پر واضح است که عربستان بر این بارو است که اذعان به قتل خطرش کمتر از فاش کردن مکان جسد و وضعیت آن است زیرا پیامدهایی دارد که چه بسا بر همه رژیم کنونی عربستان بازتاب خواهد داشت و مسئولان بسیار بزرگی را در این کشور سرنگون می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله روزنامه رأی الیوم نوشت: امروز چهارشنبه یک ماه از ترور «جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول می گذرد و تنها واقعیت ثابت تا کنون این است که وی زنده وارد کنسولگری کشورش شد و از آن جسد بی تحرک بیرون آمد اما مساله ای که معمای حیرت برانگیزی باقی مانده وضع این جسد است که تکه تکه شده یا کامل است یا با سر است یا بدون سر؟ و چه کسی دستور قتل وی را داده و قسمت پایانی این سریال چگونه خواهد بود.
حکومت عربستان سعودی اعتراف کرد که جنایت قتل در عمل داخل کنسولگری رخ داده است و «تیم مرگ» متشکل از 15 نفر را مسئول اجرای این قتل معرفی کرد ولی همه درخواست های ترکیه برای فاش کردن نام مزدور محلی که جسد را تحویل گرفت و کاری که با آن کرد و نام شخصی که دستور اجرای قتل را داد، رد کرد. از طریق بررسی شیوه ای که حکومت عربستان سعودی با این جنایت تعامل می کند، پر واضح است که عربستان بر این بارو است که اذعان به قتل خطرش کمتر از فاش کردن مکان جسد و وضعیت آن است زیرا پیامدهایی دارد که چه بسا بر همه رژیم کنونی عربستان بازتاب خواهد داشت و مسئولان بسیار بزرگی را در این کشور سرنگون می کند.
ما بر این باور نیستیم که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به پاسخی به هیچ کدام از این پرسش ها درباره مکان جسد یا فردی که دستور قتل را صادر کرد از «سعود المعجب» دادستان کل عربستان که در ترکیه به سر می برد، برسد زیرا به سادگی هر چه تمامتر باید گفت که المعجب مکان جسد را نمی داند و جرأت ندارد که انگشت اتهام را به سمت شاهزاده «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی نشانه برود؛ انتظار و خواسته ای که رئیس جمهور ترکیه دارد.
اردوغان با این گفته با دادستان کل عربستان رو در رو شد:« باید این مساله را حل کنیم و دلیلی برای وقت کشی نیست و این غیرمنطقی است که آدم های خاصی را نجات داد.» و این را در اشاره به شاهزاده محمد بن سلمان گفت ولی همین خواسته ها را می توان از اردوغان رئیس جمهور ترکیه خواست که وعده فاش کردن واقعیت ها را داد و برخی منابع نزدیک به وی تأکید کردند که وی فایل های صوتی و تصویری دارد که بر چگونگی وقوع این جنایت تأکید می کند و شماری از مسئولان از آنها مطلع شدند که آخرین شان خانم«جینا هساپل» رئیس دستگاه اطلاعات مرکزی آمریکا بود که دو هفته پیش به آنکار سفر کرده بود.هاسپل نیز بلافاصله پس از بازگشت به آمریکا آنها را به دونالد ترامپ رئیس اش تحویل داد و ترامپ نیز از آن زمان به بعد سکوت اختیار کرده است و امیدواریم که خداوند گره زبانش را بگشاید.
سعودی ها 18 متهم را برای محاکمه شان در دادگاه های ترکیه تحویل نمی دهند و مکان جسد را هم فاش نمی کنند و اردوغان این واقعیت را به خوبی می داند اما پرسشی که در این جا مطرح می شود این است که چرا وی بر مطرح کردن این خواسته ها اصرار می کند و چرا واقعیت ها را ،همه واقعیت ها، به شکل کامل فاش نمی کند یا به مرحله بعد یعنی تحقیقات بین المللی که عربستان را وادار به همکاری با تحقیق کنندگان می کند منتقل نمی شود؟
منابع ترکیه ای بار دیگر به سلاح درز دادن اطلاعات به بیرون روی آوردند و بارزترین چیزی که دو روز پیش به بیرون درز دادند وجود فهرست ترور توسط مسئولان حکومت عربستان سعودی است که پشت ترور خاشقجی هستند و در این فهرست مخالفان سعودی دیگری در چند مکان از جمله ترکیه، کشورهای اروپایی و خاورمیانه ای وجود دارند و طرفی که پشت طرح های ترورها قرار دارد با دستگاه های اطلاعاتی آمریکا، مصر، رژیم اسرائیل و امارات همکاری می کند. بر اساس این اطلاعات یکی از فصل های این طرح ترور، هدف قرار دادن شخص اردوغان است ولی این اطلاعات درز کرده به بیرون برخلاف اطلاعاتی که قبلا به بیرون درز کرده غرق در مسائل عمومی شده است و هیچ نامی را مطرح نکرده است به همین دلیل مورد شک و تردید قرار دارد.
مساله قطعی این است که مسئولان حکومت عربستان سعودی و به طور خاص شاهزاده بن سلمان از مرحله هجوم به مرحله دفاع روی آورده اند و در پرداختن به بسیاری از پرونده های منطقه ای منعطف تر شده اند و قوی ترین سلاح خود یعنی پول را برای جذب همپیمانان در کنار خود برای رویارویی با این بحران استفاده می کنند؛ بحرانی که تهدیدی وجودی برای عربستان به شمار می رود که تا کنون با چنین بحرانی مواجه نشده است زیرا سرنخ های آن در هم فرو رفته و طرف های جهانی در آن درگیر شده اند.
مهمترین تحول در پرونده خاشقجی نه فقط بسیج رسانه ای پشت این پرونده به منظور زنده نگه داشتن آن برای مدت طولانی تر تا جایی که ممکن است، نیست بلکه ظهور نظریه ای جدید است که بارزترین تبلیغ کنندگان آن « ایلیوت آبرامز» نماینده مجلس جمهورخواه آمریکاست که یکی از مسئولان دولت « جورج بوش» پسر بود و این نظریه پژواک هایی گسترده در کنگره و نخبگان سیاسی و اقتصادی آمریکا دارد. این نظریه حرف به حرف می گوید که توقف فروش تسلیحات به عربستان سعودی همانطور که بسیاری می خواهند راه حل نیست بلکه تغییرات در نظام عربستان سعودی و گسترش دایره تصمیم گیران و عدم تمرکز تصمیم گیری در دست یک نفر راه حل است زیرا گزینه اول یعنی توقف فروش تسلیحات به نفع ایران و کشورهایی مانند چین و روسیه است که آماده پر کردن خلأ آمریکا در این زمینه و کسب صدها میلیارد سود از خزانه عربستان سعودی هستند.
همانطور که برخی در واشنگتن می گویند سکوت ترامپ چه بسا آرامش قبل از توفان است زیرا به باور اینها تلاش برای نجات «دوستش» یعنی شاهزاده بن سلمان به راه تقریبا بسته رسیده است و «موسسه» آمریکایی حاکم بر این آمریکا آماده رویارویی با ترامپ و چه بسا تنگ کردن حلقه و طناب دار دور گردن ریاست جمهوری اش است.
ما منتظر دو مساله مهم و اساسی در این پرونده است: اول جسد و سرنوشت آن و دوم وعده های اردوغان برای فاش کردن حقیقت به طور کامل و انتشار مدارک ضبط شده با صدا و تصویر است. امیدواریم که انتظار ما چندان طول نکشد، آن وقت برای حادثه ای حدیثی است.
