شورای عالی حفاظت محیط زیست در نشست اخیر خود که به ریاست رییس جمهور تشکیل شد، با ارتقاء سطح حفاظتی منطقه شکار ممنوع شیرکوه تفت و منطقه شکار ممنوع کمکی بهاباد در استان یزد به پناهگاه حیات وحش موافقت کرد.
به گزارش ایسنا – منطقه یزد، با اضافه شدن این دو منطقه جمعاً به وسعت 116 هزار هکتار به شبکه مناطق چهارگانه تحت مدیریت محیط زیست، تعداد مناطق چهارگانه محیط زیست استان یزد به 10 منطقه افزایش یافته که در مجموع 10.3 درصد مساحت خاک استان را به خود اختصاص داده است.
پناهگاه حیات‌وحش شیرکوه
منطقه شیرکوه با مساحتی در حدود 51 هزار هکتار در جنوب غربی شهر یزد(مرکز استان) قرار دارد، بخش اعظم این منطقه در حوزه شهرستان تفت و بخش‌های کوچکی از آن در حوزه شهرستان‌های یزد و مهریز واقع شده است.
کوهستان شیرکوه تنها منبع پایدار تأمین بخشی از آب حوزه یزد- اردکان و مهریز است. کوهستان شیرکوه به عنوان یکی از مهم‌ترین ارتفاعات مرکزی ایران، حائز ارزش‌های فراوانی در زمینه های مختلف زیست محیطی و گردشگری است و از مهم‌ترین دلایل تداوم حیات در دشت‌های پیرامونی به ویژه دشت یزد- اردکان، تاثیرات شگرف این کوهستان و تعدیل شرایط سخت کویری پیرامونی است.
سازندهای آهکی شیرکوه به لحاظ جذب بارش در تغذیه سفره های آب زیرزمینی و نمود و تداوم چشمه‌های کارستیک و ارزشمندی همچون غربالبیز، تامهر و غیره نقش مهمی ایفا می‌کنند.
بر طبق آخرین مطالعه در خصوص فلور یزد در این استان تعداد 875 گونه شناسایی شده است که با شناسایی 610 گونه در شیرکوه، به عبارتی نزدیک به 70 درصد فلور یزد در کوهستان شیرکوه مشاهده می‌شود. این نسبت بالا در سطحی بسیار محدود نسبت به کل سطح استان، نشان از غنای بالای گونه‌ای در این منطقه دارد.
این اعداد و ارقام به خوبی اهمیت کوهستان شیرکوه را بلحاظ پوشش گیاهی طبیعی و دارای ارزش حفاظتی بیان می‌کند و جای هیچ گونه شک و شبهه‌ای بر ضرورت حفاظت جدی از این کانون تنوع زیستی و بوم زادی ایران باقی نمی‌گذارد.
سلسله جبال شیرکوه از قدیم تاکنون محل امن و مناسبی برای انواع حیوانات وحشی بوده است. عوارض محدود کننده طبیعی مانند پرتگاه‌ها، نقاط بسیار صعب العبور، مراتع انبوه، وجود دهها چشمه و رودخانه فصلی، مناطق پوشیده از برف در اغلب ماه‌های سال، عدم دسترسی آسان به بعضی مناطق و عوامل دیگر باعث شد تا محل بسیار مناسبی برای زاد و ولد حیوانات وحشی خصوصاً کل و بز و قوچ و میش وحشی فراهم شود.
علاوه بر گونه‌های معمول اکوسیستم‌های کوهستانی نظیر کل و بز، قوچ و میش، پلنگ و غیره دارای گونه‌های جانوری با خاستگاه ارتفاعات البرز و زاگرس است که حفظ آنها به دلیل ارزش تفسیری از دوره‌های مختلف زمین شناسی الزامی است.
بررسی‌های انجام شده توسط گروه پژوهشی جونده شناسی دانشگاه فردوسی مشهد بر روی جوندگان، خرگوش‌سانان و حشره‌خواران معرف اهمیت جغرافیای زیستی، فیلوجغرافیایی، فیلوژنتیک و باستان جانورشناسی منطقه است.
بدیهی است که ایجاد تغییرات، تجاوز و افراط در بهره‌برداری غیر اصولی از اکوسیستم‌های طبیعی در گذشته، تعدد جاده‌های آسفالته و قطع کریدورهای وحوش، زمینه‌های انقراض و تهدید نسل برخی از گونه‌های جانوری و گیاهی را فراهم آورده است و در حال حاضر تنها با حفاظت اصولی از این منابع خدادادی و اعمال مدیریت صحیح می توان به نجات برخی گونه ها دست یافت.
پناهگاه حیات وحش کمکی بهاباد
منطقه کمکی بهاباد با مساحت حدود 65 هزار هکتار، اراضی بکر و دست نخورده شمال شهرستان بهاباد و جنوب غربی شهرستان اردکان را شامل می شود که به دلیل وضعیت خاص توپوگرافی، بکر بودن منطقه و عدم تغییر و تحول اساسی در رویشگاهها و چشم اندازهای طبیعی منطقه حائز اهمیت می باشد.
وجود غذا، آب و پناه مناسب در کنار حداقل تعارضات در منطقه امکان زیست گونه‌های شاخص و ارزشمندی نظیر قوچ و میش، کل و بز، یوزپلنگ آسیایی، پلنگ، جبیر و انواعی از پرندگان و خزندگان را فراهم آورده است.
پوشش گیاهی منطقه مزبور با توجه به میزان بارش، وضعیت خاک و ناهمواریها در تنوع و تراکم متغیر می باشد. این منطقه، طبق تقسیم بندی جوامع گیاهی ایران و بر اساس تقسیمات آب و هوایی جزء منطقه ایرانی تورانی محسوب می شود. از گیاهان عمده منطقه می توان به درمنه، قیچ، تاغ، اسکمبیل، پدن، رندوک، بنه، کاروانکش، علیجون و غیره اشاره کرد.
زیستگاههای یوزپلنگ در حوزه منطقه حفاظت شده کوه بافق، شکار ممنوع آریز و پناهگاه حیات وحش دره انجیر به صورت نواری با امتداد شمالی – جنوبی واقع شده است و در جهت شرق زیستگاههای آزاد گسترده و مساعدی برای این گونه وجود دارد و پس از این زیستگاههای آزاد، پناهگاه حیات وحش نایبندان که خود از بهترین زیستگاههای یوزپلنگ می باشد قرار گرفته است.
به طور قطع ارتباط جمعیت های کوه بافق تا دره انجیر با زیستگاه بزرگ نایبندان می تواند از طریق منطقه کمکی برقرار شود.
گفتنی است؛ در چند سال اخیر چند مورد حضور یوزپلنگ دراین منطقه به ثبت رسیده است.
انتهای پیام
