عراقی با بیان احتمال صادرات گاز به هند از مسیر خاک پاکستان اظهار کرد: «مقامات پاکستانی بارها بر ضرورت واردات گاز ایران و لزوم آن تأکید کرده‌اند و ظاهراً علاقه مندند که از ایران گاز بخرند.»
به گزارش جماران؛ مدیرعامل شرکت ملی گاز گفت: مذاکرات با مقامات هندی برای صادرات گاز جریان دارد. پنج سناریو مطرح شده که البته هنوز هیچ‌کدام از آنها به توافق نرسیده است.
حمیدرضا عراقی با اشاره به تمایل ایران و هند به برقراری این رابطه تجاری اذعان کرد: ما آمادگی داریم که از هر روشی که هندی‌ها انتخاب کنند و منافع ما را حفظ کند، توافق را قطعی وطرح را آغاز کنیم.
آمارها حاکی از آن است که در سال مالی ۱۷-۲۰۱۶، هند ۵۵ میلیارد و ۵۳۴ میلیون متر مکعب گاز مصرف کرد که ۲۴ میلیارد و ۶۸۶ میلیون متر مکعب آن از کشورهای دیگر وارد شد. بخش عمده گاز وارداتی هند از قطر تأمین می‌شود.
صادرات از مسیر دریا
چندی پیش منابع مطلع دهلی نو از گفت‌و‌گوی ایران، هند و عمان برای ساخت خط لوله انتقال گاز به طول یک هزار و ۳۰۰ کیلومتر از ایران به ایالت گجرات در غرب هند خبر دادند. هندی‌ها این سناریو را جدی دانسته و عقیده دارند که صرفه اقتصادی نیز دارد. اما مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران می‌گوید که «برای صادرات گاز از این روش مذاکره شده اما هنوز جدی نیست و در مراحل ابتدایی قرار دارد».
ایران می‌تواند از طریق عمان به هند گاز صادر کند. روش دیگر صادرات مستقیم گاز از مسیر دریا بدون دخالت کشور ثالث است. از این طریق هند می‌تواند بدون عبور از خاک پاکستان گاز را با قیمتی اقتصادی از ایران خریداری کند. هرچند که طرح سخت‌تر خواهد شد.
بدعهدی پاکستان و امید ایران
ایران می‌توانست گاز را از مسیر خط لوله صادرات گاز به پاکستان که معروف به خط لوله صلح است به هند نیز صادر کند اما چند سالی است که پاکستان به بهانه‌های سیاسی و امنیتی از تکمیل این خط انتقال اجتناب می‌کند. با این حال هنوز ایران به تکمیل این خط و صادرات گاز به پاکستان و حتی هند از طریق آن امیدوار است.
عراقی با بیان احتمال صادرات گاز به هند از مسیر خاک پاکستان اظهار کرد: «مقامات پاکستانی بارها بر ضرورت واردات گاز ایران و لزوم آن تأکید کرده‌اند و ظاهراً علاقه مندند که از ایران گاز بخرند. ما خط لوله سیستان و بلوچستان به چابهار را تکمیل کرده‌ایم و آماده‌ایم. طرف پاکستانی هم می‌داند که به این گاز نیاز دارد و فکر می‌کنیم که به تعهد خود در این قرارداد عمل خواهد کرد. حتی احتمال دارد که صادرات گاز به هند نیز با همکاری پاکستانی‌ها از مسیر این کشور انجام شود. هرچند که چند سالی است که هند در جلسات مربوط به این طرح شرکت نمی‌کند».
دهلی نو از سال ۲۰۰۷ به دلایل امنیتی و تجاری، در مذاکرات مربوط به این طرح شرکت نمی‌کند، اما هیچ گاه به صورت رسمی از این طرح ۷.۶ میلیارد دلاری انصراف نداده است.
LPG و LNG دو روش صادرات گاز ایران
صادرات گاز از طریق خط لوله و LNG توجیه اقتصادی دارد. اولی برای کشورهای همسایه و دومی برای کشورهای دورتر. LPG نیز یک روش دیگر صادرات گاز به صورت مایع است که هرچند تفاوت‌هایی با LNG دارد اما روشی مطلوب برای صادرات گاز است. عراقی می‌گوید: سناریوی چهارم و پنجم برای صادرات گاز به هند LNG و LPG است که ایران به دنبال تقویت این بخش است. اگر صادرات گاز با خط لوله به سرانجام نرسد، این دو راهکار را بررسی خواهیم کرد.»
واردات گاز برای هند به صرفه است و این کشور نیز به دنبال تقویت واردات گاز است. کارشناسان می‌گویند قیمت هر یک واحد گاز دریافتی در ساحل هند از طریق این خط لوله ۵ تا ۵.۵۰ دلار خواهد بود که این میزان از قیمت گاز تولیدی در هند کمتر است. با این حال نتایج یک مطالعه تخصصی نشان می‌دهد، ساخت یک خط لوله ۱۳۰۰ کیلومتری از ایران به هند از طریق دریا، بدون عبور از خاک پاکستان، می‌تواند گاز را با قیمتی پایین‌تر از LNG خریداری شده از بازارهای منطقه‌ای به هند بیاورد.
«تی ان آر رائو»، از مقامات سابق وزارت نفت هند، با انتشار نتایج مطالعه‌ای در خصوص خط لوله انتقال گاز بین ایران و هند گفت، قیمت هر واحد حرارتی گاز وارداتی ازطریق این خط لوله به ساحل هند ۵ تا ۵.۵ دلار خواهد بود که ارزان‌تر از گاز تولیدی از برخی میادین داخلی هند است. قیمت گاز مایع (LNG) وارداتی از طریق کشتی به هند نیز حدود ۷.۵ دلار در هر واحد حرارتی است.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که هزینه گاز ارسالی از طریق این خط لوله زیر دریایی دست کم ۲ دلار ارزان تر از «LNG» وارداتی است و موجب صرفه‌جویی سالانه یک میلیارد دلاری هند می‌شود. لذا مقامات هندی به دنبال اجرای خط لوله زیردریایی از ایران هستند. از طرف دیگر دهلی نو می‌خواهد مجتمع‌های پتروشیمی و کارخانه هایش را گسترش دهد و صنایع تولید کود شیمیایی و فولاد‌سازی را با محیط زیست سازگار کند؛ به این خاطر اجرای هرچه سریع‌تر خط لوله ایران - هند برای آنها مهم است.
هند می‌خواهد که بیش از ٣٠میلیون مترمکعب در روز از ایران گاز بخرد و این اقدام با ساخت یک خط لوله زیردریایی به مدت دو سال ممکن است. عراقی می‌گوید: علاوه بر صادرات گاز به ترکیه و عراق ما به دنبال دستیابی بازارهایی نظیر کشورهای حاشیه خلیج فارس و سپس کشورهای دیگر آسیا و اروپا هستیم؛ هند نیز یکی از این مشتریان است که در آینده نزدیک تجارت گاز به آن آغاز خواهد شد.
