عیدَ بینی *پرویز فکرآزاد

بَلَته سر کی فارسیم یاالله یاالله گیمی. خانه او قدیمی گیلی و اجار دود و دیهوک کتل خانه یه کی فقط گالی پوشَ بام، خو جایا فادا ایتا پسرزای صحرا میان بازی کوداندره، سلام گه. مشتی شعبان و اونی زنانه اییدی ایوان سر و بفرما بفرما زنیدی و عید موبارک گیدی. پلکان ایوانا بوجورشیمی. من و آقاشعبان عیدبینی رسم و رسوماتا بجا اوریم و کس کسا خوشادیم. هتو می‌زنانه و اونی زنانه. نه امونَ زمات تلفن بزه ییم کی اموندریم، نه پیغام پسغام فاداییم! هوتو قدیمی زمات مانستان باموییم. میزبان هم نه دسپاچا بوسته کی مثلن بگه کی وای هیچی ناریم! زوواشیم همه چی یا دیچین واچین بوکونیم! دوروشت پورتقال و سیب ناریم! امی لیباس مناسب نیه، یا مچه بایید و خوشانه دیل میان بیگید حلِه چی اَمون زماته! ساعت 11صبح؟
الان شهران میان، ده صبح سر عیدبینی شئون، تقریبن وردکفته. ویشتر شب زمات رادکفیم شیمی فامیل و ریفق و آشنا ورجا. البت ده تلگرام و پیامک هم ایجور داب بوبوسته کی گاگلف مجازی عید تبریک گفتن مره، نوروزَ آدابا هتویی جیویزا دیهیم. اما او صفا و او صمیمیت هنوز بعضی کوگایان میان نهه.
ایصرار کونیدی بیشیم اتاق دورون ولی می‌زنانه کی جه تی تی دارانَ بو مستا بوسته بختر دانه کی هه ایوان سر بینیشینیم. آقاشعبان خو زنانه مره کمک کونه و سفره واشانه. سبزه، وسط و شش تا سین چکَ چی هم اونی دور. بازون ایتا کوجه بولوت میوه و ایتا کاسه خانگی آجیل. واویشته بج و نقل. خرشَ حلوا و قورابیه. چنتا مورغانه هم بوشقاب میان کی حتمن مهمان شئون زمات، وا خو امره ببره. خبری جه میز و مبل و دکوراسیون مخصوص عید نیه. هه عید مهمان واسی، نوروزی سفره واشادن، چنقدر قدیمی رسم ایسه. همه چی اونقدر ساده یه کی بقول فارسی زبانان، 'از سادگی، باشکوه‌تر از سفره‌ی هفت سین هتل پنج ستاره' ایسه. مشت شعبان و زنانه، سفره کنار نیشینیدی و مرتب پذیرایی و تعارف کونیدی. او پسرزای آقا شعبان نوه یم ایه امی ور. تهرانی گب زنه. ولی گیلکی اونا خب حالی به. گاگلف خو شیرین گبان میان رشتی کلمانا قاطی کونه و خنده دشکنه. واپرسم تهران، عیدبینی بوشویی؟ گه بعله ولی بابابزرگ خانه، عید قشنگ تره.
واژه شناسی:
عیدَبینی: عید دیدنی، روبوسی در هنگام عید
بلته: در چوبی که از چند تخته یا تنه نازک درخت ساخته شده
اجار دود: دیوار خانه که مصالح آن از گل و چوب است
دیهوک کُتل: تنه‌های کلفت درختان که به عنوان پایه‌های اصلی با چیدمان خاصی به عنوان کرسی خانه، جاگذاری می‌شود.
گالی پوش: پوشش بام‌های ساخته شده از ساقه برنج و نوعی گیاه بومی به نام 'لی'. لی، گیاهی خودرو ست که با آن حصیر هم می‌بافند
سیمکاسر: شیروانی حلبی
بخالی: انگار، به خیالی
تی تی: شکوفه
رسومات: آداب، مراسم
زوواشیم: زودباشیم
دیچین واچین: جابجا کردن
وردکفته: از بین رفته
جیویزا دیهیم: از کنارش رد می‌شویم
کوگا: محله. روستا
چک و چی: اثاث. لوازم. چیزها
بولوت: دیس و ظرف میوه و شیرینی
واویشته بج: برنج سرخ شده. آجیل محلی
خرش حلوا: حلوای خانگی که با گیاه محلی بنام 'خرش' درست می‌کنند
قورابیه: شیرینی ساده و خشک
6030