پیاده راه‌های ولیعصر، تربیت، ارک تا پارک‌های محلی و مراکز تاریخی کهن شهرتبریز ؛ این روزها شاهد خودنمایی هنرهای خیابانی است. کنسرتهای خیابانی وکارناوال های شادی که با استقبال مردم، اصناف، هنرمندان و حتی مسئولان شهری روبرو شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در حالی که در سال و ماه‌های اخیر بسیاری از مردم کشورمان ایران با انواع فشارهای اقتصادی،اجتماعی و بین المللی روبرو هستند و با توجه به اینکه آستانه تحمل اغلب شهروندان در برابر مشکلات و آسیب‌های اجتماعی به پایین‌تر‌ین حد خود رسیده، نقش جشنواره‌ها و هنرهای خیابانی در ایجاد نشاط اجتماعی انکارناپذیر است.ابتکاری که این روزها در استان آذربایجان شرقی شاهد آن هستیم.
این روزها وقتی ذهنتان درگیر هزار و یک مشکل کوچک و بزرگ است و غرق در افکار خود قدم زنان در پیاده راه‌های معروف تبریز راهی منزلتان هستید، ناگهان صدای دلنواز موسیقی آذری و ملی برای لحظاتی شما را از لاک خود در آورده و با شهر همراه می‌کند. تعدادی از موزیسین های جوان در گوشه‌ای از خیابان ایستاده و در حال اجرای کنسرت خیابانی هستند. چند دقیقه‌ای در کنار خیابان می‌ایستید واز اجرای آنها لذت می‌برید.با نشاط تر از قبل شده اید.
افزایش نشاط، هدف اصلی
ابوالفضل رستمی هنرمند تبریزی که در برگزاری کنسرت خیابانی فعالیت می‌کند، در خصوص فعالیتش می‌گوید: اصلی‌ترین هدف از راه اندازی این هنر در وهله اول شادی مردم و خوشحال کردن قلب آنها است. طبیعی است با چنین اجراهایی می‌توانم خودم را به دیگران معرفی کنم البته همه این کارها به واسطه همراهی و حمایت مردم است و موضوع بعدی نیز بحث مالی و درآمد است.
رضا رستمی می‌گوید: خواسته ما از مسئولان و متولیان امر آن است که برگزاری این هنر را در سطح خیابان فرهنگ سازی کرده و مجوز اجرا دهند،چرا که بارها شده بخاطر همین موضوعات پایمان به کلانتری باز شده درحالی که نیت‌مان تنها شادی مردم بوده و ارائه استعدادهای هنری است.
ضرورت تغییر نگرش
امیر منزوی نوجوان هنرمند تبریزی که از دو سال گذشته برای مخاطبان کنسرت خیابانی اجرا می‌کند، می‌گوید: برخی از مردم نگاه بدی نسبت به برگزاری کنسرت خیابانی دارند و یا فکر می‌کنند گدایی است در حالی که این یک نوع هنر به شمار می‌رود.
منزوی ادامه می‌دهد: ما معروف نیستم و اگر کنسرت هم برگزار کنیم، کسی برای تماشای هنرمان نمی‌آید، پس ما باید استعدادهایمان را در خیابان به مردم نشان دهیم تا شناسانده شویم. به نظر من موسیقی خیابانی لزوما برای معروف شدن است.
وی می‌گوید: فضایی برای فعالیت در حوزه موسیقی نداریم و برای نوشتن یک قطعه باید از هفت‌خوان رستم بگذریم همه این موضوعات باعث دلسردی هنرمندان می‌شود.
رواج موسیقی بومی در کنسرت خیابانی
علی‌محمدی یکی از مخاطبان کنسرت خیابانی نیز در ادامه گفت: فعالان این عرصه هم باید از موسیقی بومی استفاده کرده و این هنر را محدود به آهنگ‌های غیربومی نکنند.
این هنر خیابانی به اصناف هم کمک می‌کند چرا که مردم پس از استقبال از ویترین مغازه‌ها دیدن کرده و در نهایت خرید هم می‌کنند
وی می‌گوید: هنرمندان هم این هنر را بیشتر از اندازه از چشم نیاندازند، اخیرا در هر 10 قدمی پیاده راه های تبریز گروه‌های مختلفی به اجرای کنسرت می‌پردازند که این موضوع از جذابیت هنر می‌کاهد.
تاثیرات ناخوشایندی موسیقی خیابانی
البته شهروندانی هم هستند که خیلی از این نوع موسیقی استقبال نمی کنند. سماخ یکی از آنها است که مخالف چنین اجراهایی در خیابان است: اینگونه اجراهای موسیقی در خیابان، قصد گسترش نوعی از موسیقی مجاز و آزار دهنده را دارند که گوش دادن به آن در مدت طولانی باعث ایجاد احساس ناخوشایند ذهنی می‌شود.
وی یادآور می‌شود: من شخصا به هنر علاقه خاصی دارم ولی مخالف برگزاری کنسرت خیابانی هستم، چرا که هم نوعی گدایی محسوب می‌شود و هم برای برای اصناف مزاحمت ایجاد می‌کنند.
ترویج نشاط در بین کسبه
رسول مالکی یکی از کسبه‌های پیاده راه معروف تبریز هم در این خصوص می‌گوید: برگزاری کنسرت های خیابانی بازخورد خوبی به همراه دارد چرا که باعث ازدحام جمعیت در این مسیر می‌شود و همین علت کسب و کار ما را هم رونق می‌بخشد.
وی ابراز می‌کند: با شنیدن صدای ساز و آواز جوانان، روحیه فروشندگان نیز شاد شده و به نوعی نشاط را در بین مردم ترویج می‌کند.
مالکی با بیان اینکه برگزاری کنسرت خیابانی هیچ مانعی برای کسب و کار ما ایجاد نمی‌کند، ادامه می‌دهد: این هنر خیابانی به اصناف هم کمک می‌کند چرا که مردم پس از استقبال از ویترین مغازه‌ها دیدن کرده و در نهایت خرید هم می‌کنند.
مشکلات برگزاری کنسرتهای خیابانی
داود امانی یکی از هنرمندان تبریزی که چندین سال است در عرصه کنسرت خیابانی فعالیت می‌کند، در خصوص فعالیت خود در این حوزه می‌گوید: برگزاری کنسرت خیابانی هم مانند سایر هنرها مشکلات خاص خود را به دنبال دارد، بارها شده گیتارمان را در راه این هنر توقیف کرده و ساعت ها الاف و گرفتار مانده‌ایم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اضافه می‌کند: برگزاری کنسرت خیابانی در سال اخیر در استان ما هم همچون پایتخت فرهنگ‌سازی شده و به لحاظ مخاطب استقبال خوبی دارد ولی از جهت مالی سود چندانی برای هنرمند به همراه ندارد.
برگزاری کنسرت خیابانی هم مانند سایر هنرها مشکلات خاص خود را به دنبال دارد، بارها شده گیتارمان را در راه این هنر توقیف کرده و ساعت ها الاف و گرفتار مانده‌ایم
کمبود فضاهای شهری برای ارائه هنر خیابانی
سیدهادی اسحقی جامعه شناس تبریزی نیز در این باره گفت: موسیقی خیابانی پدیده‌ای چند بعدی است که از ابعاد مختلفی باید مورد توجه قرار گیرد. این پدیده از دیدگاه سختگیری‌های حاکم بر موسیقی جامعه، استعداد و توانمندی بالقوه جوانان علاقه مند و در مقابل نبود شرایطی برای نشان دادن این توانمندی‌ها و همچنین کمبود فضاهای شهری مناسب برای ارایه این نوع از موسیقی قابل بررسی است.
وی می‌گوید: شکل جدید نوازندگی خیابانی که در واقع یکی از مظاهر شهر نوین در جامعه مدرن است کمی با گذشته فرق داشته و مخاطبان بسیاری دارد، چرا که برگزاری این هنر خیابانی ما را با حال خوب مردم روبرو می‌کند.
اسحقی ادامه می‌دهد: این هنرمندان هنرشان را در دسترس ترین وضعیت ممکن در اختیار مردم قرار داده تا جماعتی که توانایی مالی و زمان رفتن به کنسرت را ندارند در آسان‌ترین وهله برای بهبودی حال‌شان استفاده کنند.
وی عنوان می‌کند: نبود فضاهای مدنی و اجتماعی پرنشاط موجب می‌شود فرایند جامعه پذیری زندگی شهرنشینی هم ناقص انجام شود و در حوزه موسیقی به طور خودجوش با موسیقی خیابانی مواجه شویم که موجب می‌شود شهروندان لحظاتی مکث کنند که این هر دو در واقع نیاز اجتماعی خود به فضاهای مدنی را به این شیوه بیان می‌کنند.
وی اضافه کرد: نهادهای اجتماعی کشور می‌توانند با برنامه ریزی و ساماندهی این هنرمندان در راستای ترویج نشاط اجتماعی تلاش کنند.
از مجسمه تا اجرای زنده موسیقی
حال می‌توان گفت این هنر خیابانی با تلطیف فضای پیاده راه زمینه تربیت نوعی نشاط اجتماعی را در بین آحاد مردم شهر تبریز ایجاد می‌کند که تحسین برانگیز است.
حتی المان‌ها و مجسمه‌های پیاده راه معروف تبریز خودش نوعی هنرخیابانی به شمار می‌رود که باید به همگان شناسانده شود تا در انزوای فراموشی قرار نگیرد.
با کنار هم گذاشتن همه بایدها و نبایدهای برگزاری موسیقی خیابانی و در نظر گرفتن نظر و استقبال مخاطبان با این نوع موسیقی به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که سازمان‌های مسئول بایستی فکری اساسی برای ساماندهی و البته وضع قوانین حمایتی برای فعالان این عرصه در نظر بگیرند تا بتوان با مدیریت این رویداد تقریبا نو پا نشاطی را در جامعه ایجاد کرد که شاید سال ها پیش برای ایجاد چنین فضاهایی بایستی هزینه‌های هنگفت صرف کرده و برنامه‌ریزی‌های بلند مدتی انجام می‌گرفت.
البته از سوی دیگر نیاز هست که علاقه مندان به فعالیت در این حوزه به بایدها و نبایدهای فرهنگی و اسلامی کشورمان اهمیت دهند تا از بروز مشکلات و تنش‌های ناخواسته جلوگیری کنند.
سمیه گل محمدی
