به گزارش خبرنگار ایرنا ، مردم ابرکوه به خاطر ارادت خاصی که به امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) دارند هر ساله به صورت خودجوش با سیاه پوش کردن شهر به سراغ ماه محرم می روند به گونه ای که جوشش شور حسینی در جای جای شهر در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسد.
مردم عزادار ابرکوه در ماه حزون و اندوه محرم بویژه تاسوعا و عاشورای حسینی برای برپایی مجالس عزای امام حسین(ع) کسب و کار خود را تعطیل تا شور و شعور حسینی را دو اره در رگ های جامعه جاری کنند .
عزاداران با این جمله ، باز این چه شورش است که در خلق عالم است بار دیگر در اذهان خود با چشمانی اشک بار تداعی می کنند و برای هرچه باشکوه برگزار شدن ایام سوگواری سید و سالار شهیدان (ع) و 72 از یارانشان از هیچ کوششی دریغ نمی کنند .
در این ایام پارچه های سیاه و کتیبه های عزا، زینت بخش مساجد و حسینیه ها شده ،زنگ تلفن های همراه نیز با نوحه و مصیبت همراه می شود و برخی از عزاداران خودروهای خود را مزین به اشعار عاشورایی و سروده های حماسی کربلا می کنند.
در این ایام حزون اندوه تر از معادلات سیاسی و اقتصادی به هم می خورد و هر حزب و گروهی بدون در نظر گرفتن پرچم و نشان خود ، عاشقانه در عزاداری سیدالشهدا (ع) شرکت می کند تا شور و عزای حسینی آنگونه ای که رضای الهی را به دنبال داشته و ذخیره ای برای آخرت آنان باشد ،برگزار کنند .
** نواختن موسیقی محرم در ابرکوه
نواختن موسیقی در محرم در شهرستان های مختلف کشور با ابرکوه متفاوت است چون در دیگر نقاط کشور، این نوع موسیقی با یک ریتم و بیشتر برای هماهنگ کردن گروه سینه زنان و زنجیر زنان اجرا می شود، ولی هرچند نوع ادواتی که برای اجرا وجود دارند با دیگر نقاط مشابه است ، ولی این موسیقی در ابرکوه به صورت حماسی نواخته می شود .
طبل ، سنج و شیپور آهنگ حماسی ماه محرم این شهرستان که آهنگ حزن آور برای عزاداری سید الشهدا (ع) در کشور بی نظیر و منحصر به فرد است .
این آهنگ که با عنوان « آوا نوای محرم ابرکوه» است، 1.5 قرن سابقه در عزاداری محرم این شهرستان دارد و با نواختن آن زن و مرد ، پیر و جوان را در مجالس روضه خوانی متاثر می سازد .
عزاداری ماه محرم در ابرکوه که بیشر سینه زنی و زنجیر زنی است زبانزد خاص عام است و این نوع عزاداری در کشور واقعا بی نظیر است.
آهنگ حماسی ماه محرم برای آیین عزاداری ابرکوه توسط بزرگان این شهرستان بویژه مرحوم آیت الله میرزا عبدالغنی از مجتهدان نامی منطقه برای الگو برداری برای زیارت به کربلا مشرف شدند و آن زمان در میان آهنگ هایی که به مناسبت سوگواری سیدالشهدا(ع) رواج داشت این سبک را الگو برداری کردند که اکنون به عنوان فرهنگ بومی ابرکوه مطرح است .
آیت الله میرزا عبدالغنی از مجتهدان قرن گذشته شهرستان بود که بر 14 علم اجتهاد داشت و یکی از آن علوم آهنگ مذهبی بود، نقل شده است.
آوا نوای آهنگ محرم ابرکوه که به طبل و شیپور سنج معروف است بیشتر در محله « دربقلعه» این شهرستان سابقه تاریخی دارد و این میراث بزرگ به هنگام ورود زنجیر زنان در حسینیه ها ، میادین ، کوچه ها و محافل روضه خوانی هر کدام با یک ریتم اجرا می شود .
این آهنگ بیشتر در صبح عاشورا و در محله دربقلعه برای تعزیه خوانی استفاده شده و بیشتر حماسی است و با اجرای آن اشک خود به خود بر گونه های پیر و جوان ، زن و مرد جاری می شود و حادثه عاشورا را در اذهان تداعی می کند و یادآور ابعاد حماسی کربلاست.
اجرا کنندگان این موسیقی به صورت موروثی این وظیفه را بر عهده دارند و هر سال بخاطر شوق و علاقه مردم تعداد اجرا کنندگان این آهنگ و شرکت در مجالس امام حسین (ع) بیشتر می شود.
طبل و شیپور سنج زنان ابرکوه بیشتر از وراث خانواده های فتح اله اسماعیل ، حسین فتح اله ، علی فتح اله ، شیرخوان فتح اله ، غلامحسین محمدی پور، حسن کارگر ، زین العابدین عزیزی ، حاج محمد عزیزی و عباس عزیزی پناه معروف به عباس شیپورزن و علی عطوف و فردی بنام اسکندر از محله بازار که طبل بزرگی بر دوش داشته و امروز آن طبل معروف است به طبل اسکندر این آهنگ محلی را تاکنون اجرا کرده اند، هستند.
در زمان های قدیم تمام ابرکوه یک هیأت داشت و مردم شهر با حضور در محله درب قلعه که بیشترین جمعیت را داشت هیأت عزداری راه اندازی می کردند و هم اکنون طبالان از شب سوم محرم در تکایا و حسینه ها آماده می شوند تا در ایام پور شور عزاداری محرم ابرکوه که طی روزهای ششم تا دهم محرم به اوج خود میی رسد هیات زنجیر زنی را همراهی می کنند .
طبلی که امروزه در ابرکوه زده می‌شود اغلب با این آهنگ ها همراه است « مظلومم حسین محرومم حسین« ، « یاحسین ، حسین ، حسین» .
مدیر پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی بافت تاریخی ابرکوه به خبرنگار ایرنا گفت : این آوا نوا که آهنگ حماسی و بومی شهرستان است با توجه به منحصر به فرد بودن آن در سال 91 در شورای ثبت کشور در میان 31 استان مطرح شد و به دلیل اصالت مذهبی و حماسی آنکه داشت با شماره 699 در فهرست آثار معنوی ایران ثبت شد .
عباس قدیریان اظهار داشت : آیین زنجیر زنی در ابرکوه هم که شیوه اجرای آن در کشور بی نظیر است با شماره 1113، در فهرست معنوی آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
زنجیر زنی همراه با نوای حماسی طبل، سنج و شیپور در دهه نخست ماه محرم از جمله آیین های مرسوم عزاداری منحصر به فرد مردم ولایتمدار و مومن ابرکوه در سوگ سیدالشهدا (ع) است.
ابرکوه از لحاظ سبک سنتی زنجیر زنی در ایام محرم در کشور و استان یزد معروف است و به مناسبت شهادت اباعبدالله الحسین (ع) که به حسینه یزد شهرت دارد، شاهد حضور مردم از اقصی نقاط کشور از جمله گردشگران خارجی در روزهای هشتم محرم تا روز عاشورای حسینی هستیم.
آهنگ حماسی محرم ابرکوه که در فهرست آثار معنوی ایران به ثبت رسید، بیش از یک قرن سابقه همراهی در زنجیر زنی این شهرستان دارد و با نواختن آهنگ عزا مردم در مجالس روضه و عزا متاثر می شوند.
چند سالی است زنجیر زنی ابرکوه که از جمله عزاداری شاخص کشور است صبح روز هشتم محرم به صورت زنده از رسانه های مختلف ملی پخش می شود و این نوع عزاداری شاخص کشور است که قابلیت ثبت جهانی را دارد.
** عزاداری مردم ابرکوه در روزهای تاسوعا و عاشورا
در ایام سوگواری شهادت سیدالشهدا حضرت حسین بن علی (ع)، حرکت دستجات سینه زنی و زنجیر زنی هیات ها به صورت سنتی از مساجد و حسینه ها با شور و حماسه حسینی آغاز شده و در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی این شور حسینی به اوج خود می رسد.
در تاسوعا و عاشورا، آیین های عزاداری و سوگواری سنتی شهرستان ابرکوه از بامدادان آغاز می شود و این روز که شهادت امام حسین (ع) و 72 تن از یاران با وفای آن حضرت است حال هوای خاص خود را دارد.
در روز عاشورا اکثر مردم با پای برهنه از محلات و کوچه ها گریه کنان به تکایا می روند و با نظم خاصی به طرف محلات دیگر حرکت می کنند .
عزاداران سالار شهیدان در روز عاشورا با چشمانی اشک بار همراه با زنجیر زنی ، سینه زنی و بر سر زنان و سبک های دیگر سنتی با راه انداختن تعزیه خوانی، حمل علم و بیرق هایی در سوگ شهادت مظلومانه سرور شهیدان عالم عزاداری می کنند.
در ایام سوگواری امام حسین (ع) در این شهرستان حضور با شکوه جوانان و نوجوانان بسیار نمایان است و برخی از آنان با اینکه سن و سالی ندارند اما چنان برای سرور شهیدان اشک ماتم می ریزنند گویی اگر در حادثه عاشورا بودند، عاشقانه جان خود را در طبق اخلاص می گذاشتند و در رکاب اباعبدالله (ع) جان خود را نثار می کردند.
در مسیر حرکت دستجات و هیات های عزاداری خصوصا در روزهای تاسوعا و عاشورا ، قشرهایی از مردم مومن و علاقه مندان به سالار شهیدان و اهل بیت با قربانی کردن ده ها راس گوسفند و هدیه نقدی خود ارادت خاص خود را به امام حسین (ع) نشان می دهند.
در سالروز شهادت غمبار امام حسین (ع) و 72 یار با وفای آن حضرت ، تقریبا همه هیات ها و دستجات عزادار از نخستین ساعات روز عاشورا از محلات به طرف میدان امام حسین (ع) مرکز شهر به حرکت در آمده و طی مسیر در کوچه و محلات در تکایا عزاداری می کنند .
عزاداران در هنگام اذان ظهر به تاسی از برپایی نماز امام حسین (ع) در حادثه ظهر عاشورا نماز جماعت برپا می کنند و این فریضه بحمدالله در اکثر محلات برگزار می شود .
شبیه خوانی، برپایی محفل قرآنی، قرائت زیارت عاشورا، طبخ و پخش انواع غذا از جمله حلیم امام حسین (ع)، شله زرد، عدس پلو، قیمه پلو بین مردم و توزیع آب، شربت و شیر به یاد لبان تشنه سرور شهیدان و اهل بیت امام حسین (ع) در صحرای کربلا در حسینیه ها و منازل از دیگر سنت های به یاد ماندنی بیش از 1.5 قرن مردم ابرکوه در روزهای هفتم محرم تا روز عاشوراست.
مراسم تعزیه خوانی و آتش زدن خیمه نمادین امام حسین (ع) و اهل بیت آن حضرت در عصر عاشورا و همچنین برپایی شام غریبان در فضای تاریک کوچه ها ، محلات و تکایا از دیگر آیین هایی سوگواری مردم مومن ابرکوه است.
مرکز شهرستان 53 هزار نفری ابرکوه در140 کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.
7540/ 2047
انتهای پیام مردم عزادار ابرکوه در ماه حزون و اندوه محرم بویژه تاسوعا و عاشورای حسینی برای برپایی مجالس عزای امام حسین(ع) کسب و کار خود را تعطیل تا شور و شعور حسینی را دو اره در رگ های جامعه جاری کنند .
عزاداران با این جمله ، باز این چه شورش است که در خلق عالم است بار دیگر در اذهان خود با چشمانی اشک بار تداعی می کنند و برای هرچه باشکوه برگزار شدن ایام سوگواری سید و سالار شهیدان (ع) و 72 از یارانشان از هیچ کوششی دریغ نمی کنند .
در این ایام پارچه های سیاه و کتیبه های عزا، زینت بخش مساجد و حسینیه ها شده ،زنگ تلفن های همراه نیز با نوحه و مصیبت همراه می شود و برخی از عزاداران خودروهای خود را مزین به اشعار عاشورایی و سروده های حماسی کربلا می کنند.
در این ایام حزون اندوه تر از معادلات سیاسی و اقتصادی به هم می خورد و هر حزب و گروهی بدون در نظر گرفتن پرچم و نشان خود ، عاشقانه در عزاداری سیدالشهدا (ع) شرکت می کند تا شور و عزای حسینی آنگونه ای که رضای الهی را به دنبال داشته و ذخیره ای برای آخرت آنان باشد ،برگزار کنند .
** نواختن موسیقی محرم در ابرکوه
نواختن موسیقی در محرم در شهرستان های مختلف کشور با ابرکوه متفاوت است چون در دیگر نقاط کشور، این نوع موسیقی با یک ریتم و بیشتر برای هماهنگ کردن گروه سینه زنان و زنجیر زنان اجرا می شود، ولی هرچند نوع ادواتی که برای اجرا وجود دارند با دیگر نقاط مشابه است ، ولی این موسیقی در ابرکوه به صورت حماسی نواخته می شود .
طبل ، سنج و شیپور آهنگ حماسی ماه محرم این شهرستان که آهنگ حزن آور برای عزاداری سید الشهدا (ع) در کشور بی نظیر و منحصر به فرد است .
این آهنگ که با عنوان « آوا نوای محرم ابرکوه» است، 1.5 قرن سابقه در عزاداری محرم این شهرستان دارد و با نواختن آن زن و مرد ، پیر و جوان را در مجالس روضه خوانی متاثر می سازد .
عزاداری ماه محرم در ابرکوه که بیشر سینه زنی و زنجیر زنی است زبانزد خاص عام است و این نوع عزاداری در کشور واقعا بی نظیر است.
آهنگ حماسی ماه محرم برای آیین عزاداری ابرکوه توسط بزرگان این شهرستان بویژه مرحوم آیت الله میرزا عبدالغنی از مجتهدان نامی منطقه برای الگو برداری برای زیارت به کربلا مشرف شدند و آن زمان در میان آهنگ هایی که به مناسبت سوگواری سیدالشهدا(ع) رواج داشت این سبک را الگو برداری کردند که اکنون به عنوان فرهنگ بومی ابرکوه مطرح است .
آیت الله میرزا عبدالغنی از مجتهدان قرن گذشته شهرستان بود که بر 14 علم اجتهاد داشت و یکی از آن علوم آهنگ مذهبی بود، نقل شده است.
آوا نوای آهنگ محرم ابرکوه که به طبل و شیپور سنج معروف است بیشتر در محله « دربقلعه» این شهرستان سابقه تاریخی دارد و این میراث بزرگ به هنگام ورود زنجیر زنان در حسینیه ها ، میادین ، کوچه ها و محافل روضه خوانی هر کدام با یک ریتم اجرا می شود .
این آهنگ بیشتر در صبح عاشورا و در محله دربقلعه برای تعزیه خوانی استفاده شده و بیشتر حماسی است و با اجرای آن اشک خود به خود بر گونه های پیر و جوان ، زن و مرد جاری می شود و حادثه عاشورا را در اذهان تداعی می کند و یادآور ابعاد حماسی کربلاست.
اجرا کنندگان این موسیقی به صورت موروثی این وظیفه را بر عهده دارند و هر سال بخاطر شوق و علاقه مردم تعداد اجرا کنندگان این آهنگ و شرکت در مجالس امام حسین (ع) بیشتر می شود.
طبل و شیپور سنج زنان ابرکوه بیشتر از وراث خانواده های فتح اله اسماعیل ، حسین فتح اله ، علی فتح اله ، شیرخوان فتح اله ، غلامحسین محمدی پور، حسن کارگر ، زین العابدین عزیزی ، حاج محمد عزیزی و عباس عزیزی پناه معروف به عباس شیپورزن و علی عطوف و فردی بنام اسکندر از محله بازار که طبل بزرگی بر دوش داشته و امروز آن طبل معروف است به طبل اسکندر این آهنگ محلی را تاکنون اجرا کرده اند، هستند.
در زمان های قدیم تمام ابرکوه یک هیأت داشت و مردم شهر با حضور در محله درب قلعه که بیشترین جمعیت را داشت هیأت عزداری راه اندازی می کردند و هم اکنون طبالان از شب سوم محرم در تکایا و حسینه ها آماده می شوند تا در ایام پور شور عزاداری محرم ابرکوه که طی روزهای ششم تا دهم محرم به اوج خود میی رسد هیات زنجیر زنی را همراهی می کنند .
طبلی که امروزه در ابرکوه زده می‌شود اغلب با این آهنگ ها همراه است « مظلومم حسین محرومم حسین« ، « یاحسین ، حسین ، حسین» .
مدیر پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی بافت تاریخی ابرکوه به خبرنگار ایرنا گفت : این آوا نوا که آهنگ حماسی و بومی شهرستان است با توجه به منحصر به فرد بودن آن در سال 91 در شورای ثبت کشور در میان 31 استان مطرح شد و به دلیل اصالت مذهبی و حماسی آنکه داشت با شماره 699 در فهرست آثار معنوی ایران ثبت شد .
عباس قدیریان اظهار داشت : آیین زنجیر زنی در ابرکوه هم که شیوه اجرای آن در کشور بی نظیر است با شماره 1113، در فهرست معنوی آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
زنجیر زنی همراه با نوای حماسی طبل، سنج و شیپور در دهه نخست ماه محرم از جمله آیین های مرسوم عزاداری منحصر به فرد مردم ولایتمدار و مومن ابرکوه در سوگ سیدالشهدا (ع) است.
ابرکوه از لحاظ سبک سنتی زنجیر زنی در ایام محرم در کشور و استان یزد معروف است و به مناسبت شهادت اباعبدالله الحسین (ع) که به حسینه یزد شهرت دارد، شاهد حضور مردم از اقصی نقاط کشور از جمله گردشگران خارجی در روزهای هشتم محرم تا روز عاشورای حسینی هستیم.
آهنگ حماسی محرم ابرکوه که در فهرست آثار معنوی ایران به ثبت رسید، بیش از یک قرن سابقه همراهی در زنجیر زنی این شهرستان دارد و با نواختن آهنگ عزا مردم در مجالس روضه و عزا متاثر می شوند.
چند سالی است زنجیر زنی ابرکوه که از جمله عزاداری شاخص کشور است صبح روز هشتم محرم به صورت زنده از رسانه های مختلف ملی پخش می شود و این نوع عزاداری شاخص کشور است که قابلیت ثبت جهانی را دارد.
** عزاداری مردم ابرکوه در روزهای تاسوعا و عاشورا
در ایام سوگواری شهادت سیدالشهدا حضرت حسین بن علی (ع)، حرکت دستجات سینه زنی و زنجیر زنی هیات ها به صورت سنتی از مساجد و حسینه ها با شور و حماسه حسینی آغاز شده و در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی این شور حسینی به اوج خود می رسد.
در تاسوعا و عاشورا، آیین های عزاداری و سوگواری سنتی شهرستان ابرکوه از بامدادان آغاز می شود و این روز که شهادت امام حسین (ع) و 72 تن از یاران با وفای آن حضرت است حال هوای خاص خود را دارد.
در روز عاشورا اکثر مردم با پای برهنه از محلات و کوچه ها گریه کنان به تکایا می روند و با نظم خاصی به طرف محلات دیگر حرکت می کنند .
عزاداران سالار شهیدان در روز عاشورا با چشمانی اشک بار همراه با زنجیر زنی ، سینه زنی و بر سر زنان و سبک های دیگر سنتی با راه انداختن تعزیه خوانی، حمل علم و بیرق هایی در سوگ شهادت مظلومانه سرور شهیدان عالم عزاداری می کنند.
در ایام سوگواری امام حسین (ع) در این شهرستان حضور با شکوه جوانان و نوجوانان بسیار نمایان است و برخی از آنان با اینکه سن و سالی ندارند اما چنان برای سرور شهیدان اشک ماتم می ریزنند گویی اگر در حادثه عاشورا بودند، عاشقانه جان خود را در طبق اخلاص می گذاشتند و در رکاب اباعبدالله (ع) جان خود را نثار می کردند.
در مسیر حرکت دستجات و هیات های عزاداری خصوصا در روزهای تاسوعا و عاشورا ، قشرهایی از مردم مومن و علاقه مندان به سالار شهیدان و اهل بیت با قربانی کردن ده ها راس گوسفند و هدیه نقدی خود ارادت خاص خود را به امام حسین (ع) نشان می دهند.
در سالروز شهادت غمبار امام حسین (ع) و 72 یار با وفای آن حضرت ، تقریبا همه هیات ها و دستجات عزادار از نخستین ساعات روز عاشورا از محلات به طرف میدان امام حسین (ع) مرکز شهر به حرکت در آمده و طی مسیر در کوچه و محلات در تکایا عزاداری می کنند .
عزاداران در هنگام اذان ظهر به تاسی از برپایی نماز امام حسین (ع) در حادثه ظهر عاشورا نماز جماعت برپا می کنند و این فریضه بحمدالله در اکثر محلات برگزار می شود .
شبیه خوانی، برپایی محفل قرآنی، قرائت زیارت عاشورا، طبخ و پخش انواع غذا از جمله حلیم امام حسین (ع)، شله زرد، عدس پلو، قیمه پلو بین مردم و توزیع آب، شربت و شیر به یاد لبان تشنه سرور شهیدان و اهل بیت امام حسین (ع) در صحرای کربلا در حسینیه ها و منازل از دیگر سنت های به یاد ماندنی بیش از 1.5 قرن مردم ابرکوه در روزهای هفتم محرم تا روز عاشوراست.
مراسم تعزیه خوانی و آتش زدن خیمه نمادین امام حسین (ع) و اهل بیت آن حضرت در عصر عاشورا و همچنین برپایی شام غریبان در فضای تاریک کوچه ها ، محلات و تکایا از دیگر آیین هایی سوگواری مردم مومن ابرکوه است.
مرکز شهرستان 53 هزار نفری ابرکوه در140 کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.
7540/ 2047
کپی شد
