وضعیت نامساعد آبخوان های یزد به دلیل لوله زایی و فرونشست زمین

رئیس اداره منابع آب شهرستان های یزد و اشکذر با بیان این که برداشت بی رویه از منابع آبی علاوه بر تهدید آبخوان ها و تخریب اراضی، منجر به ظهور فروچاله و فرونشست زمین شده است، گفت: لوله زایی و فرونشست زمین در برخی از مناطق استان از قبیل رستاق نشانه وضعیت نامساعد آبخوان ها است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدحسین باقری با اشاره به عوارض برداشت بی رویه از منابع آبی استان، اظهار داشت: برداشت بی رویه از منابع آبی با عث ظهور فروچاله، فرونشست، تخریب اراضی و پدیده لوله زایی شده که در این میان فروچاله و فرونشست را آخرین سرحد مرگ آبخوان و زمین قلمداد می کنند.

وی با بیان برخی از پیامدهای فرونشست زمین افزود: از نظر متخصصان، تهدید بنیادی این است که ایجاد چنین پدیده هایی منجر به از دست رفتن قابلیت احیای آبخوان و سفره آب زیرزمینی و انسداد خلل و فرج آن شود.

رئیس اداره منابع آب شهرستان های یزد و اشکذر اضافه کرد: اگر روزی بارندگی به میزان سابق بازگردد، این آب ها مسیری برای نفوذ در زیر زمین نداشته و میزان تغذیه حاصل از بارندگی به حداقل ممکن خواهد رسید، موضوعی که  در تشدید سیلاب ها نیز موثر می باشد.

وی کاهش نزولات جوی و افزایش دوره های خشکسالی را عاملی موثر در کاهش تغذیه و ورودی آب‌های زیرزمینی عنوان و بیان کرد: این امر در ایجاد فرونشست نقش دارد اما بهره برداری و پمپاژ بی رویه مهمترین عامل در تشدید فرونشست و فروچاله است.

باقری تصریح کرد: در اثر بهره برداری بیش از ظرفیت آبخوان، کاهش بلندمدت سطح آب زیرزمینی اتفاق می‌افتد و این اقدام نیز می‌تواند منجر به تخلیه آب از خلل و فرج لایه‌های زیرسطحی زمین شود که به صورت فرونشست زمین و یا فروچاله ظاهر می‌شود.

وی ادامه داد: در برخی از سازنده‌های آهکی و مشابه آن افت شدید سطح آب زیرزمینی باعث وقوع فروچاله در سطح زمین می‌شود .

باقری با اشاره به این که در حال حاضر دشت یزد-اردکان از جمله دشت ‎های شاخص استان است، خاطرنشان کرد: این دشت با فرونشست قابل توجه زمین در سال‌های اخیر روبه رو بوده به نحوی که وقوع لوله زائی قابل توجه در منطقه رستاق و همچنین تحقیقات علمی حاکی از فرونشست زمین در دشت یزد-اردکان بدلیل افت سطح آب زیرزمینی است.

وی با بیان این که دشت ابرکوه با تعداد 36 مورد فروچاله و منطقه شمش-بهادران از دیگر دشت‌های مطرح استان هستند که به این پدیده دچار شدند، گفت: وقوع فروچاله و فورنشست باعث شده  سه دشت فوق الذکر جزء چهار دشت‌ «ممنوعه بحرانی» استان در خصوص بهره برداری از منابع آب زیر زمینی مشخص شوند.

این مسئول اظهار کرد: بخش‌های مرکزی و غربی استان به دلیل ویژگی‌های خاص زمین شناسی و میزان کسری مخازن آن‌ها از پتانسیل بیشتری برخوردار هستند.