علاقمندان به عرصه های علم و فرهنگ این روزها بی تابانه منتظر اعلام نام برندگان جوایز نوبل سال 2019 هستند. آغازگر هفته نوبل اعلام نام برندگان نوبل رشته های علمی است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری آلمان گزارش داد با اعلام نام برنده جایزه نوبل پزشکی فردا دوشنبه 7 اکتبر هفته نوبل آغاز می‌شود. پس از ساعت 11:30 صبح به وقت اروپای مرکزی انستیتوی «کارولینسکا» در «استکهلم» نام برنده امسال در رشته فیزیولوژی یا پزشکی را اعلام خواهد کرد.
تا پایان هفته روشن خواهد شد که برندگان نوبل فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح چه کسانی هستند. سرانجام نیز در دوشنبه هفته پس از آن با اعلام نام برنده جایزه نوبل اقتصاد هفته نوبل به پایان می رسد.
جایزه نقدی نوبل برای هر عرصه 9 میلیون کرون سوئد (نزدیک به 830 هزار یورو) است. جوایز نوبل به طور رسمی در روز 10 دسامبر، سالمرگ آلفرد نوبل، بنیانگذار این جایزه و مخترع دینامیت، طی مراسم جشنی در استکهلم و نروژ اهدا می شوند. برندگان نوبل افزون بر جایزه نقدی، مدال و مدرک رسمی نوبل را نیز دریافت می کنند.
سال گذشته جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی به «جیمز آلیسون» آمریکایی و «تاسوکو هونجو» ژاپنی تعلق گرفت. این دو دانشمند به کشفیاتی مهم در زمینه فعال کردن دستگاه ایمنی بدن برای مبارزه با سلول های سرطانی دست یافته اند. همانند عرصه های فیزیک و شیمی جایزه نوبل پزشکی نیز اغلب به چند دانشمند به طور همزمان اعطا می شود که یا به طور مشترک یا در حوزه تخصصی یکسان تحقیق کرده اند.
تاریخچه جوایز نوبل پزشکی
جایزه نوبل پزشکی تاکنون 109 مرتبه و به 216 نفر اعطا شده که 12 نفر آنان زنان دانشمند بوده اند. این جایزه فقط 39 مرتبه به یک دانشمند به تنهایی تعلق گرفته، 33 مرتبه همزمان به دو نفر و 37 مرتبه همزمان به سه نفر داده شده است.
اصول اعطای جایزه نوبل اجازه نمی دهند که یک جایزه به طور همزمان به بیش از سه نفر داده شود. از قبل هم معلوم نیست چه کسانی جوایز نوبل را دریافت خواهند کرد.
نوبل ادبیات خاص
پس از اعلام نام برندگان جوایز نوبل رشته های علمی، روز پنجشنبه روشن خواهد شد که چه کسی جایزه نوبل ادبیات را به خود اختصاص داده است. این جایزه سال گذشته به دلیل رسوایی ای بزرگ در آکادمی سوئد به کسی اهدا نشد. از همین رو قرار است امسال دو جایزه اعطا شود.
در رسوایی یاد شده موضوع بر سر «ژان کلود آرنو» کارگردان و همسر «کاتارینا فروستنسون» بود که در رابطه نزدیک با آکادمی سوئد قرار داشت. به گزارش رسانه های سوئد، آرنو طی سالیان اخیر 18 زن را که عضو آکادمی یا همسر و دختر اعضای آکادمی سوئد بوده‌ا ند مورد آزار یا سوءاستفاده جنسی قرار داده است. علاوه بر این آرنو، 7 مرتبه نام برندگان آتی جایزه نوبل ادبیات که باید مخفی می ماندند را لو داده و نیز برای گرداندن کلوب فرهنگی که سرپرست آن بوده، از پول های آکادمی بهره برداری کرده است. به علاوه، آکادمی فروستنسون را متهم کرد که نام برنده جایزه نوبل ادبیات را با همسرش در میان می گذاشته که بر خلاف وظیفه رازداری بوده است.
با توجه به اینکه کمیته اعطای جوایز نوبل فهرست نامزدها را اعلام نمی کند، گمانه زنی ها قابل اتکا نیستند اما شماری از نشریات و وب سایت های ادبی پیش‌بینی هایی در این خصوص کرده اند.
یکی از پیش بینی ها این است که احتمال دارد برخی برندگان امسال در اعتراض به رسوایی فرهنگستان سوئد، از پذیرش جایزه نوبل ادبیات خودداری کنند.
پیش بینی دیگر این است که فرهنگستان سوئد امسال حتما نام دست کم یک زن را در بین برندگان بگنجاند.
با اینکه اکثر پیش بینی های سال های گذشته درباره برنده جایزه نوبل ادبیات درست از آب در نمی آمد، با این حال چند نام برای امسال نیز بر سر زبان هاست؛ از جمله «اولگا توکارچوک» از لهستان، «نگوگی وا تیونگو» از کنیا، «اسماعیل کاداره» از آلبانی، «جویس کارول اوتس» از آمریکا و «هاروکی موراکامی» از ژاپن.
اعطا نشدن جایزه نوبل ادبیات در سال گذشته با اینکه اقدامی بی سابقه در طول 70 سال گذشته به شمار می رفت اما پیش از آن نظایری داشت.
فرهنگستان سوئد هفت بار، در سال های 1915، 1919، 1925، 1926، 1927، 1936، و 1949 از اعلام برنده جایزه نوبل ادبیات خودداری کرد؛ البته در پنج مورد، تعیین برنده به سال آینده موکول شد.
جایزه نوبل صلح
روز جمعه نام برنده جایزه نوبل صلح امسال اعلام خواهد شد. جایزه نوبل صلح تنها جایزه نوبلی است که نام برنده آن در اسلو پایتخت نروژ اعلام می شود. اسامی باقی برندگان نوبل در استکهلم اعلام می شوند.
در ماه های اخیر احتمال هایی درباره برنده شدن یک نوجوان فعال محیط زیست سوئدی مطرح شده است.
«گرتا تونبرگ» نوجوان سوئدی فعال محیط زیست در ماه های اخیر در کانون توجه ها بوده و موافقت و مخالفت با او بازتاب گسترده ای در رسانه های بین المللی داشته است.
این دختر 16 ساله از تابستان سال گذشته کارزاری اعتراضی را با عنوان «اعتصاب برای محیط زیست» آغاز کرد و به یکی از شاخص ترین چهره های جنبش محیط زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی بدل شد.
گرتا تونبرگ تاکنون جوایز متعددی دریافت کرده و سازمان عفو بین الملل نیز چندی پیش مهم ترین جایزه افتخاری خود را به او اعطا کرد.
کارشناسان و تحلیلگران بسیاری ضمن تمجید از فعالیت های این نوجوان، احتمال برنده شدن او در رشته صلح نوبل را بالا می دانند؛ با این حال عده ای دیگر نیز با اشاره به مواردی از جمله سن کم او و همچنین عدم ارتباط مستقیم بین دو موضوع جنگ و محیط زیست، برنده شدن او در این رشته را بعید دانسته اند.
با این حال در سال های گذشته «ملاله یوسف زی» و «نادیا مراد» نیز در سن کم (17 سالگی و 25 سالگی) جایزه نوبل دریافت کردند.
جایزه صلح نوبل سال گذشته مشترکا به دو فعال در زمینه مبارزه با خشونت های جنسی تعلق گرفت: «دنیس موک وگه» ازکنگو که به نوشته بیانیه کمیته نوبل، «زندگی خود را وقف دفاع از قربانیان خشونت جنسی در جنگ کرده است» و نادیا مراد زن ایزدی از سنجار عراق که «خود شاهد خشونت جنسی بود و از خشونت و آزاری گفت که داعش بر او و بر دیگر زنان روا داشت.»
جایزه نوبل اقتصاد که نام برنده آن آخر از همه دیگر جوایز اعلام می شود تنها جایزه ای است که اعطای آن بر مبنای وصیت نامه نوبل نیست. نیم سده است که این جایزه از سوی بانک سلطنتی سوئد اعطا می شود.
جوایز نوبل از سال 1901 و بر اساس وصیت نامه آلفرد نوبل، سرمایه دار سوئدی و مخترع دینامیت، به افرادی تعلق می گیرد که آثار آنها موجب پیشرفت بزرگ بشریت می شود.
