در ادامه این مطلب آمده است: به اعتقاد و اذعان بسیاری از مورخین ایرانی و خارجی، نوروز باستانی یکی از میراث های گرانبها و افتخارآفرین ملت ایران می باشد که ریشه ای عمیق در تاریخ دارد و به باور این قلم، مهم ترین عامل پیوند دهنده نه تنها بین ایرانیان درون و بیرون از کشوربلکه ملت های فارسی زبان کشورهای آسیای میانه قلمداد می گردد.
البته در گستره پهناور ایران همیشه سرافراز، اقوام و قومیت های متعددی زندگی می کنند که هرکدامشان دارای رسوم و آداب و اعیاد مختلفی هستند که به موقع خود، آن آئین های خاص را برگزار می نمایند، مضافا به اینکه در سطح ملی هم مراسم مشترکی وجود دارد که در فصولی از سال برگزار می شود مانند شب یلدا و مهرگان، اما جشن های نوروز که از نیمه اسفند ماه هر سال مقدماتش شروع می شود و تا سیزدهم فروردین سال بعد، توام با برنامه های متنوعی ادامه داشته و با مراسم سیزده به درخاتمه می یابد تنها سنتی است که منحصرا در ایران برگزار می گردد، به همین مناسبت اکنون که درآستانه ی فرارسیدن نوروز سال 1396 ه،ش قرار داریم لازم می دانم با استفاده از منابع معتبری که در دسترس نگارنده قرار دارد، پیشینه این عید ملی را اجمالا بررسی نموده و به عنوان برگ سبزی به پیشگاه بوشهریان فرهنگ پرور تقدیم نماید تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
حکیم ابوالقاسم فردوسی در گنج بی همتایش (شاهنامه) پدید آوری نوروز را چنین روایت کرده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان دستور داد تا در آنجا تختی برایش بگذارند و سپس با تاجی زرین بر روی تخت نشست، با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند وآن روز را (نوروز) نامیدند.
کورش دوم بنیانگذار هخامنشیان ،نوروز را در سال 538قبل از میلاد، جشن ملی اعلام کرد و در آن روز برنامه هایی جهت ترفیع سربازان، پاک سازی مکان های همگانی و خانه های شخصی و بخشش محکومان اجرا نمود و همچنین داریوش یکم مراسم نوروز را در تخت جمشید برگزارنمود که اگر چه در اسناد تاریخی به این موضوع صراحتا اشاره ای نشده اما برخی از مورخین به استناد بعضی از کنده کاری ها و نقوش برجسته ای که در مجموعه آثار باستانی تخت جمشید برجای مانده است اعلام نموده اند که بعضی از آثار مربوط به برگزاری آئین نوروز در تخت جمشید است.
در دوران ساسانیان، بیست و پنج روز پیش از آغازبهار، دوازده ستون از خشت خام می ساختتند و انواع حبوبا ت و غلات شامل برنج،گندم، جو،ارزن، نخود،لوبیا و عدس و ... می کاشتند و تا روز شانزده فروردین آنها را جمع نمی کردند و در پایان این مدت هر کدام از آن گیاهان که بارورتر می شد نشان دهنده آن بود که در آن سال محصول بیشتری خواهد داد و به نظر می رسد که گذاشتن سبزه روی سفره ی هفت سین ازآن باور سرچشمه گرفته است کما این که رسم آتش افروختن از زمان های دور در مناطقی که نوروز را جشن می گیرند متداول شده و در جمهوری های آذر بایجان، افغانستان، ترکمنستان این رسم به صورت روشن کردن آتش و پریدن از روی آن در شب چهار شنبه آخر سال انجام می شود.
نوروز در دوران معاصر به عنوان یک میراث فرهنگی مورد توجه مردم قرار داشته و هرساله برگزار می گردد، البته برگزاری جشن نوروز در برخی ازکشورها توسط بعضی از حکومت ها برای مدت زمانی ممنوع بوده است مثلا حکومت شوروی سابق برگزاری این جشن را در بعضی از کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان، قرقیزستان وتاجیکستان ممنوع کرده بود که این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف ادامه داشت، با این وجود مردم آن کشورها نوروز را به صورت پنهانی و یا در روستاها جشن می گرفتند و همچنین در افغانستان در دوران حکومت طالبان برگزاری جشن نوروز ممنوع بود که امروزه خوشبختانه کشورهای نامبرده نوروز را همزمان با مردم ایران با شکوه هرچه تمامتر جشن می گیرند.
در اسلام و به ویژه آئین تشیع به نوروز به عنوان روزی خجسته نگاه شده و برگرامی داشتن آن تاکید گردیده است تا آنجا که بنا به روایتی، نوروز را روز ظهور آقا امام زمان(عج الله) دانسته اند کما این که در حدیثی از امام صادق (ع)برگرفته از مفاتیح الجنان به روایت معلی بن خنیس آمده است، روز نوروز همان روزی است که خداوند در آن از بندگانش پیمان گرفت که او را پرستش کنند و هیچ چیزی را شریک او ندانند و به پیامبران و اولیایش ایمان بیاورند و آن نخستین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و بادهای باور کننده درآن وزیده است و گل ها و شکوفه های زمین آفریده شده است و آن روزی است که کشتی نوح به کوه جودی قرار گرفت و آن روزی است که جبرئیل بر پیامبر (ص) نازل شد وهمان روزی است که پیغمبرخدا (ص)حضرت امیرالمومنین علی(ع) را بردوش خود سوار کرد تا بت های قریش را از بالای خانه کعبه به پائین انداخت و آنها را خرد کرد.
بی جهت نیست که در عصر حاضر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشست چهارم اسفند سال 1388برابر با 22فوریه 2010(روز 21مارس)را به عنوان روز جهانی عید نوروز با ریشه ایرانی به رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد، در متن به تصویب رسیده سازمان ملل، نوروز با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از سه هزار ساله دارد و امروزه بیش از سیصد میلیون نفر آن را جشن می گیرند توصیف شده است.
ترجیع بند معروف فرخی را به عنوان حسن ختام این مقاله تقدیم می شود .
زباغ ای باغبان ما را همی بوی بهار آید / کلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید
کلید باغ را فردا هزاران خواستار آید / تو لختی صبر کن چندان که قمری بر چنار آید
چو اندر باغ تو بلبل به دیدار بهار آید/ترا مهمان ناخوانده به روزی صد هزار آید
بهار امسال پنداری همی خوشتر زپار آید / وزین خوشتر شود فردا که خسرو از شکار آید
بدین شایستگی جشنی بدین بایستگی روزی / ملک را در جهان هرر وز جشنی باد و نوروزی
7212/6045** خبرنگار: عبدالصمد شهریاری ** انتشار دهنده: اکبر اقبال مجرد
انتهای پیام البته در گستره پهناور ایران همیشه سرافراز، اقوام و قومیت های متعددی زندگی می کنند که هرکدامشان دارای رسوم و آداب و اعیاد مختلفی هستند که به موقع خود، آن آئین های خاص را برگزار می نمایند، مضافا به اینکه در سطح ملی هم مراسم مشترکی وجود دارد که در فصولی از سال برگزار می شود مانند شب یلدا و مهرگان، اما جشن های نوروز که از نیمه اسفند ماه هر سال مقدماتش شروع می شود و تا سیزدهم فروردین سال بعد، توام با برنامه های متنوعی ادامه داشته و با مراسم سیزده به درخاتمه می یابد تنها سنتی است که منحصرا در ایران برگزار می گردد، به همین مناسبت اکنون که درآستانه ی فرارسیدن نوروز سال 1396 ه،ش قرار داریم لازم می دانم با استفاده از منابع معتبری که در دسترس نگارنده قرار دارد، پیشینه این عید ملی را اجمالا بررسی نموده و به عنوان برگ سبزی به پیشگاه بوشهریان فرهنگ پرور تقدیم نماید تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
حکیم ابوالقاسم فردوسی در گنج بی همتایش (شاهنامه) پدید آوری نوروز را چنین روایت کرده است که جمشید در حال گذشتن از آذربایجان دستور داد تا در آنجا تختی برایش بگذارند و سپس با تاجی زرین بر روی تخت نشست، با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند وآن روز را (نوروز) نامیدند.
کورش دوم بنیانگذار هخامنشیان ،نوروز را در سال 538قبل از میلاد، جشن ملی اعلام کرد و در آن روز برنامه هایی جهت ترفیع سربازان، پاک سازی مکان های همگانی و خانه های شخصی و بخشش محکومان اجرا نمود و همچنین داریوش یکم مراسم نوروز را در تخت جمشید برگزارنمود که اگر چه در اسناد تاریخی به این موضوع صراحتا اشاره ای نشده اما برخی از مورخین به استناد بعضی از کنده کاری ها و نقوش برجسته ای که در مجموعه آثار باستانی تخت جمشید برجای مانده است اعلام نموده اند که بعضی از آثار مربوط به برگزاری آئین نوروز در تخت جمشید است.
در دوران ساسانیان، بیست و پنج روز پیش از آغازبهار، دوازده ستون از خشت خام می ساختتند و انواع حبوبا ت و غلات شامل برنج،گندم، جو،ارزن، نخود،لوبیا و عدس و ... می کاشتند و تا روز شانزده فروردین آنها را جمع نمی کردند و در پایان این مدت هر کدام از آن گیاهان که بارورتر می شد نشان دهنده آن بود که در آن سال محصول بیشتری خواهد داد و به نظر می رسد که گذاشتن سبزه روی سفره ی هفت سین ازآن باور سرچشمه گرفته است کما این که رسم آتش افروختن از زمان های دور در مناطقی که نوروز را جشن می گیرند متداول شده و در جمهوری های آذر بایجان، افغانستان، ترکمنستان این رسم به صورت روشن کردن آتش و پریدن از روی آن در شب چهار شنبه آخر سال انجام می شود.
نوروز در دوران معاصر به عنوان یک میراث فرهنگی مورد توجه مردم قرار داشته و هرساله برگزار می گردد، البته برگزاری جشن نوروز در برخی ازکشورها توسط بعضی از حکومت ها برای مدت زمانی ممنوع بوده است مثلا حکومت شوروی سابق برگزاری این جشن را در بعضی از کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان، قرقیزستان وتاجیکستان ممنوع کرده بود که این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف ادامه داشت، با این وجود مردم آن کشورها نوروز را به صورت پنهانی و یا در روستاها جشن می گرفتند و همچنین در افغانستان در دوران حکومت طالبان برگزاری جشن نوروز ممنوع بود که امروزه خوشبختانه کشورهای نامبرده نوروز را همزمان با مردم ایران با شکوه هرچه تمامتر جشن می گیرند.
در اسلام و به ویژه آئین تشیع به نوروز به عنوان روزی خجسته نگاه شده و برگرامی داشتن آن تاکید گردیده است تا آنجا که بنا به روایتی، نوروز را روز ظهور آقا امام زمان(عج الله) دانسته اند کما این که در حدیثی از امام صادق (ع)برگرفته از مفاتیح الجنان به روایت معلی بن خنیس آمده است، روز نوروز همان روزی است که خداوند در آن از بندگانش پیمان گرفت که او را پرستش کنند و هیچ چیزی را شریک او ندانند و به پیامبران و اولیایش ایمان بیاورند و آن نخستین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و بادهای باور کننده درآن وزیده است و گل ها و شکوفه های زمین آفریده شده است و آن روزی است که کشتی نوح به کوه جودی قرار گرفت و آن روزی است که جبرئیل بر پیامبر (ص) نازل شد وهمان روزی است که پیغمبرخدا (ص)حضرت امیرالمومنین علی(ع) را بردوش خود سوار کرد تا بت های قریش را از بالای خانه کعبه به پائین انداخت و آنها را خرد کرد.
بی جهت نیست که در عصر حاضر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشست چهارم اسفند سال 1388برابر با 22فوریه 2010(روز 21مارس)را به عنوان روز جهانی عید نوروز با ریشه ایرانی به رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد، در متن به تصویب رسیده سازمان ملل، نوروز با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از سه هزار ساله دارد و امروزه بیش از سیصد میلیون نفر آن را جشن می گیرند توصیف شده است.
ترجیع بند معروف فرخی را به عنوان حسن ختام این مقاله تقدیم می شود .
زباغ ای باغبان ما را همی بوی بهار آید / کلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید
کلید باغ را فردا هزاران خواستار آید / تو لختی صبر کن چندان که قمری بر چنار آید
چو اندر باغ تو بلبل به دیدار بهار آید/ترا مهمان ناخوانده به روزی صد هزار آید
بهار امسال پنداری همی خوشتر زپار آید / وزین خوشتر شود فردا که خسرو از شکار آید
بدین شایستگی جشنی بدین بایستگی روزی / ملک را در جهان هرر وز جشنی باد و نوروزی
7212/6045** خبرنگار: عبدالصمد شهریاری ** انتشار دهنده: اکبر اقبال مجرد
کپی شد
