گروه اقتصاد و درآمد: یک کارشناس بازار سرمایه با بیان این ادعا که حضور آقای عشقی و ادامه کار ایشان در شرایط فعلی، بدترین ضربه را به بازار سرمایه زده است، اظهارداشت: با دستکاری هایی که بازارگردان ها و الگوریتم ها انجام می دهند، معاملات به طور کلی از روند عادی خارج شده و شکل سفته بازانه به خود گرفته است. حتی اجازه می دهند بسیاری از سهم های زیان ده و کوچک و با P بر E های بالا، پروژه شوند! عملا همه را به سمت این سوق می دهند که سفته بازی و خرید گروهی انجام دهند. این بدترین ضربه را به شکل سرمایه گذاری بازار سرمایه می زند.
امین بیگانی در گفتگو با خبرنگار جماران، با بیان اینکه از حدود شهریورماه، بازار با یک ریز موج صعودی، حرکت خوبی را شروع کرد، مهر ماه بازار اصلاح کرد و از آبان و آذر دوباره شاهد رشد خوب بازار بودیم و که شاهد موج سه ریز موج صعودی بودیم، خاطرنشان کرد: در دی ماه، انتظار این بود که بازار اصلاح زمانی و کمی قیمتی داشته باشد. چون پنج موج صعودی را تا حدودی تمام کرده بودیم. انتظار این بود که از هفته سوم دی ماه، شاهد این باشیم که بازار بهتر عمل کند و ارزش معاملات بالا برود. عملا نیز ارزش معاملات دوباره رشد کرد و در آذرماه به بالای هشت همت رسید. در حالی که در اصلاح زمانی دی ماه، به کف 5 همت رسیدیم.
وی یادآور شد: انتظار این بود که دوباره ارزش معاملات به بالای 6 تا 7 همت برگردد که این اتفاق در هفته سوم دی ماه افتاد، اما عملا ریسک ها و تحولات منطقه ای و تنش هایی که با برخی کشورهای همسایه شاهد بودیم، و دستکاری دوباره دولت در جیب سهامداران و شرکت های پالایشی، درکاهش ارزش معاملات و منفی بازار تاثیرگذار بود. ترس این اتفاقات فشار فروش در بازار را رقم زد و عملا در هفته اول بهمن ماه، بازار منفی شد. حتی کندل های منفی سنگینی هم شاهد بودیم.
با توجه به رشد دلار، انتظار رشد بازار در میان مدت وجود دارد
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در هر حال، فارغ از تمام هیجانات کوتاه مدت، رشد بازار شدیدا به رشد دلار وابسته است. دلار در بازار آزاد هم اکنون به 55هزار تومان و بیشتر از آن هم رسیده است. حتی با کمی اصلاح و عقب نشینی، احتمال اینکه رشد دلار ادامه دار باشد وجود دارد. این شرایط می تواند در میان مدت، بازار را در سیکل رشدی خود قرار دهد. بنابراین، اگر نوسانات کوتاه مدت را در نظر نگیریم، در میان مدت با توجه به رشد دلار و بحث تجدید ارزیابی ها،انتظار رشد بازار اتفاقی ناگزیر است.
به خط کف حمایتی ارزش دلاری بازار خورده ایم
بیگانی با بیان اینکه ارزش دلاری شرکتهای بازار سرمایه به حدود 157میلیارد دلار با حساب دلار آزاد رسیده است، گفت: کفی که به طور معمول بازار آن را ساخته، بین 155 تا 160 است. این کف های کوتاه مدت در 10 سال گذشته، نموداری شکل داده و اکنون ما دوباره به خط کف این نمودار خورده ایم. ارزش دلاری بازار در محدوده حمایتی کف خود قرار گرفته است.
وی ادامه داد: مجموع سود چهار فصل اخیر بازار، حدودا 1370همت شده که با دلار نیمایی حدود 40 میلیارد دلار می شود. ارزش بازار اکنون 8 هزار و 500 همت است و است و با دلار آزاد حدود 157 میلیارد دلار می شود. این به معنی این است P بر E بازار از نظر دلاری و با فهم دولت که می گوید محصولاتتان را با دلار نیمایی بفروشید اما من در بازار آزاد شما را با دلار آزاد می شناسم، به زیر 4 رسیده است.
این کارشناس بازار سرمایه در تشریح علل عدم رشد مناسب در بازار سرمایه، اظهارداشت: کاهش ارزش دلاری بازار در حالی اتفاق افتاده است که در این چند سال، افزایش سرمایه سنگینی انجام شده، عرضه اولیه سنگینی از سوی هلدینگ ها و شرکتهای بزرگ در بازار اتفاق افتاده و طرح های توسعه ای بزرگی در بازار به سرانجام رسیده است. همه اینها می توانست ارزش بازار را بالاتر از آنچه که اکنون است، ببرد و رشد دهد. اما به دلایل متعددی هنوز ارزش دلاری بازار نسبت به رشدی که باید داشته باشد، بسیار کمتر است.
ارزش دلاری بازار به کمترین مقدار در 4سال اخیر خود رسیده است
متاسفانه نمودار ارزش دلاری بازار، می تواند حتی کف های پایین تری را هم ببیند
وی با بیان اینکه ارزش دلاری بازار به کمترین مقدار در 4سال اخیر خود رسیده است، توضیح داد: با شرایط فعلی، که رشد دلار ادامه دارد و بازار رشد نمی کند و حتی کاهش هم دارد، متاسفانه نمودار ارزش دلاری بازار، می تواند حتی کف های پایین تری را هم ببیند. ارزش دلاری بازار در آبان ماه سال گذشته، بعد از مدتها رکود به محدوده 130 تا 135 میلیارد دلار رسیده بود. که بعد از آن، شاهد رشد خوبی در بازار بودیم و سهم ها بین 100 تا 300 درصد رشد داشتند. حتی در همین محدوده زمانی و در سال 1402، نزدیک به 80 همت فقط عرضه اولیه داشتیم.
تولید روزانه 6همت نقدینگی جدید توسط بانکها
بیگانی توجه به ابعاد اقتصادی، سیاسی و روانی را برای تشریح وضعیت بازار سرمایه ضروری دانست و یادآورشد: متاسفانه هنوز رشد نقدینگی و روند تورم در کشور ادامه دارد. نقدینگی رو به بالا است و صحبت از روزانه تولید 6همت نقدینگی جدید توسط بانکها و کسری بودجه و اتفاقات دیگر می شود. کسری بودجه هنوز ادامه دارد و این شرایط خود تولید نقدینگی می کند. از سوی دیگر، تراز تجاری کشور منفی است و صادرات نفت به راحتی انجام نمی شود. درآمد دلاری کمتر شده و همان ها هم وصول نمی شوند.
این کارشناس بازار سرمایه ضمن بررسی علل سیاسی متاثر در بازار سرمایه از جمله چشم انداز مبهم توافق با کشورهای غربی و پیامدهای درگیری حماس و اسرائیل و همچنین افزایش تنش ها در یمن و قوت گرفتن حضور ترامپ در انتخابات و ریاست جمهوری آمریکا، گفت: این شرایط، فضای روانی مثبتی را ایجاد نکرده است و با توجه به انتظارات تورمی موجود، مردم نسبت به آینده خوش بین نیستند. حاشیه های پیرامون انتخابات و و چالشهای اخیر اقتصادی نیز از مسائل مهمی است که مورد توجه قرار گرفته اند.
علل خروج پول از بازار سرمایه
شاهد فروش سهام برای سرمایه گذاری در بازار طلا و دلار هستیم
وی درباره علل خروج پول از بازار سرمایه نیز خاطرنشان کرد: معمولا نسبت سیکل حرکتی بازار سرمایه به دلار، با تاخیر زمانی انجام می شود. عده ای سریعا این سیکل زمانی را متوجه می شوند و وقتی می بینند دلار در حال افزایش است و در بازار رشدی ایجاد نشده، سهامشان را می فروشند و به نسبت سرمایه ای که دارند، در بازارهای دیگر، مانند سکه، دلار، صندوق های طلا، خودرو و مسکن سرمایه گذاری می کنند تا از رشد آنها منتفع شوند و آنها که در هر دو بازار فعال هستند، باز به داخل بازار برمی گردند. بی اعتمادی به بدنه دولت و تیم اقتصادی اما بدترین ضربه را به بازار سرمایه زده است و سرمایه گذاران زیادی را به خروج از بازار ترغیب کرده است ، از طرفی دستکاری در روند معاملات و فعال بودن الگوریتم ها و اشتباهات پی در پی رییس سازمان بورس ، ضربه بدی به اعتبار رکن اقتصادی کشور یعنی بازار سرمایه زده است.
برخلاف شعارهای دولت، هیچ حمایت درستی از بازار سرمایه نمی شود
دست در جیب سهامداران می کنند
بیگانی با بیان اینکه از یک سو اتفاقات منطقه، تنش های کشورها و جنگ ، ریسک بازار را بالا برد و از سوی دیگر شاهد دست اندازی دولت در جیب سهامداران هستیم که هر دو به بازار ضربه زدند، اضافه کرد: برخلاف شعارهایی که دولت داده و متاسفانه هنوز هم وزیر اقتصاد آنها را مطرح می کند، هیچ حمایت درستی از بازار سرمایه اتفاق نمی افتد. نه تنها هیچ حمایتی صورت نمی گیرد، بلکه متاسفانه دست در جیب سهامداران می کنند. همین وضعیت باعث شده بی اعتمادی در بازار به شدت افزایش پیدا کند.
دولت بیش از 2هزارمیلیارد تومان از جیب سهامداران شرکتهای پالایشگاهی برداشت!
وی گفت: با آخرین دستکاری که دولت انجام داد، عملا جیب شرکتهای پالایشگاهی را زد و نزدیک به 2هزارمیلیارد تومان از جیب سهامداران این شرکتها برداشته شد. قیمت نماد «شبندر»، پالایشگاه بندرعباس، نزدیک به هزارتومان است و به نظر می رسید تا قبل از دستکاری دولت، برای امسال نزدیک به 250 تومان سود بسازد، و P برE چهار داشت. سهم ظرف سه سال، با سود دهی به اندازه کل قیمتش به سهامدار سود پرداخت می کرد. اما اکنون با این دستکاری، نمی توان با اطمینان نسبت به آینده آن صحبت کرد و تحلیل مناسبی در اختیار سرمایه گذار قرار داد تا به جای بردن پول به بازار های موازی مخرب ، پول را به سمت سرمایه گذاری مناسب در بورس بیاورد.
در میان مدت، رشد بازار اتفاق خواهد افتاد
وی با تاکید بر اینکه در هر حال، در میان مدت رشد بازار اتفاق خواهد افتاد، گفت: افزایش قیمت دلار آزاد باعث افزایش درخواست خرید در بورس کالا شده است به طوری که مثلا در هفته اول بهمن ماه شاهد بودیم که نماد «کچاد»، حدودا 70 هراز تن سنگ آهن، تحویل 18 بهمن برای فروش گذاشت. بعد از مدتها، 132 هزارتن تقاضا به دلیل رشد قیمت دلار ایجاد شد. تا قبل از این، معاملات تا حدودی سر به سر بود. اما بعد از رشد دلار، شاهد این بودیم که افزایش تقاضا در بورس کالا هم شدید شد. همین مساله باعث رشد 4.5درصدی قیمت به ازای هر کیلوگرم فروش محصول شد. این افزایش تقاضا و رشد قیمت را در شرکتهای دیگر بورس کالا از جمله «فملی» هم شاهد بودیم. اینها در گزارش ماهانه شرکتها خود را نشان می دهند که باعث افزایش سودآوری بازار و رشد احتمالی سهم های مدنظر خواهد شد.
پشت تریبون ها حمایت می کنند اما در واقعیت، جیب و اعتماد سرمایه گذاران را می زنند
سکوت مدیران صندوقها و شرکتهای بزرگ، وضعیت را بدتر کرده است
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این انتقاد که هر لحظه امکان دارد دستکاری جدیدی انجام دهند و بخش نامه تازه ای بدهند، ادامه داد: شاهد هیچ حمایتی از بازار نبودیم. با دستکاری و عدم ثبات قوانین، اعتماد مردم را از بین برده اند. با اینکه پشت تریبون ها حمایت می کنند اما در واقعیت، جیب و اعتماد سرمایه گذاران را می زنند. از سویی سکوت مدیران صندوقها، هلدینگ ها و شرکتهای بزرگ سرمایه گذاری داخل بازار هم مزید بر علت شده؛ در صورتی که مدیران این شرکتها باید مدافع منافع سهامداران خرد و منافع شرکت های خودشان باشند. باید با هماهنگی هم شکایت حقوقی ثبت کنند و با درخواست جلساتی، پیگیری هایی انجام دهند که این اتفاقات تکرار نشوند.
بیگانی با بیان اینکه متاسفانه شاهد سکوت این مدیران هستیم و آنها نگران هستند که مناصب خود را از دست بدهند و یا با مجوزهایی که می خواهند دریافت کنند، موافقت نشود، تاکید کرد: این وضعیت، شرایط را بدتر کرده است. به صورت عادی هم بازار سرمایه در کشور ما ریسک های متعددی دارد، اکنون باید ریسک یک دولت دستکاری کننده در تمام بخش نامه ها را هم به جان بخرد. روشن است که در این شرایط، مردم از بازاری که عملا باید کمک کند تا باعث پویایی و رشد اقتصادی شود، فراری می شوند. نباید فراموش کرد که در دو ، سه مورد پذیره نویسی اخیر بازار سرمایه، بالاتر از چند هزار میلیارد تومان از بازار بورس جمع و به شرکتها تزریق شد. شرکتهایی که دستگاه خریدند، اشتغال ایجاد کردند و با همین روش خط تولید شرکتی راه انداخته شد که می تواند صادرات کند و ارزآوری داشته باشد. کدام بازار مالی در ایران این گونه عمل می کند! آیا دلال طلا و سکه اکنون به کشور کمک می کند یا آنکه در بورس سرمایه گذاری می کند!
نقدینگی با کارشکنی، دستکاری و بی قانونی دولت در بازار سرمایه، به سمت بازارهای موازی و مخرب می رود
این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: متاسفانه شاهد هستیم رشد نقدینگی که می تواند با اهرم بورس باعث پویایی اقتصاد شود، با کارشکنی، دستکاری و بی قانونی دولت به سمت بازارهای موازی و مخرب می رود. دولت شرایط بازار را ناامن کرده است.
قول حمایت از بازار سرمایه دادند، اما با مداخلاتشان، وضعیت را بدتر کردند
حتی نمی دانستند مفهوم شعارهایی که می دهند چیست
بیگانی با اشاره به اظهارات رئیسی، در خرداد 1400 که گفته بود بازار بورس و مسائل آن مانند نرخ گذاری و دامنه نوسان را نمی توان دستوری اداره کرد و باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود، گفت: قول حمایت از بازار سرمایه دادند، اما با مداخلاتشان، وضعیت را بدتر کردند. فقط شعار دادند. متاسفانه اکنون روشن شده که آنها حتی نمی دانستند مفهوم شعارهایی که می دهند چیست و چه باید بکنند، اما شعارهایی پوپولیسیتی دادند و وضعیت را بدتر کردند. در واقع بدترین رئیس سازمان بورس را در زمان بدترین دولت شاهد بوده ایم.
با الگوریتم ها و بازارگردان ها به بازار جهت داده می شود
اکثر روزها بازار به سمت فروش هل داده می شود
بازارگردانها هم به دلایل مختلف از بازار نوسان می گیرند و سوء استفاده می کنند
وی افزود: از یک سو دستکاری در بازار وجود دارد و از سوی دیگر با الگوریتم ها و بازارگردان ها هم به آن جهت داده می شود. برای کسی که پای تابلو می نشیند و روزانه آن را می بیند، مشخص است که الگوریتمها به طور روزانه فعال هستند. در روزهایی طرف خرید نشسته اند و در روزهایی طرف فروش. اکثر روزها هم متاسفانه بازار به سمت فروش هل داده می شود. بازارگردانها هم به دلایل مختلف از بازار نوسان می گیرند و سوء استفاده می کنند. به همین دلیل است که دستکاری دولت در بازار مشهود است.
رئیس سازمان بورس عملکرد ضعیفی از خود نشان داده است
در اغلب موارد نتوانسته از منافع سهامداران حمایت کند
این تحلیلگر بازار سرمایه ابراز عقیده کرد: آقای عشقی، رئیس سازمان بورس هم در سالهای گذشته عملکرد ضعیفی از خود نشان داده است. متاسفانه او نمی تواند در برابر خواسته های اضافه دولت ایستادگی کند. آقای عشقی در اغلب موارد نتوانسته از منافع سهامداران حمایت کند. در صورتی که وظیفه ایشان همین است. با اینکه عنوان می کند وظیفه من جمع آوری نقدینگی برای طرح ها است، اما در واقع وظیفه ایشان حفظ پویایی و شادابی بازار است. ایجاد حس اعتماد به بازار است که باعث می شود پولها برای سرمایه گذاری جذب شوند. اگر نتوانند سرمایه جمع کنند و مردم را به آن جلب و سلامت بازار را حفظ کنند، پولی هم جمع نمی شود که بتوانند با آن طرح توسعه فعال کرد یا جذب نقدینگی انجام داد.
معاملات از روند عادی خارج شده و شکل سفته بازانه به خود گرفته است
همه را به سفته بازی و خرید گروهی سوق می دهند
بیگانی با بیان این ادعا ک حضور آقای عشقی و ادامه کار ایشان در شرایط فعلی، بدترین ضربه را به بازار سرمایه زده است، اظهارداشت: با دستکاری هایی که بازارگردان ها و الگوریتم ها انجام می دهند، معاملات به طور کلی از روند عادی خارج شده و شکل سفته بازانه به خود گرفته است. حتی اجازه می دهند بسیاری از سهم های زیان ده و کوچک و با P بر E های بالا، پروژه شوند! عملا همه را به سمت این سوق می دهند که سفته بازی و خرید گروهی انجام دهند. این بدترین ضربه را به شکل سرمایه گذاری بازار سرمایه می زند.
نمی توان به اقتصاد دستور داد
وی تاکید کرد: اگر دولت هنوز هم قصد دارد بازار را در کف نگه دارد، باید بداند مطمئنا نمی تواند اقتصاد را دستوری پیش ببرد. آنها سعی می کنند قیمت دلار را کنترل کنند و برای آن هزینه هم می کنند، اما وقتی دلار زیر ارزش ذاتی می ماند، خریدار آن را می خرد و عاقبت آن فنر از کنترل خارج می شود. نمی توان به اقتصاد دستور داد. وقتی بازاری زیر ارزش می ماند، خریداران ارزش ذاتی را تشخیص می دهند و آنها که پایین نگه داشته شده اند را پیدا می کنند. شاید بتوانند چند ماه بازار را به همین شکل حفظ کنند، اما بعد از آن، پولی که وارد شده کار خود را می کند. هر بازاری چنین شرایطی را دارد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه کنترل کوتاه مدت، صرفا باعث بی اعتمادی دوباره فعالین بازار به بورس می شود و نقدینگی را از بازار خارج می کند و به سمت بازارهای موازی مانند طلا، دلار و خودرو و مسکن می کشاند، یادآورشد: اکنون شرایطی پیش آمده که خیلی ها به این سمت می روند. چرا که می بینند تنها بازاری که زور دولت به آن می رسد، بازار بورس است.
بیگانی در عین حال، گفت: با این حال در بلندمدت هیچ کس نمی تواند هیچ بازاری را زیر ارزش ذاتی خود نگه دارد. بالاخره بازار حرکت خود را شروع می کند اما بازار می توانست بسیار پرعمق تر و بهتر باشد و ارزش معاملات می توانست اکنون بالای 10 یا 15همت باشد. دولت با شادابی بازار سرمایه می توانست نقدینگی زیادی را جذب و طرح های توسعه ای زیادی را پیش ببرد. ورود نقدینگی به بازار سرمایه، برعکس بازارهای موازی، هیچ گاه باعث تورم و ضرر زدن به مردم و اقتصاد نمی شود و اگر خوب از آن استفاده شود رشد بازار سرمایه باعث شکوفایی تولید و بازار می شود.
پیشنهاد به سرمایه گذاران و فعالان در بازار سرمایه
اکنون وقت سبد چیدن است
بیگانی در ادامه گفت و گوی خود با جماران ضمن ارائه پیشنهاداتی به سرمایه گذاران و فعالان در بازار سرمایه، افزود: اکنون وقت سبد چیدن است و باید سرمایه گذاری درست در شرکتهای درست انجام شود. پیشنهاد می کنم قسمتی از سرمایه را سمت شرکتهای دلاری و صادرات محور، مانند پتروشیمی ها، فلزی ها و شرکتهای کوچک صادراتی، از جمله معدنی ها؛ روی، آلومینیوم و از این دست شرکتهای دلاری و صادراتی ببرند.
وی ادامه داد: بعد از آن درصد کمتری هم برای شرکتهایی که تجدید ارزیابی سنگین در پیش دارند مدنظر قرار دهند. یکی از شتاب دهنده ها و حرکت دهنده ها در سال آینده، احتمالا شرکتهایی خواهند بود که تجدید ارزیابی سنگینی خواهند داد. شرکتهایی که زیر ارزش ذاتی هستند و البته صورت های مالی خوبی هم دارند و شرکتهای استخوان دار بازار هستند اما از طرفی می توانند با تجدید ارزیابی روند بهتری بگیرند.
انتظار این است که تا پایان شهریور و مهر 1403، شاهد رشد بسیار خوبی در بازار سرمایه باشیم
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه سهامداران قسمتی از سبدشان را حتما برای صندوق ها در نظر بگیرند، توضیح داد: صندوقهایی که صندوق سهامی و یا صندوق کالایی و طلا هستند، قابل توجه هستند. صندوق های سهامی این مدت، عملکرد خوبی داشتند. آنها که حرفه ای بازار نیستند و می خواهند سرمایه گذاری خوبی انجام دهند صندوق های سهامی که در چند سال گذشته مدیریت و عملکرد خوبی داشته اند و توانسته اند روند بهتری نسبت به بازار داشته باشند را مدنظر بگیرند.
بیگانی گفت: شرکتهای سرمایه گذاری و هلدینگهایی که NAV آنها اکنون زیر 40 درصد است می توانند مورد توجه قرار گیرند. نسبت P برNAV آنها ارقام خوبی دارند. می توانند بخشی از سرمایه شان را در این گروه قراردهند. در مجموع، سرمایه گذاران با توجه به نسبت ریسک و استراتژی سرمایه گذاری خود می توانند در این چهار گروه سرمایه گذاری کنند. بازار در کوتاه مدت شاید اذیت کند، اما انتظار این است که تا پایان شهریور و مهر 1403، شاهد رشد بسیار خوبی در بازار سرمایه باشیم.
