مذاکرات بین اسرائیل و حماس برای پایان دادن به جنگ در غزه و آزادسازی گروگان‌های باقی‌مانده به بن‌بست رسیده است.
به گزارش جماران، نیویورک تایمز نوشت: به گفته مقاماتی که از جزئیات این مذاکرات آگاه هستند، این وضعیت احتمالاً باعث خواهد شد رئیس‌جمهور «بایدن» بدون دستیابی به توافقی برای آتش‌بس کاخ سفید را ترک کند. میانجی‌گران طی ماه‌ها از طریق دیپلماسی رفت‌وآمدی تلاش کرده‌اند تا این اختلافات را حل کنند. مقامات اسرائیل و حماس در ماه دسامبر از پیشرفت‌هایی در مذاکرات خبر داده بودند، اما هر دو طرف یکدیگر را به ایجاد موانع جدید متهم کردند. به گفته مقامات، این مذاکرات به دلیل اختلافات عمیق میان دو طرف متوقف شده است و آینده آن همچنان نامشخص است. رهبری تلاش‌های میانجی‌گری بین اسرائیل و حماس بر عهده قطر و مصر بوده و ایالات متحده نیز در این روند مشارکت داشته است.
تهدید ترامپ به «عواقب جهنمی» در خاورمیانه
رئیس‌جمهور منتخب، «دونالد ترامپ»، تهدید کرده است که اگر تا مراسم تحلیف او در ۲۰ ژانویه توافقی برای آزادی گروگان‌ها حاصل نشود، «عواقب جهنمی» در انتظار خاورمیانه خواهد بود. با این حال، هنوز مشخص نیست که او چگونه قصد دارد این تهدید را عملی کند. به نظر می‌رسد دولت جدید ترامپ نیز با همان شرایط پیچیده‌ای روبه‌رو شود که تلاش‌های «بایدن» را ناکام گذاشت.
وعده نتانیاهو برای ریشه‌کن کردن حماس در غزه
رهبران اسرائیل، از جمله «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که در آن حدود ۱,۲۰۰ اسرائیلی کشته و ۲۵۰ نفر به اسارت گرفته شدند، وعده دادند که حماس را در غزه ریشه‌کن خواهند کرد. اکنون، پس از گذشت بیش از ۱۵ ماه از جنگ، حدود ۱۰۰ گروگان همچنان در غزه باقی مانده‌اند که به گفته مقامات اسرائیلی، ده‌ها نفر از آن‌ها احتمالاً جان خود را از دست داده‌اند. حماس اعلام کرده است که تا زمانی که اسرائیل جنگ را متوقف نکند، نیروهایش را به‌طور کامل از غزه خارج نکند و تعداد زیادی از زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسرائیل را آزاد نکند، هیچ گروگان دیگری را آزاد نخواهد کرد.
تلاش بایدن برای دستیابی به توافق در روزهای پایانی ریاست‌جمهوری
مشاوران «جو بایدن» تلاش کردند تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری او یک توافق نهایی برای آتش‌بس حاصل کنند. در ماه دسامبر، «جک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، با ابراز خوش‌بینی اعلام کرد که مقامات آمریکایی امیدوارند در همین ماه به توافقی برای آتش‌بس دست یابند. او به تضعیف حماس و برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله در لبنان اشاره کرد. «سالیوان» در یک کنفرانس خبری در تل‌آویو گفت: «فضای پیرامون این مذاکرات امروز متفاوت از گذشته است.»
اتهامات متقابل اسرائیل و حماس در مذاکرات آتش‌بس
با این حال، پس از چندین دور مذاکره، حماس هفته گذشته اسرائیل را به مطرح کردن شرایط جدید متهم کرد که باعث «تاخیر در دستیابی به توافقی که نزدیک به تحقق بود» شده است. در مقابل، «بنیامین نتانیاهو» نیز حماس را به زیر پا گذاشتن توافقات متهم کرد. حماس همچنان خواستار پایان جنگ و خروج کامل نیروهای اسرائیل از غزه است، اما به گفته «اسامه حمدان»، یکی از مقامات ارشد حماس، در اواخر دسامبر به شبکه الجزیره اعلام کرده بود که این گروه حاضر است درباره جدول زمانی برای تحقق این اهداف انعطاف نشان دهد. او تأکید کرد: « حماس مواضع خود را به‌طور شفاف بیان کرده و برای مذاکره و یافتن راه‌حل انعطاف‌پذیری نشان داده است، اما هیئت اسرائیلی هیچ تعهد اساسی مانند پایان جنگ و خروج کامل ارائه نکرده است.»
اسرائیل: فهرستی از گروگان‌های زنده ارائه نشده است
از سوی دیگر، به گفته یک مقام اسرائیلی و یک منبع آگاه دیگر که به دلیل حساسیت دیپلماتیک نخواستند نامشان فاش شود، اسرائیل از اینکه حماس فهرستی از گروگان‌های زنده‌ای که در غزه نگهداری می‌شوند ارائه نکرده است، ابراز ناامیدی کرده است. یکی از این منابع تأیید کرد که اسرائیل تعهدی به پایان دادن به جنگ نداده است، اما امیدوار است که همه طرف‌ها بتوانند با مقداری ابهام در متن توافق کنار بیایند. خانواده‌های گروگان‌ها نگران هستند که هر روزی که بستگانشان در اسارت غزه باقی می‌مانند، ممکن است سرنوشت آن‌ها را بیشتر در خطر قرار دهد.
توافق نوامبر ۲۰۲۳؛ آزادی گروگان‌ها در ازای زندانیان فلسطینی
آخرین توافق میان اسرائیل و حماس در نوامبر ۲۰۲۳ انجام شد. در این توافق، دو طرف یک آتش‌بس یک‌هفته‌ای برقرار کردند که طی آن ۱۰۵ گروگان اسرائیلی و خارجی – عمدتاً زنان و کودکان – در ازای آزادی ۲۴۰ فلسطینی زندانی در اسرائیل آزاد شدند. به ادعای اسرائیل تا کنون 8گروگان آزاد شده اند. همچنین، به گفته دولت اسرائیل، اجساد دست‌کم ۳۸ گروگان به اسرائیل بازگردانده شده است.
