سال‌های گذشته و در ایام ماه مبارک رمضان مجموعه یادداشت هایی در شرح دعاهای 43، 44 و 45 صحیفه سجادیه(ع) به قلم حجت الاسلام و المسلمین حسین مستوفی منتشر کردیم. در نظر داریم در ایام عید سعید فطر شرح دعای چهل و ششم، که مربوط به عید فطر است را نیز منتشر کنیم.
پایگاه خبری جماران: در ادامه بخش دوم مجموعه یادداشت‌های شرح دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه(ع) را می خوانید:
«انْصَرَفَتِ الآْمَالُ دُونَ مَدَى کَرَمِکَ بِالْحَاجَاتِ ، وَ امْتَلَأَتْ بِفَیْضِ جُودِکَ أَوْعِیَةُ الطَّلِبَاتِ ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِکَ الصِّفَاتُ ، فَلَکَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ کُلِّ عَالٍ ، وَ الْجَلَالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ کُلِّ جَلَالٍ کُلُّ جَلِیلٍ عِنْدَکَ صَغِیرٌ ، وَ کُلُّ شَرِیفٍ فِی جَنْبِ شَرَفِکَ حَقِیرٌ ، خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَیْرِکَ ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِ لَّا لَکَ ، وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلَّا بِکَ ، وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلَّا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ ، وَ جُودُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ ، وَ إِغَاثَتُکَ قَرِیبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغِیثِینَ لَا یَخِیبُ مِنْکَ الآْمِلُونَ ، وَ لَا یَیْأَسُ مِنْ عَطَائِکَ الْمُتَعَرِّضُونَ ، وَ لَا یَشْقَى بِنَقِمَتِکَ الْمُسْتَغْفِرُونَ»
«آرزومندان از آستان کرمت با حاجات روا شده بازگشتند، و کاسه خواهش دریوزگان از ریزش جود تو مالامال شد. ثناگویان به کنه نعمت تو نارسیده درماندند. بلندی تو برتر از هر بلندی است و فرّ و شکوه تو بالاتر از هر ارجمندی.
هر بزرگی نزد تو خرد است و هر مهتری در برابر تو کهتر. نومید گشت آن که بر غیر تو درآمد و زیان کرد ان که پیش تو عرض حاجت کرد. تباه شد عمل آن کس که به غیز آستان تو فرود آمد. به زمین خشک رسید آن کس که در غیر وادی فضل تو آب و چرا جست. درِ سرای تو بر روی راغبان باز است و بخشش تو بر خواهندگان ریزان. انکه دادرسی خواهد، زود به دادش رسی.
آرزومندان از تو محروم نشوند و آنها که عرض حاجت بر تو کنند از عطای تو نومید بازنگردند و آمرزش طالبان به عذاب تو بدبخت نشوند.»
امام زین‌العابدین(ع) در این بخش از مناجات با حق به برآورده شدن نیازهای انسان به وسیله حق تعالی اشاره می‌کند و می‌فرماید: «صاحبان آرزو، نه، بلکه خود آرزو در اینجا برآورده می‌شود. آرزو چیزی است که دسترسی به آن و رسیدن به آن دور، بلکه گاهی به نظر ناشدنی است، اما حق تعالی آن را برآورده می‌کند و این برآورده شدن آروزها، نه از نهایت کرم حق، بلکه پیش پا افتاده است، به عبارت دیگر نهایت کرم حق برآوردن آرزوها و آمال نیست، بلکه این کار، از کارهای پیش افتاده حق تعالی است و به همین دلیل کاسه‌های خواهش و تمنا از فیض حضرت حق پر و مالامال می‌گردد.
در اینجاست که امام (ع) به اوصاف حق اشاره می‌کند و در آغاز از عجز نارسایی اوصاف از وصف حضرت حق می‌گویند که این وصف‌ها و کمالات وقتی به حضرت حق می‌رسند شیرازه آنها از هم می‌پاشد و در بیان وصف او در می‌مانند، لذا می‌فرمایند: او عالی است که هیچ عالی و برتری به او نمی‌رسد، و شکوهمندی است که هیچ صاحب شکوهی در برابر او نمی‌تواند قد علم کند و هر کس در برابر او قرار گیرد، هر اندازه بزرگ باشد و هر اندازه صاحب شرف، کوچک و پست خواهد بود، چون هر بزرگی و هر شرفی را که هر کس داراست، از او وام گرفته است.
با این وصف است که به سوی دیگران رفتن و عرض حاجت و نیاز به دیگران بردن، جز یأس و نومیدی نتیجه‌ای ندارد، زیرا دیگران اگر چیزی دارند، از او دارند، پس اگر تکیه بر دیگران به واسطه باشد، تکیه بر حق است و اگر به استقلال به آنها نظر شود، آنان برای دادن، چیزی ندارند و کاری از دستشان برنمی‌آید و جز نومیدی و یأس و تباهی برای درخواست‌کنندگان از خود ثمره‌ای ندارند. آنها را آب و چرایی نیست تا دیگران را سیراب کنند، خود خشک هستند.
ذات نایافته از هستی بخش کی تواند شود هستی بخش
بنابراین تکیه و نظر به دیگران به استقلال، سرابی بیش نیست، و تنها از غیر خداوند اگر عرض نیاز شود باید تنها و تنها او را واسطه دید، و واسطه هم جز به اذن او (تکوین و تشریع) کاری نمی‌تواند بکند.
اما حق تعالی، درب آستانش همیشه گشاده و فیضش همیشه جاری و دادرسی و فریادرسی‌اش همیشه نزدیک است، هیچ کس از درب خانه او محروم بازنمی‌گردد، استغفارکننده در خانه حق بدبخت نمی‌شود و چرا که توبه پذیر و آمرزنده همه بندگان حق است.
