پایگاه اطلاع رسانی دولت در پی انتشار متن اشتباه و نادرست اظهارات مشاور اقتصادی رییس جمهوری از سوی برخی رسانه ها، در این باره توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش جماران، روز گذشته (26/4/1396) دکتر مسعود نیلی مشاور محترم اقتصادی رئیس جمهور به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در مراسمی که بدین منظور برگزار شده بود حضور یافته و سخنانی را در مورد مسائل مهم صنعت کشور در شرایط حاضر و آینده مطرح کردند.
متأسفانه برخی از خبرگزاریهای محترم، خبر این سخنرانی را بگونهای منتشر کردند که با مطالب بیان شده بعضاً تفاوتهای اساسی داشت. این خبرگزاریها در ادامه همان برداشت اشتباه و خبر نادرست، امروز استنتاج هایی نادرست تر را ارائه کرده اند.
عمده ترین مطلبی را که خبرگزاریها و روزنامه های ذکر شده مانند: نسیم، تسنیم، فارس، کیهان، جوان و ... بر آن تکیه کرده اند این جمله ساختگی است که: «برای گذشتن از رکود به وجود آمده در دولت قبل، 7 تا 10 سال زمان نیاز است که حدود سه سال آن گذشته است». این رسانه ها با مبنا قرار دادن جمله ذکر شده نتیجه گرفته اند که اظهارات مقامات کشور در زمینه خروج از رکود طی سه سال گذشته در تناقض با نظر مطرح شده توسط مشاور محترم رییس جمهور بوده است.
از آنجا که فایل کامل سخنرانی، در همان روز و به فاصله بسیار کوتاهی پس از سخنرانی در فضای مجازی انتشار پیدا کرده و هم اکنون نیز در دسترس عموم قرار دارد، به راحتی میتوان دریافت که نه تنها اساساً چنین جملهای در سخنان جناب آقای دکتر نیلی وجود نداشته بلکه ایشان در ابتدای صحبت خود در مورد وجود برداشتهای نادرست از مفهوم رکود، توضیح پیشگیرانه نیز ارائه میکنند.
این رسانه ها متاسفانه با اتکاء به همین مطلب ساخته شده توسط خودشان، تحلیلهایی را منعکس کردهاند و برخی از آنها، جدای از اتکای به همان مطلب نادرست، از ادبیات غیر محترمانه و خارج از شان یک رسانه وزین نیز استفاده نموده اند که ای کاش چنین نمیکردند و اصولاً ای کاش بطور کلی چنین نکنند و بگذارند که حریمهای اخلاقی حفظ شده و جامعه دچار خشونت کلامی نشود.
در اینجا لازم میدانیم چند توضیح ضروری را با استناد به مطالب عنوان شده از سوی مشاور محترم اقتصادی رئیس جمهور در سخنرانی مذکور ارائه کرده و از تمام رسانه ها بالاخص آنانی که با برداشت ناصحیح و بکار بردن واژه ها و الفاظ نا مناسب، برخورد سلیقه ای و کاملاً متضاد با قوانین و مقررات حاکم بر فرآیندهای سالم اطلاع رسانی نموده اند درخواست کنیم که در جهت تنویر افکار عمومی و روشن شدن واقعیتها نسبت به انتشار آن اقدام نمایند.
از نظر مبانی علمی، هرگاه «رشد» تولید ناخالص داخلی در دو فصل متوالی منفی شود گفته می شود که اقتصاد وارد رکود شده و برعکس، دستیابی به «رشد مثبت» برای دو فصل متوالی به معنی خارج شدن از رکود است.
در صورتیکه تعداد فصول رشدِ منفی متعدد و عمق رکود نیز زیاد باشد، «سطح» تولید ناخالص داخلی به مقادیر قابل توجهی کاهش پیدا میکند و این باعث میشود که علیرغم ورود اقتصاد به دوره رشد مثبت و خروج کامل از رکود، زمان مورد نیاز برای رسیدن به «سطح» درآمد سالهای قبل از رکود طولانی شود.
بنابراین کاملاً امکانپذیر است که یک اقتصاد نه تنها از رکود خارج شده بلکه در وضعیت رونق هم بسر ببرد اما هنوز به سطح تولید ناخالص داخلی سالهای قبل از رکود نرسیده باشد.
آمار رسمی کشور نشان میدهد که در اقتصاد ایران از بهار سال 1393، یعنی دقیقاً همان زمانی که رییس جمهور محترم در مشهد مقدس اعلام کردند، رشد مثبت اقتصادی تحقق یافته و از رکود خارج شده و در پایان سال 1395 نیز تولید ناخالص داخلی با نفت و بدون نفت، در قله تاریخی خود قرار گرفته است.
ارقام موجود نشان میدهد که رشد متوسط سالانه تولید ناخالص داخلی در فاصله سالهای 1393 تا 1395، برابر 4.6 درصد بوده و موید این واقعیت است که هیچ شائبهای در زمینه خارج شدن اقتصاد ایران از وضعیت رکودی وجود ندارد و نه تنها رشد مثبت را تجربه کردهایم بلکه از نظر سطح تولید ناخالص داخلی نیز خوشبختانه از مقدار قبل از رکود یعنی پایان 1390، به میزان محسوسی فراتر رفته ایم.
این نکته را هم لازم است اضافه کنیم بر اساس پیش بینیهای قبلی، انتظار آن بود که در اواسط سال 1397 به سطح تولید ناخالص داخلی سرانه سال 1390 برسیم و این در حالی است که به دلیل رشد بالای سال گذشته، این پیش بینی در سال جاری به راحتی تحقق خواهد یافت (نمودار 1). البته عملکرد تاسف بار اقتصاد در دوره وفور نفتی، باعث شد که روند رشد گذشته تولید ناخالص داخلی کند شود و همانطورکه در (نمودار 2) مشاهده میشود شکاف برزگی در مقایسه با روند قبلی شکل بگیرد.
اما مطلب مهمی که طی سخنرانی روز 26/4/1396 توسط مشاور محترم اقتصادی رئیس جمهور بیان شده است و متاسفانه تمرکز خبرگزاریهای محترم ذکر شده برای انتقال برداشت نادرست و تاکید غیرعلمی بر وجود شرایط رکودی، باعث شد که نتوانند به اصل موضوع توجه کنند مسئله ای است که در (نمودار شماره 3) نشان داده شده که واقعاً تاسف بار است.
بر اساس نمودارهای قابل مشاهده (نمودارها به خبر ضمیمه شده است) خانوارهای شهری و روستایی، در فاصله سالهای 1386 تا 1392 با افت بزرگی در سطح رفاه مواجه شده اند. از سوی دیگر، نمود خروج از رکود حتی در وضعیت درآمدی خانوارها از سال 1393 به بعد کاملاً مشهود است. اما در عین حال این نمودار نشان میدهد که علیرغم قرار گرفتن در مسیر بهبود، به دلیل افت شدید سطح رفاه در سالهای وفور درآمد های نفتی، متاسفانه تا رسیدن به سطح رفاه سال 1386 فاصله زیاد است و این نکته ای است که توسط مشاور اقتصادی رییس جمهور در زمینه محدودیت تقاضای صنعتی مورد تاکید قرار گرفته و از سوی برخی رسانهها به معنی تداوم رکود انعکاس پیدا کرده است.
در حالیکه همانطورکه قبلاً توضیح داده شد، پایینتر قرار داشتن نسبت به سال 1386 به هیچوجه به معنی قرار داشتن در شرایط رکودی نیست. کما اینکه قرار داشتن درآمد سرانه کشور در سطح حدود 70 درصد مقدار آن در سال 1355، نیز به معنی آن نیست که اقتصاد ایران 40 سال است که در شرایط رکودی به سر میبرد!
این مطلب را از آنجا که بسیار ابتدایی است، مطمئناً خبرنگاران محترم اقتصادی این خبرگزاریها نیز به آن وقوف دارند اما چه میشود کرد که سیاست و دعواهای حاکم بر آن نه تنها منطق، بلکه انصاف را هم از میدان به در کرده است.
توصیه صمیمانه و مشفقانه به خبرگزاریها و روزنامههای محترمی که رویکردشان به مسائل مشابه رویکردی است که در خصوص سخنرانی روز گذشته (26/4/1396) اتخاذ کرده اند این است که توجه داشته باشند وقتی فضای اتهام و بیان نادرست، تبدیل به استراتژی رسانه ای شد اخلاق و مبانی آن از جامعه رخت بر میبندد و خشونت کلامی بجای آن می نشیند و در چنین شرایطی همه متضرر خواهند شد.
