از دیرباز افروختن آتش در پشت بام ها و جاهای بی خطر و پرش از روی آن در شامگاه سه شنبه و آخرین چهارشنبه سال، نماد مبارزه با تاریکی و استقبال از بهار و عید نوروز بوده است و گذشتگان ما این رسم را با نیت سوزاندن مشکلات و ناگواری ها در آتش و گرفتن سرخی و شادابی از شعله ها برگزار می کرده اند، اما مشکلاتی که امروزه از آتش افروزی های عاری از احتیاط در چهارشنبه سوری حادث می شود، توجه به چند نکته را ضروری می نماید.
** شادی و غم چهارشنبه سوری بازتاب عمومی دارد
آئین های ملی و مذهبی بیشتر از سوی جمع کثیری از جامعه مورد استقبال قرار می گیرد و به علت تعلق نداشتن به قوم و قبیله خاص، با مشارکت همگان برگزار می شود و تاثیرات مثبت و منفی آن بازتاب عمومی دارد و همانگونه که انتشار خبر شادمانی مردم در شب چهارشنبه سوری، موجی از شور و سرور را در کالبد جامعه می دمد، شنیدن خبر قطع عضو یا مرگ یک یا چند نفر در آتش افروزی های این عید، گرد غم و ناراحتی را بر سیمای هموطنان می پاشد و دل ها را می رنجاند.
این عید باستانی به جای اینکه علت حوادث ناگوار و ضررهای جسمی و جانی باشد، می تواند به عنوان جشن پیوند مهر و دوستی ایرانیان مطرح شود و برگزاری بی خطر، آرام و با محتوای آن، همه ساله بر نشاط اجتماعی و همگرایی مردم بیفزاید و هر چه احساس مسئولیت مردم در این راستا بیشتر باشد، از زحمت و بی خوابی نیروهای انتظامی، آتش نشانی، فوریت های پزشکی، جمعیت هلال احمر و نظایر آن که در چنین روزهایی از حضور در جمع خانواده های خود محروم هستند، کاسته خواهد شد.
** آتش، حادثه ساز است
آتش همواره برانگیزاننده حس خطر و خسران بوده و هست و بشر برای مهار و مدیریت آن، حتی در پیشرفته ترین فناوری ها الزامات لازم را اندیشیده است و برافروختن عمدی آن بدون توجه به محل، حجم و خطر سرایت، اماکن عمومی و خصوصی زیادی را طعمه خود می سازد.
گسترش شعله ها، شانس مهار آن را کم و قدرت تخریب آتش را بیشتر می کند و کوچکترین بی تدبیری برخواسته از هیجان بدون پشتوانه عقلی، زمینه سرایت شعله ها به اماکن مجاور را فراهم می آورد و به علت فراوانی مواد قابل اشتعال در محیط کار و زندگی روزمره، پیش از روشن کردن آتش باید به چگونگی خاموش کردن آن توجه شود.
** خسارت های جانی آتش، جبران ناپذیر است
صرف نظر از خسارت های مالی قابل تامل آتش سوزی، زیان های جسمی و جانی ناشی از آن به سختی جبران می شود و در بسیاری مواقع به علت از دست رفتن عضوی از بدن، جبران ناپذیر است و داغ پشیمانی از رفتارهای پر خطر تا پایان عمر در دل قربانیان و خانواده های آنها سنگینی می کند.
با وجود هشدارهای مکرر دستگاه های متولی و فرهنگ سازی رسانه ها برای اجرای بی خطر آئین های جشن چهارشنبه سوری، این روز به خاطر اتفاقات متعددی که در آن روی داده، به چهارشنبه سوزی مشهور شده است و همه ساله چند تن از هموطنان، هنگام پریدن از روی آتش یا به دلیل بالا بودن حجم آن دچار سوختگی شدید می شوند و برخی از آنها جان یا عضوی از بدن خود را از دست می دهند.
فردی که عضوی از بدن خود را در جشن از دست می دهد، غمی توصیف نشدنی برای همیشه وجودش را احاطه می کند و سال های بعد نیز با تکرار چهارشنبه سوری، گویی حادثه تلخ و ناگوار آتش گرفتن و قطع عضو در وجود او تکرار می شود و جبران ناپذیر بودن آن، برای همیشه او را آزار می دهد.
** شادی ما مایه رنجش همسایگان نباشد
شاید تفاوت عمده جشن های چهارشنبه سوری قدیم و جدید، در کاربرد ترقه و وسایل انفجاری در روزگار معاصر باشد؛ حتی اگر در این شب عید از ترقه های مجاز و بی خطر برای اظهار شادمانی استفاده کنیم، باید حال همسایگان خود را مدنظر داشته باشیم و فراموش نکنیم که حوصله انسان معاصر، ظرفیت شنیدن صداهای ناهنجار را ندارد و شاید در نزدیکی ما مریضی در حال استراحت باشد و حتی صدای کوچکترین ترقه، تار و پور وجودش را همچون سور اسرافیل به حشر وا دارد.
** ضرورت نقش آفرینی شهرداری ها در چهارشنبه سوری
به نظر می رسد به جای آتش افروزی مجزا و جزیره ای در شهرها و روستاها، بهتر است شهرداری ها و دهیاری ها با برنامه ریزی و برگزاری متمرکز و منسجم آن، علاوه بر فراهم کردن زمینه شادمانی سالم و صمیمی جمعی، احتمال خطر سوختگی را کاهش و امکان مهار هر حادثه ای را افزایش دهند.
برگزاری متمرکز جشن چهارشنبه سوری در نقاط تعیین شده در شهرها و روستاها، در احیای سنت های ایرانی فراموش شده نیز تاثیرگذارتر خواهد بود و سال به سال با اجرای همسان و پر محتوای آن، امکان القای پیام های اخلاقی و اسلامی به شرکت کنندگان در آن و ترویج فرهنگ صلح و دوستی فراهم خواهد شد.
*مسئول دفتر آستارا
انتهای پیام ** شادی و غم چهارشنبه سوری بازتاب عمومی دارد
آئین های ملی و مذهبی بیشتر از سوی جمع کثیری از جامعه مورد استقبال قرار می گیرد و به علت تعلق نداشتن به قوم و قبیله خاص، با مشارکت همگان برگزار می شود و تاثیرات مثبت و منفی آن بازتاب عمومی دارد و همانگونه که انتشار خبر شادمانی مردم در شب چهارشنبه سوری، موجی از شور و سرور را در کالبد جامعه می دمد، شنیدن خبر قطع عضو یا مرگ یک یا چند نفر در آتش افروزی های این عید، گرد غم و ناراحتی را بر سیمای هموطنان می پاشد و دل ها را می رنجاند.
این عید باستانی به جای اینکه علت حوادث ناگوار و ضررهای جسمی و جانی باشد، می تواند به عنوان جشن پیوند مهر و دوستی ایرانیان مطرح شود و برگزاری بی خطر، آرام و با محتوای آن، همه ساله بر نشاط اجتماعی و همگرایی مردم بیفزاید و هر چه احساس مسئولیت مردم در این راستا بیشتر باشد، از زحمت و بی خوابی نیروهای انتظامی، آتش نشانی، فوریت های پزشکی، جمعیت هلال احمر و نظایر آن که در چنین روزهایی از حضور در جمع خانواده های خود محروم هستند، کاسته خواهد شد.
** آتش، حادثه ساز است
آتش همواره برانگیزاننده حس خطر و خسران بوده و هست و بشر برای مهار و مدیریت آن، حتی در پیشرفته ترین فناوری ها الزامات لازم را اندیشیده است و برافروختن عمدی آن بدون توجه به محل، حجم و خطر سرایت، اماکن عمومی و خصوصی زیادی را طعمه خود می سازد.
گسترش شعله ها، شانس مهار آن را کم و قدرت تخریب آتش را بیشتر می کند و کوچکترین بی تدبیری برخواسته از هیجان بدون پشتوانه عقلی، زمینه سرایت شعله ها به اماکن مجاور را فراهم می آورد و به علت فراوانی مواد قابل اشتعال در محیط کار و زندگی روزمره، پیش از روشن کردن آتش باید به چگونگی خاموش کردن آن توجه شود.
** خسارت های جانی آتش، جبران ناپذیر است
صرف نظر از خسارت های مالی قابل تامل آتش سوزی، زیان های جسمی و جانی ناشی از آن به سختی جبران می شود و در بسیاری مواقع به علت از دست رفتن عضوی از بدن، جبران ناپذیر است و داغ پشیمانی از رفتارهای پر خطر تا پایان عمر در دل قربانیان و خانواده های آنها سنگینی می کند.
با وجود هشدارهای مکرر دستگاه های متولی و فرهنگ سازی رسانه ها برای اجرای بی خطر آئین های جشن چهارشنبه سوری، این روز به خاطر اتفاقات متعددی که در آن روی داده، به چهارشنبه سوزی مشهور شده است و همه ساله چند تن از هموطنان، هنگام پریدن از روی آتش یا به دلیل بالا بودن حجم آن دچار سوختگی شدید می شوند و برخی از آنها جان یا عضوی از بدن خود را از دست می دهند.
فردی که عضوی از بدن خود را در جشن از دست می دهد، غمی توصیف نشدنی برای همیشه وجودش را احاطه می کند و سال های بعد نیز با تکرار چهارشنبه سوری، گویی حادثه تلخ و ناگوار آتش گرفتن و قطع عضو در وجود او تکرار می شود و جبران ناپذیر بودن آن، برای همیشه او را آزار می دهد.
** شادی ما مایه رنجش همسایگان نباشد
شاید تفاوت عمده جشن های چهارشنبه سوری قدیم و جدید، در کاربرد ترقه و وسایل انفجاری در روزگار معاصر باشد؛ حتی اگر در این شب عید از ترقه های مجاز و بی خطر برای اظهار شادمانی استفاده کنیم، باید حال همسایگان خود را مدنظر داشته باشیم و فراموش نکنیم که حوصله انسان معاصر، ظرفیت شنیدن صداهای ناهنجار را ندارد و شاید در نزدیکی ما مریضی در حال استراحت باشد و حتی صدای کوچکترین ترقه، تار و پور وجودش را همچون سور اسرافیل به حشر وا دارد.
** ضرورت نقش آفرینی شهرداری ها در چهارشنبه سوری
به نظر می رسد به جای آتش افروزی مجزا و جزیره ای در شهرها و روستاها، بهتر است شهرداری ها و دهیاری ها با برنامه ریزی و برگزاری متمرکز و منسجم آن، علاوه بر فراهم کردن زمینه شادمانی سالم و صمیمی جمعی، احتمال خطر سوختگی را کاهش و امکان مهار هر حادثه ای را افزایش دهند.
برگزاری متمرکز جشن چهارشنبه سوری در نقاط تعیین شده در شهرها و روستاها، در احیای سنت های ایرانی فراموش شده نیز تاثیرگذارتر خواهد بود و سال به سال با اجرای همسان و پر محتوای آن، امکان القای پیام های اخلاقی و اسلامی به شرکت کنندگان در آن و ترویج فرهنگ صلح و دوستی فراهم خواهد شد.
*مسئول دفتر آستارا
کپی شد
