حمید مشتاقیان، روز چهارشنبه به خبرنگار ایرنا افزود: برای اجرای این طرح که شامل استفاده از خشت خام و کاهگل بود، ۲۵۰ میلیون ریال با مشارکت اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان هزینه شد.
وی با بیان اینکه قدمت مسجد جامع ابرکوه مربوط به دوره تیموری می رسد ، اظهارکرد: این بنای تاریخی در میدان اصلی و مرکز شهر واقع است و با شماره ۱۹۷ در تاریخ نهم مرداد ماه ۱۳۱۲ خورشیدی در فهرست آثار ملی که دومین اثر ثبتی استان یزد است به ثبت رسید.
مشتاقیان با اشاره به اینکه این شهرستان ۸۷ باب مسجد است ادامه داد: از این تعداد ۳۰ باب آن تاریخی و قدیمی است که تاکنون ۱۷ مسجد تاریخی به ثبت آثار ملی رسیده و قدیمی ترین آنها مسجد بیرون و جامع ابرکوه است .
مسجد جامع ابرکوه یکی از مساجد مهم تاریخی این شهرستان و استان یزد بشمار می رود که قدمتی به بلندای تاریخ این شهر دارد.
این مسجد یکی از قدیمترین مساجد و با ۲ قبله از دیدینی های جذاب گردشگری است .
قسمت هایی از این مسجد مربوط به قبل از اسلام و قسمت هایی هم مربوط به دوره سلجوقی و حکمرانی مغولان در ایران است و دارای ۲ شبستان در پس ایوان شمالی و ایوان جنوبی و سردابه ای به ابعاد ۱۰ در ۱۰ در میا ن صحن خود است.
محراب نفیس گچبری ایوان شرقی مسجد جامع که یکی از پنچ محراب این مسجد است، یادگار این دوره می باشد و تاریخ ساخت این محراب سال ۷۳۸ هجری است و عرض آن
۴.۲۴ متر است.
از چهار محراب دیگر مسجد یادشده سه محراب از جنس سنگ مرمر و آهک و دیگری از جنس کاشی ساده است و محراب اصلی سنگی این بنای فرهنگی که دارای ۲ ستون تزئینی زیبا و از جنس مرمر است و اکنون در میان تالار مرکزی گنجینه اسلامی موزه ملی ایران، نماینده ای شایسته برای نمایش فضای معنوی مساجد ایرانی به گردشگران داخلی و خارجی است .
از ویژگی های مهم بنای مسجد جامع ابرکوه ۲ محراب آن است که محراب بزرگ یا اولیه مسجد همانند بناهای مغولی ساخته شد و با جهت قطب مغناطیسی شمال ۴۷ درجه اختلاف دارد به منظور اصلاح محراب اولیه محراب دومی هم ساخته شد که این محراب تا حدی قبله سابق این مسجد را اصلاح می کند.
همچنین مسجد بیرون منزلگاه علی بن موسی الرضا(ع) یکی دیگر از مساجد تاریخی ابرکوه است که در مسیر حرکت امام رضا (ع) از مدینه به مرو به سمت مشهد مقدس در ۱۷ آبان ماه سال ۱۹۵ هجری شمسی برابر با هشتم ربیع الاخر سال ۲۰۱ هجری قمری است بنا شد.
این مسجد شامل ۲ ایوان با حیاط مرکزی و ایوان غربی به گنبد خانه ای گشوده می شود که از داخل مربع و از خارج نیم دایره است.
ضخامت دیوارهای آن به بیش از ۱.۷۰ متر می رسد و تنها ورودی مسجد درحال حاضر در جبهه شمالی است که از طریق اتاق به ایوان غربی باز می شود علاوه برآن ۲ گذرگاه دیگر نیز وجود دارد که یکی از شرق به داخل حیاط و دیگری از غرب از طریق راهرویی به گنبد خانه راه می یابد و کتیبه کاشی معرق در سه رشته خط به عرض تقریبی ۶۵ سانتیمتر به رنگهای سفید و آبی بر پیشانی سر در ورودی مسجد نصب شده که از آن اطلاعات تاریخی به دست می آید.
خط نسخ آن از انواع خطوط کتیبه های مورد توجه دوران تیموری در قرن نهم هجری برابر پانزدهم میلادی است و این نوع خط را می توان در کتیبه های افریزی مسجد گوهرشاد مشهد که در سال ۸۲۱ هجری برابر ۱۴۱۸میلادی و نیز مناره مصلی شهر هرات که بین سال های ۸۲۰ و ۸۲۱ هجری برابر ۴۳۷ و ۱۴۳۸ میلادی ساخته شدند مشاهده کرد و این مسجد با شماره ۲۱۷۰ در فهرست آثارملی به ثبت رسیده است.
مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری ابرکوه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.
