درست یک ماه پیش بود که با فهرست بلند بالایی از مایحتاج منزل به فروشگاه محله مان رفتم، «حاج احمد» صاحب مغازه نگاه معناداری به اقلامی که نیاز داشتم انداخت.«بیا باباجان، خودت برو هر چه خواستی از قفسه ها بردار». مشتری ها همیشه از اخلاقش تعریف می کردند، عین خیالش نبود که برای یافتن جنسی که می خواهیم همه قفسه های مغازه اش را به هم بریزیم، همیشه یا مشغول مطالعه کتاب بود یا روزنامه و فقط وقتی مشتری ها می خواستند حساب و کتاب کنند سرش را بلند می کرد و کارشان را راه میانداخت.
همه این خاطرهها وقتی از ذهنم عبور کرد که خود را پشت یک میز بزرگ دیدم، میزی که حاج احمد چند روزی است جلوی مغازه اش گذاشته و راه را بسته است، « مشتری گرامی، لطفا با فاصله یک متر از هم در صف منتظر بمانید، فهرست خریدهایی که نیاز دارید بدهید و آنها را تحویل بگیرید، پرداخت حساب خود را فقط با کارتخوان انجام دهید». درست حدس زدم، حاج احمد؛ کاسب مهربان و مردم دار محله، دست بکار شده تا به سهم خود کرونا را از پا در بیاورد.
برایم جالب بود که کنار کارتخوان مایع ضدعفونی کننده و یک جعبه دستمال کاغذی هم گذاشته بود، انگار حواسش به همه چیز هست تا مبادا کرونا خراشی بر تن مشتری های چندین و چند ساله اش بیندازد.
چروک های ریز و درشت پیشانی اش حواس آدم را از ماسک گنده ای که زده پرت می کند، انگار این ها همان خط و نشانی است که یک پیر سالخورده اما پرتجربه برای کرونا کشیده است.
نظیر «حاج احمد» ها در اصفهان بسیار است. در روزهایی که کرونا به یک اپیدمی تبدیل شده و جان همه را تهدید می کند، بسیاری از کاسب ها و مغازه دارهای اصفهانی نیز، تلاش میکنند برای مقابله با این بیماری تاثیرگذار باشند.
در این میان برخی کسب و کار خود را تعطیل کردند و در خانه نشستند و شماری دیگر تمهیداتی اندیشیدند که تا می توانند راه های انتقال این بیماری را ببندند.
اصفهان، که هیاهوی دلچسب بازارهایش از روزگارانِ کهن تا به امروز زبانزد جهانیان است، در روزهای پایان سال درگیر کروناست، چیزی شبیه به یک حمله، به یک جنگ که در آن هر شهروند می شود رزمنده تا در این میدان پرمخاطره نقشی ایفا می کند، همانند آن روزها که کاسب های خوشنام در کوی و برزن اصفهان، حواسشان به جیب ها وسفره های مردم بود، اکنون نیز کم نیستند اصنافِ دلسوز که هر یک هر چند اندک ولی چه مهربان حواسشان به سلامت مردم است.
«منصور نکویی»، که حوالی میدان انقلاب فروشگاه پوشاک دارد مقررات سختی را برای مشتری ها پیاده کرده است. روی شیشه مغازه اش دست نوشته ای چسبانده که « اگر می توانید همان لباس هایی که از قبل خریداری کرده اید برای عید بپوشید، کرونا جدی است».
جلوی مغازه اش یک میز کوچک گذاشته که روی آن پک بزرگی از دستکش یکبارمصرف است. مشتری هایی که حتی کرونا هم حریف آنها نمی شود و آن دسته از مردم که هر طور شده باید در این شرایط هم پوشاک بخرند، از همان بدو ورود به فروشگاه این دستکش ها را دست می کنند و پس از پایان فرایند خرید آنها را به سطل زباله ای که کنار همان میز است می اندازند.
نکویی به ایرنا میگوید: هر چه تلاش کردم نتوانستم در بازار ماسک پیدا کنم و چند داروخانه ای هم که موجود داشتند قیمتشان به صرفه نبود، برخی نیز بیشتر از چند عدد نمی فروختند، اما باز جای شکرش باقیست که بیشتر مشتری ها خودشان ماسک استفاده می کنند.
وی افزود: اتاق های پرو را بعد از پایان خرید هر مشتری ضدعفونی می کنم که کار بسیار سخت و طاقت فرسایی است، اما شاید بتوانم به سهم خود از شیوع کرونا جلوگیری کنم، اگرچه حوصله مشتری ها هم خیلی سر می رود.
او می گوید: یک هفته پیش که مردم هنوز کرونا را جدی نگرفته بودند مغازه شلوغ تر می شد، اما در این هفته بیشتر وقت ها خلوت بوده و قصد دارم به زودی مغازه را تعطیل کنم و در خانه بمانم، هر چند دخل و خرجمان به هم می ریزد اما چاره ای نیست.
از هر چیز که بتوان گذشت اما از بوی وسوسه کننده فست فود و غذاهایی که در خیابان ها و بازارهای اصفهان به مشام می رسد، نمی شود گذشت. مکان های خوشمزه ای که اگر چه فرح بخش و نشاط آفرین است اما این روزها چنانچه غفلت شود می تواند منشا شیوع کرونا و انتقال آن به گروه بیشماری از مردم نیز باشند.
«معصومه خلجی» که به همراه برادرانش در یک فست فود فروشی در محدوده چهارباغ اصفهان مشغول بکار است، در این خصوص به ایرنا می گوید: از وقتی که خطر کرونا جدی شد، سرو غذا را ممنوع کردیم و اجازه نمی دهیم مشتری ها در این مکان بنشینند.
وی افزود: خودمان هم مرتب دست هایمان را ضدعفونی می کنیم و برای تهیه سفارش هر مشتری دستکش هایمان را تعویض می کنیم، از ماسک فیلتردار هم استفاده می کنیم، و در تهیه غذاها نیز بسیار دقت می کنیم که همه مواد اولیه بهداشتی و عاری از آلودگی باشد.
خلجی با بیان اینکه به هیچ وجه اسکناس از مشتری ها نمی پذیریم، افزود: فقط یک نفر را به طور انحصاری مسئول پرداخت ها قرار داده ایم که دریافت پول را با کارتخوان انجام می دهد.
او می گوید: یک نفر را نیز مسئول هشدار به مشتری ها گذاشته ایم که فاصله با دیگران را در صف رعایت کنند و با توجه به محدوده وسیع اطراف اجازه نمی دهیم جلوی مغازه ازدحام بشود، با این حال بسیاری از مردم همچنان به رعایت نکات بهداشتی بی توجه هستند.
اگرچه فعالیت فروشگاه ها و حضور مردم برای خرید همچنان ادامه دارد اما پس از پیمودن مسیر تقریبا طولانی در بازارهای مهم اصفهان، می توان گفت تعداد قابل توجهی ازفروشگاه ها نیز تعطیل است، برخی هم در مقایسه با چند هفته اخیر بسیار خلوت شده اند و برخی ساعت های کار خود را کاهش داده اند.
در این میان، برخی اصناف مانند میوه فروشی ها که به دلیل منبع تهیه مایحتاج روزانه شاید تعطیل بردار نباشند، باید بیش از دیگر فروشنده ها حواسشان به مساله کرونا باشد.
حاج صادق نصیری، یکی از کاسب هایی است که جلوی مغازه خود را بسته و اجازه نمی دهد مشتری به میوه ها دست بزند، خود و چند نفر از شاگردها سفارش مشتری را جدا می کنند و به او تحویل می دهند.
«میوه و سبزی ممکن است آلوده به کرونا باشد خوب بشوئید»، این جمله ای است که با خط درشت بر روی یک مقوا نوشته و از سردر مغازه آویزان کرده است.
اومی گوید: به مشتری ها می گویم کارت بکشند ولی خیلی ها هم اسکناس می دهند که آنها را در صندوق جداگانه ای جمع می کنم تا سر فرصت در آفتاب یا روی بخاری پهن کنم تا ضدعفونی شود، شاید هم همه آنها را بشویم، مانند قدیم ها که پول ها را دم عید می شستیم.
حاج صادق این را می گوید و می خندد و حواسش را خوب جمع می کند که بقیه پول مشتری ها را از این پول ها ندهد، یک صندوق دیگر را گذاشته که پر از پول های شسته شده است.یکی از شاگردانش را نیز مسئول کرده که فقط او از مشتری ها حساب کند، آن هم با دستکش و یک انبر فلزی بلند که روش جالبی بود برای خودش، مشتری ها را هم جذب می کرد.
«برای حفظ سلامت افراد شاغل در واحدهای نانوایی و پیشگیری از ابتلا آنها به ویروس کرونا، استفاده از ماسک و دستکش از سوی متصدی نانوایی الزامی اعلام شده است». این را رییس اتاق اصناف اصفهان به ایرنا گفت.
رسول جهانگیری افزود: نانواییها موظفند یک نفر را بطور اختصاصی بهعنوان کارگزار دریافت پول تعیین کنند و این شخص دیگر حق تحویل نان به مشتری را ندارد.
به گفته وی در فرایند پرداخت هزینه، یا خود مشتری باید کارت بکشد یا مسوول نانوایی موظف است تا یک نفر را بطور برای دریافت کارت و پول مشخص کند.
رییس اتاق اصناف اصفهان با بیان اینکه همه نانوایی های استان تاییدیه بهداشت را برای فضای فیزیکی خود دارند، افزود: اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا ضروری است.
وی افزود: نان پس از خارج شدن از تنور، باید بطور مستقیم به مشتری تحویل داده شود.
جهانگیری با بیان اینکه اطلاع رسانی و آموزشهای لازم در این زمینه از طریق پیامک، اتحادیه و اداره بهداشت به نانوایان و پرسنل آنها شده است، افزود: مردم از آگاهی لازم در این زمینه برخوردارند و امروزه دیگر کارد و چاقو برای تکه کردن یا میز برای پهن کردن نان، جمع آوری شده است.
وی اضافه کرد: شهروندان میتوانند شکایات و انتقادات خود را در باره متخلفان واحدهای صنفی با شماره ۳۲۳۵۲۰۱۲ به واحد بازرسی اتاق اصناف اطلاع دهند و در صورت اطلاع رسانی موارد تخلف بهداشتی نانوایان هم با آنها برخورد خواهد شد.
وی بر این باور است اصناف هیچ وقت در مواقع بحران، ناسازگاری نکردند و بویژه در زمانهای نظیر سیل، زلزله و جنگ تحمیلی نهایت همکاری و تعامل را با مسوولان کشور داشتهاند.
رییس اتاق اصناف اصفهان ادامه داد: همه دستورالعملهای بهداشتی در مورد پیشگیری از ویروس کرونا به واحدهای صنفی ابلاغ شده است.
وی با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا رکود شدیدی در فعالیت بسیاری از صنوف این استان ایجاد کرده است، ادامه داد: در مقطع کنونی سلامتی مردم از هر چیز دیگری مهمتر است بنابراین همه باید با همکاری و همدلی اجازه دهیم که این بحران به پایان برسد و از این شرایط دشوار عبور کنیم.
جهانگیری اضافه کرد: در این شرایط ممکن است بعضی کسب و کارها تعطیل و یا ورشکسته شوند اما میتوان با در نظر گرفتن حمایتهایی در حوزههایی نظیر مالیات، تسهیلات بانکی، تامین اجتماعی و بیمه با کمترین مشکل از این شرایط بحرانی عبور کرد.
وی با اشاره به اهمیت خدمات پزشکان، پرستاران و کادر درمانی بعنوان سربازان خط مقدم جبهه سلامت در مقابله با بیماری کرونا خاطرنشان کرد: با همکاری خیران اصناف، اتحادیهها و بازاریان روزانه با ارائه سه میان وعده میوه در سه شیفت کاری از کادر درمانی بیمارستانهای درگیر با بیماری کرونا پذیرایی میشود.
رییس اتاق اصناف اصفهان افزود:این طرح که بیشتر جنبه معنوی دارد به منظور قدردانی از کارکنان این بیمارستانها از سه هفته گذشته شروع شده و تا رفع کامل بحران بصورت مستمر ادامه دارد.
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، تا کنون حدود ۱۴ هزار نفر در کشور به ویروس کرونا مبتلا شدند که این رقم در استان اصفهان حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر است. این خطه در رتبه سوم ابتلا به این بیماری پس از تهران و مازندران قرار دارد.مجموع جان باختگان این بیماری در کشور ۷۲۴ مورد است.