براساس اطلاعات پزشکی ویروس کرونا همان آنفلوآنزایی است که جهش یافته و امروز شایع شده بنابراین به هیچ عنوان وحشتناک نیست و حتی عوارض آن کمتر از آنفلوآنزای رایج است، این بیماری ممکن است در هر فردی با علایم خاص بروز کند و اگر افراد کمتر از پنج سال به آن مبتلا شوند، آنتی بادی های قوی تری در بدن آنها تولید می شود، همچنین افراد بزرگسال و سالمند دارای بیماری های زمینه ای خاص مزمن، این بیماری را سخت تر و با علایم بیشتر تجربه می کنند.
بنابراین سالمندان تنها گروه هدف ویروس کرونا نیستند اگر اطرافیان افراد مسن اینگونه اخبار را دنبال می کنند نباید محتوای آن را به این افراد انتقال داد چراکه اضطراب و افسردگی غیرطبیعی می تواند سیستم ایمنی این افراد را دچار اختلال کرده و آنان را مستعد ابتلا به بیماری های جسمی کند و این اضطراب در سالمندان که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند تاثیر بیشتری در تنگی خلق آنان و ایجاد بسترها برای بروز بیماری دارد.
ایجاد آرامش برای سالمندان
یکی از کارشناسان سامانه ارتباطی ۱۴۸۰ بهزیستی استان البرز که با هدف کاهش اضطراب توسط مرکز مشاوره اداره کل بهزیستی فعال شده در این باره معتقد است، سالمندان دیروزی هایی هستند که در روزهای تلخ تر از کرونا جوانی خود را فدای ما کردند و در این روزای سخت بجای ترس و تنش برای آرامش آنها باید جنگید.
دکتر سوسن فرخی ادامه داد: باید هوشیار باشیم ولی نگرانشان نکنیم، نگرانی و اضطراب از ابتلا به بیماری به مراتب از خود بیماری تاثیرات مهلک تری بر سیستم عصبی و ایمنی آنان بجای می گذارد.
وی اضافه کرد: تغذیه سالم برای بالا بردن سیستم ایمنی ، در صورت سابقه بیماری، مراقبت از سلامت جسمانی و پیگیری های پزشکی، برنامه ریزی برای اوقات فراغت، پیاده روی در محیط های خلوت و بدون خطر و در آخر همدلی و همنشینی از جمله توصیه ها دراین زمینه به شمارمی رود.
سرگرمی سالمندان را درخانه فراهم کنیم
کارشناس دیگر صدای مشاوره بهزیستی البرز که از طریق سامانه ارتباطی ۱۴۸۰ برای مشاوره روانشناسی در خصوص ویروس کرونا به مردم خدمت می کند گفت: سالمندان امروز همان مادران و پدرانی هستند که با سختی فراوان اما با عشق فرزندان خود را بزرگ کرده اند.
منیره مهدی پور افزود: سالمندان سرمایه های ارزشمندی هستند و در این شرایط و با توجه به شیوع ویروس کرونا بسیار شنیده می شود که سالمندان بیشترین آمار تلفات هستند بنابراین باید توجه داشته باشیم این سخنان و تکرار آنها تاثیر منفی بر روحیه سالمندان و تضعیف سیستم بدنی شان دارد که به دنبال آن ریسک ابتلا به این بیماری را بالا می برد.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی ادامه داد: بنابراین برای کاهش استرس لازم است این جملات بکار برده شود که افرادی در سالمندان ریسک ابتلای بیشتری دارند و به بیماری های زمینه ای شدیدی مبتلا هستند با رعایت اقدامات پیشگیرانه خطر ابتلا پایین خواهد بود.
مهدی پور گفت: بهتر است از سالمندان بخواهیم فعالیت های لذت بخش سابق را در خانه انجام دهند یا تفریحاتی مثل شطرنج، حل جدول، اشپزی غذای مورد علاقه، مطالعه کتاب و تمرینات تنفس عمیق را انجام دهند تا همچنان روحیه شاد و بهداشت روان خود را حفظ کنند.
استرس کرونا را از سالمندان باید دور کرد
هچنین سمانه ناصحی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و کارشناس صدای مشاور بهزیستی استان البرز درادامه گفت: استرس را می توان هر عاملی تعریف کرد که در تمامیت زیست شناختی ارگانیسم اختلال بوجود می آورد و شرایطی ایجاد کند که ارگانیسم از آن پرهیز می کند.
وی افزود: بیماری‌های مزمن و کاهش توانایی جسمی افراد در دوران سالمندی، اختلال در خواب، مراقبت از همسر بیمار، تغییر شرایط و محل زندگی، ترس از وابستگی به دیگران، ترس از مرگ و حمایت نشدن از جمله عواملی است که باعث ایجاد اضطراب و استرس افراد در دوران سالمندی می‌شود.
ناصحی گفت: عوامل استرس زا بر حسب شدت به سه دسته می توان تقسیم کرد که یکی از آنها استرس های توفنده مانند سیل و زلزله است که گروھی از مردم یا ھمه جامعه را ھمزمان فرا می گیرند.
وی خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی شیوع بیماری کرونا را می توان به عنوان یک استرسور توفنده در نظر گرفت و متخصصان بهداشت روان باید به تاثیرات آماج اخبار بیماری مذکور و سلامت روان سالمندان توجه ویژه ایی کنند.
ناصحی ادامه داد: از اثرات استرس بر سالمندان می توان به پاهای سرد و مرطوب، افزایش تعداد و سرعت تنفس، احساس ضعف و خستگی، سیاهی رفتن چشم، احساس گزگز در انتهاها، سردردهای تنشی، سایش دندان ها روی هم، لرزش دست ها و دردهای عضلانی، مشکلات گوارشی (کاهش اشتها، حالت تهوع، نفخ شکم، استفراغ، سوزش معده، یبوست و گاهی اسهال) و مشکلات ادراری (کاهش حجم ادرار و افزایش تکرر ادرار). بی خوابی، کابوس های شبانه، کاهش حافظه، کاهش تمرکز (بی توجهی)، احساس خستگی، ترس و دلهره، کاهش اعتماد به نفس و سایر رفتارهای پرخاشگرانه نام برد.
وی تاکید کرد: بنابراین ضروری است تا خانواده ها و مراقبان سالمند از روشهای کاهش استرس آنان در این برهه زمانی آگاهی و تلاش برای اجرای آن را داشته باشند.
این کارشناس مرکز مشاوره بهزیستی استان البرز گفت: ازسوی دیگر باید وقتی سالمندان به کمک نیاز دارند، از درخواست آنان کوتاهی نشود، درباره احساسات و نگرانی هایشان صحبت و با استفاده از وسایل کمکی مثل عصا، دندان مصنوعی، سمعک، عینک آنان را در انجام راحت تر کارها کمک کرد تا احساس توانمندی در امور شخصی را در خود افزایش دهند.
وی افزود: خواندن نماز و دعا در آرامش قلبی و روحی سالمندان بسیار موثر است بنابراین باید به هر کاری که مورد علاقه شان است و از آن لذت می برند بپردازند.
ناصحی اظهارداشت: به طور منظم با آنان به ورزش هایی که به آنها علاقه دارند، بروید تمرین های بدنی منظم، علاوه بر آثار خوبی که بر سلامت جسم دارد، سلامت ذهن را نیز افزایش می دهد و در کاهش فشارهای زندگی موثر است.
وی یادآورشد: سیگار و موادمخدر بسیار مضرهستند و کمکی در کاهش استرس نمی کنند بنابراین باید از سالمندان خواست تا تا احساس خوب «مفید بودن» را از دست ندهند.
این کارشناس تاکید کرد: گوش دادن به موسیقی آرامش بخش می تواند به کاهش ترس و اضطراب در سالمندان کمک کند.
سلامت و بهداشت روان سالمندان مورد توجه قرار گیرد
معصومه عباسی زاده معاون پیشگیری بهزیستی استان البرز نیز گفت: واقعیت بیماری کرونا، خیلی کمتر از شوک و استرس وارد شده به جامعه می‌باشد، در واقع این بیماری می تواند تمام گروه های سنی را درگیر کند اما کسانی که سیستم ایمنی بهتری دارند بهتر می توانند شرایط بیماری را گذرانده و از آن عبور کنند، این موضوع شامل سالمندان نیز می شود.
وی تاکید کرد: پس اگر در منزل سالمندی است باید به نکات ویژه‌ای از جمله پیشگیری از بحرانها، برخورداری از میزان سلامت فکر و روان توجه داشت.
عباسی زاده گفت: اضطراب می‌تواند بر روی سیستم ایمنی اثر منفی داشته باشد و بدنمان را در برابر بیماری‌ها ضعیف کند و به رفتارهایی که کمک کننده نیستند دامن بزند چراکه امروزشاهد آن هستیم رسانه ها و شبکه های اجتماعی این اضطراب و تشویش را بیشتر می‌کند.
راه های نگهداری سالمندان در فضای کرونایی
معاون پیشگیری بهزیستی استان البرز یادآورشد: سعی کنید دنبال اطلاعاتی باشید که دقیق گزارش می‌شود و این اطلاعات را از منابع معتبر، مثل سازمان جهانی بهداشت، وزارت بهداشت و سایت های علوم پزشکی بگیرید.
وی ادامه داد: اخبار و خبرهای اضطراب آور پخش نشود و باید مراقب اطرافیان و عزیزانمان باشیم و بدانیم این اولین بیماری واگیر دار و آخری هم نیست، ازسوی دیگر کشنده ترین بیماری هم نیست.
عباسی زاده تاکید کرد: یاد بگیریم با شنیدن و خواندن اخبار مربوط به کرونا و نگرانی از مبتلا شدن به این بیماری، سطح استرس و اضطراب خود و اعضای خانواده را بالا نبریم و بجای آن، به فکرتقویت سیستم ایمنی بدن خود باشیم.
وی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که وضعیت فعلی کشور ما بحرانی نیست و در واقع وضعیت های مختلف در این مورد می تواند طیفی از ( اضطرار , بحران و فاجعه ) باشد و وضعیت فعلی کشور ما شرایط اضطرار است. سوال این است در شرایط اضطرار چکار باید کرد ؟ باید به مراکز و مراجع درمانی اعتماد داشت اما باید تمهیدات لازم را نیز انجام داد . در شرایط اضطرار کلید آمادگی است اما چگونه آماده باشیم ؟ در این شرایط همهنسبت به سلامت خود و اطرافیان ماموریت داریم.
تهیه غذاهای مناسب برای سالمندان
عباسی زاده گفت: پس برای آماده کردن اعضا خانواده و به ویژه سالمندان و حفظ روحیه آنان باید از طریق سشتن دستها، خوردن غذا در منزل، تغذیه خوب، خواب خوب، تقویت سیستم ایمنی با استفاده از غذاها،میوجات و سبزیجات تازه اقدام کرد.
وی خاطرنشان کرد: ازسوی دیگر باید باید از طریق دعا کردن سالمندان برای خودشان و برای دیگران، داشتن بخشش نسبت به خود و نسبت به دیگران ، شکر گذاری از خداوند و از دیگران، ارتباط عاطفی با اطرافیان را حفظ کرد اما نه با دیدار حضوری آمادگی روحی برای مقابله با ویروس کرونا داشت.
معاون پیشگیری بهزیستی استان البرز اضافه کرد: باید به سالمندان گفت از خود نترسند چراکه بسیاری از ترس ها منشا واقعی درستی ندارد و کلماتی است که در ذهن می آید،
و ازسوی دیگر اخبار و اطلاعات فضای مجازی را لازم نیست در دسترس سالمندان قرار دهیم چون بسیاری از آنها واقعیت ندارند و فقط افکار را مشوش می کنند.
وی از خانواده ها خواست تا اجازه دهند سالمندان درباره ترسها و نگرانیهایشان صحبت کنند چراکه صحبت کردن می تواند در کاهش بار منفی استرس ها مفید باشد.
عباسی زاده ادامه داد: داشتن استرس ، تغذیه بد،افکار نا کارآمد، سیستم ایمنی را ضعیف می کند در این صورت هر کس با هر سن و سالی می تواند در معرض خطر باشد و عکس آن نیز صادق است.
نکته پایانی
باید حواسمان باشد اینکه می گویم کرونا فقط درمیان سالمندان و افراد بیمار منجر به مرگ می شود جمله ای بسیار تاثیرگذار است که باعث آزار این قشر مهم جامعه می شود چراکه سالمندی شاید خیلی از اعضای بدن را از کار بیندازد ولی احساسات در افراد سالمند همچنان به قوت خود باقی است.
بر اساس سرشماری صورت گرفته در سال ۱۳۹۵ جمعیت استان البرز ۲ میلیون و ۷۱۲ نفر تخمین زده شده که از این تعداد ۲۴۱هزار و ۷۷۵ نفر سالمند ۶۰ سال به بالا هستند که از این تعداد ۱۱۹ هزار و ۸۲۵ نفر خانم و ۱۲۱ هزار و ۹۴۶ نفر مرد هستند.
امید به زندگی در استان البرز برای مردان ۷۴.۴ و برای زنان ۷۸ سال است، طالقان پیرترین شهرستان البرز با ۱۸ درصد و اشتهارد ۳.۴درصد جوانترین شهرستان این استان است.
همچنین ۶ هزار سالمند زیر پوشش نهاد حمایتی کمیته امداد امام خمینی (ره) استان البرز در قالب طرح پیشگیری از کرونا از خدمات بهداشتی بهره مند شدند.
ویروس کرونا که رسما کووید- ۱۹ نام دارد، نخستین بار در شهر ووهان چین شناسایی شد تاکنون به بیش از ۵۰ کشور سرایت کرده و سازمان بهداشت جهانی را برآن داشته است تا وضعیت فوق العاده اعلام کند.
طبق آمار رسمی تا روز گذشته ۱۶ اسفند ماه ۴۷۴۷ نفر در ایران به ویروس کرونا مبتلا شدند که از این تعداد ۹۱۳ نفر بهبود یافته و ۱۲۴ نفر نیز فوت کرده اند.
طبق جدیدترین آمار اعلام شده، در استان البرز تعداد مبتلایان به ویروس کرونا ۱۸۰نفر اعلام شده است.
شمار جانباختگان ویروس کرونا در البرز ۱۲ نفر بوده است.
