آن هم از سوی مردمانی که در مهر و عاطفه سرآمد بوده و هستند و مهربانی ، کمک و نوع دوستی بخش مهمی از فرهنگ و دین و اقتصادشان که نه بخش مهمی از بنای وجودی شا در طول اعصار و قرون گذشته بود و در سختی ها و بیماری ها و مشقت ها هماره این جمله از حدیث فاطمی "الجار ثم الدار " اول همسایه بعد خانه، ملاک عملشان بوده است.
مردمانی که هماره سرلوحه عمل و فرهنگشان این شعر سعدی بزرگ، شاعر نامی و بلندآوازه این سرزمین است شعری که به نماد فرهنگ و مهر و عاطفه ایرانیان بر سر در سازمان ملل حک شده و می درخشد.
"بنی آدم اعضای یکدیگرند / که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار /دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی /نشایند که نامت نهند آدمی
اما این روزها رفتارهایی خارج از عرف و قاعده و اعتقاد این مردمان نمودمی یابد که بسیار عجیب است.
آنجا که گاه در بحران ها هوای یکدیگر را نداریم، بیش از آنکه به فکر دیگران باشیم خود و منفعتمان را ارجح می دانیم وقتی که سودجویانی را می بینیم که در شرایط نیاز و اضطرار اقلام و لوازم ضروری را احتکار می کنند که البته سابقه این امر دیرینه است و هماره بوده اند افرادی از این دست اما این روزها نمود آن خیلی بیش از پیش از است.
نگرانی آنجاست که مبادا همه گیر شود آنجا که آنها حتی آنانی که نیاز به این اقلام ندارند هجوم می برند و ذخیره های بی قاعده ای از این اقلام را در منازلشان نگهداری می کنند.
در ماههای گذشته بارها و بارها نمود این شرایط را به چشم دیده با همه وجود درک کرده ایم وقتی به دلیل تحریم های آمریکا ودشمنان این کشور، سودجویان و دلالان فعال شدند و یک شبه ره ۱۰۰ ساله رفتند و و با ظلم و اجحاف به مردمان خود سودها بردند آنانی که ابتدا با شایعه و بعد احتکار و گرانفروشی به سودهای بی حساب و کتاب رسیدند.
هنوز از آن ایام خیلی دور نشده ایم، ایامی که حتی به نوزادان هم رحم نشد، از پوشک بچه هم نگذشتند و لوازم بهداشتی از جمله دستمال کاغذی و غیره را احتکار کردند و بعد با افزایش های چند برابری و سرسام آور قیمتها به مردم فروختند.
اما این روزها نمودی دیگر از این رفتارهای نامتعارف و غیر قابل قبول در جامعه نمود دارد، آنجا که با مطرح شدن بیماری کرونا و ابتلا هموطنانمان در کشور، داستان انتشار ویروس بی مهری و بی وجدانی تکرار شده، ترس مردم از ویروس کرونا از یک طرف و سودجویی عده ای و گروه هایی منفعت طلب که مردم برایشان پشیزی اهمیت ندارد از سوی دیگر خود مساله ای اجتماعی و اقتصادی جدی و بیش از آن انسانی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
تجمع مردم برای جلوگیری از بستری شدن بیماران و یا افراد مشکوک به ابتلا به کرونا در مقابل بیمارستان ها آن هم در شرایط بحرانی بیمارانی که می توانند هر یک عضو یا اعضای یک خانواده و عزیز آنان باشند، نایاب شدن ماسک و ژل شست و شوی دست و دستکش لاتکس، الکل و سایر اقلام بهداشتی برای پیشگیری از انتشار این ویروس خود بحرانی جدی تر و ترسناک تر از بیماری کروناست.
این روزها این وضعیت و نبود این اقلام و نایاب شدن آنها و بی توجهی به همدیگر و نیاهای هم خود از جمله مباحثی است که جای نگرانی دارد که به نظر کارشناسان این امر علل مختلفی دارد از عملکردها و کاهش بی اعتمادی های مردم و افت همبستگی و پیوندهای جامعه و عدم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی های لازم و به موقع به مردم و غیره می تواند در آن دخیل باشد.
با مرگ دو نفر در گیلان در اثر ابتلا به ویروس کرونا و رسانه ای شدن این خبر، در این استان نیز برخی مواد و اقلام بهداشتی از جمله شوینده ها، ماسک، الکل و مواد ضدعفونی کننده و غیره کمیاب و نایاب شده و در مراکزی محدود به قیمت چند برابری به فروش می رسد، عده ای نیز وسایل بهداشتی ماسک و شوینده ها احتکار کرده تا با قیمت گران تر بفروشند.
آنچه از گفته های گذشتگان به یاد داریم اینست که در سال های نه چندان دور مردم به فکر همدیگر بودند، در گرفتاری ها و مشکلات به داد همدیگر می رسیدند به هم کمک می کردند، اما اکنون کمتر شاهد این رفتارهای اخلاقی و انسانی هستیم گویی مهر و عاطفه دارد رخت می بندد از بین ما.
اگر چه مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پزشکان روزهای اخیر در مصاحبه های مختلف اعلام کرده اند که استفاده از ماسک برای افراد سالم توصیه نمی شود اما تقاضای مردمی برای خرید ماسک در باراز زیاد شده و هر روز هم بر آن افزوده می شود به تبع آن هم سودجویی ها افزایش یافته است.
فوق تخصص بیماری های عفونی و کارشناس ارشد مرکز بیماری های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می گوید : با استفاده بی قاعده و بی هدف از ماسک، دسترسی افراد نیازمند به این لوازم را کم می کنیم.
دکتر حسین معصومی خاطر نشان کرد: ماسک را باید افراد دچار بیماری استفاده کنند در مکان هایی که همه سالم هستند و عطسه و سرفه ای نیست، استفاده از آن ضرورتی ندارد.
وی با بیان اینکه در مکان های شلوغ و محل های تجمع همانند مینی بوس و مترو می توان از ماسک استفاده کرد، اظهار داشت: اینکه فردی در خیابان راه می رود و بدون هیچ علتی از ماسک استفاده می کند، ضرورتی ندارد، این مهم موجب اضطراب در جامعه می شود.
دکتر محمدرضا نقی پور پزشک اپیدلوژی بیماری ها و سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی گیلان به خبرنگار ایرنا، گفت: استفاده از ماسک برای افراد سالم توصیه نمی شود، تنها افراد با علائم سرماخوردگی، ماسک استفاده کنند و برای افراد سالم توصیه نمی شود.
وی با اشاره به سوء استفاده برخی افراد در ارتباط با کمبود برخی تجهیزات بهداشتی شامل ماسک و شوینده ها خاطر نشان کرد: افراد سودجو در این ارتباط شناسایی و از طریق دستگاه قضا با آنان برخورد می‌شود.
وی رعایت بهداشت فردی را برای پیشگیری از بیماری کرونا مهم عنوان و تصریح کرد: برای پیشگیری ابتلا به بیماری های ویروسی از جمله کرونا افراد دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویند و هنگام سرفه و عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال پوشانده و دستمال را در سطل زباله انداخته شود.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان با تاکید بر اینکه از لمس چشم، بینی و دهان خودداری کنید، اضافه کرد: افراد در مراودت روزمره فاصله یک متری را مورد توجه قرار دهند.
بی مهرها همچنان ادامه دارد، در این شرایط بحرانی به جای اینکه همه با هم برای ریشه کنی بیماری کرونا تلاش کنند، عده ای بی تفاوت، مرگ تعداد زیادی به دلیل ابتلا به کرونا و بستری شدن صدها نفر به دلیل مبتلا به کرونا در بیمارستان ها را شایعه می کنند.
در شرایط بحرانی همه کمک کنند
رئیس دانشکاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان بیان داشت: هیچ شخصی در ارتباط با بیماری کرونا مقصر نیست و همه می جنگند پس در این شرایط برای گذر از این بحران همه باید کمک کنند.
ارسلان سالاری با بیان اینکه همه باید کمک کرده و آرامش داشته باشند، اظهار داشت: رسانه ها باید در حفظ آرامش و جلوگیری از ترس مردم نقش آفرینی کنند به مردم اخبار و آموزش های درست ارائه دهند.
انسجام ملی کاهش یافت
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان "گروه علوم اجتماعی" و دکتری جامعه شناسی روز دوشنبه در پاسخ به سئوال خبرنگار ایرنا، مبنی بر اینکه چرا دقیقا در بحران ها هوای یکدیگر را نداریم و عده ای سودجو به دنبال منافع خود هستند، گفت: بهتر است که مراکز پژوهشی، مطالعاتی در این باره انجام داده و دلایل این رفتارها دقیق شناسایی شود.
دکتر حمید عبادالهی افزود: به نظر من از دیدگاه جامعه شناسی این رفتارها به دلیل کاهش همبستگی و انسجام اجتماعی اتفاق می افتد و از دلایلی است که افراد را به سمت فردگرایی و رفتارهای فردگرایانه سوق می دهد آنگونه که در گرفتاریها و بحران ها هر که به فکر خود بوده تا گلیم خود را از آب بیرون بکشد.
وی با اشاره به مطالعات انجام شده در یکی از کشورها اظهار داشت: بر اساس این مطالعات هر جامعه ای که شرایط بهتری به لحاظ وضعیت مادی داشته باشد، ارزش های معنوی و غیرمادی در آنها کمتر مورد توجه است و برعکس جامعه ای که شرایط بهتری دارند، ایثار، از خود گذشتگی و هنجارهای اجتماعی بیشتر است.
وی با بیان اینکه در جامعه ای که چند دهه اخیر با آن مواجه ایم دایم وضعیت اقتصادی مردم در حال بدتر شدن و تورم در حال اوج گرفتن و بالارفتن است، خاطر نشان کرد: در چنین شرایطی انتظار اینکه مردم از خودگذشتگی داشته باشد، سخت و غیرواقعی است.
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان بیان داشت: جامعه ما به لحاظ ویژگی های اجتماعی وضعیت مناسبی ندارد اینگونه می شود که در بحران هایی مانند برف، سیل و اکنون ویروس کرونا هوای یکدیگر را نداریم.
وی با اشاره به همیاری در گذشته و اینکه مردم در بحران ها به همدیگر کمک می کردند، خاطر نشان کرد: ما در شرایط فعلی کمتر این رفتارها و ارزش های اخلاقی را داریم.
اعتماد کم است
یک پژوهشگر و مددکار اجتماعی با بیان اینکه امروز در جامعه، ما در هر مورد و موضوعی؛ استرس، ترس و نگرانی داریم، گفت: همه ترس ها و استرس ها از بی اعتمادی است.
امین حق ره روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، تمامی مشکلات را ناشی از بی اعتمادی دانست و خاطر نشان کرد: در بسیاری از مواقع بی اعتمادی مردم درست و به حق است.
وی در پاسخ به اینکه به چه دلیل در شرایط بحران عده ای به هم بی مهری کرده و دست به سودجویی می زنند، افزود: این مهم نیز ناشی از بی اعتمادی است، اینکه نسبت به سرانجام پدیده ای اطلاعی نداریم سیستم دفاعی شروع به کار می کند.
وی با بیان اینکه همه خشم ها و ترس ها محصول عدم آگاهی است، اظهار داشت: بسیاری از مردم از آموزش های لازم برای مقابله با ترس و شرایط بحرانی برخوردار نیستند بنابراین در شرایط بحرانی هر کس به فکر خودش است.
این پژوهشگر و مددکار اجتماعی بیان داشت: در بسیاری از کشورها آمار قتل آنها بیشتر از ما نباشد کمتر نیست، اما جامعه آنها از کشتارهای وسیع توسط فردی ترس ندارد.
وی با تاکید بر این مطلب که در زمان هایی نیاز به عزم ملی داریم، اظهار داشت: گروه های مرجع و بخش هایی که هنوز در بین مردم جایگاه دارند از جمله ستاره ها و چهره های محبوب می توانند در این ارتباط نقش آفرین باشند که متاسفانه آنها را سوخت کردیم.
حق ره خاطر نشان کرد: سرمایه های ملی و معنوی مان را نیز از دست داده ایم تا در این شرایط از آنها کمک گرفته و بتوانند در شرایط بحرانی مردم را هدایت کنند.
این پژوهشگر و مددکار اجتماعی بیان داشت: در تست های روانشناسی زمانی که موضوعی به حیات انسان ها مربوط می شود، انتظار فداکاری کم می شود.
اما ای کاش دوباره همه تلاش کنیم که این اعتماد و انسجام و پیوند بازگردد که عامل همه خوبی ها و استحکام و قوام این کشور و مردمان و نظام آن است.
ویروس کرونا جزو خانواده بزرگی از ویروس‌ها است که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را شامل می‌شود.
در معمولی‌ترین حالت، این ویروس باعث سرماخوردگی می‌شود اما در مواردی باعث سندروم حاد تنفسی یا همان "سارس" می‌شود که نشانه‌های ابتلا به آن تب، سرفه و تنگی نفس است.
این ویروس که شیوع آن از اواخر دسامبر سال گذشته میلادی (دی ماه) در چین شروع شد، علاوه بر ۳۰ استان و منطقه چین، به شماری دیگر از کشورها از جمله آمریکا، استرالیا، تایلند، مالزی، کره جنوبی، ژاپن، کانادا، سوئد، اسپانیا، فرانسه و امارات متحده عربی نیز سرایت کرده است.
دوره نهفتگی نسبتا طولانی این بیماری تنفسی مرگ بار از چند روز تا دو هفته متغیر است و همین امر موجب می‌شود مبتلایان تا پیش از بروز علایمی چون تب و تنگی نفس به مراکز درمانی مراجعه نکنند.
این ویروس برخلاف ویروس سارس که در سال ۲۰۰۳ در چین شیوع پیدا کرد و پس از سرایت به ۲۶ کشور جهان ۸ هزار و ۱۰۰ نفر را مبتلا کرد، در دوره نهفتگی نیز از فرد به فرد قابل انتقال است، کارشناسان تهدید واقعی کرونا را در همین قابلیت شیوع و انتشار گسترده آن می‌بینند.
