در این مطلب که توسط سعید صادقی مقدم تهیه شده، آمده است: «زارچ» نام یکی از شهرهای استان یزد است که قدمت بیش از 3000 ساله دارد و در پنج کیلومتری باختر شهر یزد، مرکز ایران قرار گرفته است.
شهر زارچ تا سال 1342 خورشیدی جزو نواحی روستایی به شمار می رفت و از این سال به عنوان منطقه شهری شناخته شد. این شهر از شمال به کوه های «دربید» و «انجیر» از شرق به شهر «شاهدیه» و یزد، از جنوب به جاده خضرآباد و از غرب به «اشکذر» محدود است.
«زارچ» بعد از میبد، قدیمی ترین آبادی یزد است و تا سال 1340 شمسی معماری این شهر عمدتا معماری رسمی رایج این مرز و بوم بود، ولی اکنون بسیاری از خانه های قدیمی نوسازی شده و خانه های خشت و گلی جای خود را به خانه های آجر و آهن و سیمانی داده است.
«زارچ» بر اثر مجاورت با کویر خشک و پهناور نمک، نهایتا تحت تاثیر آب و هوای خشک صحرایی قرار گرفته است.
منطقه «زارچ» دارای هفت رشته قنات بوده است که قنات زارچ، طولانی ترین قنات جهان با قدمت بیش از 3000 سال چندی پیش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. یکی از ویژگی های قنات زارچ مقطع مربعی آن است که پیشینه حفر آن، به زمان زرتشتیان بر می گردد.
قنات زارچ، از روستای فهرج در 60 کیلومتری شهر یزد سرچشمه می گیرد و حدود 30 کیلومتر آن نیز از «اکرمیه» تا دروازه قرآن، از زیر شهر یزد می گذرد و پس از خروج از یزد و طی چند کیلومتر دیگر، به بخش زارچ می رسد.
پس از ورود اسلام به ایران، مسجد جامع، بزرگ ترین و معروف‌ترین مسجد تاریخی یزد در حریم قنات زارچ ساخته شد و چند میله چاه این قنات در محدوده این مسجد قرار گرفت تا علاوه بر پر کردن آب انبار وسیع زیر مسجد، نمازگزاران هم بتوانند از طریق پایاب، برای وضو گرفتن از آب قنات استفاده کنند که این پایاب هنوز هم قابل استفاده است.
تا 40 سال قبل، آبدهی قنات زارچ بیش از 150 لیتر در ثانیه بود، اما به دلیل حفر بی رویه چاه های عمیق و نیمه عمیق در حریم آبی قنات، آبدهی آن به شدت کاهش یافته، به طوری که آبدهی قنات زارچ 28 لیتر در ثانیه است و سال هاست در حال دست و پنجه نرم کردن با فاضلاب و خشکسالی است.
همچنین زارچ رابه دلیل وجود بیش از 30 حسینیه و مسجد، شهر حسینیهها می نامند و بسیاری از مردم، زارچ را به علت مراسم عاشورایی و شور حسینی در ایام محرم و صفر میشناسند.
7532 / 6014/ انتشار: کاظم شاملو
irnayazdd@
انتهای پیام شهر زارچ تا سال 1342 خورشیدی جزو نواحی روستایی به شمار می رفت و از این سال به عنوان منطقه شهری شناخته شد. این شهر از شمال به کوه های «دربید» و «انجیر» از شرق به شهر «شاهدیه» و یزد، از جنوب به جاده خضرآباد و از غرب به «اشکذر» محدود است.
«زارچ» بعد از میبد، قدیمی ترین آبادی یزد است و تا سال 1340 شمسی معماری این شهر عمدتا معماری رسمی رایج این مرز و بوم بود، ولی اکنون بسیاری از خانه های قدیمی نوسازی شده و خانه های خشت و گلی جای خود را به خانه های آجر و آهن و سیمانی داده است.
«زارچ» بر اثر مجاورت با کویر خشک و پهناور نمک، نهایتا تحت تاثیر آب و هوای خشک صحرایی قرار گرفته است.
منطقه «زارچ» دارای هفت رشته قنات بوده است که قنات زارچ، طولانی ترین قنات جهان با قدمت بیش از 3000 سال چندی پیش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. یکی از ویژگی های قنات زارچ مقطع مربعی آن است که پیشینه حفر آن، به زمان زرتشتیان بر می گردد.
قنات زارچ، از روستای فهرج در 60 کیلومتری شهر یزد سرچشمه می گیرد و حدود 30 کیلومتر آن نیز از «اکرمیه» تا دروازه قرآن، از زیر شهر یزد می گذرد و پس از خروج از یزد و طی چند کیلومتر دیگر، به بخش زارچ می رسد.
پس از ورود اسلام به ایران، مسجد جامع، بزرگ ترین و معروف‌ترین مسجد تاریخی یزد در حریم قنات زارچ ساخته شد و چند میله چاه این قنات در محدوده این مسجد قرار گرفت تا علاوه بر پر کردن آب انبار وسیع زیر مسجد، نمازگزاران هم بتوانند از طریق پایاب، برای وضو گرفتن از آب قنات استفاده کنند که این پایاب هنوز هم قابل استفاده است.
تا 40 سال قبل، آبدهی قنات زارچ بیش از 150 لیتر در ثانیه بود، اما به دلیل حفر بی رویه چاه های عمیق و نیمه عمیق در حریم آبی قنات، آبدهی آن به شدت کاهش یافته، به طوری که آبدهی قنات زارچ 28 لیتر در ثانیه است و سال هاست در حال دست و پنجه نرم کردن با فاضلاب و خشکسالی است.
همچنین زارچ رابه دلیل وجود بیش از 30 حسینیه و مسجد، شهر حسینیهها می نامند و بسیاری از مردم، زارچ را به علت مراسم عاشورایی و شور حسینی در ایام محرم و صفر میشناسند.
7532 / 6014/ انتشار: کاظم شاملو
irnayazdd@
کپی شد
