قم روزگار درازی است که به شهر علم و اجتهاد شهرت دارد و بزرگان زیادی در این دیار به درجات بالای علمی درزمینهٔ های مختلف علوم اسلامی دست یافتند اما این موضوع در سال‌های اخیر رنگ و بوی دیگری نیز به خود گرفته و تأسیس مراکز علمی و دانشگاه‌های معتبر در آن، قم را موفق به کسب جایگاه برتر در بسیاری از حوزه‌های علمی و صنعتی، ساخته است.
داشتن این موقعیت علمی برای قم به‌مانند نردبانی است که با استفاده از آن می‌توان به بلندترین قله‌های توسعه و پیشرفت دست یابد و به‌عنوان یک الگو موفق در استفاده از ظرفیت‌های علمی در تصمیم‌گیری‌های اجرایی و اقتصادی معرفی شود؛ در همین رابطه خبرنگار ایرنا به بررسی نظر شماری از مسئولان استان در خصوص ضرورت به‌کارگیری ظرفیت‌های دانشگاهی موجود برای سرعت بخشیدن به روند پیشرفت قم در ساحت‌های مختلف به‌خصوص در بخش‌های اقتصادی، صنعتی و تولیدی پرداخت.
دانشگاه‌ها در تبیین راهکارهای علمی توسعه قم نقش‌آفرین باشند
در همین راستا استاندار قم بر ضرورت نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها و مراکز علمی این استان در تبیین راهکارهای علمی و عملی توسعه قم تاکید کرد.
بهرام سرمست ایجاد دفتر ارتباط استانداری با دانشگاه‌ها در مسیر مشارکت نهادهای علمی و پژوهشی استان در توسعه قم را راهگشا دانست .
وی گفت: انتظار از اساتید، پژوهشگران و هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی این است که در مسیر تهیه بسته‌های عملیاتی کارگشا پیشگام باشند.
سرمست ادامه داد: اراده مدیریت استان بر حمایت و توسعه دانشگاه‌ها استوار است.
استاندار قم همچنین بر ضرورت استفاده ازنظرهای صاحب‌نظران در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در مسائل مختلف تاکید کرد و گفت: مدیران نباید خود را بی‌نیاز از مباحث علمی و کارشناسی بدانند و در ارائه طرح‌های توسعه محور و کلان استان به توجیه علمی و پشتوانه مطالعاتی توجه داشته باشند.
وی با اشاره به اهمیت طرح‌های علمی و پژوهشی گفت: اولویت مسئولان استان حمایت از طرح‌های نوآورانه و پژوهش محور در مراکز علمی و دانشگاهی است.
۹کارگروه ذیل دفتر ارتباط استانداری با دانشگاه‌های قم فعال شد
مدیرکل سیاسی استانداری قم نیز در این رابطه گفت:۹کارگروه ذیل دفتر ارتباط استانداری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی این استان فعال‌شده است.
مرتضی بابایی بیان داشت: به دنبال نشست استاندار قم با روسای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و طرح دغدغه فاصله بین دانشگاه‌ها با جامعه و ضرورت چاره‌اندیشی در این زمینه و همچنین اهتمام جدی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های نخبگان دانشگاهی در امور اجرایی؛ به دستور وی «دفتر ارتباط استانداری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی استان » شکل گرفت.
وی افزود: پس از نشست‌های کارشناسی با صاحب‌نظران مختلف و از طرفی مسائل و مشکلات و نیازهای جامعه و همچنین با در نظرگرفتن ظرفیت‌های موجود آموزش عالی استان، ۹کارگروه به‌منظور تلاش و برنامه‌ریزی در جهت کاهش این فاصله طراحی شد.
وی از مهم‌ترین اهداف و مأموریت‌های این دفتر را جلب مشارکت نخبگان استان در فرآیند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در مسائل استان، ارتقاء توان علمی دانشگاه‌های سطح استان و سوق دادن فعالیت‌های علمی دانشگاه به سمت رفع نیازهای استان، ایفای مسئولیت اجتماعی دانشگاه،ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی بین دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و فناوری و دستگاه‌های دولتی استان درزمینهٔ استفاده از ظرفیت‌های یکدیگر و ارائه راهکار و انجام تحقیقات کاربردی در جهت حل معضلات و مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، دانست.
مدیرکل سیاسی استانداری در تبیین سازوکار فعالیت هر کارگروه اظهار داشت: یک دانشگاه و یک دستگاه اجرایی که بیشترین ارتباط و ظرفیت را در موضوع آن کارگروه دارند به‌عنوان محور و مسئول انتخاب‌شده و سایر دانشگاه‌های که رشته‌های تحصیلی مرتبط رادارند و همچنین سایر دستگاه‌های اجرائی مرتبط با موضوع کارگروه ،به‌عنوان عضو انتخاب‌شده و طی نشست‌های مشترک می‌بایست نسبت به اجرای وظایف کارگروه برنامه‌ریزی و اقدامات لازم را به عمل‌آورند.
بابایی اهم وظائف محوله به کارگروه‌ها را زمینه‌سازی به‌منظور اجرائی نمودن آئین‌نامه فرصت مطالعاتی اساتید دانشگاه‌ها در جامعه و صنعت با شناسایی نیازها و اولویت‌ها و همچنین ظرفیت‌های آموزش عالی استان، جهت‌دهی به مقالات علمی- پژوهشی و تحقیقات و پژوهش‌های اعضای هیات علمی به سمت نیازها و مشکلات استان، شناسایی عناوین تحقیقاتی و پژوهشی موردنیاز دستگاه‌های اجرائی استان به‌منظور انتخاب به‌عنوان موضوع پایان‌نامه و رساله‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی باهدف کاربردی بودن این دسته از تحقیقات و پژوهش‌ها، آسیب‌شناسی وضعیت استان در موضوع مربوط به کارگروه و ارائه راهکارهای عملیاتی به مدیریت عالی استان به‌صورت مستمر، دانست.
پیوند بین دانشگاه و صنعت در قم تقویت می‌شود
رئیس دانشگاه صنعتی قم نیز با اشاره به تعامل کم‌سابقه شکل‌گرفته بین مراکز علمی و صنعتی استان گفت: با نگاه مثبت و رویکرد علمی که در مدیریت کلان قم شکل‌گرفته از امسال پیوند بین دانشگاه و صنعت به‌صورت جدی تقویت می‌شود.
جلال رضایی افزود: درصورتی‌که واحدهای صنعتی قم نسبت به مشکلات خود در رابطه با حل مساله، عارضه‌یابی دقیقی ارائه دهند برای رفع دغدغه‌های آن‌ها در مراکز علمی آمادگی کامل وجود دارد.
وی همچنین تصریح کرد: برای اجرای دقیق و کامل سیاست کلان رونق تولید نباید صرفاً به مساله تأمین مالی و سرمایه در گردش واحدهای صنعتی توجه شود، کمبود نیروی انسانی متخصص از نیازهای اصلی واحدهای تولیدی است.
وی ادامه داد: عدم توجه به مساله مهم تحقیق و توسعه، مشکلات مربوط به فازهای توسعه‌ای و همچنین بازاریابی صادراتی از نیازهای مهمی بوده که با پیوند بین صنعت و دانشگاه حل می‌شود.
رضایی نور اضافه کرد: فرسودگی ماشین‌آلات خط تولید و عقب‌ماندگی از فنّاوری‌های روز دنیا نیز از معضلات مهم صنعت استان بوده که با تقویت پیوند بین علم و صنعت قابل‌کنترل است.
وی، اهمیت بازارشناسی درست در سطح بازارهای هدف را مورداشاره قرارداد و گفت: شرکت‌های تولیدی که از ثمره پژوهش علمی استفاده نکنند و نتوانند به مرحله نوآوری و ایده پردازی متناسب با تقاضاهای جدید برسند به وضعیت ایستایی و رکود دچار می‌شوند.
قرارداد ۲۰ طرح میان دانشگاه‌ها و صنعت قم به امضا رسید
همچنین رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم، تعامل شکل‌گرفته میان مراکز علمی و صنعتی استان را کم‌نظیر دانست و گفت: قرارداد ۲۰ طرح موردنیاز صنعت استان میان دانشگاه‌های مادر قم و واحدهای صنعتی به امضا رسیده است.
محمود سیجانی بابیان اینکه آسیب‌شناسی برخی صنایع استان توسط دانشگاه‌های استان در حال مطالعه است افزود: قراردادهای امضاشده در حوزه پلاستیک، کفش و دمپایی و سنگ به‌منظور آسیب‌شناسی، ارائه راهکارهای علمی برای ارتقای بهره‌وری و همچنین تلاش برای داخلی سازی برخی تجهیزات موردنیاز این صنایع است.
وی ادامه داد: وجود ۳۱ دانشگاه و مرکز آموزش عالی، ۱۵۰ واحد دارای مجوز از پاک علم و فناوری، ظرفیت علمی ۷۰ هزار دانشجو و همچنین فعالیت ۲ هزار و ۳۰۰ واحد صنعتی ازجمله ظرفیت‌های مهم است که می‌توان از آن برای ارتقای سطح همکاری صنعت و دانشگاه استفاده کرد.
سیجانی، یکی از اولویت‌های اساسی استان را حمایت از واحدهای صنعتی دانش‌بنیان دانست و ادامه داد: صنایع دانش‌بنیان صنایعی است که از فناوری‌های پیشرفته و به‌روز، مبتنی بر اصول علمی استفاده کرده و یا اینکه ۲۵ درصد از نیروهای آن واحد را متخصصان دانشگاهی شامل شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم، حرکت به سمت دانش‌بنیان کردن صنایع را حرکتی ضروری و غیرقابل‌اجتناب دانست و اظهار داشت: نهضت داخلی سازی به‌عنوان یکی از اولویت‌های وزارت صمت در دستور کار است و در این زمینه نیز نیازهای صنایع استان شناسایی و این نیازها و کمبودها به دانشگاه‌ها و واحدهای دانش‌بنیان ارائه‌شده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم با اشاره به اجرای مرحله نخست طرح تاپ باهدف استفاده از توانمندی‌های نیروهای نخبه دانشگاهی، در حوزه صنعت استان گفت: در این طرح تلاش می‌شود سطح بهره‌وری صنایع استان با استفاده از ظرفیت نیروهای دانشگاهی و تحقیقات علمی افزایش یابد.
وی با اشاره به اینکه طرح تاپ درسه بخش اجرا می‌شود، افزود: افراد نخبه مشمول خدمت سربازی که تمایل دارند دوران خدمت سربازی خود را در بنگاه‌های اقتصادی بگذرانند، دانشجویانی که تمایل دارند پایان‌نامه‌های خود را به‌صورت مساله محور انجام دهند و اساتید دانشگاه‌ها که علاقه دارند در بنگاه‌های اقتصادی با انجام طرح‌های تحقیقاتی فعالیت کنند، ازجمله بخش‌های موردتوجه در این طرح هستند.
سالانه بیش از سه هزار و ۵۰۰ پایان‌نامه و رساله در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی قم تدوین می‌شود.بیش از ۷۰ هزار دانشجو در ۳۱ دانشگاه و مراکز آموزش عالی استان قم مشغول فراگیری علم و دانش هستند.
۲ هزار و ۳۰۰ واحد صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ در قم وجود دارد که از این تعداد حدود ۹۰ درصد مربوط به صنایع کوچک و متوسط است؛ همچنین بیش از ۵۳ هزار تن در واحدهای صنعتی استان فعالیت می‌کنند.
قم دارای هفت شهرک صنعتی شکوهیه، الغدیر، چاپ و نشر، سلفچگان، محمود آباد، ثامن‌الائمه (ع) - قنوات - و فناوری اطلاعات و ارتباطات (I.C.T) و چهار ناحیه صنعتی خورآباد، دستجرد، سیرو و طغرود است.
