صنعت هوایی در سال ۹۷ شاهد پیشرفت های بسیای از جمله الحاق جنگنده بومی و پیشرفته «کوثر» بود.
سال ۹۷ سال بسیار پرباری برای صنعت دفاعی کشور بوده است؛ یکی از عرصه‌هایی که در سال ۹۷ نتیجه ۴۰ سال تلاش خودباوری و اعتماد به دانش تخصصی در آن نمود عینی پیدا کرد، عرصه هوایی و ساخت جنگنده تمام ایرانی «کوثر» بود. این جنگنده، بسیار پیشرفته و در کلاس روز جهان است و تعجب همگان را از این پیشرفت برانگیخت.
در سال ۹۷ عرصه هوایی، در کنار جنگنده بومی کوثر دستاوردهای دیگری مانند پهباد کمان ۱۲، پهباد «خودکار» اولین پهباد «پهن پیکر» ایرانی، پهباد «سایه» و سامانه‌های آتش نشانی پیشرفته به دست آمد که این عرصه را به یکی از درخشان‌ترین عرصه‌های توسعه کشور تبدیل کرده است.
در ادامه مروری هرچند کوتاه به این دستاوردها داریم:
۱- جنگنده کوثر
۳۰ مرداد ماه سال ۱۳۹۷ با حضور رئیس جمهور و وزیر دفاع، از هواپیمای جنگنده کوثر رونمایی شد. هواپیمای کوثر یک هواپیمای جنگنده پیشرفته با مأموریت پشتیبانی نزدیک هوایی است که به صورت کاملاً بومی ساخته شده است و ایران را در زمره معدود کشورهای دارای فناوری طراحی و ساخت هواپیمای جنگنده با سامانه‌های اویونیک و کنترل آتش نسل ۴ قرار داده است.
ویژگی‌های فنی
این هواپیما در ۲ نوع تک کابین و دو کابین قابل تبدیل خواهد بود که نوع دوکابینه علاوه بر قابلیت رزمی، برای آموزش خلبانان در مرحله پیشرفته کاربرد دارد.
از مهمترین اتفاقاتی که در پروژه کوثر رخ داده، می‌توان از نصب «موتور توربوجت بومی اوج» روی جنگنده کوثر نام برد؛ اوج اولین موتور جت ساخت ایران است که همتای موتور J-۸۵ به‌شمار می‌رود و متخصصان کشورمان آن‌قدر به این محصول اطمینان داشته‌اند که حالا آن را برای اولین بار روی یک جنگنده سوار کرده‌اند.
موتور توربوجت ملی اوج، قابلیت عملکرد پروازی تا ارتفاع ۵۰ هزار پا را دارا بوده و مجهز به سامانه‌های متعددی است که در شرایط مختلف عملیاتی و آب‌وهوایی از توانمندی بالایی برخوردار است و قابلیت نصب به‌روی انواع پرنده‌های با وزن برخاست حداکثر ۱۰ تن را داراست.
دستاوردها
ارتقا توان رزم و آموزش خلبانی نیروی هوایی ارتش، بومی‌سازی سامانه‌های اویونیک و کنترل آتش پیشرفته نسل ۴ و سامانه‌های مکانیکی و هیدرولیکی و موتور با به‌کارگیری شبکه گسترده شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌های صنعتی وزارت دفاع، مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی، بهره‌گیری از معماری یکپارچه پیشرفته اویونیک و کنترل آتش با استفاده از شبکه داده دیجیتال نظامی منطبق با نسل ۴، بهره‌گیری از فناوری نمایشگرهای چندمنظوره تمام دیجیتال، بهره‌گیری از کامپیوتر محاسبات بالستیک سلاح و سامانه پیشرفته نشانه‌روی مقابل خلبانان (HUD) به منظور افزایش دقت اصابت سلاح و مهمات، بهره‌گیری از رادار پیشرفته چندمنظوره کنترل آتش جهت بالا بردن کشف اهداف و تهدیدات و همچنین بهره‌گیری از ناوبری دقیق به صورت رادیویی و مستقل و استفاده از سامانه نقشه متحرک هوشمند، مهمترین دستاوردهای تولید جنگنده کوثر محسوب می‌شوند.
چند روز بعد از رونمایی از این جنگنده هوایی، امیر «محمد حسین دادرس» جانشین فرمانده کل ارتش در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «جنگنده کوثر با مشابه‌های خارجی خود قابل قیاس نیست و به مراتب بروز شده و توانمندتر از آنهاست. امروز ما جت‌های جنگی را از صفر تا صد تماماً خودمان می‌سازیم و حتی به اندازه ذره‌ای کم هم نیازمند خارج نیستیم».
به گفته تولید کنندگان، تمام ۱۱ هزار قطعه جنگنده کوثر توسط محققان ایرانی طراحی و تولید شده است.
صرفه‌جویی
با تولید جنگنده کوثر، در کل هواپیما ۱۶ و نیم میلیون دلار و در بخش اویونیک ۷ و نیم میلیون دلار صرفه جویی شد. در پروژه کوثر، ۱۰ دانشگاه برتر کشور، ۷۲ شرکت پیمانکار، ۴۴ شرکت تأمین کننده ۶۳ شرکت دانش بنیان همکاری داشته‌اند.
۲ - «کمان ۱۲» جدیدترین پهپاد ایرانی
«کمان ۱۲» جدیدترین پهپاد ساخت ایران که در نمایشگاه اقتدار ۴۰ و در مصلی امام خمینی (ره) رونمایی شد.
این پهپاد با سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی ۱۰ ساعت قابلیت برخاست از باندهایی با حداقل طول ۴۰۰ متر را دارد.
کمان ۱۲ با شعاع عملیاتی یک‌هزار کیلومتر، قابلیت حمل محموله‌هایی با وزن ۱۰۰ کیلوگرم را دارد و حداکثر وزن آن هنگام برخاست ۴۵۰ کیلوگرم است.
حداکثر سرعت پرواز این پهپاد در سطح دریا ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، سرعت گشت آن ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت و برد پروازی آن یک هزار کیلومتر است.
۳ - «خودکار» اولین پهپاد پهن پیکر ایران
پهپاد «خودکار»، به عنوان اولین پهپاد پهن پیکر یکی دیگر از دستاوردهای صنعت هوایی کشور در سال ۹۷ بود که به مناسبت دهه مبارک فجر و در نمایشگاه اقتدار هوایی نیروهای مسلح رونمایی در پایگاه یکم شکاری شد. این پهپاد از تبدیل جت آموزشی به پهپاد پهن پیکر ساخته شده است.
از قابلیت‌های این پهپاد می‌توان به قابلیت کنترل زمینی، سرعت بالا، وزن سبک و هزینه کم تولید آن اشاره کرد.
۴- سامانه آتش‌نشانی هوایی پیشرفته سنگین
سامانه آتش نشانی هوایی پیشرفته سنگین برای اطفا آتش سوزی‌های گسترده توسط هواپیماهای جت یکی از مهمترین دستاوردهای حوزه صنعتی کشور در سال ۹۷ بود که در سال حمایت از کالای ایرانی و همزمان با ۷ مهر روز آتش‌نشانی و ایمنی، متخصصان صنایع هوایی وزارت دفاع برای نخستین بار در کشور موفق به طراحی و ساخت شده اند رونمایی شد.
فناوری و قابلیت طراحی و ساخت چنین سامانه‌ای در حال حاضر در انحصار کشورهای معدودی قرار دارد. این سامانه به گونه‌ای طراحی شده که آب پرحجمی را در مخازن تحت فشار با جداره‌های نازک نگهداری و حمل می‌کند.
نصب این سامانه بر روی هواپیماهای مختلف سنگین میسر است و با ساخت این سامانه کشورمان می‌تواند با آتش سوزی‌های گسترده و پرحجم با سهولت و قدرت مقابله کند. این دستاورد مهم با مشارکت شبکه همکاران صنعتی و محققان دانشگاهی و حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع به دست آمده است.
۵- شبیه ساز پایه ثابت ارتقا یافته بالگرد ۲۰۶
شبیه سازها امروز به عنوان یکی از وسایل کمک آموزشی مدرن در دنیا محسوب می‌شوند و تمامی کشورهای سازنده بالگردها که دارای بزرگترین فناوری این سیستم هستند با استفاده از همین شبیه سازها بخشی از آموزش‌ها و مهارت‌های خلبانان خود را تکمیل می‌کنند.
امروزه دیگر برای هیچ کشوری مقرون به صرفه نیست که برای آموزش خلبانان از بالگردهای واقعی استفاده کنند زیرا هزینه‌های زیادی دربر دارد و بر این اساس هوانیروز به ویژه طی یک دهه اخیر در زمینه ساخت شبیه سازها اقدامات خوبی را انجام داده است.
از سوی دیگر پرواز با شبیه ساز موجب می‌شود که ما بتوانیم در زمینه مصرف قطعات واقعی بالگرد، عمر واقعی بالگرد و سوخت صرفه جویی کنیم.
استفاده از شبیه سازهای بالگرد زمینه کاهش خطرات و ریسک پذیری، تلفات جانی و مالی و افزایش کیفیت آموزش‌ها را برای دانشجویان خلبانی فراهم می‌کند.
با توجه به اینکه شبیه سازهای بالگرد به صورت نرم افزاری برنامه ریزی شده و قابل اجرا هستند خلبان می‌تواند با استفاده از این شبیه سازها پرواز در شب، هوای مه آلود، بارندگی، برفی و در تمامی شرایط بد جوی را تجربه کند، در صورتی که اگر این پروازها در شرایط واقعی انجام شود هزاران حادثه و اتفاق درکمین خلبانان است.
