سال 96 آغاز شده و امسال چهارمین سالی خواهد بود که سرنوشت بابک زنجانی به صدر اخبار کشیده خواهد شد. او در اوین است و پرونده دو هزار صفحه ایش همچنان در کش و قوس هاس دادگاه و صدور حکم. در همین راستا هم نگاهی انداخته ایم به قصه پر فراز و فرود داستان بابک زنجانی و پرونده اش که به بزرگترین پرونده فساد اقتصادی کشور شهره شده است.
به گزارش جماران، نامش بابک مرتضیزنجانی است و امسال 43 ساله می شود. تهرانی است و خودش میگوید کارآفرین است و برای نجات ایران از تحریمها تلاش کرده.
زندگی که تکذیبیه خورد
روایتهای مختلفی از زندگی شخصیاش وجود دارد که با هم متناقضاند؛ مثلا خودش میگوید: «پدرش کارگر راهآهنی بود که شرکت مسافربری «تیبیتی» را بنیان گذاشت». این در حالی است که شرکت مسافربری تیبیتی (T.B.T) از سوی دو نفر به نامهای «توکلی» و «باقرزاده» در سال ۱۳۳۳ تأسیس شده و نام این شرکت هم مخفف اسم همین دو نفر است که سهامداران آن بودند.
تناقض دیگر در سخنان او با واقعیتهای آشکار شده این است که خودش میگوید آشناییاش با تجارت به زمان سربازیاش برمیگردد که راننده محسن نوربخش، رئیس کل وقت بانک مرکزی ایران بود و در آن ایام به عنوان عامل تزریق ارز به بازار برای کنترل قیمتها هم فعالیت میکرده است. اما روشن شده که نوربخش رانندهای به این نام نداشته است. او بیاعتنا به این تکذیبیهها درباره میلیاردر شدن میگوید که با فروش دلارها میلیونر شده. بعد از درگذشت نوربخش تصمیم میگیرد، «سالامبور» فروش شود، یعنی پوست گوسفند به خارج از ایران بفروشد و از این راه تجارت خارجی را یاد میگیرد.
در مقابل اما منتقدانش میگویند عمده فعالیت اقتصادی او از سال ٩٠ و با دور زدن تحریمها شروع شد و او را به تاجر ثروتمندی بدل کرد. به هر روی، زنجانی مالک ۶۴ شرکت ایرانی و خارجی بوده و در کشورهای مختلف ۱۷ هزار حقوقبگیر داشته است. تاجیکستان، امارات متحده عربی، مالزی و ترکیه از جمله کشورهایی است که زنجانی در آنها از جمله در بخشهای حملونقل، بانکداری و تجارت فعالیت میکرده است. زنجانی به عنوان تهیهکننده در سینما هم فعال بود و تهیهکنندگی سه فیلم را بر عهده داشت. ثروت او ١٣,٥ میلیارد دلار آمریکا برآورد شد.
زنجانی چرا خبرساز شد؟
نامش نخستینبار در جلسه «یکشنبه سیاه» بهارستان (١٥ بهمن ٩١) بر سر زبانها افتاد؛ همان جلسه علنی مجلس که محمود احمدینژاد، در آن فیلم جنجالبرانگیز را نمایش داد و مدعی شد از مرتضوی خواسته شده مقدمات آشنایی فردی را با بابک زنجانی، تاجر ثروتمندی که خواهان خرید چندین شرکت سازمان تأمین اجتماعی بود، فراهم کند. پس از آن نام بابک زنجانی به مطبوعات کشیده شد.
ورود دستگاه قضا به پرونده ای خبرساز
نهم اسفندماه سال ٩٢ بود که به دنبال درخواست دوازه تن از نمایندگان مجلس نهم از سران سه قوه، بابک زنجانی بازداشت و روانه زندان اوین شد. او شش ماه بعد از بازداشتش پس از ٤٠ جلسه بازجویی در مهرماه سال گذشته محاکمه شد. به گفته دادستان کل کشور، اتهامهای زنجانی در ٢٠٩ جلد پرونده گردآوری شده بودند و درنهایت هم در جلسههای مستمر دادگاه، کیفرخواست ۲۲۷صفحهای او خوانده شد که در آن زنجانی به فساد فیالارض از طریق اخلال در نظام اقتصادی کشور، کلاهبرداری از شرکت ملی نفت، بانک مسکن و تأمین اجتماعی، پولشویی، جعل ۲۴ فقره اسناد و صورتحسابهای بانکی، جعل حوالههای ارزی و جعل دستور انتقال بین بانکها متهم شده بود. محاکمه و دادگاه زنجانی قریب به شش ماه طول کشید و او در نهایت در شانزدهم اسفند ۹۴ در دادگاه بدوی به اعدام محکوم شد.
در آخرین خبرها از پرونده بزرگترین فساد مالی بعد از انقلاب،12 بهمن ماه 1395وکیل بابک زنجانی از ابلاغ کامل حکم اعدام به او خبر داد. رسول کوهپایه زاده گفت: «پس از تایپ کامل رأی صادره، آن را پرینت گرفته، برای رساندن به شخص بابک زنجانی به دادیار زندان تحویل دادم و تقاضای ارسال به دست موکل را داشتم تا او نیز پس از رؤیت و مطالعه حکم، نظرات و دفاعیات خود را ارائه کند». او همچنین اعلام کرد، به وکالت از موکلم، درخواست اعاده دادرسی و خلاف بین شرعبودن حکم صادره را به مراجع ذیصلاح قضائی تقدیم خواهد کرد، چون به گفته وکیل بابک زنجانی، آن قسمت از حکم دیوان که علم بابک زنجانی را در مقابله با نظام بودن اقداماتش احراز کرده، با توجه به قواعد مسلم فقهی، جای تأمل دارد.