در یک توطئه شریک شده است. اکنون، پس از گذشت چند دهه «سورپرایز اکتبر» باز به بلوف های آمریکایی ها علیه ایران رسیده است.

البته مساله اینجاست که در رابطه با ترامپ نمی توان هیچ احتمالی را رد کرد. در این میان انگیزه ها را نباید فراموش کرد و باید به این سوال پرداخت که چرا پومپئو «الیوت آبرامز» یک نو محافظه کار مخالف ترامپ را به جای «برایان هوک» بله قربان گو عهده دار امور ایران کرد؟ شاید اینها پیش زمینه های تلاش او برای راه انداختن کارزاری علیه ایران در آستانه انتخابات باشد.

«پاتریک تروس» سفیر اسبق آمریکا در قطر در ادعایی عجیب گفته ترامپ برای رأی آوردن مجدد به ایران حمله می ‌کند و انتخاب آبرامز به همین دلیل است. او می گوید پمپئو و آبرامز او را متقاعد کرده‌ اند آمریکایی ها هرگز رئیس جمهورِ زمان جنگ را از کاخ سفید بیرون نمی کنند.

فعال شدن «مکانیزم ماشه» نیز یک گمانه زنی دیگر در مورد سورپرایز اکتبر است.

البته اینها فقط گمانه زنی های رسانه ای و بلوف های بی نتیجه است. و اتفاقات بسیار دیگری می تواند رخ دهد. 

به گفته «جان بولتون» مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، «احتمال وقوع سورپرایز اکتبر که بتواند روی انتخابات تاثیر بگذارد، واقعی است؛ شاید ما چهارمین نشست با کیم جونگ اون را داشته باشیم تا صلح در شبه جزیره کره و پایان برنامه تسلیحات هسته‌ای را اعلام کنیم. من نمی‌گویم که این اتفاق رخ می ‌دهد بلکه می ‌گویم ترامپ آن را اعلام می‌ کند. یا ممکن است او برای خروج تمام نیروهای آمریکایی از افغانستان تصمیم بگیرد، حتی پیش از انتخابات. یا ممکن است خروج از ناتو را اعلام کند. منظور من این است، شمار کارهایی که می ‌توان برای تغییر نتایج انتخابات انجام داد، زیاد است».

نکته مهم قضیه اینجاست که کاندیداهایی که در حالت عادی نمی توانند آراء مردمی را جلب کنند، به چنین اقدامات کوری متوسل می شوند. در 26 اکتبر 1972 کیسینجر در کنفرانس مطبوعاتی گفت «صلح در دست ماست» و نیکسون که نتوانسته بود علی ‌رغم قولش جنگ را تمام کند از یک انتخاب دوباره به آسانی مطمئن شد.

وعده و وعیدها، دروغگویی ها، فرافکنی ها و زیرآب زنی ها علیه کاندیدایی دیگر در آستانه انتخابات آمریکا تازگی ندارد و در طول تاریخ تکرار شده است و البته به گفته بعضی کارشناسان، سورپرایز امسال می تواند خود ترامپ و افتضاحات به بار آمده توسط وی طی این چهار سال باشد.

در پایین نگاهی می اندازیم به سورپرایزهای اکتبر در  آمریکا:

1972: مک گاورن در مقابل نیکسون

در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 1972 بین «ریچارد نیکسون» جمهوری خواه و «جورج مک گاورن» از حزب دموکرات، ایالات متحده در چهارمین سال مذاکرات برای پایان دادن به جنگ بسیار طولانی و داخلی ویتنام بود. در 26 اکتبر سال 1972، یعنی تنها 12 روز قبل از انتخابات 7 نوامبر، «هنری کیسینجر» مذاکره کننده ارشد ایالات متحده و مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری، در یک کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید حاضر شد و اعلام کرد: «ما معتقدیم که صلح در دست ماست». نیکسون، با وجود اینکه چهار سال قبل و در طول مبارزات انتخاباتی قول داده بود به این جنگ منفور در دوره ریاست جمهوری خود پایان دهد، نتوانسته بود خصومت ها را متوقف کند، اما دخالت آمریکا، به ویژه حضور نیروهای زمینی را به میزان قابل توجهی کاهش داده بود. با وجودی که نیکسون از پیروزی مجدد در انتخابات مقابل مک گاورن اطمینان داشت، اما اعلامیه «صلح در دست ماست» از سوی کیسینجر می توانست جایگاه نیکسون را در آرای الکترال بالاتر ببرد. 

در این رویداد، نیکسون در همه ایالات به جز ماساچوست از مک گاورن پیشی گرفت و در آراء مردمی سراسر کشور با 20 درصد اختلاف برنده شد. نیروهای زمینی باقی مانده ایالات متحده در سال 1973 عقب نشینی کردند، اما جنگ نظامی آمریکا در ویتنام تا سال 1975 ادامه یافت. 

1980: کارتر در مقابل ریگان

در سال 1980، «رونالد ریگان» رقیب جمهوری خواه، از این می ترسید که در آخرین لحظات پیش از انتخابات توافق برای آزادی گروگان های آمریکایی در ایران، آرای کافی به «جیمی کارتر» برای انتخاب مجدد بدهد.

و همین اتفاق هم افتاد و در روزهای قبل از انتخابات، مطبوعات از تصمیم دولت ایران - و اعلام همزمان کارتر - خبر داد که گروگان ها تا پس از انتخابات آزاد نمی شوند. 

پس از آزادی گروگان ها در 20 ژانویه 1981 یعنی دقایقی پس از مراسم تحلیف ریگان، برخی از افراد این اتهام را مطرح کردند که کارزار انتخاباتی ریگان معامله پنهانی با ایران انجام داده است که به موجب آن ایرانی ها گروگان ها را نگه داشتند تا پس از انتخاب ریگان آزاد کنند.

«گری سیک» عضو شورای امنیت ملی در دوره ریاست جمهوری فورد و کارتر این اتهام را در یک سرمقاله در نیویورک تایمز و در آستانه انتخابات 1992 مطرح کردند. 

پاسخ اولیه دو حزبی از سوی کنگره مشکوک بود: دموکرات های مجلس نمایندگان از پیگیری قضایی امتناع به عمل آوردند و جمهوری خواهان سنا نیز مبلغ 600000 دلار تخصیص یافته به تحقیقات را رد کردند.

هشت گروگان  نیز در سال 1991 نامه ای سرگشاده ارسال کردند تا خواستار شکایت شوند. 

«ابوالحسن بنی‌صدر» رئیس‌ جمهور وقت ایران نیز در همان زمان ادعا کرد: «کارزار انتخاباتی ریگان با توافق با تهران آزادی گروگان ها را در سال 1980 به تأخیر انداخته است». ادعایی که روشن نیست چقدر پایه و اساس داشته است.

1992: بوش در مقابل کلینتون

در ژوئن 1992، «کاسپار وینبرگر» وزیر دفاع رونالد ریگان در پرونده ایران - کنترا محکوم شد. اگرچه او ادعا کرد که با این فروش به طور اصولی مخالف بوده است، وینبرگر در انتقال موشک های «تاو» ایالات متحده به ایران شرکت کرده بود که از آنها برای متوقف کردن ارتش تانک های صدام حسین استفاده شده بود  و بعداً در طول تحقیقات مستقل در این خصوص به چندین اتهام دیگر در مورد دروغ گفتن به دادستان ویژه پرونده افزوده شد.

جمهوری خواهان با عصبانیت «لارنس ای. والش» دادستان ویژه ایران-کنترا را به طولانی کردن کیفرخواست وینبرگر برای آسیب رساندن به کارزار انتخاباتی جورج دبلیو بوش و تلاشش برای انتخاب مجدد متهم کردند. با نزدیک شدن به زمان محاکمه وینبرگر، اطلاعات دقیق تری درباره نقش مستقیم بوش پدیدار شد، از جمله اظهارات «هوارد تیچر» کارشناس امور خاورمیانه ریگان، مبنی بر اینکه بوش در بهار سال 1986 از معامله تسلیحاتی خبر داشت.

2000: گور در برابر بوش

روزهای قبل از انتخابات 7 نوامبر، «توماس جی. کانولی» از «اسکاربرو» در ایالت «ماین» و وکیل برجسته و کاندیدای دموکرات سال 1998 برای فرمانداری در مصاحبه با یک خبرنگار تأیید کرد که جورج دبلیو بوش کاندیدای انتخابات در سال 1976 به دلیل مستی حین رانندگی در آن ایالت دستگیر شده است. بوش این گزارش را در کنفرانس مطبوعاتی پس از این افشاگری تأیید کرد.

2003: انتخابات فرمانداری کالیفرنیا 

در تاریخ 2 اکتبر 2003، لس آنجلس تایمز روایتی را در مورد «آرنولد شوارتزنگر» و این ادعاها منتشر کرد مبنی بر اینکه وی متهم به ارتکاب چندین سوء رفتار جنسی در دهه‌ های گذشته بوده است. 

این روایت درست قبل از انتخابات فرمانداری کالیفرنیا در سال 2003 منتشر شد (که قرار بود 7 اکتبر برگزار شود) منتشر شد، و بسیاری از صاحب نظران را بر آن داشت تا این اتهام را مطرح کنند که زمانبندی انتشار به طور خاص برای خنثی کردن تبلیغات انتخاباتی است. 

اما این تنها داستان شرم آور در مورد شوارتزنگر نبود بلکه تنها چند روز بعد ای بی سی نیوز و نیویورک تایمز گزارش دادند که در سال 1975 شوارتزنگر در مصاحبه هایی، آدولف هیتلر را ستوده بود؛ اتهاماتی که از سوی آرنولد رد شد.

2004: کری در مقابل بوش

در 27 اکتبر، نیویورک تایمز از ناپدید شدن انبوه مواد انفجاری از یک انبار در  مجتمع نظامی«القعقاع»  در عراق خبر داد. کارزار مبارزات انتخاباتی جان کری دولت بوش را به دلیل این سوء مدیریت مقصر دانست. مقامات دولت نیویورک تایمز را متهم کردند که اخبار دروغ منتشر کرده و قبل از غارت، مواد منفجره از  انبار پاکسازی شده بودند.

در 29 اکتبر الجزیره عربی فیلمی از اسامه بن لادن را پخش کرد. بن لادن در سخنرانی ای و مسئولیت اقدامات 11 سپتامبر را بر عهده گرفت و دولت بوش و موضع آمریکا در مناقشه رژیم اسرائیل و فلسطین را زیر سوال برد. بن لادن ادعا کرد: «امنیت شما به دست کری ، بوش یا القاعده نیست. امنیت شما به دست خود شما است».

اعتقاد بر این است که این اظهارات به مبارزات انتخاباتی رئیس جمهور بوش کمک کرد، زیرا جنگ با تروریسم را دوباره در دید عموم مردم قرار داد. 

بحث بر سر این است که آیا بن لادن از تأثیر این فیلم در انتخابات آگاه بوده است یا خیر.

در عین حال ادعا شد که «بندر بن سلطان» شاهزاده سعودی، قیمت نفت را کاهش داد(در نتیجه آن، قیمت گاز هم کاهش یافت) تا به پیروزی بوش کمک کند. او این کار را کرد تا اطمینان حاصل شود که اقتصاد ایالات متحده در روز انتخابات قوی است. 

2006: انتخابات میان دوره ای

رسوایی «مارک فولی»، که این نماینده جمهوری خواه را واداشت تا در 28 سپتامبر 2006 به دلیل اتهامات جنسی استعفا دهد، و در اوایل ماه اکتبر در صدر خبرها قرار گرفت.

بلومبرگ نوشت: «سورپرایز اکتبر در این انتخابات زودتر رخ داد ....»

طرح ادعاهایی مبنی بر اینکه جمهوری خواهان و دموکرات ها ماه ها قبل از انتشار خبر رسوایی فولی از قضیه اطلاع داشتند، به گمانه زنی ها در مورد انتخاب زمان انتشار آن با انگیزه سیاسی دامن زد.

دو گزارش «لنسنت» در مورد میزان مرگ و میر در عراق قبل و بعد از حمله سال 2003 به این کشور به عنوان سورپرایز اکتبر برای انتخابات 2004 و 2006 توصیف شده است.

«لس رابرتز» تأیید کرد که مطالعه سال 2004 دقیقاً برای قبل از انتخابات ریاست جمهوری برنامه ریزی شده بود، اگرچه او انکار کرد که منظور از آن طرفداری از یک کاندیدا در برابر کاندیدای دیگری است. 

انتشار خبرها مبنی بر صدور حکم دادگاه «صدام حسین»(رئیس جمهور معدوم عراق) در 5 نوامبر 2006  یعنی درست دو روز قبل از انتخابات میان دوره ای آمریکا، باعث شد «تام انگلاردت» از مجله نیشن در 17 اکتبر «سورپرایز نوامبر» را منتشر کند. 

در کنفرانس مطبوعاتی کاخ سفید در تاریخ 4 نوامبر 2006، یک خبرنگار اظهار داشت که زمان صدور حکم ممکن است تلاشی برای تأثیرگذاری بر نتایج انتخابات نوامبر باشد.

2008: مک کین در مقابل اوباما

در تاریخ 31 اکتبر 2008 یعنی چهار روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال 2008، آسوشیتدپرس گزارش داد که «زیتونی اونیانگو» عمه «باراک اوباما» کاندیدای حزب دموکرات، به عنوان یک مهاجر غیرقانونی در بوستون زندگی می کند.

او از پناهندگی محروم شده و به وی دستور داده شده بود که ایالات متحده را در سال 2004 ترک کند.

برخی نیز افزایش بیکاری در اکتبر 2008 را « سورپرایز اکتبر» توصیف کرده اند. 

2012: رامنی در مقابل اوباما

برخی از رسانه ها از طوفان «سندی» به عنوان «سورپرایز اکتبر» یاد می کنند.

«کریس کریستی» فرماندار جمهوری خواه نیوجرسی، که منتقد سرسخت رئیس جمهور باراک اوباما بوده است، مدعی شده که این حادثه توسط بشر ساخته شده است.

در تاریخ 17 سپتامبر، مجله چپ گرای «مادر جونز» نوار صوتی ای را منتشر کرد که به طور مخفیانه در صندوق جمع آوری کمک های انتخاباتی میت رامنی ضبط شده بود که در آنجا این کاندیدا اظهارات ناامید کننده ای درباره 47 درصد آمریکایی ها که مالیات بر درآمد فدرال را پرداخت نمی کنند، بیان کرده بود. در حالی که این اتفاق در ماه اکتبر رخ نداد، برخی با توجه به انتشار نسبتاً نزدیک آن به زمان انتخابات و این واقعیت که نوار اصلی در ماه مه ثبت شده بود، آن را «سورپرایز اکتبر» دانستند. 

در نوشته های بعدی، «دیوید کورن» گزارشگر این روایت مدعی شد که زمان بندی با انگیزه سیاسی نبوده است.

کلینتون و ترامپ 2016

در 7 اکتبر 2016 ویکی ‌لیکس ایمیل‌ ها و اسناد مرتبط با هیلاری کلینتون را منتشر کرد، از جمله سخنرانی‌ های کلینتون برای بانک ‌های مختلف که از آنچه او در جریان مبارزات انتخاباتی گفته بود، متفاوت بود.

در همان روز یک فیلم ضبط شده از سال 2005 مربوط به دونالد ترامپ کاندیدای حزب جمهوری خواه  منتشر شد که در آن او از گفتار جنسی استفاده کرده و مدعی شده بود او ‌تواند هر زنی را که بخواهد ببوسد و دستمالی کند چرا که او یک «ستاره» است. سیاستمداران متعددی از هر دو حزب خواستار عذرخواهی او شدند و ترامپ مدعی شد این فیلم‌ ها نشان دهنده شخصیت او نیستند.

در 28 اکتبر «جیمز کومی» رئیس اف‌ بی ‌آی در نامه ای به کنگره اعلام کرد که «گام‌ ها متناسب تحقیقاتی» را در خصوص استفاده هیلاری کلینتون از سرور ایمیل شخصی انجام خواهد داد. این پس از کشف ایمیل‌ های جدیدی بر کامپیوتر «آنتونی وینر» حین تحقیقات اف ‌بی ‌آی رخ داد.

2018: انتخابات میان دوره ای

کاروانی از مهاجران از آمریکای مرکزی «سورپرایز اکتبر» سال 2018 شدند.

ترامپ اطلاعات مربوط به کاروان را توییت کرد، و بعداً یک تبلیغ تلویزیونی جمهوری خواهی منتشر کرد که بسیاری از آنها به عنوان اقدامی نژادپرستانه انتقاد قرار گرفتندکردند (فاکس نیوز، ان بی سی و فیس بوک تبلیغات را پس از نژادپرستانه خواندن آن حذف کردند و سی ان ان هم از انتشار آن خودداری کرد.) 

این داستان در بسیاری از شبکه های خبری مورد بحث قرار گرفت و بسیاری از صاحب نظران از ترامپ انتقاد کردند.

«شپارد اسمیت» گوینده خبر فاکس نیوز اظهار داشت که کاروان مهاجران در واقع قصد داشتند ترس را قبل از انتخابات میان دوره ای ایجاد کند و ادعاهای ترامپ را به سخره بگیرند.