پژوهشگر و محقق فرهنگ عامه یزد در یادداشتی ضمن ضروری خواندن تدوین دانشنامهی جامع یزد، آن را گامی ارزشمند در معرفی یزد کهن و سرافراز خواند.
به گزارش ایسنا – منطقه یزد، «حسین مسرّت» در این یادداشت که با شعر «هر آن متاع که جویی ز نزدِ یزد طلب --- ز فضل و علم و صلاح و کفایت، ای عاقل» سروده‌ی «تاج سلمانی» آغاز شده، آورده است؛ «شهر یزد با پیشنیه‌ی چندین هزار ساله‌ی تاریخی و فرهنگی و داشتن عنوان «شهر خشت خام» و «نگین کویر» و اکنون «شهر جهانی» شایستگی آن را دارد که موضوع دانشنامه‌ای علمی و فاخر با عنوان «دانشنامهی یزد» باشد. این دانشنامه حاوی مدخل‌هایی در موضوعات گوناگون خواهد بود که ضمن تعریف و توصیف آن مدخل، کلید و راهنمایی برای مراجعه‌کنندگان جهت بهره‌وری اطّلاعات بیشتر و وسیع‌تر در زمینه‌ی موضوع و مباحث آن مدخل است.
خوشبختانه در 50 سال گذشته کتاب‌های خوبی در زمینه‌ی فرهنگ، تاریخ، ادب، دین، اجتماع، هنر، معماری و نیز زندگی‌نامه‌ی بزرگان، رجال و مشاهیر استان یزد نوشته شده که جزء منابع خوب برای تدوین این دانشنامه است؛ حتّی اخیراً یکی از فرهنگیان یزد بر اثر علاقه‌ی شخصی خود کتابی با عنوان فرهنگ‌نامه‌ی یزد به صورت انفرادی و نه گروهی گردآوری کرده است که هیچ کدام از اینها پاسخگوی نیاز‌های علمی و فرهنگی استان دیرپای و کهن سال یزد نیست.
اکنون برخی استان‌ها مانند گلستان و گیلان و برخی شهرها مانند کاشان با توجّه به تشخیص ضرورت چنین دایره‌المعارفی که گویای همه‌ی ابعاد فرهنگی و علمی و غیره شهر باشد دست به تدوین دانشنامهی گلستان و دانشنامهی کاشان زده‌اند و همه‌ی اینها پس از نخستین پیشنهاد این جانب در 26/9/ 1375 به استاندار وقت یزد مهندس سفید بوده است و با این که در سال 1376 در شورای فرهنگ عمومی یزد به تصویب رسیده بود، اگر همان موقع آغاز شده بود، استان یزد پیشگام تدوین چنین دانشنامه‌هایی می‌شد. به هر روی در سال 1383 با همت استاندار وقت مهندس کلانتری اعضای هیئت علمی هم تعیین شدند و پس روندی یک ساله ابلاغ احکام همراه شد با تغیرات سیاسی کشور و استان یزد.
اکنون که پس از 15 سال به همت دکتر طالبی استاندار محترم یزد، اعضای حقیقی و حقوقی دانشنامۀ جامع یزد بوسیلۀ شورای فرهنگ عمومی استان یزد تعیین شدند که آن را به فال نیک می‌گیریم.
امید آن که با بذل توجه دولتمردان و مسئولان فرهنگی استان یزد با تحقق طرح دانشنامهی جامع یزد، استان یزد آن گونه که شایسته است گواه تدوین دانشنامه‌ای فراگیر باشد و یزد تاریخی بیش از پیش، جلوه‌های خود را در انظار ایرانیان و جهانیان باز نمایانده که یزد، یادگار تاریخ است، باشکوه‌ی تاریخ ایران و مردم ایران.»
مسرت در ادامه این یاداشت نیز به ارائه توضیحاتی در مورد این دانشنامه بدین شرح پرداخته است؛
«زمینه‌ی کار دانشنامهی یزد
1. علما، دانشمندان، مشاهیر، شاعران، هنرمندان و بزرگان، 2. جغرافیای تاریخی و سیاسی، 3. آثار و بناهای تاریخی، 4. اوضاع کشاورزی، طبیعی و معدنی 5. صنایع دستی، 6. نساجی، 7. آب و آب‌رسانی و آبیاری (و موضوعات وابسته بدان همچون آب‌انبار، قنات، جوی و غیره)، 8. فرهنگ، آداب و رسوم و آیین‌های بومی 9. برخی واژه‌ها و نمادهای برجسته همچون بادگیر، نخل و نخل‌برداری.
برای ایجاد مؤسسه یا مرکز این دانشنامه، نخست به هیئت مؤسسی نیاز است که ضمن تدوین اساسنامه‌ی آن، برنامه‌های مرکز را تهیه و تصویب و به تایید سازمان‌های ذی‌ربط برساند.
هیئت مؤسس همچنین می‌تواند از بین افراد آگاه، دلسوز و عاشق بدین کار، افرادی را تحت عنوان «هیئت علمی» برگزیند. این هیات عمدتاً باید گروه‌های اصلی را تعیین و رهبری کند و بر کار هر گروه تحقیقی نظارت علمی داشته باشد.
چنان که روشن است مرکز نامبرده برای تداوم کار خود نیاز به پشتوانه‌ی مالی خوبی دارد که توسط سازمان‌های علمی و فرهنگی یزد در اختیارش می‌نهند، بتواند با دستی باز و سرمایه‌ای بسنده نسبت به تهیه منابع، کتب و نشریات و گرفتن تصویر از مطالب مورد نیاز در مآخذ، سریعاً اقدام کند.
اهم وظایف هیات علمی مرکز دانشنامه ی یزد
1- مدخل‌گزینی و مدخل‌یابی: به پیشنهاد یکی از اعضای هیات علمی و با مشورت همه‌ی اعضا برگزیده می‌شود.
2- تهیه‌ی پرونده‌های علمی و تحقیقاتی در زمینه‌ی هر مدخل.
3- تشکیل گروه‌های مختلف علمی برای نظارت بر مقالات تحقیقی.
4- واگذاری تهیه‌ی هر مدخل به افراد متخصص و نویسنده در همان زمینه (اعم از بومی یا غیر بومی).
5- گزینش یک نفر به عنوان سر ویراستار که ناظر بر محتوای علمی و رسم‌الخط مقالات باشد.
6- دعوت از استادان صاحب نظر و گروه‌های پژوهشی علاقمند نسبت به استخدام افراد فنی و مورد نیاز اعم از کارمند و غیره،
7- جلب‌نظر ادارات و نهادهای فرهنگی پژوهشی تا بتوانند در اسرع وقت از اطّلاعات و دانسته‌های آن نهاد و کارشناسان آن بهره بگیرند.»
انتهای پیام
