آیا اردوغان به روسیه پشت می کند؟

به گزارش جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در بخش سرمقاله  روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و دولتش با نگرانی شدید جزئیات سفر کنونی «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به واشنگتن و تفاهم های احتمالی در عرصه های زیادی از جمله عرصه مهم پرونده سوریه و پرونده تسلیح و قراردادهای تسلیحاتی منشعب از آن را زیر نظر گرفته است.

چیزی که این نگرانی روسیه را برانگیخته است تلاش اردوغان برای مانور دادن در دو جبهه روسیه و آمریکا در یک زمان و دستیابی به دستاوردها و امتیازها از دو طرف بدون آن که هیچ کدام را از دست بدهد آن هم برای مدت زمان طولانی است.

سفر کنونی اردوغان به پایتخت آمریکا و دیدارش با «دونالد ترامپ»رئیس جمهور آمریکا پس از مرحله ای از تنش در روابط دو کشور به دلیل قرارداد موشک های«اس400» روسیه به عنوان جایگزین قرارداد«پاتریوت» آمریکا صورت گرفته است و این تنش زمانی که ترامپ به شکل توهین آمیزی به همتای ترکیه ای خود در نامه ای رسمی که برایش فرستاد تعدی کرد به اوج خود رسید. ترامپ در این نامه اردوغان را لجوج و احمق توصیف کرد زیرا درخواستش برای توقف حمله نظامی ترکیه به کردها در شمال سوریه که ماه پیش آغاز کرد را رد کرد. ترامپ همچنین در این نامه اردوغان را تهدید کرد که اقتصاد ترکیه را نابود می کند.

بسیاری از جمله ما توقع داشتند که پاسخ ترکیه به این اهانت با لغو سفر اردوغان به واشنگتن صورت گیرد ولی به نظر می رسد که رئیس جمهور ترکیه همچنان اصرار دارد که چوب را از وسط بگیرد و روابطش را با در آن واحد با واشنگتن و مسکو نگه دارد. این همان چیزی است که اصرار وی را برای انجام این سفر و فرو خوردن خشم اش را تفسیر می کند؛ خشمی که پس از تصویب قطعنامه ای توسط مجلس نمایندگان آمریکا در تأیید محکومیت ترکیه به دلیل ارتکاب جنایت نسل کشی ارمنی ها طی جنگ جهانی اول به اوج خود رسید.

چیزی که شک و تردید و نگرانی روس ها را برانگیخت این است که دولت ترکیه پیش از آن که اردوغان بار و بندیل سفر به پایتخت واشنگتن را ببندد اعلام کرد که تحویل بخش دوم از قرار داد سامانه موشکی اس400 را به دلایلی که قانع کننده نیستند مانند وجود اختلاف بر سر مسائل تکنولوژیک، متوقف کردند تا جایی که برخی از کارشناسان روسیه در زمینه روابط کشورشان با ترکیه پیش بینی کردند که این قرارداد به طور کلی لغو می شود و مذاکرات خرید هواپیمای«سو35» روسیه نیز لغو و به جای آن ترکیه قرارداد خرید هواپیمای آمریکایی«اف35» را امضا می کند. یکی از بارزترین تأیید کنندگان این پیش بینی «اندری کورتونوف» مدیر کل شورای روسیه در امور خارجی است.

دو مکتب داخل حزب «عدالت و توسعه» ترکیه و نخبگان حاکمش وجود دارد که با هم رقابت می کنند:

اولی: بر این باور است که ادامه حمایت ایالات متحده آمریکا از نیروهای کرد در سوریه و خالی کردن پشت ترکیه توسط پیمان «ناتو» در جنگ ترکیه علیه کردها این مساله را حتمی کرده است که باید روابط را با همسایه روس تقویت کرد و به سمت شرق یعنی جهان اسلام روی آورد.

دومی: بر این باور است که نباید روابط استراتژیک بیش از 70 ساله با ایالات متحده آمریکا و پیمان ناتو را قربانی کرد. این اردوگاه را «بیرات البیرک»وزیر داریی و داماد اردوغان رهبری می کند و هواداران این اردوگاه ترکیه را به سمت ضرورت تقویت روابط با واشنگتن به شکل گسترده تر و گام بر داشتن در راه خرید موشک های پاتریوت و هواپیماهای اف 35 آمریکایی و چشم پوشی از همتاهای روسی هل می دهند.

برای ما بسیار دشوار است که پیش بینی بکنیم که کدام یک از مکتب ها پیروز می شوند هر کدام از آنها دلایل و برهان های خاص خود برای تأیید دیدگاه های شان دارند ولی بسیاری از ناظران بر این باورند که روابط دوستی و «بیزنس»روز افزون میان دامادها یعنی«جارد کوشنر» داماد ترامپ و مشاورش و البیرک همتایش یعنی داماد اردوغان همانطور که روزنامه «نیویورک تایمز» فاش کرده است چه بسا در نهایت امر پیروز شود به ویژه آن که ترامپ به میهمان ترک خود برای جبران هر گونه ضرری که به دلیل تحریم های کنگره علیه ترکیه به کشورش وارد می شود پیشنهاد قرارداد 100 میلیارد دلاری ارائه می کند. این در حالی است که تهدیدهای تحریک آمیز برای نابودی اقتصاد ترکیه نیز فروکش کرده است.

«الکس نیچاییف» نویسنده مشهور روسی هفته پیش در روزنامه «فزگلیاد» مقاله ای با عنوان « اردوغان رئیس جمهور ترکیه تا کی می تواند در آن واحد روی دو صندلی بنشیند؟» به عبارتی تا کی می تواند روی صندلی های آمریکا و روسیه بنشیند.

ما بر این باوریم که سفر اردوغان و دیدارش با ترامپ به این پرسش پاسخ می دهد.