محمود نوریان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشار به چشم انداز چادرملو برای تولید محصولات نهایی اظهار داشت: با اتمام طرح اولیه تجهیز معدن و احداث کارخانه فرآوری با سه خط تولید کنسانتره سنگ آهن و شروع راه اندازی و تولید محصول، شرکت اهداف خود را در سه برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دنبال کرد.
وی افزود: در برنامه اول، رفع نواقص و مشکلات خطوط تولید و انجام اصلاحات جهت حصول به ظرفیت اسمی ۴.۵ میلیون تن بود که پس از تحقق آن، بازنگری در فن آوری تولید و انجام تغییرات برای افزایش ظرفیت تولید از طریق بهره وری اجرا شد، به نحوی که ظرفیت عملی سه خط تا ۶.۳ میلیون تن افزایش یعنی ۴۰ درصد بیشتر از ظرفیت اسمی تحقق یافت.
نوریان عنوان کرد: در همین برنامه تولید سنگ آهن‌های دانه بندی را به عنوان محصول جانبی با ظرفیت تولید ۸۰۰ هزارتن به ۱.۵ میلیون تن افزایش دادیم.
وی بیان کرد: یکی دیگر از اهداف تعیین شده در برنامه میان مدت، طرح احداث خط چهارم تولید کنسانتره بود که با توجه به تجربه و تخصص نیروهای شرکت که از اجرای طرح اول کسب کرده بودند، طی یک برنامه زمانبندی شده کمتر از پیش بینی کنسرسیوم طرف قرارداد، طرح اجرا و راه اندازی شد که هدف آن ارزش افزوده در ماده معدنی بود.
نوریان خاطرنشان کرد: احداث کارخانه گندله سازی اردکان به ظرفیت سالیانه ۳.۴ میلیون تن بود که برای اولین بار یک شرکت معدنی در کشور موفق به انجام آن شد که قسمتی از کنسانتره سنگ آهن تولیدی تبدیل به گندله مورد مصرف صنایع فولاد شد و متعاقباً طرح افزایش ظرفیت تولید به مقدار ۶۰۰ هزار تن و در مجموع ۴ میلیون تن اجرا شد.
مدیرعامل چادرملو یادآور شد: در این برنامه خط پنجم تولید کنسانتره سنگ آهن هم اجرا شد به نحوی که ظرفیت عملی تولید در پنج خط کارخانه فرآوری از ظرفیت اسمی ۷.۵ میلیون تن به ۱۰.۵ میلیون تن افزایش یافت به عبارتی ۴۰ درصد به ظرفیت تولید کنسانتره افزوده شد.
تلاش چادرملو برای تحقق سهمی از برنامه افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در کشور
وی افزود: در برنامه بلند مدت نیز اهداف شرکت فراتر از تولید کنسانتره سنگ آهن و گندله بود که در این برنامه تولید فولاد را به منظور تحقق سهمی از برنامه‌های مربوط به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در کشور در افق ۱۴۰۴ همچنین ایجاد ارزش افزوده بیشتر در ماده معدنی و سوددهی شرکت را به مورد اجرا گذاشتیم.
نوریان ادامه داد: بر این اساس مطالعات فنی و اقتصادی لازم برای احداث کارخانه فولاد به ظرفیت تولید سالیانه ۱.۳ میلیون تن و کارخانه احیا مستقیم تولید آهن اسفنجی به ظرفیت ۱.۵۵ میلیون تن و یک کارخانه نورد میلگرد به ظرفیت ۴۵۰ هزار تن در برنامه‌های شرکت قرار گرفت.
نوریان افزود: مسئله مهمی که در اجرای طرح‌های فوق مورد توجه خاص شرکت قرار گرفت، اجرای طرح‌های زیربنایی و تأمین آب و برق زمان بهره برداری بود که در این زمینه احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی در مجتمع صنعتی چادرملو، احداث تصفیه خانه فاضلاب اردکان و انتقال آب به مجتمع مزبور به مقدار سالانه ۲.۹ میلیون مترمکعب و احداث تصفیه خانه دشت سپیدان و انتقال آب به مجتمع معدنی چادرملو سالانه به مقدار ۴.۳۸ میلیون مترمکعب بوده است که در حال بهره برداری است.
مدیرعامل چادرملو خاطرنشان کرد: در مجموع شرکت چارملو اولین شرکت معدنی است که زنجیره تولید از استخراج سنگ آهن خام تا تولید محصول میلگرد را اجرا و تکمیل کرده است.
تشریح برنامه‌های چادرملو در سال آینده
وی با اشاره به برنامه‌های مجتمع چادرملو برای سال ۱۳۹۹ بیان کرد: استخراج ۴۶ میلیون تن باطله، استخراج ۱۵ میلیون تن سنگ آهن، تولید ۹.۵ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن، تولید ۵۰۰ هزار تن کنسانتره سنگ آهن دانه بندی، تولید ۳.۷ میلیون تن گندله، تولید ۱.۵ تن آهن اسفنجی و تولید یک میلیون تن شمش فولاد از مهمترین برنامه‌های چادرملو برای سال آینده است.
نوریان افزود: محل تأمین مالی تمام طرح‌های شرکت از محل منابع داخلی است که شامل آورده سهامداران و اخذ تسهیلات از سیستم بانکی کشور است ضمن اینکه شرکت به نرخ تاریخی تاکنون مبلغ ۴۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال به طور مستقیم در اجرای طرح‌ها و ۲۶ هزار و ۵۱۳ میلیارد ریال به صورت مشارکت و خرید سهام سایر شرکت‌های تولیدی و در مجموع ۷۵ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری کرده است.
وی ادامه داد: نتیجه حاصل از سرمایه گذاری‌های انجام شده، تولید ۱۰.۵ تن کنسانتره سنگ آهن، تولید ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون تن سنگ آهن دانه بندی، تولید ۴ میلیون تن گندله، تولید ۱.۵۵ میلیون تن آهن اسفنجی، تولید ۸۰۰ هزار تن آهن اسفنجی فولاد غدیر ایرانیان، تولید ۸۰۰ هزار تن آهن اسفنجی فولاد ارفع، تولید ۱.۳ میلیون تن شمش فولاد چادرملو، تولید ۸۰۰ هزار تن شمش فولاد ارفع، تولید ۱۰۰ هزار تن شمش فولاد شاهرود، طرح در دست اجرای تولید ۶۰۰ هزار تن فولاد سرمد ابرکوه، تولید ۴۵۰ هزار تن نورد میلگرد سرمد ابرکوه و تولید ۲۰۰ هزار تن نورد میلگرد شاهرود است.
نوریان عنوان کرد: از محل این سرمایه‌گذاری‌ها طرح‌های زیربنایی بسیاری در ارتباط با تولیدات نیز اجرا شده که از آن جمله می‌توان به احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی سیکل ترکیبی، تأسیسات تصفیه خانه فاضلاب اردکان با ظرفیت تصفیه سالانه ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار مترمکعب، تأسیسات تصفیه خانه آب دشت سپیدان چادرملو اب ظرفیت تصفیه سالانه ۴ میلیون و ۳۸۰ هزار مترمکعب، احداث خط انتقال برق رسانی از یزد به مجتمع معدنی چادرملو به طول ۱۸۰ کیلومتر و احداث راه‌های اصلی از دو راهی ساغند به مجتمع به طول ۱۲۵ کیلومتر اشاره کرد.
محدودیت‌های ناشی از تحریم ورود ماشین آلات و تجهیزات خارجی را متوقف کرده است
مدیرعامل چادرملو با اشاره به وضعیت جذب سرمایه خارجی در شرایط تحریم اظهار داشت: چادرملو در گذشته امکان دریافت فاینانس خارجی (ژاپن) برای هزینه‌های احداث کارخانه گندله سازی جدید با ظرفیت ۴ میلیون تن در سال همچنین امکان استفاده از تسهیلات بانک ایران و اروپا برای تأمین نقدینگی مورد نیاز خرید ماشین آلات و تجهیزات بخش خارجی احداث کارخانه نورد را دنبال کرد اما محدودیت‌های ناشی از اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران تلاش‌های گذشته را در حال حاضر با وقفه مواجه کرده است.
نوریان با اشاره به طرح‌های مهم در دست اجرای چادرملو بیان کرد: مهمترین طرح در دست اجرا اکتشاف، تجهیز و بهره‌برداری از آنومالی D19 با پیش بینی سرمایه گذاری به مبلغ ۱۹ هزار میلیارد ریال است همچنین احداث یک واحد نیروگاه خورشیدی ۱۰ مگاواتی در جوار نیروگاه سیکل ترکیبی در مجتمع صنعتی چادرملو با سرمایه گذاری هزار میلیارد ریال از دیگر طرح‌هایی است که اوایل سال آینده راه اندازی می‌شود.
مدیرعامل چادرملو ادامه داد: دو طرح احداث کارخانه گندله سازی جدید به ظرفیت تولید سالیانه ۴ میلیون تن با پیش‌بینی سرمایه گذاری ۲۱ هزار میلیارد ریال و احداث کارخانه‌های نورد به ظرفیت ۱.۱ میلیون تن در سال با سرمایه گذاری ۱۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال در مجتمع صنعتی چادرملو در دستور کار شرکت و برنامه‌های آتی است.
تکنولوژی چادرملو قابل رقابت با تکنولوژی روز جهان
وی در مورد دانش و توانمندی صنعت سنگ آهن شرکت در مقایسه با سایر کشورهای صاحب این صنعت افزود: ماشین آلات و تجهیزات در معدن سنگ آهن چادرملو در حال حاضر از پیشرفته‌ترین ماشین آلات و تجهیزات معدنی روز جهان است و در تمام فعالیت‌های معدنی شامل طراحی‌های معدن، باطله برداری، استخراج سنگ آهن، جابجایی مواد، تکنولوژی دیواره گودال معدن و کنترل‌های کیفی و کمی استخراج سنگ آهن از آخرین فن آوری‌های روز جهان و مناسب‌ترین و پیشرفته‌ترین نرم افزارها استفاده می‌شود.
نوریان ادامه داد: همچنین اجرای روش انفجارهای کنترل شده از متداول‌ترین روش‌های انفجار کنترل شده در جهان است و چادرملو با خرید دو دستگاه دریل و Titon 600 و طراحی دقیق در مهندسی حفاری و خرج گذاری بلوک‌های دیواره‌های نهایی معدن، اولین مجتمع معدنی در ایران است که تجربه اجرای دیواره‌های سالم و دقیق مطابق با طرح را به دست آورده، ضمن اینکه این تکنولوژی همگام با سایر معادن بزرگ جهان بوده و کارشناسان سایر معادن کشور از این فن آوری بازدید کردند تا در معادن خود اجرا کنند.
وی یادآور شد: با نصب ابزار در لایه‌های سطحی و زیرسطحی دیواره‌های نهایی معدن و برداشت مستمر روزانه اطلاعات، رفتار نگاری تمام دیواره‌ها توسط کارشناسان متخصص مونیتورینگ ثبت و کنترل می‌شود که این عملیات به ندرت در معادن جهان انجام و در ایران فقط در معدن سنگ آهن چادرملو اجرا می‌شود.
نوریان افزود: نصب و راه اندازی سامانه معدن کاری هوشمند در سال ۹۴ که توسط یک شرکت سازنده داخلی و هوش و خلاقیت دانشجویان دانشگاه یزد طراحی و ساخته شد از اقدامات بسیار مهم و ارزشمند چادرملو بوده که با بهره برداری از این سیستم به توانمندی‌های اثربخش در عملیاتی معدنی دست یافتیم که از آن جمله می‌توان به افزایش راندمان استخراج مواد معدنی، افزایش ایمنی، کنترل سرعت ماشین آلات و تجهیزات معدنی، اعلام سرویس‌های ادواری ماشین آلات و تجهیزات معدنی، سرویس شماری ماشین آلات، برنامه ریزی و مشخص کردن موقعیت ماشین آلات، برنامه ریزی و جلوگیری از بروز اشتباه در بارگیری و تخلیه، کنترل مسیر حرکت تراک ها با توجه به نوع بار، بررسی کیفیت ناهمواری‌های جاده‌ها، کیفیت آب پاش مسیرها، کنترل بار سنگ شکن، پایش عملیات معدن با استفاده از دوربین، تسریع اطلاع رسانی، ارائه گزارش‌ها، گزارش مدیریتی، گزارش استاندارد، گزارش عملکرد راننده، اپراتور، گزارش کارکرد ماشین آلات، گزارش بلوک، افق و سایر گزارش‌ها اشاره کرد.
وی در مورد وضعیت تکنولوژی کارخانه فرآوری و مقایسه آن با تکنولوژی جهان نیز ادامه داد: اصولاً فرآوری سنگ آهن و جدایش آهن از سایر مواد در جهان یک روش مشخص است و به طور عمده شامل خردایش و جدایش توسط جدا کننده‌های مغناطیسی دائم، موقت و فلوتاسیون است.
نوریان گفت: تکنولوژی و تجهیزات کارخانه کانه آرایی چادرملو بر اساس نیاز فرآیند و استفاده از آخرین فن‌آوری و تکنولوژی‌ها انتخاب شده و در حال حاضر با تکنولوژی روز دنیا قابل مقایسه و به عنوان بزرگترین و مدرن‌ترین کارخانه فرآوری سنگ آهن در سطح کشور محسوب می‌شود.
مدیرعامل چادرملو اظهار داشت: کارخانه فرآوری چادرملو پس از انجام عملیات خردایش از دو روش تکنولوژی روز جهان یعنی جدا کننده‌های مغناطیسی برای پر عیار سازی سنگ آهن مگنتیت و سیستم فلوتاسیون برای پرعیار سازی سنگ آهن هماتیت و آپاتیت استفاده می‌کند.
۸۵ درصد تولیدات کنسانتره سنگ آهن کشور توسط ۱۰ شرکت بزرگ انجام می‌شود
نوریان با اشاره به لزوم اصلاح عوارض صادراتی برای سنگ آهن افزود: از نظر تولیدکنندگان سنگ آهن، خام فروشی یعنی صادرات سنگ آهن خام استخراجی از معدن که در کل کشور تاکنون چنین کاری صورت نگرفته است. سنگ آهن برای مصرف در صنایع فولاد عمدتاً به روش کوره بلند و احیا مستقیم به ترتیب به صورت دانه بندی شده در اندازه‌های مشخص، پرعیار سازی شده و به صورت پودر کنسانتره سنگ آهن قابل تبدیل به گندله به بازار عرضه می‌شود.
وی عنوان کرد: در ایران بیش از ۸۵ درصد صنایع فولاد به روش احیا مستقیم بوده که مصرف کننده کنسانتره سنگ آهن با عیار Fe بیش از ۶۷ درصد است و تنها مصرف کننده سنگ آهن دانه بندی، ذوب آهن اصفهان است از طرفی تولیدکنندگان کنسانتره سنگ آهن حدود ۱۰ شرکت بزرگ هستند که ۸۵ درصد تولیدات کشور توسط آنها صورت می‌پذیرد ضمن اینکه صادرات کنسانتره سنگ آهن به علت نیاز صنایع فولاد داخل کشور نداریم.
نوریان ادامه داد: لیکن تولید کنندگان سنگ آهن دانه بندی که معادن کوچک را دارند طبق آمارها از تعداد ۲۰۶ معدن فعال در تیرماه به ۱۲۳ معدن در مهرماه کاهش یافته و تولیدات آنها مازاد بر مصرف داخلی است که این تولیدکنندگان دو راه پیش رو دارند یا باید محصول خود را صادر کنند تا قادر به ادامه تولید و اشتغالزائی باشند یا معادن را تعطیل کنند البته راه سومی هم وجود دارد که سرمایه گذاران، کارخانه فرآوری احداث و سنگ آهن را از معادن خریداری و محصولات با عیار مناسب تولید و عرضه کنند که آن هم به علت پراکندگی این معادن در کل کشور و توجیه پذیر نبودن طرح از طرف سرمایه‌گذاران مورد استقبال قرار نمی‌گیرد البته قرار است این اقدام با تشکیل کنسرسیوم‌هایی عملی شود.
موافق صادرات اولیه نیستیم
وی افزود: به طور کلی ما موافق صادرات مواد اولیه نیستیم لیکن اگر موجودی مازاد بر مصرف داخلی داشتیم بهتر است بدون وضع عوارض آن را صادر کنیم تا ضمن ارز آوری و اجرای طرح‌های توسعه، از تعطیلی و توقف تولید معادن و بیکاری جلوگیری کنیم.
نوریان خاطرنشان کرد: بر اساس اطلاعات و آمارهای اعلام شده در طرح جامع فولاد برای تحقق ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ نیاز به حدود ۸۰ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن داریم و ظرفیت تولید تا پایان سال ۱۳۹۸ به مقدار ۵۹ میلیون تن بوده، از طرفی برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که در افق ۱۴۰۴ باید ۱۶۲ میلیون تن سنگ آهن خام استخراج شود در صورتی که درسال ۱۳۹۷ مقدار استخراج سنگ آهن ۸۷ میلیون تن و در سال جاری به حدود ۹۳ میلیون تن رسیده است.
وی افزود: ذخایر زمین شناسی سنگ آهن در ایران حدود ۵ میلیارد تن محاسبه شده و ذخیره قطعی آمارهای اعلام شده متفاوت و بین ۲.۵ تا ۳.۳ تن است لذا چنانچه ذخایر جدیدی کشف نشود، تأمین سنگ آهن صنایع فولاد تا پس از ۱۴۰۴ کمتر از دو دهه خواهد بود البته با فرض آنکه ۸۰ درصد از ظرفیت ۵۵ میلیون تنی فولاد تولید کنیم، سنگ آهن خام مورد نیاز به مقدار ۱۳۰ میلیون تن و با فرض رشد سالیانه ۱.۵ درصد ذخایر قطعی کشور، طی سالهای آتی مشکل تأمین سنگ آهن نداریم.
نیاز به حمایت‌های دولت از امر اکتشاف
نوریان ادامه داد: در هر صورت توجه به امر اکتشافات و استمرار آن با حمایت‌های دولت و بخش خصوصی باید در سرلوحه برنامه‌های کشور قرار گیرد و با توجه به اینکه مزیت اصلی زنجیره تولید فولاد در کشور، وجود ماده اولیه اصلی مصرفی آنها یعنی سنگ آهن است و با توجه به پراکندگی کارخانه‌های فولاد در کشور و مسائل حمل و نقل ریلی نباید روی واردات سنگ آهن تمرکز کنیم.
وی عنوان کرد: البته احداث واحدهای فولاد سازی جدید در سواحل جنوبی کشور که هدف اصلی از اجرای آنها صادرات محصولات تولیدی است در دستور کار شرکت‌های بزرگ از جمله چادرملو است که یکی از این طرح‌ها در بندر چابهار است و تأمین سنگ آهن آن هم از کشور استرالیا در نظر گرفته شده است.
نوریان ادامه داد: پیشنهاد تولیدکنندگان سنگ آهن این است که دولت در مسائل مربوط به شرکت‌های خصوصی سنگ آهن و تولیدکنندگان معادن کوچک از قبیل قیمت گذاری، سهمیه بندی، عوارض صادارتی دخالت نکند. ما قادر هستیم با فولاد سازان توافق کنیم نه اینکه دولت برای بخش خصوصی مبنای قیمت تعیین کند، قیمت‌ها را آزاد کند، ما خودمان بازار داخل و صادارت را در کنار هم حفظ می‌کنیم و نیازی به وضع عوارض صادراتی نیست.
مدیرعامل چادرملو خاطرنشان کرد: هم‌اکنون دو شرکت معدنی و صنعتی چادرملو و گل‌گهر حدود ۵۴ درصد کنسانتره سنگ آهن کشور را تولید می‌کنند و اولویت اول آنها تأمین کنسانتره مصرفی گندله سازی‌های کشور است که این دو شرکت که در دهه ۱۳۷۰ خصوصی شدند، بدون اتکا به دولت و بودجه‌های عمرانی طرح‌های افزایش تولید و توسعه خود را اجرا کردند اما در سالهای اخیر با مسائل مربوط به قیمت گذاری و بهره مالکانه، مواجه شده‌اند.
وی اظهار داشت: در حال حاضر طبق آمارهای مسئولان کشور، بخش معدن سهم ناچیزی از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده زیرا بخش خصوصی واقعی و توانمند در حوزه فعالیت‌های معدنی شکل نگرفته است.
