چهارشنبه سوری، جشنی باستانی است که ایرانیان از 1700 سال پیش از میلاد تاکنون در آخرین شب چهارشنبه یعنی سه شنبه شب هر سال، آن را با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن و برپایی مراسم خاصی برگزار می کنند؛ این جشن، در عهد باستان و بر مبنای ریشه شناسی زبان از ریشه یسن و یسنا به معنی نیایش است.
چهارشنبه سوری به عنوان یکی از سنت های ما ایرانیان همواره موجب شادمانی مردم می شود؛ این روز فرصتی برای در کنار هم بودن خانواده ها در کنار جوانان و نوجوانان همراه با خوشحالی و مقدمه ای برای جشن نوروز است.
در ایران پیش از اسلام، این آیین مبنایی بوده برای این که سرما می رود؛ گرما می آید و سوری آن به معنای سرخ و سرخی هم به معنای شادی به صورت دست جمعی است و در واقع مردم با چهارشنبه آخر سال به پیشواز نوشدگی و زایش طبیعت می روند.
متاسفانه در سال های اخیر، برگزاری آیین چهارشنبه سوری و ماهیت آن تغییر کرده و تبدیل به ترقه و آتش بازی های خطرناک با تاثیرات جسمی و روانی شده در حالیکه می تواند به دور از آسیب ها و خطرها، روز شاد و مجالی برای در کنار هم بودن، همبستگی و روز صلح و شادی برای همه ایرانیان در استقبال از بهار باشد.
متاسفانه هر سال شاهد حوادث جبران ناپذیری در خوشحالی های چهارشنبه سوری از جمله سوختگی های شدید، از دست دادن چشم و پارگی پرده گوش هستیم بنابراین ضروریست قبل از بروز هرگونه حادثه ای در چهارشنبه سوری، به این حقیقت بیندیشیم که هدف از برگزاری آیین این روز، تقسیم شادی در کنار خانواده و دوستان به دور از آسیب ها در استقبال از بهار است.
در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته در استان گیلان، افزون بر 150 نفر مصدوم شدند؛ رشت و لنگرود بیشترین مصدومان را داشت، بیشترین آسیب ها بر روی نواحی مختلف دست و چشم با استفاده از ترقه های غیرمجاز و مواد کپسولی آتش زا بوده است.
** چهارشنبه سوری، فرصتی برای ایجاد نشاط اجتماعی
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در رشته دکتری جامعه شناسی با گرایش آسیب های اجتماعی، چهارشنبه سوری را بخشی از فرهنگ ایرانیان عنوان و اظهار کرد: اجرای درست این فرهنگ با قدمت تاریخی و دیرینه می تواند نشاط اجتماعی را به همراه داشته باشد.
هدی حلاج زاده با بیان اینکه سنت چهارشنبه سوری از نسل های گذشته انتقال یافته، خاطر نشان کرد: چهارشنبه سوری در واقع بخشی از آداب و رسوم ما ایرانیان به شمار می رود که برگزاری آن به این دلیل است که شادی و نشاط جایگزین کسالت، خمودگی و خستگی های ناشی طی سال باشد.
وی با بیان اینکه به افزایش سرمایه های اجتماعی در جامعه نیازمندیم، خاطرنشان کرد: اگر نشاط و همدلی را بخشی از سرمایه اجتماعی در نظر بگیریم؛ چهارشنبه سوری می تواند در تحقق این مهم نقش موثری داشته باشد.
حلاج زاده با اشاره به شیوه اجرای برگزاری آیین چهارشنبه سوری در سال های اخیر و بروز آسیب های جسمی و روحی ناشی از آن اظهار کرد: باید این را بدانیم که این شیوه جریان فرهنگی درستی را منتقل نمی کند بلکه امنیت و آسایش ما را به خطر می اندازد و موجب رعب و وحشت در جامعه می شود.
استاد جامعه شناسی دانشگاه گیلان خاطرنشان کرد: این نکته قابل تامل است که ما در چهارشنبه سوری قرار است نشاط و شادمانی را به وجود آوریم که با روحیه شاد به استقبال بهار و نوروز برویم؛ اگر شادمانی با حالت هیجانی و تخلیه این هیجانات توام با خسارت به خودمان، اطرافیان و سلب آسایش شهروندان همراه باشد و در نهایت امنیت ما را به خطر بیندازد، نمی تواند شادی محسوب شود.
حلاج زاده در ادامه با بیان این که برای جلوگیری از آسیب ها و خطرهای ناشی از اجرای غلط آیین چهارشنبه سوری 2 راهکار داریم، گفت: یکی از این راهکارها، اقدام مقابله ای کوتاه مدت است که در شب چهارشنبه سوری یک سری محدودیت ها در تردد و استفاده نکردن از مواد محترقه انجام می دهند.
وی با تاکید بر اینکه راهکار اول کوتاه مدت بوده و هزینه هایی را نیز به همراه دارد، اظهار کرد: ما به فرهنگ سازی درباره اجرای درست آیین چهارشنبه سوری و اقدامات پیشگیرانه نیاز داریم که برنامه ریزی و آگاهی فرهنگی در این باره اهمیت دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان ادامه داد: چهارشنبه سوری به لحاظ ماهیت، آسیب اجتماعی نیست اما می تواند تبدیل به آسیب شود بنابراین بایستی به این مهم توجه جدی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از آسیب های چهارشنبه سوری در ابتدا بایستی فرهنگ سازی و افزایش آگاهی مردم را داشته باشیم، خاطر نشان کرد: در مواردی بخش زیادی از مشکلات به دلیل عدم آگاهی نیست بلکه مربوط به ماهیت موضوع است.
وی با اشاره به نقش مهم خانواده ها در آگاهی بخشی فرزندان اظهار کرد: خانواده بایستی در کنار فرزندان خود درباره ماهیت برگزاری آیین چهارشنبه سوری به آنها آگاهی بدهند و بخش دیگری از این آگاهی نیز به سازمان های مختلف از جمله آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی بر می گردد.
حلاج زاده با بیان اینکه جامعه ما نیاز به هیجان و جوانان نیز نیازمند تخلیه هیجانی هستند، خاطر نشان کرد: این مهم چیزی نیست که بخواهیم انکار کنیم، اگر برنامه ریزی برای این کار نداشته باشیم؛ چهارشنبه سوری فرصتی برای تخلیه این هیجانات می شود و در مواردی هم ممکن است با آسیب ها همراه باشد.
** چهارشنبه سوری، مجالی برای دورهمی به دور از آسیب ها
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان گیلان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: چهارشنبه سوری می تواند مجالی برای دورهمی به دور از آسیب ها باشد.
پیمان اسدی چهارشنبه سوری را سنتی دیرینه و شاد در ایران ذکر و خاطر نشان کرد: در این آیین خانواده ها در کنار هم جمع می شدند و آن را پاس می داشتند.
وی با اشاره به تداوم این سنت از گذشته تاکنون اضافه کرد: متاسفانه این سنت طی سال های اخیر، بیشتر به جای جمع شدن در کنار سایر افراد خانواده، با ورود وسایل و ابزارهای خطرناک، جوانان و مردم ما را تهدید می کند.
وی بیان داشت: طی سال های گذشته استفاده نادرست، غیر استاندارد و غیر مجاز و بی احتیاطی برخی در این شب ناراحتی خانواده های بسیاری را فراهم کرده و متاسفانه منجر به صدمات جبران ناپذیری شده و در نهایت این که سال بدی را برایشان رقم زده است.
اسدی با بیان اینکه برنامه های آموزشی متعددی درباره چهارشنبه سوری و خطرهای سلامت از سوی این مرکز انجام می دهیم، خاطر نشان کرد: این برنامه های آموزشی خاص، به طور غالب در مدارس انجام شده است.
وی اطلاع رسانی درباره خطرات ناشی از استفاده از مواد خطرآفرین در مراسم ویژه چهارشنبه سوری و آموزش های لازم به عموم بویژه جوانان و نوجوانان را مهم دانست و اظهار کرد: در مناطقی که تجمع بیشتری وجود دارد، می توان این اطلاع رسانی را انجام داد تا سطح اطلاعات مردم بالاتر رود زیرا وقتی سطح آگاهی افزایش یابد، مراقبت بیشتر خواهد شد.
وی با اشاره به نقش مهم و تاثیرگذار والدین تاکید کرد: والدین نباید جوانان و نوجوانان را رها کنند بلکه باید کنارشان باشند ضمن اینکه استقرار نیروهای اورژانس در چهارشنبه سوری چند برابر خواهد شد و نیروها در مناطق مختلف به ویژه در مناطق پرخطر به صورت گسترده حضور خواهند داشت.
** توصیه هایی برای چهارشنبه سوری ایمن
والدین و بزرگترهای خانواده کودکان، نوجوانان و جوانان را تنها نگذارند، در کنارشان مراقب آنها باشند، از روشن کردن آتش در داخل پارکینگ، نزدیک اتومبیل ها، زیر سیم های برق و کنار کیوسک های فشار قوی برق خودداری کنند.
قبل از روشن کردن آتش حتما یک خاموش کننده استاندارد (کپسول آتش نشانی پر و دارای تاریخ اعتبار) و شیلنگ متصل به شیر آب آماده داشته باشید تا در صورت سرایت آتش و یا از کنترل خارج شدن آن، بلافاصله اقدام به خاموش کردن آتش کنید.
از پریدن روی آتش با چادر، مانتوی بلند، شال بلند و یا لباس گشاد اجتناب کنید، اگر گوشه لباستان آتش گرفت به هیچ وجه ندوید، زیرا اینکار موجب رسیدن اکسیژن بیشتر به آتش شده و آن را شعله ورتر می کند بنابراین به جای این کار بر روی زمین خوابیده و آهسته بغلتید ، با پتو و پالتو روی آتش را بپوشایند تا با جلوگیری از رسیدن اکسیژن ، آتش خاموش شود.
از انداختن شیشه آمپول و قوطی های اسپری و غیره در آتش خودداری کنید زیرا با انفجار آنها ترکش هایی تولید می شود که در صورت اصابت به چشم و صورت و سایر نواحی بدن، صدمات غیرقابل جبرانی به وجود خواهد آورد همچنین از گذاشتن رنگ، تینر، فرچه های آغشته به رنگ و تینر و هر گونه مواد سریع الاشتعال در بالکن و پشت بام خودداری شود.
آخرین چهارشنبه سال در سنت ایرانی، چهارشنبه سوری نام دارد؛ این روز در سال جاری با 22 اسفندماه مصادف شده است، بیاییم با برگزاری درست این سنت، با شادی و شوق به استقبال از نوروز و بهار برویم.
7286/2007
انتهای پیام چهارشنبه سوری به عنوان یکی از سنت های ما ایرانیان همواره موجب شادمانی مردم می شود؛ این روز فرصتی برای در کنار هم بودن خانواده ها در کنار جوانان و نوجوانان همراه با خوشحالی و مقدمه ای برای جشن نوروز است.
در ایران پیش از اسلام، این آیین مبنایی بوده برای این که سرما می رود؛ گرما می آید و سوری آن به معنای سرخ و سرخی هم به معنای شادی به صورت دست جمعی است و در واقع مردم با چهارشنبه آخر سال به پیشواز نوشدگی و زایش طبیعت می روند.
متاسفانه در سال های اخیر، برگزاری آیین چهارشنبه سوری و ماهیت آن تغییر کرده و تبدیل به ترقه و آتش بازی های خطرناک با تاثیرات جسمی و روانی شده در حالیکه می تواند به دور از آسیب ها و خطرها، روز شاد و مجالی برای در کنار هم بودن، همبستگی و روز صلح و شادی برای همه ایرانیان در استقبال از بهار باشد.
متاسفانه هر سال شاهد حوادث جبران ناپذیری در خوشحالی های چهارشنبه سوری از جمله سوختگی های شدید، از دست دادن چشم و پارگی پرده گوش هستیم بنابراین ضروریست قبل از بروز هرگونه حادثه ای در چهارشنبه سوری، به این حقیقت بیندیشیم که هدف از برگزاری آیین این روز، تقسیم شادی در کنار خانواده و دوستان به دور از آسیب ها در استقبال از بهار است.
در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته در استان گیلان، افزون بر 150 نفر مصدوم شدند؛ رشت و لنگرود بیشترین مصدومان را داشت، بیشترین آسیب ها بر روی نواحی مختلف دست و چشم با استفاده از ترقه های غیرمجاز و مواد کپسولی آتش زا بوده است.
** چهارشنبه سوری، فرصتی برای ایجاد نشاط اجتماعی
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در رشته دکتری جامعه شناسی با گرایش آسیب های اجتماعی، چهارشنبه سوری را بخشی از فرهنگ ایرانیان عنوان و اظهار کرد: اجرای درست این فرهنگ با قدمت تاریخی و دیرینه می تواند نشاط اجتماعی را به همراه داشته باشد.
هدی حلاج زاده با بیان اینکه سنت چهارشنبه سوری از نسل های گذشته انتقال یافته، خاطر نشان کرد: چهارشنبه سوری در واقع بخشی از آداب و رسوم ما ایرانیان به شمار می رود که برگزاری آن به این دلیل است که شادی و نشاط جایگزین کسالت، خمودگی و خستگی های ناشی طی سال باشد.
وی با بیان اینکه به افزایش سرمایه های اجتماعی در جامعه نیازمندیم، خاطرنشان کرد: اگر نشاط و همدلی را بخشی از سرمایه اجتماعی در نظر بگیریم؛ چهارشنبه سوری می تواند در تحقق این مهم نقش موثری داشته باشد.
حلاج زاده با اشاره به شیوه اجرای برگزاری آیین چهارشنبه سوری در سال های اخیر و بروز آسیب های جسمی و روحی ناشی از آن اظهار کرد: باید این را بدانیم که این شیوه جریان فرهنگی درستی را منتقل نمی کند بلکه امنیت و آسایش ما را به خطر می اندازد و موجب رعب و وحشت در جامعه می شود.
استاد جامعه شناسی دانشگاه گیلان خاطرنشان کرد: این نکته قابل تامل است که ما در چهارشنبه سوری قرار است نشاط و شادمانی را به وجود آوریم که با روحیه شاد به استقبال بهار و نوروز برویم؛ اگر شادمانی با حالت هیجانی و تخلیه این هیجانات توام با خسارت به خودمان، اطرافیان و سلب آسایش شهروندان همراه باشد و در نهایت امنیت ما را به خطر بیندازد، نمی تواند شادی محسوب شود.
حلاج زاده در ادامه با بیان این که برای جلوگیری از آسیب ها و خطرهای ناشی از اجرای غلط آیین چهارشنبه سوری 2 راهکار داریم، گفت: یکی از این راهکارها، اقدام مقابله ای کوتاه مدت است که در شب چهارشنبه سوری یک سری محدودیت ها در تردد و استفاده نکردن از مواد محترقه انجام می دهند.
وی با تاکید بر اینکه راهکار اول کوتاه مدت بوده و هزینه هایی را نیز به همراه دارد، اظهار کرد: ما به فرهنگ سازی درباره اجرای درست آیین چهارشنبه سوری و اقدامات پیشگیرانه نیاز داریم که برنامه ریزی و آگاهی فرهنگی در این باره اهمیت دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان ادامه داد: چهارشنبه سوری به لحاظ ماهیت، آسیب اجتماعی نیست اما می تواند تبدیل به آسیب شود بنابراین بایستی به این مهم توجه جدی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از آسیب های چهارشنبه سوری در ابتدا بایستی فرهنگ سازی و افزایش آگاهی مردم را داشته باشیم، خاطر نشان کرد: در مواردی بخش زیادی از مشکلات به دلیل عدم آگاهی نیست بلکه مربوط به ماهیت موضوع است.
وی با اشاره به نقش مهم خانواده ها در آگاهی بخشی فرزندان اظهار کرد: خانواده بایستی در کنار فرزندان خود درباره ماهیت برگزاری آیین چهارشنبه سوری به آنها آگاهی بدهند و بخش دیگری از این آگاهی نیز به سازمان های مختلف از جمله آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی بر می گردد.
حلاج زاده با بیان اینکه جامعه ما نیاز به هیجان و جوانان نیز نیازمند تخلیه هیجانی هستند، خاطر نشان کرد: این مهم چیزی نیست که بخواهیم انکار کنیم، اگر برنامه ریزی برای این کار نداشته باشیم؛ چهارشنبه سوری فرصتی برای تخلیه این هیجانات می شود و در مواردی هم ممکن است با آسیب ها همراه باشد.
** چهارشنبه سوری، مجالی برای دورهمی به دور از آسیب ها
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان گیلان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: چهارشنبه سوری می تواند مجالی برای دورهمی به دور از آسیب ها باشد.
پیمان اسدی چهارشنبه سوری را سنتی دیرینه و شاد در ایران ذکر و خاطر نشان کرد: در این آیین خانواده ها در کنار هم جمع می شدند و آن را پاس می داشتند.
وی با اشاره به تداوم این سنت از گذشته تاکنون اضافه کرد: متاسفانه این سنت طی سال های اخیر، بیشتر به جای جمع شدن در کنار سایر افراد خانواده، با ورود وسایل و ابزارهای خطرناک، جوانان و مردم ما را تهدید می کند.
وی بیان داشت: طی سال های گذشته استفاده نادرست، غیر استاندارد و غیر مجاز و بی احتیاطی برخی در این شب ناراحتی خانواده های بسیاری را فراهم کرده و متاسفانه منجر به صدمات جبران ناپذیری شده و در نهایت این که سال بدی را برایشان رقم زده است.
اسدی با بیان اینکه برنامه های آموزشی متعددی درباره چهارشنبه سوری و خطرهای سلامت از سوی این مرکز انجام می دهیم، خاطر نشان کرد: این برنامه های آموزشی خاص، به طور غالب در مدارس انجام شده است.
وی اطلاع رسانی درباره خطرات ناشی از استفاده از مواد خطرآفرین در مراسم ویژه چهارشنبه سوری و آموزش های لازم به عموم بویژه جوانان و نوجوانان را مهم دانست و اظهار کرد: در مناطقی که تجمع بیشتری وجود دارد، می توان این اطلاع رسانی را انجام داد تا سطح اطلاعات مردم بالاتر رود زیرا وقتی سطح آگاهی افزایش یابد، مراقبت بیشتر خواهد شد.
وی با اشاره به نقش مهم و تاثیرگذار والدین تاکید کرد: والدین نباید جوانان و نوجوانان را رها کنند بلکه باید کنارشان باشند ضمن اینکه استقرار نیروهای اورژانس در چهارشنبه سوری چند برابر خواهد شد و نیروها در مناطق مختلف به ویژه در مناطق پرخطر به صورت گسترده حضور خواهند داشت.
** توصیه هایی برای چهارشنبه سوری ایمن
والدین و بزرگترهای خانواده کودکان، نوجوانان و جوانان را تنها نگذارند، در کنارشان مراقب آنها باشند، از روشن کردن آتش در داخل پارکینگ، نزدیک اتومبیل ها، زیر سیم های برق و کنار کیوسک های فشار قوی برق خودداری کنند.
قبل از روشن کردن آتش حتما یک خاموش کننده استاندارد (کپسول آتش نشانی پر و دارای تاریخ اعتبار) و شیلنگ متصل به شیر آب آماده داشته باشید تا در صورت سرایت آتش و یا از کنترل خارج شدن آن، بلافاصله اقدام به خاموش کردن آتش کنید.
از پریدن روی آتش با چادر، مانتوی بلند، شال بلند و یا لباس گشاد اجتناب کنید، اگر گوشه لباستان آتش گرفت به هیچ وجه ندوید، زیرا اینکار موجب رسیدن اکسیژن بیشتر به آتش شده و آن را شعله ورتر می کند بنابراین به جای این کار بر روی زمین خوابیده و آهسته بغلتید ، با پتو و پالتو روی آتش را بپوشایند تا با جلوگیری از رسیدن اکسیژن ، آتش خاموش شود.
از انداختن شیشه آمپول و قوطی های اسپری و غیره در آتش خودداری کنید زیرا با انفجار آنها ترکش هایی تولید می شود که در صورت اصابت به چشم و صورت و سایر نواحی بدن، صدمات غیرقابل جبرانی به وجود خواهد آورد همچنین از گذاشتن رنگ، تینر، فرچه های آغشته به رنگ و تینر و هر گونه مواد سریع الاشتعال در بالکن و پشت بام خودداری شود.
آخرین چهارشنبه سال در سنت ایرانی، چهارشنبه سوری نام دارد؛ این روز در سال جاری با 22 اسفندماه مصادف شده است، بیاییم با برگزاری درست این سنت، با شادی و شوق به استقبال از نوروز و بهار برویم.
7286/2007
کپی شد
