علیرضا پرندوش*:
تجارت الکترونیک یا E - Commerce به معنی راه کارهای الکترونیک و غیر حضوری برای خرید، فروش یا ارائه خدمات و ... است که امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی این نوع تجارت به سرعت توسعه یافته و دیگر فقط شامل خرید و فروش های الکترونیکی نمی شود.
در حقیقت تجارت الکترونیک به عنوان محل ارتباط فناوری اطلاعات و بازار کسب و کار سبب شده است که بازار دائمی برای فعالیت و اشتغال عده بسیاری در این زمینه فراهم بیاید.
با توسعه این روش تجارتی، امروزه خدمات دیگری همچون مراحلی از تولید، حمل و نقل، سرویس دهی، بازاریابی و ... نیز می توانند از طریق تجارت الکترونیک ارائه شوند.
همانطور که مطرح می شود بیکاری یکی از بزرگترین معضلات ایران و برخی کشور های در حال توسعه بوده و به یکی از بزرگترین دغدغه های حاکمان و مسئولان ارشد این کشور ها تبدیل شده است.
برای پایین آوردن نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال راه حل های گوناگونی وجود دارد، امروزه یکی از آسانترین و منطقی ترین راه حل ها، اشتغال زایی بر پایه تجارت الکترونیک است که متاسفانه در کشور ما هنوز به آن اندازه که می بایست جدی گرفته نشده است.
کارآفرینی از طریق تجارت الکترونیک می تواند شرایط تازه ای به وجود آورد که در آن تولید کنندگان، فروشندگان و مشتریان و تقریباً تمام عوامل دست اندرکار یک چرخه اقتصادی قادر باشند در یک فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات وپول بپردازند
تجارت الکترونیک راه را برای کارآفرینی در ابعاد وسیع هموار کرده است و بسیاری از کشور ها در جهان مشکل بیکاری خود را با استفاده از این نوع تجارت و اشتغالزایی بر پایه فناوری اطلاعات بر طرف کرده و به توسعه پایداری دست یافته اند.
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، اینترنت دیگر فقط مختص افراد خاص یا کسانی که تحصیلات و علم فناوری اطلاعات را دارند نیست، زن، مرد، کودک و جوان از هر ملیت و قوم و دینی خواهان استفاده از اینترنت هستند و روزانه از این فناوری استفاده می کنند.
در عصری زندگی می کنیم که جهان به سوی سهولت انجام امور و اینترنتی و الکترونیکی شدن پیش می رود؛ امروزه در بسیاری از کشور ها دیگر افراد حتی خرید های روزمره و کوچک خود را در منزل از طریق اینترنت با صرف کمترین هزینه و انرژی انجام می دهند و این نشان از اهمیت مقوله تجارت الکترونیک است.
بسیاری از کشور های جهان با وجود جمعیت های چندین برابری نسبت به کشور ایران با اشتغالزایی از طریق فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک مشکل بیکاری خود را حل کرده اند و این در حالی است که در ایران با وجود فراهم بودن نسبی بستر های لازم، هنور تفکرات و سیاست های اشتغالزایی به این نوع تجارت گرایش پیدا نکرده است.
دولت با سرمایه گذاری و بستر سازی در این بخش علاوه بر اینکه اشتغال پایداری را ایجاد می کند به دلیل سهولت و صرفه جویی های انجام شده در فرآیند های الکترونیکی، از بسیاری از هزینه ها و مشکلاتی همچون آلودگی هوا، مصرف سوخت، ترافیک و ... نیز می کاهد.
کشور ایران یکی از بالاترین درصد ضریب نفوذ به اینترنت را در جهان دارا است، چرا به جای تفکرات سنتی ایجاد اشتغال که معمولا نیازمند سرمایه گذاری اولیه و هزینه های بسیاری می باشد، به سمت اشتغالزایی با رویکرد فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک روی نیاوریم، این نوع اشتغالزایی به مراتب آسانتر و کم هزینه تر است؛ متاسفانه همانطور که گفته شد سیاست ها و نگرش های کارآفرینی آنطور که باید به سمت تجارت الکترونیک سوق پیدا نکرده، ایجاد کارخانه، شرکت، کشاورزی و ... از جمله تفکرات و سیاست های مطرح شده برای کارآفرینی از زبان مسئولین است، این گونه کارآفرینی ها معمولا نیازمند سرمایه گذاری های اولیه زیادی می باشد، علاوه بر آن جوانان نیز به کسب و کار و شغل های نوین و بر پایه فناوری علاقمند بوده و نسبت به کشاورزی و ... تمایل بیشتری نشان می دهند!
از طرفی نمودار و آمارها به راحتی نشان می دهند که امروزه در دنیا پر درآمدترین شرکت ها و صنعت ها بر پایه فناوری اطلاعات هستند، در ایران نیز چند سالی است که محدود شرکت های برند و معروف تجارت الکترونیک به یکی از پر درآمد ترین شرکت ها تبدیل شده و برای هزاران جوان ایرانی شغل ایجاد کرده اند.
کارآفرینی لازمه توسعه تجارت الکترونیکی و توسعه تجارت الکترونیکی بستر کارآفرینی است. کارآفرینی از طریق تجارت الکترونیک بر خلاف تجارتهای معمول به زمان و مکان خاص محدود نمی شود. استفاده از شبکه، امکان ایجاد مدل های جدید تجاری و ساختارهای سازمانی شبکه ای و مجازی را فراهم می آورد.
تجارت الکترونیک فرصت های جدیدی برای جایگزینی کسب و کار به خصوص در زمینه موسیقی، نشر، حمل ونقل، سرویس‌های اطلاعاتی، امور بانکی، بازاریابی و تبلیغات را فراهم کرده است. بنابراین می توان ضمن گسترش تجارت الکترونیک، کارآفرینی را نیز شاهد بود.
حال باید دید که چه زمانی اهمیت این موضوع برای مسئولین ما روشن خواهد شد .
*فعال رسانه ای و دانشجوی کارشناسی ارشد تجارت الکترونیک
48
